اختصاصی طرفداری - نمایش فنی عربستان مقابل آرژانتین احتمالا یکی از بهترین نمایش های (اگر نگوییم بهترین) یک تیم ضعیف تر (از لحاظ مهره)، مقابل یک اَبَر تیم، بوده باشد. پیش از این دیده بودیم که در چنین شرایط و چنین اختلاف فنی، سرمربیان تیم ضعیف تر تلاش می کنند با الگوی روتینِ ارائه فوتبالی «Low Block» (توضیح مفصل فنی)، قرار دادن تمامی 11 بازیکن پشت توپ، تجمع و بستن فضاها در یک سوم تدافعی خودی در کنار حفظ تمرکز و ارائه نمایش انفرادی بی نقص، به موفقیت برسند.
روز گذشته اما عربستان در شرایطی مشابه به رهبری هروه رنار، الگوی فنی متفاوتی را انتخاب کرده بود. الگوی فنی که در این بخش از «نکته فنی» در رسانه طرفداری به آن می پردازم. در این یادداشت از این خواهم گفت که در فوتبال مدرن یک سرمربی صاحب ایده و به روز تا چه اندازه می تواند تاثیرگذار باشد و چگونه می تواند با ایده هایش باعث موفقیت یک تیم شود.
خیلی سریع وارد بحث فنی می شوم. کار را با داده فنی پیشرفته «Defensive distance» (توضیح مفصل فنی) آغاز می کنم. داده فنی پیشرفته ای که با بررسی تمامی کنش های تدافعی یک تیم به ما می گوید که به طور میانگین، تیم مورد نظر کنش های تدافعی اش را در چه فاصله ای از دروازه خودی بر حسب متر انجام داده است. این داده فنی چرا حائز اهمیت است؟ به این دلیل که می تواند مشخص کننده رویکرد فنی یک تیم حین دفاع کردن باشد. هر چه این عدد بزرگ تر باشد، به این معنی است که تیم مورد نظر تمایل بیشتری به دورتر دفاع کردن از دروازه خودی داشته است. یعنی بدون توپ، تیمی پویا و تهاجمی است و خط دفاعی خود را بالا مستقر می کند. در نقطه مقابل نیز هر چه این عدد کمتر باشد به این معنی است که تیم مورد نظر تمایل بیشتری به ارائه رویکرد «Low Block» دارد و ترجیح می دهد که بیشتر نزدیک به دروازه خودی تجمع کند و کنش تدافعی داشته باشد.
حال به تصویر زیر دقت کنید که وضعیت دو تیم عربستان و آرژانتین را از حیث داده فنی پیشرفته «Defensive distance» مشخص می کند (داده پیشرفته فنی از گروه فنی Markstats استخراج شده است). به شکل معنادار و باور نکردنی میبینیم که عربستان در دیدار روز گذشته با مقدار 41/7 متر از حیث داده فنی پیشرفته «Defensive distance» عدد بیشتری را از تیمی همچون آرژانتین ثبت کرده است. مسئله ای حیرت انگیز در فوتبال مدرن. این مساله چه چیزی را نشان می دهد؟ هروه رنار علی رغم داشتن تیمی به مراتب ضعیف تر ترجیح داده خط دفاعی اش را در بالای زمین مستقر کند و کنش های تدافعی اش را در فاصله بیشتری از دروازه خودی انجام دهد. این مساله در تقابل با تیمی همچون آرژانتین فوق العاده معنادار است و می بینیم که رنار حتی از اسکالونی نیز تمایل بیشتری به این مسئله، بدون توپ، داشته است. چنین رویکرد فنی شجاعانه ای به ندرت در بین تیم های ضعیف تر در تقابل با اَبَر تیم ها دیده شده است.
