طرفداری | وضعیت مالکیت باشگاه‌های لیگ برتر کمی متفاوت از لیگ‌های دیگر است. از سرمایه داران محلی گرفته که باشگاه محبوب دوران کودکی خود را خریداری کرده‌اند، تا کشورهای حاشیه خلیج فارس که به دنبال کسب اعتبار و افزایش شهرت خود وارد این عرصه شده‌اند، مالکیت ۲۰ باشگاه برتر لیگ برتر انگلیس را به عهده دارند.
مالکان تیم‌های لیگ برتر میلیون‌ها دلار هزینه می‌کنند تا جایگاه خود را در بالای جدول تضمین کنند اما هیچ دو داستانی شبیه هم نیست. برخی از آنها میلیاردها دلار سرمایه گذاری کرده و روی رشد ثروت خود در آینده قمار می‌کنند و برخی دیگر نیز پیشاپیش میلیون‌ها دلار از سرمایه گذاری خود به دست آورده‌اند.
این هفته، وب‌سایت اتلتیک فهرستی از کل سرمایه گذاری‌های مالکان 20 باشگاه لیگ برتر تهیه کرده است. آنها حتی این لیست را به ترتیب رتبه‌بندی کرده تا مخاطبان درک بهتری از واقعیت موجود لیگ برتر داشته باشند. علاوه بر تخمین هزینه‌های خرید باشگاه (که به دلیل ساختارهای متغیر و سهام نوسانی رقم دقیقی نیست)، رقمی از تعهدات مالی مالکان جمع آوری شده که نشان می‌دهد هر باشگاه چه مقدار تحت مالکیت فعلی خود هزینه کرده است.
این اطلاعات از گزارش‌های ثبت شده، حساب‌های سالانه و داده‌های جمع‌آوری شده توسط کارشناسان مالی فوتبال، از جمله سوئیس رمبل، کیران مگوایر و کریس ودرسپون به دست آمده است.
قبل از شروع، باید به چند نکته اشاره کرد: وقتی باشگاهی بیش از یک مالک دارد، ما روی بزرگترین سرمایه گذار تمرکز کرده‌ایم. برای محاسبه سرمایه سرمایه گذاران، وام‌های سهامداران و بدهی‌های تبدیل شده به حقوق صاحبان سهام را لحاظ کرده‌ایم. همه مبالغ به پوند ذکر شده است چرا که با وجود سرمایه گذاری‌های جهانی، اینجا هنوز لیگ برتر انگلیس است. برای اینکه به مخارج باشگاه‌ها نگاهی بیاندازیم، قصد داریم با این سوال شروع کنیم: مالک اصلی هر باشگاه چقدر هزینه کرده است؟
سرمایه گذاری مالکان هر باشگاه در لیگ برتر: قیمت خرید (آبی) و سرمایه گذاری مالک (قرمز)
1. چلسی (سرمایه گذاری 2.65 میلیارد پوند)
مالک: BlueCo
زمان تصاحب باشگاه: 2022
قیمت خرید: 2.5 میلیارد پوند (3.16 میلیارد دلار با نرخ فعلی)
سرمایه گذاری مالک: 146 میلیون پوند
لیگ برتر هرگز به مانند چلسی دو سال پیش، شاهد این چنین تغییر مالکیتی نبوده است. پس از تحریم رومن آبراموویچ، میلیاردری که چلسی را در زمان مالکیت خود متحول کرد، توسط دولت بریتانیا در پی حمله روسیه به اوکراین، باشگاه به مالک جدیدی نیاز داشت. گروهی آمریکایی به نام BlueCo وارد عمل شد و کنترل امور را استمفوردبریج به دست گرفت.
کمپانی BlueCo عمدتا شامل تاد بولی، تاجر آمریکایی، و شرکت سهام خصوصی کلیرلیک کپیتال (Clearlake Capital) به همراه شرکای او مارک والتر و هانسیورگ ویس می‌شود. ۱۱ نفر برای خرید چلسی پیشنهاد خود را ارائه کردند، اما BlueCo با خرید باشگاه به ارزش 2.5 میلیارد پوند و تعهد 1.75 میلیارد پوندی دیگر برای بهبود زیرساخت‌ها، مالکیت خود را تضمین کرد. چلسی در دو سال گذشته تمام رکوردهای هزینه کردن را شکسته و بیش از یک میلیارد پوند روی جذب بازیکنان جدید سرمایه گذاری کرده است.
چلسی تاد بولی و بهداد اقبالی، مالکان مشترک باشگاه، با رحیم استرلینگ در جولای 2022
در زمان خرید چلسی، بدهی کلان 1.5 میلیارد پوندی رومن آبراموویچ پرداخت شد. با این حال، آخرین حساب‌های چلسی نشان می دهد که 146 میلیون پوند اضافی از گروه مادر (گروه اصلی) وام گرفته شده است. برنامه ریزی برای بازسازی استمفوردبریج یا انتقال به استادیوم جدیدی در غرب لندن، نشان از سطح کلان و بی نظیر سرمایه‌گذاری مالکان جدید دارد.
2. منچستر سیتی (1.5 میلیارد پوند)
مالک: گروه فوتبال سیتی (CFG)
زمان تصاحب باشگاه: 2008
قیمت خرید: 200 میلیون پوند
سرمایه گذاری مالک: 1.3 میلیارد پوند
در سپتامبر 2008، گروه ابوظبی یونایتد شیخ منصور بن زاید آل نهیان، باشگاه منچسترسیتی را به مبلغ 200 میلیون پوند خرید و آنها را از مشکلات مالی دوران تاکسین شیناواترا، نخست وزیر سابق تایلند، نجات داد. سرمایه گذاری‌های شیخ منصور، فوتبال انگلیس را برای همیشه تغییر داد.
