آغاز
انقلاب مشروطه همواره یکی از مهم ترین انقلاب های ایران یاد می شود. این انقلاب در تاریخ بیست یکم آذر سال ۱۲۸۴ آغاز شد. نشانه های اولیه این انقلاب در اسفند سال ۱۲۸۳ پدید آمد جایی که معترضان بازار تهران را تعطیل کردند و در حرم عبدالعظیم بست نشستند. در یک سال بعد یعنی در آذر سال ۱۲۸۴ حاکم تهران به بهانه گران شدن کالا ها چند تاجر شناخته شده را فلک کرد!! اعتراضات با رهبری سید محمد طباطبایی و سید عبدالله بهبهانی دامنه وسیعی پیدا کرد و مردم خواستار تشکیل عدالتخانه شدند. با وعده تو خالی مظفرالدین شاه اعتراضات موقتا فرو نشست اما در تیر ۱۲۸۵ مجدداً از سر گرفته شد و این بار جمعیتی ۱۴ هزار نفره در سفارت بریتانیا تجمع کردند و تا زمان صدور فرمان مشروطیت مبنی بر تشکیل مجلس شورای ملی در مرداد همان سال، آنجا را ترک نکردند.
جنبش تنباکو
جنبش تنباکو یکی از رویداد های انقلاب مشروطه بود که سبب آگاهی و اتحاد مردم و تجار و علما شد. دوره ناصرالدين شاه ، يك نفر انگليسي به نام تالبوت با پرداخت رشوه به درباريان ، امتياز انحصاري توتون و تنباكوي ايران را به مدت پنجاه سال به دست آورد . در آن زمان توتون و تنباكو از عمده ترين محصولات كشاورزي ايران بود . بر اساس اين امتياز ، ايرانيان نمي توانستند محصول توتون و تنباكوي خود را به كسي غير از تالبوت بفروشند . در مقابل تالبئت نيز تعهد كرده بود كه هرسال 15000ليره ي انگليس به همراه يك چهارم سود سالانه ي خود را به حكومت ايران پرداخت كند. دلیل اصلی شکل گیری نهضت تنباکو اغراض به واگذاری امتیاز های اقتصادی به بیگانگان و قیام علیه استبداد خارجی و استبداد داخلی بود. از نظر اجتماعي اين نهضت نخستين حركت جدي مردم ايران براي رهايي از نفوذ و سلطه خارجي و ايستادگي در برابر ستم داخلي بود. از نظر سياسي حس اعتماد به نفس و روحيه ي مقاومت و مبارزه را در مردم تقويت كرد . به حكومت فهماند كه مردم بيدارند.مردم شهامت حضور در صحنه رو با تبعيت از مرجعي خارجي استعمار گران به نقش مراجع و نفوذ آنه در مردم حتي بيشتر از حاكمان پي بردند.
فرمان مشروطیت و تشکیل مجلس شورای اسلامی
در تاریخ ۱۳ مرداد ۱۲۸۵ برابر با ۱۴ جمادی الثانی ۱۳۲۴، حکم مظفرالدین شاه مبنی بر تشکیل مجلس صادر شد. اما ملّیون آن را نپذیرفتند، چون نامی از «ملت» در آن نیامده بود. در روز بعد، فرمان دیگری صادر شد که در آن عبارت «افراد ملت» آمده بود، اما عبارت «مجلس شورای اسلامی» درج شده بود. این فرمان هم مورد انتقاد قرار گرفت و مشروطهخواهان اصرار بر تشکیل «مجلس شورای ملی» داشتند. سرانجام در ۱۸ مرداد، شاه با تشکیل آن موافقت کرد. نظامنامۀ انتخابات مجلس شورای ملی در ۱۰ شهریور ۱۲۸۵ به تصویب مجلس عمومی آزاد رسید. بر این اساس شمار نمایندگان برابر با ۱۵۶ نفر تعیین شد که شصت نفر از آنها از تهران و مابقی از ایالات و ولایات به آن راه مییافتند. مجلس اختیار داشت که تعداد نمایندگان را تا ۲۰۰ نفر افزایش دهد. مجلس با انتخاب نمایندگان تهران شروع به کار میکرد و انتخاب سایر نمایندگان نیز در طول حیات مجلس صورت میگرفت. در نتیجه مجلس شورای اسلامی در تاریخ ۱۴ مهر سال ۱۲۸۵ بازگشایی شد. این مجلس در طول عمر بیستماهه خود، توانست تصمیمات و قانونهای بیسابقهای اتخاذ کند که از آن جمله میتوان به محدود کردن اختیارات شاه، تشکیل انجمنهای ایالتی و ولایتی، نظارت بر دریافت مالیات، موازنه بودجه و لغو واگذاری زمینهای تیول اشاره کرد.
