این یادداشت که بیست و هفتمین قسمت از سری یادداشتهای معرفی تیمهای حاضر در جام جهانی است، مروری بر تاریخ سیاسی، عملکرد گذشته و تیم اعزامی سوئیس به جام جهانی 2022 قطر خواهد داشت.
اختصاصی طرفداری| هدایت تیم ملی فوتبال سوئیس به مدت هفت سال برعهدۀ ولادیمیر پتکوویچ بود که ناتیها با هدایت او توانستند در مسابقات جام ملتهای اروپای 2020 خوش بدرخشند. حال آنها بر روی نیمکتشان مورات یاکینِ 48 ساله را میبینند و با او اهداف بزرگی را در جام جهانی 2022 قطر در سر میپرورانند. آیا مردان مورات یاکین بلاخره میتوانند پس از سالها باز هم موفق به راهیابی به جمع هشت تیم نهایی جام جهانی شوند؟
تاریخ سیاسی سوئیس
سوئیس کشوری در اروپای غربی است که دارای تاریخ و فرهنگی غنی و در عین حال طبیعتی چشم نواز در اروپا و حتی جهان است. این کشور آنقدر زیبا و رویایی است که گردشگران خارجی به آن، لقب بهشت اروپا را دادهاند. سوئیس با 41,200 کیلومتر مربع وسعت، 133 اُمین کشور وسیع دنیا محسوب میشود و از شمال با آلمان، از شرق با اتریش و لیختناشتاین، از جنوب با ایتالیا و از غرب با فرانسه مرز مشترک دارد. نزدیک به هفتاد درصد این سرزمین را کوههای سر به فلککشیده پوشانده که 60 درصد این منطقه کوهستانی در کوهستان آلپ واقع است. جمعیت سوئیس نیز در حدود 8.6 میلیون نفر بوده و مردمانش به چهار زبان آلمانی، فرانسوی، ایتالیایی و رُومانش صحبت میکنند. این سرزمین دارای سابقه طولانی بیطرفی در مناسبات سیاسی و نظامی بوده و پایتخت این کشور هم شهر بِرن است که یکی از زیباترین و البته گرانترین مقصدهای گردشگری دنیا است. در این شهر، مجسمه مرد عجیبی وجود دارد که در حال خوردن نوزادان شیرخواره است. این مجسمه 500 سال در این شهر قرار داشته و هنوز کسی به درستی، علت ساخت آن را نمیداند.
پنج شهر مهم سوئیس، بازِل، ژنو، بِرن، لُوزان و زوریخ هستند. سوئیس به عنوان یکی از مُرفهترین و ثروتمندترین کشورهای دنیا شناخته میشود، به طوری که درآمد سرانه هر سوئیسی چیزی در حدود 39 هزار دلار بوده که این کشور را در رده ثروتمندترین، کشورهای دنیا قرار داده است. شاید بسیاری ندانند ولی سوئیس یکی از قدیمیترین کشورهای قاره اروپا و حتی دنیا محسوب میشود، به طوری که قدیمیترین شهرک کشاورزی یافت شده در این منطقه به 5300 سال قبل از میلاد میرسد. سِلتها، اولین ساکنان سوئیس بودند. تیرهای از این قوم که هِلوتیا نام داشتند، پیش از تسلط رومیان بر سوئیس، درکوهستانهای ژورا و آلپ ساکن شدند و آنجا را هِلوتیا نامیدند. هِلوتیا در سال 58 پیش از میلاد، به تصرف ژولیوس سزار امپراتور روم درآمد. در قرن پنجم میلادی ژرمنها، به این سرزمین وارد و در ساحل غربی رود آر ساکن شدند.
نام رسمی این کشور، کنفدراسیون سوئیس (Confoederatio Helvetica) است که در سال 1292 میلادی تاسیس شده است. در سال 1292، سوئیس اتحادیهای از سه کانتون (یکی از انواع تقسیمات کشوری در برخی از کشورها) اصلی بود که تحت حکومت هابسبورگ (Habsburg) قرار داشت و در سال 1815 آزاد شد. این کشور پس از سوئد، بالاترین سن امید به زندگی را در اروپا دارد. سن امید به زندگی در سوئیس برای مردان به 81 و برای زنان به حدود 85 سال میرسد. سوئیس اولین کشوری است که دموکراسی مستقیم را که شامل دادخواستهای عمومی و همهپرسی میشود، اجرا کرده است و بد نیست بدانید که، 23 درصد جمعیت 8.6 میلیونی این کشور را مهاجرین تشکیل میدهند. سوئیس تنها کشوری است که به ازای هر کیلومتر مربع مساحت، بیشتر از یک کیلومتر مسیر پیادهروی دارد. به علاوه زیباترین و مشهورترین پیست اسکی جام جهانی، داونهیل یا سرعت، در کوه Lauberhorn واقع شده است. سوئیس، ساده ترین قوانین حمل سلاح را دارد ولی با این وجود جزو امنترین کشورهای دنیا هم به حساب میآید.