ثروت عظیم شیخ منصور باشگاه را کاملا متحول کرد و منچسترسیتی را به قله فوتبال اروپا رساند. آنها اکنون بر لیگ برتر سلطه دارند اما پایه‌های موفقیت این باشگاه در سال‌های اولیه مالکیت شیخ منصور و سرمایه گذاری‌های کلان او بنا نهاده شد.
قهرمانی منچسترسیتی در لیگ قهرمانان 2023
بین سال‌های 2009 تا 2014، منچسترسیتی سالانه بیش از 150 میلیون پوند بودجه دریافت می‌کرد که باعث شد سرمایه‌گذاری کلی آنها به رقمی بیش از یک میلیارد پوند برسد که این مبلغ، پنج برابر هزینه صرف شده برای خرید باشگاه بود.
با این حال، منچسترسیتی به نقض ۱۱۵ مورد نقض قوانین هزینه‌های لیگ برتر در مسیر صعود خود به قله فوتبال انگلیس متهم شده، که البته مدیران این باشگاه چنین ادعاهایی را کاملا رد می‌کنند. در سال‌های اخیر، سرمایه‌گذاری مالکان این باشگاه به طور قابل توجهی کاهش یافته است، به طوری که آبی‌ها در حال حاضر درآمد سالانه بیش از 700 میلیون پوندی دارند و به باشگاهی خودکفا تبدیل شده‌اند.
آنها تقریباً هیچ بدهی ندارند، و همانطور که در پرونده حقوقی تابستان امسال در مورد معامله با طرف‌های وابسته (APT) مشخص شد، آنها برای حمایت مالی به وام‌های سهامداران خود متکی نیستند.
3. آرسنال (1.26 میلیارد پوند)
مالک: کرونکه اسپورتس اند اینترتینمنت (KSE)
زمان تصاحب باشگاه: 2011
قیمت خرید: 1 میلیارد پوند
سرمایه گذاری مالک: 259 میلیون پوند
استن کرونکه، تاجر آمریکایی، از سال‌ها پیش به مالکیت باشگاه‌های ورزشی علاقه‌مند بود. سفر او به لیگ برتر از سال 2007 آغاز شد، زمانی که برای اولین بار در باشگاه آرسنال سرمایه‌گذاری کرد.
کرونکه مسیری طولانی برای کنترل باشگاه پیمود و درگیری‌های بسیاری با علیشر عثمانوف، میلیاردر اربک-روسی داشت. با این حال او سرانجام در سال ۲۰۱۱ موفق شد تا سهام اکثریت باشگاه را به دست آورد و با خرید ۳۰ درصد از سهام عثمانوف به مبلغ ۵۵۰ میلیون پوند، عملا مالک باشگاه آرسنال لقب بگیرد.
مبلغ دقیق پرداختی برای خرید تمامی سهام آرسنال مشخص نیست، اما با توجه به هزینه خرید سهم عثمانوف، برآورد می‌شود که کرونکه حدود ۱ میلیارد پوند برای خرید سهام باشگاه سرمایه‌گذاری کرده باشد. سرمایه گذاری کرونکه با توجه به افزایش ارزش آرسنال دربازار، سرمایه گذاری موفقی محسوب می‌شود اما او تا سال ۲۰۱۹ هیچ گونه سرمایه گذاری مستقیمی برای تقویت تیم و ساخت ترکیبی رقابتی انجام نداد.
جاش کرونکه و تبریک قهرمانی جام حذفی به میکل آرتتا
سرمایه گذاری کرونکه در آرسنال عمدتا از طریق وام‌های سهامداران انجام شده است که در پایان فصل 2022-2023 به مبلغی حدود 259 میلیون پوند رسید، رقمی که نسبت به 218 میلیون پوند سال قبل افزایش داشته است. طبق آخرین صورت‌های مالی باشگاه آرسنال، گروه KSE برای فصل 2022-23، بودجه‌ای برای حمایت از فعالیت‌های نقل و انتقالاتی باشگاه و نیازهای سرمایه در گردش توپچی‌ها فراهم کرده است.
4. فولام (938 میلیون پوند)
مالک: شاهد خان
زمان تصاحب باشگاه: 2013
قیمت خرید: 150 میلیون پوند
سرمایه گذاری مالک: 788 میلیون پوند
شاهد خان، مالک جکسون‌ویل جگوارز از لیگ حرفه‌ای فوتبال آمریکایی، یکی از اولین سرمایه‌گذاران آمریکایی بود که بیش از یک دهه پیش با خرید فولام از محمد الفاید، پا به لیگ برتر گذاشت. ابتدا تصور می‌شد که قیمت خرید 150 میلیون پوند باشد، اما این تنها شروع سرمایه گذاری شاهد خان بود.
شاهد خان در کریون کاتج در جولای 2013
مجموع سرمایه گذاری او مبلغی نزدیک به 800 میلیون پوند است که به طور متوسط هزینه 80 میلیون پوندی در هر فصل را نشان می دهد. فولام با ثبت زیان ۹۴ میلیون پوندی در فصل ۲۰۲۰-۲۰۲۱، هنوز سودی ثبت نکرده است.
زمانی که این باشگاه در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۱ به دسته پایین‌تر سقوط کرد، این احساس به وجود آمد که این باشگاه به سرمایه گذاری بیشتری نیاز دارد. فولام با مارکو سیلوا سیر صعودی دارد و سعی دارد به یکی از تیم‌های همیشه حاضر در لیگ برتر تبدیل شود.