(فرمان مشروطیت👇👇)
به توپ بستن مجلس
در پی صدور فرمان مشروطیت توسط مظفرالدین شاه در روز سه شنبه ۲ تیر سال ۱۲۸۷ شلیک توپ به ساختمان مجلس شورای ملی به دستور محمدعلیشاه قاجار و توسط نیروهای بریگاد قزاق روسی به فرماندهی کلنل ولادیمیر لیاخوف، کشته شدن میرزا ابراهیم تبریزی ختم شد. نیروهای قزاق که اجازه تیراندازی نداشتند، تیر هوایی و تیر مشقی شلیک میکردند و مسجد و مجلس را محاصره کردند. چندی بعد نیروی کمکی بریگاد به همراه افسران روسی خود وارد عمل شدند. با تیراندازیهای مشروطهخواهان، عدهای از قزاقها کشته میشوند. پس از فرار مشروطهخواهان به ساختمان مجلس، قزاقها ساختمان مجلس را به توپ میبندند و مشروطهخواهان را شکست میدهند و رئیس مجلس هم به اروپا فرار کرد.
(سکه با نشان توپخانه محمدعلی شاه)
فتح تهران
فتح تهران یکی از رویداد های مهم و تاریخی انقلاب مشروطه است که در پی به توپ بستن مجلس شکل گرفت. پس از کشمکش های نیروی های مشروطه با محمدعلی شاه قاجار,این شاه قاجار حکومت نظامی را اعلام کرد. در تبریز ستارخان و باقرخان پس از مقاومت به سمت تهران حرکت کردند. در خوزستان و چهارمحال بختیاری هم سردار اسعد خان بختیاری با بی بی مریم و سرداران ایل بختیاری پس از فتح اصفهان به سمت تهران حرکت کردند. هدف این حرکت خلع محمدعلی شاه از پادشاهی و مشروطه کردن سلطنت و تشکیل دوره دوم مجلس شورای اسلامی بود. نیرو های مردمی و نظامی و آزادی خواه مشروطه خواهان در تاریخ ۲۵ تیر سال ۱۲۸۸ استان بزرگ تهران را فتح کردند. در پی فتح تهران، مجلس عالی تشکیل شد که محمدعلی شاه را از سلطنت خلع و فرزندش احمد میرزا به سلطنت منصوب کرد. عضدالملک، نایبالسلطنه، محمدولی خان تنکابنی رئیس دولت و وزیر جنگ، سردار اسعد بختیاری وزیر داخله و یپرم خان رئیس نظمیه تهران شدند. یکی از ویژگیهای منحصربفرد این رویداد، مداخله ایل بختیاری در جنبش مشروطه بود که اولین مشارکت یکی از ایلهای ایرانی به نفع جریان مشروطه محسوب میشود؛ تا قبل از آن ایلات ایران یا مداخلهای در مشروطه نداشتند یا به نفع محمدعلی شاه در میدان حاضر میشدند.
چهره های تاثیر گذار در انقلاب مشروطه:یپرم خان ضرغام السلطنه صمصام السلطنه بی بی مریم بختیاری سردار اسعد بختیاری و شیخ فضل الله نوری و میرزا شیرازی و امیر کبیر مظفرالدین شاه قاجار و...
کاری از اتحادیه تاج کبیر
به قلم پدرام استقلالی✍