سوئیسیها در صدر کشورهایی در دنیا هستند که بنا به جمعیتشان، بیشترین فراوانی سلاح را دارند. سوئیس دارای ساده ترین قوانین حمل سلاح بوده و تا پنج میلیون سلاح گرم در این کشور 8.6 میلیون نفری یافت میشود. با این وجود، تعداد جرایم مرتبط با اسلحه در این کشور نادر است و همین موضوع سبب شده، که شماری از کسانی که مخالف کنترل اسلحه هستند، نتیجه بگیرند که داشتن اسلحه، نقش مثبتی در جامعه دارد. بررسیها نشان میدهد که در آمریکا از هر صد نفر 89 نفر اسلحه دارند. از این نظر، سوئیس بعد از یمن، در جایگاه سوم قرار دارد و از حدود 8.6 میلیون جمعیت این کشور 3 میلیون و 400 هزار نفر مالک اسلحه بوده و پنج میلیون قبضه سلاح گرم در این کشور وجود دارد. بسیاری از این اسلحهها تفنگهای ارتشی هستند. در نهایت بد نیست بدانید که بر اساس آمارهای سازمان ملل متحد، بهترین کشوری در جهان که میتوانید در آن متولد شوید، سوئیس است.
جایگاه سوئیس در نقشه جغرافیایی دنیا
رکوردداران بازی و گل ملی سوئیس
لیست برترینهای آماری تاریخ سوئیس از حیث بازی ملی و گل را که به طور اختصاصی از سوی حسین خسروی برای طرفداری تهیه شده را مشاهده میکنید. توضیح اینکه ردیفهای کمرنگ مربوط به بازیکنان بازنشسته این تیم و ردیفهای پررنگ مربوط به بازیکنان فعال است.
رکوردداران بازی ملی در سوئیس
هاینز هرمان، هافبک توانمند دهه 80 میلادی تیم ملی سوئیس با 118 بازی که طی سالهای 1978 تا 1991 به مدت 13 سال برای فوتبال کشورش انجام داده، رکورددار بازی ملی برای سوئیس است. آلن گیگر با 112 بازی در ردۀ دوم ایستاده و پس از این دو بازیکن، استفان لیخشتاینر با 108 بازی در جایگاه سوم قرار گرفته است. ژردان شکیری و گرانیت ژاکا دو بازیکنی هستند که هنوز در تیم ملی سوئیس مشغول به بازی هستند و در تورنمنت قطر و دیگر مسابقات ملی میتوانند به شمار بازیهای ملیشان اضافه نمایند. گفتنی است که در بین 10 بازیکن برتر سوئیس از نظر بازی ملی، تنها چهار بازیکن هنوز در مستطیل سبز مشغول به بازی است.
رکوردداران گل ملی در سوئیس
الکساندر فرای با زدن 42 گل در طول یک دهه بازیاش برای سوئیسیها در صدر گلزنان ملی فوتبال سوئیس قرار دارد. پس از او کوبیلای تورکیلمازِ ترک تبار و مکس آبگلین با 34 گل مشترکا در جایگاه دوم ایستادهاند. نام آندره آبگلین هم با 29 گل در جایگاه چهارم برترین گلزنان سوئیس جای دارد. گفتنی است که در بین 10 بازیکن برتر سوئیس از نظر گل ملی، نام دو بازیکن به چشم میخورد که هنوز با پیراهن کشورشان میتوانند در میادین فوتبال حاضر شوند.
عملکرد سوئیس در جام جهانی
سوئیس اولین بازی رسمی خود را در تاریخ دوازدهم فوریه سال 1905 مقابل فرانسه انجام داد که با نتیجه 1-0 مغلوب، این تیم شد. بهترین نتیجه ناتیها (ملیها) در جامهای جهانی، حضور در مرحله یک چهارم نهایی در سالهای 1934، 1938 و 1954 بوده است. این تیم با احتساب جام جهانی 2022 قطر، سابقه حضور در 12 دوره جامهای جهانی را در کارنامه افتخارات خود دارد.