آخرین گزارش‌های مالی باشگاه فولام در ماه گذشته نشان داد که 62.5 میلیون پوند از وام‌های سهامداران از طریق تبدیل به سهام حذف شده و شاهد خان نیز حمایت مالی ۴۷.۵ میلیون پوندی انجام داده است. آنها قصد دارند بودجه قابل توجهی برای بهبود جایگاه ریورساید در کریون کاتج هزینه کنند و در نهایت ظرفیت آن به 30000 نفر افزایش دهند.
5. اورتون (878 میلیون پوند)
مالک: فرهاد مشیری
زمان تصاحب باشگاه: 2016
قیمت خرید: 128 میلیون پوند
سرمایه گذاری مالک: 750 میلیون پوند
هواداران اورتون شاهد آخرین روزهای سلطنت فرهاد مشیری به عنوان مالک اورتون هستند. دنیل فریدکین، تاجر آمریکایی و مالک باشگاه رم، منتظر است تا اورتون را از خطر فروپاشی نجات دهد.
دوران ریخت و پاش‌های بی‌فایده مشیری در سال 2016 با خرید 49.9 درصد از سهام اورتون به مبلغ 87.5 میلیون پوند آغاز شد. در سال‌های بعد او ۹۶ درصد از سهام تافی‌ها را خریداری کرد، سهامی که در حال حاضر عاجزانه تقلا می‌کند که آن را به فروش برساند.
128 میلیون پوند هزینه ای که فرهاد مشیری برای خرید باشگاه اورتون پرداخت کرد، در مقایسه با هزینه‌های هنگفتی که صرف پوشش شکاف‌های مالی حساب‌های این باشگاه شده، بسیار ناچیز است. در این دوره سیاه و ویران کننده، مشیری 750 میلیون پوند در باشگاه اورتون سرمایه گذاری کرده که بخش قابل توجهی از این مبلغ برای ساخت یک استادیوم جدید در براملی مور داک هزینه شده است.
البته این مبلغ بدهی‌های قابل توجه سهامداران را نیز پوشش می‌دهد که در فصل 2022-2023 به 451 میلیون پوند رسیده بود. انتظار می‌رود این بدهی‌ها به عنوان بخشی از تصاحب باشگاه توسط گروه فریدکین تسویه شود.
ورزشگاهی جدید تنها میراث فرهاد مشیری برای تافی‌ها
شاید با توجه به دو سال فاجعه بار گذشته باورش سخت باشد اما احتمال دارد هزینه‌های مشیری در باشگاه اورتون به ۹۰۰ میلیون پوند برسد.
6. منچستریونایتد (845 میلیون پوند)
مالک: خانواده گلیزر
زمان تصاحب باشگاه: 2005
قیمت خرید: 800 میلیون پوند
سرمایه گذاری مالک: 45 میلیون پوند
در پایان این فصل، ۲۰ سال از خرید باشگاه منچستریونایتد توسط خانواده گلیزر می‌گذرد؛ نقطه عطفی که بعید است هواداران منچستریونایتد آن را جشن بگیرند یا حتی از آن به نیکی یاد کنند. خرید اهرمی برای یونایتد بسیار هزینه‌بر بوده، به طوری که فروش اولیه 800 میلیون پوندی به یک مشکل مالی برای این باشگاه تبدیل شده است. حدود 815 میلیون پوند، تنها برای پرداخت بهره بدهی ناشی از خرید منچستریونایتد توسط خانواده گلیزر هزینه شده که بار سنگینی روی دوش این باشگاه گذاشته است.
ورود رتکلیف و امید هواداران منچستریونایتد به آینده
ورود سر جیم رتکلیف، بار دیگر هواداران شیاطین سرخ را به آینده امیدوار کرده است. او به عنوان رئیس گروه اینئوس، یکی از غول‌های صنعت پتروشیمی در جهان، 27.7 درصد از سهام منچستریونایتد را به مبلغ 1.25 میلیارد پوند خریداری کرد.
رتکلیف با سرمایه گذاری خود، مسئولیت امور فوتبالی را در اولدترافورد بر عهده خواهد داشت. او تلاش می‌کند پروژه‌های بلند مدت خود را در این باشگاه، از جمله ساخت یک استادیوم جدید را اجرایی کند. ورود رتکلیف تزریق 158 میلیون پوند سرمایه به این باشگاه را به همراه داشت که این مورد، اولین سرمایه گذاری مالک منچستریونایتد از فصل 2012-2013 محسوب می‌شود.
کیران مگوایر، کارشناس امور مالی فوتبال، در توضیحات خود می‌گوید که کل سرمایه گذاری مالک منچستریونایتد به 477 میلیون پوند می‌رسد که این مبلغ، 249 میلیون پوند در سال ۲۰۱۲ را نیز شامل می‌شود که سهام این باشگاه در بورس نیویورک لیست شد.
با این حال، گلیزرها تاکنون و در زمان مالکیت منچستریونایتد، 432 میلیون پوند به عنوان سود سهام دریافت کرده‌اند. این آمار به این معنی است که آنها تنها 45 میلیون پوند در طول تقریباً 20 سال سرمایه به باشگاه تزریق کرده‌اند و هیچ گونه بودجه‌ای به صورت مستقیم توسط گلیزرها تزریق نشده است.
توضیح مترجم: «در اینجا، «سرمایه‌گذاری» به معنای حمایت مالی یا پولی مالکان از باشگاه است. این سرمایه گذاری شامل کمک‌های مستقیم مالی، وام‌ها، یا پولی است که از طریق روش‌های دیگر مانند عرضه سهام در بازار بورس به دست می‌آید. این اصطلاح لزوما معادل «سرمایه‌گذاری» به معنای کسب سود در تجارت نیست، بلکه به مفهوم گسترده‌تر ورودی مالی برای رشد باشگاه اشاره دارد.