اما این رویکرد فنی متفاوت از سوی رنار باعث رخ داده چه مسائلی در زمین مسابقه می شود؟ چندین نکته فنی جذاب وجود دارد. نکته فنی اول در تصویر زیر مشخص است. به تصویر زیر دقت کنید که مربوط به PASSMAP آرژانتین در دیدار روز گذشته می شود (تصویر از گروه فنی Betweentheposts استخراج شده است). در یادداشت های مختلف بارها درباره این نقشه توضیح داده ام (اینجا). نقشه ای بسیار کلیدی که در دوره های مختلف مربی گری و آنالیز تدریس می شود و توسط بزرگ ترین سرمربیان دنیا و تیم های آنالیز مورد تحلیل و استفاده قرار می گیرد. این نقشه عملکرد تک تک بازیکنان را همراه با توپ از حیث به گردش درآوردن آن نشان می دهد. میانگین موقعیت مکانی بازیکنان حین به گردش درآوردن توپ، حجم پاس های ارسالی و دریافتی و همچنین میزان لمس توپ، همگی در این نقشه قابليت رصد و تحلیل را دارد. در نقشه مربوط به آرژانتین چند نکته بسیار مهم وجود دارد. نکته اول حجم پاس های ارسالی بسیار زیاد در خط دفاعی بین اوتامندی و رومرو و همچنین بین دو هافبک میانی تیم است. نکته ای که نشان می دهد عمده گردش توپ آرژانتین در یک سوم تدافعی و در بهترین حالت، یک سوم میانی بوده است. نکته بعدی عدم توانایی تیم در انتقال توپ به بازیکنان خط جلو است. همان طور که می بینیم پاس های بسیار محدودی به بازیکنان تاثیرگذار تیم در یک سوم تهاجمی ارسال شده است. هر دو نکته، محصول ایده فنی هروه رنار است. سرمربی که خط دفاعی تیم ضعیف ترش را بالا مستقر کرده و عمده کنش های تدافعی تیمش را نیز از دروازه دور کرده است.
برای درک بهتر این مساله به تصویر زیر نیز دقت کنید که برشی است از مجموع پاس های ارسالی بازیکنان آرژانتین از شروع بازی تا دقیقه 35 نیمه اول. مطالب گفته شده را در این تصویر نیز به خوبی درک می کنید (تصویر از کمپانی مرجع StatsBomb استخراج شده است). همچنان به شکل معناداری می بینید که عمده پاس ها و گرش توپ توسط آرژانتینی ها در یک سوم تدافعی و میانی بوده و آن ها از انتقال سالم و گردش سالم توپ در یک سوم تهاجمی جهت بازیسازی و ایجاد موقعیت، عاجز بوده اند.
حالا آرژانتین چگونه می تواند این خط دفاعی بالا را بشکند؟ زمانی که توانایی گردش توپ و بازی سازی در یک سوم تهاجمی وجود ندارد، راهکار آزاد کردن بازیکنان خط جلو در پشت خط دفاعی است که بالا حضور دارد. هروه رنار اما برای این مساله نیز ایده فنی شفافی داشت. خط دفاعیِ بالا مستقر شده عربستان به خوبی توانست آفساید گیری را انجام دهد و بازیکنان آرژانتین را از رها شدن در پشت خط دفاعی خود منع کند. تصویر زیر 10 آفساید گیری عربستانی ها را نشان می دهد. نقاط مشخص شده آخرین بازیکن عربستان در خط دفاعی است که باعث در آفساید قرار گرفتن بازیکنان آرژانتین شده است. نگاه کنید به خط دفاعی بالا مستقر شده عربستان و آفساید گیری های دقیق هروه رنار از همان بالای زمین. تصویر بسیار معنادار و فوق العاده هیجان انگیز است.
هروه رنار نشان داد که فوتبال مدرن چگونه در حال پیش روی است. آنچه در ادامه برای او و تیمش رخ خواهد داد، تاثیری در هنرنمایی و تاریخ سازی او مقابل یک اَبَر تیم نخواهد داشت. همان طور که گفته شد پیش از این نیز تیم های ضعیف تر توانسته بودند مقابل اَبَر تیم ها در شرایطی خاص موفق عمل کنند اما موفقیت با این روش بازی، مسئله ای نبوده که زیاد رخ دهد.