اولین دورۀ حضور فوتبال سوئیس در رقابتهای جام جهانی به سال 1934 و دومین دورۀ شکلگیری این مسابقات مهم باز میگردد. میزبانی این مسابقات را کشور ایتالیا برعهده داشت و از مرحلۀ گروهی نیز در آن تورنمنت خبری نبود. سوئیس در اولین دیدارش در مرحلۀ یک هشتم برابر هلند قرار گرفت و توانست با نتیجۀ 3-2 این تیم را شکست دهد تا به دور بعد و مرحلۀ یک چهارم نهایی صعود کند. اما سوئیسیها در این دور به تور یک تیم قوی در آن سالها یعنی چکسلواکی خوردند و با حساب 3-2 مغلوب شدند تا نتوانند به جمع چهار تیم برتر جام صعود کنند. چکسلواکی در آن سال به فینال جام جهانی رسید ولی با شکست مقابل ایتالیا دستش از رسیدن به کاپ جام جهانی کوتاه ماند. در جام جهانی 1938 نیز همین اتفاق به عینه برای سوئیسیها رخ داد. آنها در اولین بازیشان در دور حذفی توانستند از سد آلمان بگذرند ولی در دور یک چهارم نهایی مقابل فینالیست آن رقابتها یعنی مجارستان قرار گرفتند که با نتیجۀ 2-0 مغلوب این تیم شدند. خود مجارستان هم در دیدار فینال قافیه را به ایتالیا باخت تا مردان آتزوری برای دومین بار قهرمانی جهان را تجربه نمایند. جام جهانی 1954 اما سوئیسیها خود میزبانی جام جهانی را برعهده داشتند. مردان سوئیس در آن جام و در گروهی که شامل تیمهای سوئیس، انگلستان، ایتالیا و بلژیک میشد، توانستند در این گروه دشوار پس از انگلیس به عنوان تیم دوم صعود نمایند تا در مرحلۀ حذفی و یک چهارم نهایی برابر اتریش قرار گیرند. ناتیها در یک بازی پرگل با حساب 7-5 مغلوب اتریشیها شدند تا برای سومین بار، باز هم از صعود به جمع چهار تیم پایانی جام باز مانند. در دیگر دورههای جام جهانی، فوتبال سوئیس نتوانسته در این تورنمنت مهم ملی خودی نشان دهد و یا در مراحل گروهی و یا نهایتا در دور یک هشتم نهایی خیلی زود از دور این مسابقات کنار رفته است.
آمار و ارقام سوئیس در جام جهانی
سوئیس در مجموع 11 دوره حضورش در جام جهانی، 37 مسابقه انجام داده که حاصل آنها 12 برد، 8 تساوی و 17 شکست بوده است. آنها 50 گل زده و 64 گل دریافت کردهاند و با مجموع 44 امتیاز، در رده هجدهم جدول امتیازی تمام ادوار جام جهانی قرار گرفتهاند.
استفان لیخشتاینر و والون بهرامی با 10 بازی مشترکا رکورددار بازی در جام جهانی برای سوئیس هستند و پس از این دو بازیکن، ژردان شکیری با انجام 9 بازی در رده بعدی قرار گرفته است. همچنین یوسف هوگی با 6 گلی که همگی آنها را در جام جهانی 1954 به ثمر رسانده است، رکورددار گلزنی برای سوئیس در این تورنمنت مهم به حساب میآید. پس از این مهاجم گلزن، آندره آبگلین، روبرت آلامان و ژردان شکیری مشترکا با 4 گل در ردههای بعدی قرار گرفتهاند.
پیراهن و اسپانسر سوئیس در جام جهانی قطر
پیراهن اول فوتبالیستهای سوئیسی در جام جهانی 2022 قطر به رنگ قرمز است. پیراهن دوم هم به رنگ سفید ارائه شده است. سوئیسیها برای اسپانسری پیراهنهای خود به سراغ کمپانی پوما رفتهاند. پوما اسپانسری شش تیم را در جام جهانی قطر برعهده گرفته است.
پیراهن رسمی اول و دوم سوئیس برای جام جهانی 2022
سوئیس در جام جهانی 2022
تیم ملی فوتبال سوئیس در مرحۀ مقدماتی جام جهانی 2022 قطر در قارۀ اروپا در گروه سوم این رقابتها قرار داشت و با انجام 8 بازی و کسب 18 امتیاز به طور مستقیم و بالاتر از ایتالیایِ 16 امتیازی به جام جهانی صعود کرد. سوئیسیها در مسیر صعودشان به تورنمنت 2022 بازیهای خوبی به نمایش گذاشتند و با 5 برد و 3 تساوی و بدون شکست گام به مسابقات قطر میگذارند. روند نتیجهگیری و صعود این تیم در جریان بازیهای مقدماتی جام جهانی قطر را به تفصیل در تصویر مشاهده کنید.
نتایج سوئیس در بازیهای مقدماتی جام جهانی 2022
سکان هدایت سوئیسیها در دستان مورات یاکینِ 48 ساله است که به تازگی سرمربیگری این تیم را برعهده گرفته است. او جایگزین سرمربی نام آشنایی چون ولادیمیر پتکوویچ شده است که به مدت هفت سال هدایت سوئیس را در مسابقات و تورنمنتهای مختلف برعهده داشت و با این تیم توانست در مسابقات جام ملتهای اروپای 2020 خوش بدرخشد. ناتیها در جام جهانی 2022 قطر در گروه هفتم این رقابتها با تیمهای برزیل، صربستان و کامرون همگروه شدهاند و به نظر میرسد با توجه به قدرت برزیل که از قدرتهای بلامنازع فوتبال دنیا به حساب میآید، آنها باید برای صعود از گروهشان به عنوان تیم دوم با کامرون و صربستان رقابت نمایند. فوتبالیستهای سوئیسی در دو دورۀ پیشین جام جهانی موفق به صعود از گروهشان شدهاند ولی در مرحلۀ حذفی ناکام بودهاند و نتوانستند به مرحلۀ یک چهارم پایانی راه یابند. حال باید به نظاره نشست و دید که آیا مردان مورات یاکین بلاخره میتوانند پس از سالها باز هم موفق به راهیابی به جمع هشت تیم نهایی جام جهانی شوند یا خیر؟