در اینجا منظور از «سرمایه‌گذاری» موارد زیر است:
- کمک‌های مالی مستقیم (مانند ۲۴۹ میلیون پوند از عرضه سهام در بازار بورس).
- وام‌ها یا اشکال دیگر حمایت مالی برای مدیریت هزینه‌ها مانند خرید بازیکن، پرداخت حقوق‌ها یا توسعه زیرساخت‌ها.
- پرداخت سود سهام به سهامداران که باعث کاهش ورودی مالی خالص از طرف مالکان می‌شود.
این ارقام نشان می‌دهد که در حالی که گلیزرها به طور غیرمستقیم در منچستریونایتد سرمایه‌گذاری کرده‌اند، مشارکت خالص واقعی آنها بسیار ناچیز است، چرا که بخش عمده‌ای از سرمایه باشگاه منچستریونایتد به صورت سود سهام از باشگاه خارج شده است.»
زمان خریداری هر باشگاه در لیگ برتر
7. استون ویلا (582 میلیون پوند)
مالک: کمپانی وی اسپورت (V Sport)
زمان تصاحب باشگاه: 2018
قیمت خرید: 60 میلیون پوند
سرمایه گذاری مالک: 522 میلیون پوند
در تابستان 2018، تونی شیا، تاجری چینی، 55 درصد از سهام خود را به قیمت 30 میلیون پوند فروخت. این اتفاق وس ادنز، میلیاردر آمریکایی و ناصف ساویریس، ثروتمندترین مرد مصر را به این استون ویلا آورد که موجب چرخش فوق‌العاده در عملکرد این باشگاه شد. آنها ابتدا با نام NSWE فعالیت می‌کردند و در سال 2021 به وی اسپورت تغییر نام دادند.
جشن صعود استون ویلا به لیگ برتر در سال ۲۰۱۹؛ ادنز (ردیف وسط، مرکز تصویر) و ساویریس (ردیف وسط، سمت راست)
با صعود استون ویلا به لیگ برتر در سال 2019، بدهی 30 میلیون پوندی به رندی لرنر، مالک سابق این باشگاه، پرداخت شد. این معامله همچنین باعث شد تا آنها سهام باقی مانده تونی شیا را با هزینه نسبتا کم خریداری کرده و ساختار مالکیت خود را نهایی کنند.
با این حال، سرمایه‌گذاری بعدی وی اسپورت در ویلا پارک بسیار زیاد بوده است. استون ویلا از سال 2018 تاکنون 522 میلیون پوند بودجه از مالک خود دریافت کرده و آنها تنها برای فصل 2022-2023 مبلغ 123 میلیون پوند هزینه کرده‌اند.
وی اسپورت تنها در فصل 2020-21، هیچ بودجه‌ای برای باشگاه فراهم نکرده است. با این حال، آنها باید خسارت‌های مالی قابل توجهی را جبران کنند که باعث شده استون ویلا در سال گذشته با چالش‌هایی در پیروی از قوانین سود و پایداری لیگ برتر (PSR) مواجه شود.
رویکرد مستمر وی اسپورت در تبدیل وام‌ها به سهام، بدهی استون ویلا را به حداقل رساند تا این باشگاه از این نظر در میان باشگاه‌هایی با کمترین میزان بدهی قرار بگیرد.
8. نیوکاسل یونایتد (566 میلیون پوند)
مالک: صندوق سرمایه گذاری عمومی عربستان سعودی
زمان تصاحب باشگاه: 2021
قیمت خرید: 300 میلیون پوند
سرمایه گذاری مالک: 266 میلیون پوند
سه سال پیش صندوق سرمایه گذاری عمومی عربستان سعودی (PIF) با خرید نیوکاسل از مایک اشلی، ورود جنجالی خود را به فوتبال انگلیس را اعلام کرد.PIF که در ابتدا 80 درصد از سهام را در اختیار داشت، بستری برای سرمایه گذاری‌های اقلیتی توسط برادران روبن (از طریق سرمایه گذاری در زمینه‌های ورزشی و رسانه‌ای) و آماندا استاولی ایجاد کرد. با این حال خروج استاولی در سال جاری باعث شد تا سهام صندوق سرمایه گذاری عمومی عربستان به ۸۵ درصد افزایش یابد.
توضیح مترجم: «سرمایه‌گذاری اقلیتی زمانی اتفاق می‌افتد که یک سرمایه‌گذار کمتر از ۵۰ درصد از مالکیت یک شرکت یا سازمان را در اختیار داشته باشد. این موضوع به او اجازه مالکیت بخشی از سازمان را می‌دهد ولی کنترل کامل بر تصمیمات آن سازمان یا شرکت را ندارد.»
یاسر الرمیان، رئیس نیوکاسل (مرکز) و آماندا استاویلی (راست)
نیوکاسل که تحت مالکیت عربستان سعودی است، اظهارات جسورانه‌ای در مورد پیوستن به بزرگان فوتبال اروپا داشته و البته سرمایه گذاری‌های آنها نیز باشگاهی را نشان می‌دهد که مشتاقانه برای چنین هدفی تلاش می‌کند.
سرمایه‌گذاری مالکان نیوکاسل، عمدتاً از طریق صدور سهام جدید، به 266 میلیون پوند رسیده که تقریباً معادل هزینه خرید باشگاه در سال ۲۰۲۱ است.
سوابق مالی فصل 2022-23 که 10 ماه پیش منتشر شد، نشان می‌دهد که از طریق دو تخصیص سهام در آن سال، مبلغ 127.4 میلیون پوند جمع‌آوری شده و 60 میلیون پوند دیگر نیز از صدور سهام جدید در آگوست 2023 به دست آمده است. از زمان خروج مایک اشلی، وام‌های سهامداران دیگر جزئی از ساختار مالی باشگاه نبوده‌اند.
در سال گذشته، هزینه‌های نیوکاسل به دلیل مطابقت با قوانین سود و پایداری لیگ برتر کاهش یافته است. با این حال، همچنان تحقیقات و برآوردهایی در مورد بازسازی سنت جیمز پارک یا ساخت یک استادیوم جدید در حال انجام است که هر دو به سرمایه گذاری قابل توجهی نیاز دارند.
9. برایتون اند هوو البیون (512 میلیون پوند)
مالک: تونی بلوم
زمان تصاحب باشگاه: 2009
قیمت خرید: 18 میلیون پوند
سرمایه گذاری مالک: 494 میلیون پوند
تونی بلوم، مردی از همان منطقه که به خاطر تخصص در زمینه داده‌های ورزشی به موفقیت‌های زیادی دست یافته است، میلیون‌ها پوند در باشگاه فوتبال زادگاهش، برایتون، سرمایه‌گذاری کرد تا این تیم سلسله مراتب پیشرفت در فوتبال انگلستان طی کند و الهام بخش باشگاه‌های دیگر شود.
بلوم در سال ۲۰۰۹ پس از خرید ۷۵ درصد از سهام باشگاه از مالک سابق، دیک نایت، ۸۰ میلیون پوند وام بدون بهره به منظور ساخت استادیوم آمکس اختصاص داد. این اقدام باعث شد که او به یکی از قدیمی‌ترین مالکان باشگاه‌های لیگ برتر تبدیل شود.
تونی بلوم در آگوست ۲۰۲۳
بلوم در این سال‌ها همواره حمایت مالی گسترده‌ای از باشگاه کرده است. آخرین حساب‌های باشگاه برایتون نشان می‌دهد که وام‌های سهامداران بالغ بر 373 میلیون پوند بوده و باید در نظر داشت که این رقم از زمانی که تونی بلوم کنترل باشگاه را به دست گرفته، 33 میلیون پوند کاهش یافته است.
بلوم نزدیک به نیم میلیارد پوند در برایتون سرمایه گذاری کرده است که شامل تبدیل وام‌های گذشته به سهام نیز می‌شود.
10. لسترسیتی (484 میلیون پوند)
مالک: شرکت کینگ پاور
زمان تصاحب باشگاه: 2010
قیمت خرید: 40 میلیون پوند
سرمایه گذاری مالک: 444 میلیون پوند
لستر با کسب عنوان قهرمانی فصل گذشته چمپیونشیپ، بلافاصله به لیگ برتر برگشت که این اتفاق باعث افزایش محبوبیت مالک باشگاه نزد هواداران شده است.
در سال ۲۰۱۰، ویچای سریواداناپرابها، میلیاردر تایلندی و مالک شرکت‌های مسافرتی کینگ پاور، با خرید باشگاه لسترسیتی به مبلغ ۴۰ میلیون پوند، کنترل باشگاه را پس از میلان مانداریچ به دست گرفت. آنها در سال ۲۰۱۶ و قهرمانی در لیگ برتر موفق به کسب بزرگترین افتخار خود شدند _ دستاوردی که احتمالا دیگر تکرار نخواهد شد.
قهرمانی لسترسیتی در فصل 16-2015
پس از مرگ غم‌انگیز سریواداناپرابها در سانحه سقوط هلیکوپتر شش سال پیش، مدیریت باشگاه به پسرش، توپ، واگذار شد و رویکرد او نیز تغییر چندانی نکرده است. مجموع سرمایه گذاری مالک باشگاه به ۴۴۴ میلیون پوند رسیده که ده برابر مبلغ اولیه خرید باشگاه بوده است. شایان ذکر است که ۱۹۴ میلیون پوند بدهی به شرکت مادر نیز به سهام تبدیل شده است.
طبق بیانیه‌ای که باشگاه در فوریه 2023 منتشر کرد، مالکان آنها 194 میلیون پوند بدهی را به سهام تبدیل کرده بودند که این نشان‌دهنده تعهد آنها به پایداری و ثبات بلندمدت باشگاه بود. این اقدام پس از ساخت مرکز تمرینی پیشرفته و عبور از بحران پاندمی کووید-19 صورت گرفت. رویکرد مالکین مشابه اقدام آنها در سال 2013 بود که در آن 103 میلیون پوند از بدهی‌ها تسویه شد.
همچنان 132 میلیون پوند از وام‌های سهامداران باقی مانده اما تاریخچه باشگاه نشان می‌دهد که این رقم از اهمیت زیادی برخوردار نیست، زیرا باشگاه پیش‌تر بدهی‌های بیشتر و ارقام بزرگتری را تسویه کرده است.
11. لیورپول (436 میلیون پوند)
مالک: گروه ورزشی فن‌وی (FSG)
زمان تصاحب باشگاه: 2010
قیمت خرید: 300 میلیون پوند
سرمایه گذاری مالک: 136 میلیون پوند
در سال 2010، گروه ورزشی فن‌وی (FSG) مالکیت باشگاه لیورپول را به مبلغ 300 میلیون پوند از آن خود کرد و به وضعیت مالی باشگاه، پس از بحران مالی مالکیت قبلی، تام هیکس و جورج ژیلت، ثبات بخشید. مالکیت قبلی لیورپول را در وضعیت مالی دشواری قرار داده بود، اما سرمایه‌گذاری و مدیریت FSG، وضعیت را به نفع باشگاه تغییر داد و فصلی جدید در تاریخ این باشگاه رقم زد.
گروه ورزشی فن‌وی (FSG)، شرکتی چندملیتی مستقر در بوستون، پیش از این مالک تیم بیسبال بوستون رد ساکس بود که پس از خرید لیورپول، هدف خود را، بازگرداندن این باشگاه به دوران طلایی‌اش اعلام کرد. بنیان‌گذاران این کمپانی، جان دبلیو هنری و تام وارنر، متعهد شدند که لیورپول را به جایگاه سابق و شکوه گذشته خود بازگردانند.
البته آنها این کار را انجام دادند و یک سال پس از قهرمانی در لیگ قهرمانان، جام لیگ برتر را در فصل 2019-20 بالای سر بردند. باید این نکته را نیز ذکر کرد که موفقیت لیورپول تنها به سرمایه گذاری FSG وابسته نبود و بازسازی این تیم بیشتر به دلیل مدیریت استراتژیک و سرمایه گذاری‌های هوشمندانه صورت گرفته است.
قهرمانی لیورپول در لیگ قهرمانان سال ۲۰۱۹
غیر از سرمایه گذاری اولیه به منظور بازسازی جایگاه اصلی ورزشگاه آنفیلد، FSG از فصل 2015-2016 هیچ کمک مالی اضافی از جانب مالک به باشگاه نکرده است. بلکه برعکس این باشگاه لیورپول بوده که ما بین سال‌های 2017 تا 2020 بخشی از بدهی خود به FSG را تسویه کرده است.
کل سرمایه‌گذاری FSG در لیورپول در مقایسه با بسیاری از باشگاه‌های لیگ برتر نسبتا کم است، اما با در نظر گرفتن دو پروژه‌‌ای که آنها به سرانجام رساندند، هنوز هم چشمگیر است: گسترش جایگاه آنفیلد رود و ساخت یک مرکز تمرینی جدید.
ثبات مالی FSG در سال 2021 تائید شد، زمانی که رد برد کپیتال پارتنرز 10 درصد از سهام شرکت مادر لیورپول را به مبلغ 735 میلیون دلار خریداری کرد.
12. کریستال پالاس (278 میلیون پوند)
مالک: CPFC 2010
زمان تصاحب مالکیت 2010
قیمت خرید: 88 میلیون پوند
سرمایه گذاری مالک: 190 میلیون پوند
کریستال پالاس پیچیده‌ترین ساختار مالکیت لیگ برتر را دارد و این ساختار از زمان تشکیل گروهی به رهبری استیو پریش در سال 2010 برای نجات باشگاه، پیشرفته تر شده است.
با گذشت زمان، سرمایه گذاران جدیدی به کریستال پالاس پیوستند که جدیدترین آنها جان تکستور آمریکایی است. تکستور در سال 2021 حدود 40 درصد از سهام این باشگاه را به مبلغ 88 میلیون پوند خریداری کرد که در حال حاضر به 45 درصد رسیده است. اگر چه او قصد دارد سهام خود در این باشگاه را به فروش برساند.
جان تکستور یکی از چهار شریک اصلی در باشگاه کریستال پالاس است. او همراه با استیو پریش، جاش هریس و دیوید بلیزر هرکدام 18 درصد از سهام باشگاه را در اختیار دارند. پریش همچنان به عنوان چهره ثابت در طول مدت حضور باشگاه در لیگ برتر باقی مانده است. گفتنی است که مجموع سرمایه‌گذاری مالکان تقریباً به 200 میلیون پوند رسیده است.
استیو پریش از سال 2010 رئیس کریستال پالاس بوده است
تعهدات مالی سرمایه گذاران به تدریج افزایش یافته، به طوری که در هر یک از فصول 2021-22 و 2022-23 حدود 30 میلیون پوند وام به باشگاه تزریق شده است.
در فصل اخیر و در حالی که این تیم در پایان فصل در جایگاه دهم لیگ برتر قرار گرفت، علاوه بر یک وام 12 میلیون پوندی، 45 میلیون پوند دیگر از نیز سوی سهامداران تصویب شد که انتظار می‌رفت اوایل سال ۲۰۲۳ به باشگاه تزریق شود.
13. ولورهمپتون وندررز (243 میلیون پوند)
مالک: فوسان اینترنشنال
سال تصاحب باشگاه: 2016
قیمت خرید: 45 میلیون پوند
سرمایه گذاری مالک: 198 میلیون پوند
کمپانی چینی فوسان در سال 2016، باشگاه ولورهمپتون را به مبلغ 45 میلیون پوند خریداری کرد. فوسان موفق شد پس از صعود به لیگ برتر در سال 2018 و با هدایت نونو اسپریتو سانتو، گرگ‌ها را از یک باشگاه چمپیونشیپی، به یک تیم ثابت لیگ برتری تبدیل کند.
جف شی مالک و مدیر اجرایی وولورهمپتون
از زمانی که کمپانی فوسان کنترل ولورهمپتون را در دست گرفته، نزدیک به 200 میلیون پوند در این باشگاه سرمایه گذاری کرده که شامل 51 میلیون پوند وام در فصل 2022-2023 نیز می‌شود. بدهی باشگاه، بدون احتساب وام‌های بیرونی، 65 میلیون پوند است، اما فوسان پیش از این تعهد خود را با تسویه 126.5 میلیون پوند وام در فصل 2020-21 نشان داده است.
با این حال، برنامه‌های بلندمدت فوسان برای باشگاه نامشخص است و شایعاتی در مورد فروش احتمالی ولورهمپتون همچنان ادامه دارد.
14. بورنموث (213 میلیون پوند)
مالک: بلک نایت فوتبال
سال تصاحب باشگاه: 2022
قیمت خرید: 120 میلیون پوند
سرمایه گذاری مالک: 93 میلیون پوند
صعود بورنموث به لیگ برتر با حمایت مالی و سرمایه گذاری‌های کلان همراه بوده است. مهره اصلی این صعود ماکسیم دمین، یک تاجر روسی‌الاصل بود که نقش مهمی در موفقیت باشگاه ایفا کرد. پس از او، بورنموث به بیل فولی، مدیر بلک نایت فوتبال فروخته شد و این روند ادامه پیدا کرد.
فولی و تایلر آدامز، ملی پوش آمریکایی در بورنموث
بیل فولی کمتر از دو سال پیش بورنموث را به مبلغ 120 میلیون پوند خریداری کرد و از آن زمان، شرکت او، بلک نایت فوتبال، با سرمایه گذاری در باشگاه‌هایی مانند لوریان، هیبرنیان و اوکلند، مجموعه خود را گسترش داده است.
بلک نایت سرمایه گذاری زیادی در بورنموث کرده است و 25.5 میلیون پوند از وام‌های سهامداران را به سهام تبدیل کرده و 67.2 میلیون پوند دیگر نیز به وام های شرکت مادر، ترکواز، اضافه کرده است.
مجموع این 92.7 میلیون پوند سرمایه‌گذاری که شامل ساخت یک مرکز تمرینی پیشرفته می‌شود، به زودی به میزان سرمایه‌گذاری مالک قبلی، ماکسیم دمین نزدیک خواهد شد و این باشگاه قصد دارد جایگاه خود در لیگ برتر را مستحکم کند.
15. وست هم یونایتد (206 میلیون پوند)
در سال ۲۰۱۰، دیوید سالیوان و دیوید گلد، که از طرفداران قدیمی باشگاه بودند، با پرداخت ۵۰ میلیون پوند، ۵۰ درصد از سهام وست هم را خریداری کردند. پس از آن، سهام آنها به ۸۵ درصد رسید تا اینکه در سال ۲۰۲۱، دنیل کرتینسکی میلیاردر اهل جمهوری چک، ۲۷ درصد از سهام باشگاه را با پرداخت ۱۸۰ میلیون پوند خریداری کرد.
سالیوان همچنان بزرگترین سهام‌دار وست هم با ۳۸.۸ از مالکیت باشگاه است اما سرمایه‌گذاری مالکان این تیم نسبت به سایر تیم‌های لیگ برتر کم بوده است. پس از سقوط این تیم به چمپیونشیپ در سال ۲۰۱۲، حدود ۳۲.۲ میلیون پوند در این باشگاه سرمایه‌گذاری شد که تا زمان ورود دنیل کرتینسکی که ۱۲۵ میلیون پوند به باشگاه تزریق کرد، اتفاق بی سابقه‌ای بود.
دنیل کرتینسکی یکی از سهامداران وست هم
این سرمایه برای کاهش بدهی‌ها و تقویت تیم استفاده شد و به وست هم این امکان را داد که وام‌های سهامداران را تسویه کند. وست هم در حال حاضر یکی از هفت تیم لیگ برتری است که وام سهامداران ندارد.
16. تاتنهام هاتسپر (194 میلیون پوند)
مالک: گروه ENIC
زمان مالکیت باشگاه: 2001
قیمت خرید: 94 میلیون پوند
سرمایه گذاری مالک: 100 میلیون پوند
گروه ENIC، که متعلق به جو لوئیس و دنیل لووی است، در سال‌های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۶ و در دو معامله مجموعاً ۴۳ درصد از سهام تاتنهام را از سر آلن شگر به مبلغ ۴۷ میلیون پوند خریداری کرد. سهام آنها در طول زمان به ۸۶.۵۸ درصد افزایش یافت و ارزش باشگاه تاتنهام با ساخت استادیوم یک میلیارد پوندی خود به طور چشمگیری رشد یافته است.
دنیل لوی و آنژ پوستکوعلو در استادیوم تاتنهام که میزبان کنسرت‌ها و رویدادهای مختلفی بوده است
تاتنهام با 850 میلیون پوند بالاترین بدهی مالی در لیگ برتر انگلستان را دارد اما هیچ یک از این بدهی‌ها از وام‌های سهامداران باشگاه نیست؛ در عوض، این باشگاه از توافقات با وام‌دهندگان خارجی استفاده می‌کند. در سال 2022، گروه ENIC تصمیم گرفت تا حداکثر 150 میلیون پوند از طریق صدور سهام به باشگاه تزریق کند.
درآمد تاتنهام همچنان در حال رشد است و این باعث می‌شود که سرمایه‌گذاری بلندمدت گروه ENIC یکی از با ارزش‌ترین سرمایه‌گذاری‌های فوتبال انگلیس باشد.
17. ساوتهمپتون (185 میلیون پوند)
مالک: کمپانی اسپورت ریپابلیک
زمان تصاحب: 2022
قیمت خرید: 100 میلیون پوند
سرمایه گذاری مالک: 85 میلیون پوند
کمپانی اسپورت ریپابلیک در اوایل سال 2022 مالک اصلی باشگاه ساوتهمپتون شد و 80 درصد از سهام باشگاه را به قیمت 100 میلیون پوند خریداری کرد. ساوتهمپتون در فصل ۲۳-۲۰۲۲ مبلغ ۸۵ میلیون پوند از مالک خود بودجه گرفت اما قدیس ها در نهایت به چمپیونشیپ سقوط کردند.
راسموس انکرسون، مدیر امور فوتبالی ساوتهمپتون
با این حال، این کمپانی قصد دارد به حمایت مالی از باشگاه ادامه دهد. گفتنی است که آنها سهام باشگاه‌های دیگری مانند ولانسین فرانسه و گوزتپه ترکیه را نیز در اختیار دارند.
18. ناتینگهام فارست (162 میلیون پوند)
مالک: اوانجلوس ماریناکیس
سال تصاحب باشگاه: 2017
قیمت خرید: 50 میلیون پوند
سرمایه گذاری مالک: 112 میلیون پوند
پس از آنکه ماریناکیس ۵۰ میلیون پوند برای خرید ناتینگهام فارست به فواز الحساوی پرداخت کرد، موفق شد این باشگاه را پس از ۱۸ سال به لیگ برتر بازگرداند. سرمایه‌گذاری او نقش مهمی در احیای این تیم داشت. تا پایان فصل ۲۰۲۲-۲۳، مجموع سرمایه‌گذاری‌های او به ۱۱۲ میلیون پوند رسید که نقش مهمی در صعود آنها به لیگ برتر داشت.
ماریانکیس (تی شرت سفید در وسط تصویر) چهره مهم ناتینگهام فارست است
ماریانکیس برای حمایت مالی از باشگاه به طور مداوم وام‌های سهامداران را به سهام تبدیل کرده است. او در دوران مالکیتش، به خصوص زمانی که باشگاه در چمپیونشیپ حضور داشت، بدهی‌های قابل توجهی را تسویه کرد که می توان به 41 میلیون پوند در فصل 2021-2022 و 32 میلیون پوند در دو فصل قبل از آن اشاره کرد.
آخرین حساب‌های این باشگاه می‌گویند که او ۱۱ میلیون پوند دیگر نیز با تبدیل وام سهامداران به سهام، به باشگاه کمک مالی کرده است.
19. برنتفورد (124 میلیون پوند)
مالک: متیو بنهام
زمان تصاحب باشگاه: 2012
قیمت خرید: 20 میلیون پوند
سرمایه گذاری مالک: 104 میلیون پوند
متیو بنهام، مالک برنتفورد، طرفدار قدیمی باشگاه و متخصص مدل سازی داده، در 12 سال گذشته زنبورها را از یک تیم چمپیونشیپی به باشگاه لیگ برتری تبدیل کرده است. برنتفورد تحت مالکیت او از ورزشگاه گریفین پارک به استادیوم مدرن جی‌تک کامیونیتی نقل مکان کرد، که نشان‌دهنده پیشرفت قابل‌توجه این باشگاه در فوتبال انگلیس است.
بنهام در سال 2007 حمایت مالی از باشگاه زادگاه خود را شروع کرد و در سال 2012 موفق شد تا 60 درصد از سهام باشگاه را از اتحادیه هواداران باشگاه، خریداری کند. او در سال 2014 مالکیت کامل برنتفورد را به دست آورد که این اقدام او نقطه شروع پیشرفت مداوم و موفقیت‌های باشگاه بود.
متیو بنهام (سمت چپ) و توماس فرانک، سرمربی برنتفورد در می 2023
بنهام مبلغ ۱۰۴.۴ میلیون پوند در باشگاه فوتبال برنتفورد سرمایه‌گذاری کرده که شامل ۲۲.۸ میلیون پوند برای پروژه ساخت استادیوم نیز می‌شود. با این حال، از سال ۲۰۱۷ به بعد، باشگاه به سرمایه‌گذاری مستقیم او نیاز نداشته زیرا به لحاظ مالی خودکفا شده و همچنان در لیگ برتر عملکرد خوبی دارد.
20. ایپسویچ تاون (123 میلیون پوند)
مالک: کمپانی گیم چینجر ۲۰
زمان تصاحب مالکیت: 2021
قیمت خرید: 40 میلیون پوند
سرمایه گذاری مالک: 83 میلیون پوند
ایپسویچ تاون ۱۵ سال در لیگ چمپیونشیپ حضور داشت و پس از سقوط به لیگ یک در فصل ۲۰۱۸-۱۹، در شرایط دشواری قرار گرفت. در سال ۲۰۲۱، کمپانی آمریکایی گیم چینجر ۲۰ با پرداخت ۴۰ میلیون پوند مالکیت باشگاه را از مارکوس ایوانز خریداری کرد و تحولی اساسی در باشگاه ایجاد شد. آنها بیش از ۸۰ میلیون پوند سرمایه‌گذاری در این باشگاه انجام دادند که شامل تبدیل ۳۹ میلیون پوند وام به سهام در فصل ۲۰۲۳-۲۴ بود و در نهایت این سرمایه گذاری‌ها منجر به بازگشت ایپسویچ به لیگ برتر شد.
اد شیرن، خواننده و شاعر انگلیسی و یکی از سهامداران ایپسویچ
این باشگاه با سرمایه گذاری ۱۰۵ میلیون پوندی کمپانی برایت پث اسپورت پارتنرز که ۴۰ درصد از سهام ایپسویچ را خریداری کرد، جان تازه‌ای گرفت. این سرمایه‌گذاری، ارزش باشگاه را به ۲۶۲ میلیون پوند رساند و نقدینگی قابل‌توجهی به تیم تزریق کرد. علاوه بر این، خواننده مشهور، اد شیرن، که حامی مالی پیراهن تیم نیز هست، در ماه اوت ۱.۴٪ از سهام را خریداری کرد و حمایت خود از باشگاه دوران کودکی‌اش را نشان داد.
ترجمه یادداشت فیلیپ باکینگهام از وب‌سایت اتلتیک با دخل و تصرف
