اختصاصی طرفداری - محسن اخلاقی / بر اساس قوانین قبلی، سهمیه های المپیک به شکل تیمی اعطا می شد و انتخاب نفرات بر عهده کشورهای شرکت کننده بود. اما بعد از مشخص شدن تعداد زیاد نمونه های مثبت دوپینگ در المپیک های 2008 و 2012 ، فدراسیون جهانی که در آن زمان هنوز توسط تاماش آیان اداره می شد تحت فشار کمیته بین المللی المپیک تصمیم به تغییرات بنیادین در سیستم انتخابی گرفت، هدف از طرح جدید مجبور کردن وزنه برداران به شرکت در مسابقات مختلف در یک بازه زمانی طولانی بود که بدین وسیله بشکل بیشتر و بهتری زیر نظر سیستم کنترل دوپینگ قرار بگیرند.
قوانین جدید وزنه برداری
در قوانین جدید فدراسیون جهانی یک سیستم امتیازدهی جدید به اسم "روبی" ابداع کرد و وزنه برداران بر اساس رکوردهای خود در مسابقات مختلف امتیاز کسب میکنند. بر این اساس فدراسیون جهانی یک بازه زمانی 18 ماهه برای انتخاب نفرات برتر درنظر گرفت که هر وزنه بردار در این زمان باید در 6 مسابقه رسمی شرکت کند که جمع نتایج 4 تای آنها رتبه نهایی هر وزنه بردار را مشخص میکند. نکته مهم اینکه فدراسیون جهانی این 18 ماه را به سه پنجره 6 ماهه تقسیم کرد که در انتهای کار بهترین نتیجه وزنه بردار در هر یک از این پنجره ها بعلاوه بهترین نتیجه او در کل (بعنوان نتیجه چهارم) جمع امتیازات هر وزنه بردار را تشکیل میدهد. شرکت کردن هر وزنه بردار در حداقل یک مسابقه رسمی در هر کدام از این پنجره های شش ماهه ضروری است، در غیر این صورت نام وزنه بردار مورد نظر از لیست حذف می شود.
در پایان مسابقات انتخابی، در هر وزن 14 وزنه بردار به المپیک صعود خواهند کرد، 8 نفر اول رنکینگ جهانی، نفر اول هر قاره از بین نفرات بعدی (جمعا 5 نفر) و یک سهمیه هم برای کشور میزبان یا از طریق وایلدکارت.
نکته مهم دیگری که در قوانین جدید وجود داشت محدود کردن تعداد نفرات هر کشور بود، در گذشته هر کشور می توانست حداکثر 6 سهمیه در بخش مردان کسب کند و امکان حضور دو وزنه بردار از یک کشور در یک وزن هم در قوانین دیده شده بود. اما با تغییر قوانین هر کشور در هر وزن فقط به یک وزنه بردار محدود شد. ضمن اینکه حداکثر سهمیه هر کشور هم به عدد 4 کاهش پیدا کرد. البته اوزان وزنه برداری مردان هم از 8 به 7 تقلیل یافت. علاوه بر آن فدراسیون جهانی تصمیم گرفت که مجازاتهایی برای کشورهای با سابقه دوپینگ زیاد درنظر بگیرد. بدین صورت که کشورهایی که در 12 سال گذشته بیش از 20 نمونه مثبت داشته اند، حداکثر یک وزنه بردار مرد (و یک وزنه بردار زن) میتوانند به المپیک اعزام کنند. کشورهایی با 10 تا 19 نمونه مثبت هم به حداکثر 2 وزنه بردار مرد (و دو وزنه بردار زن) محدود شدند. ضمنا هر کشور با داشتن سه نمونه مثبت دوپینگ در بازه 18 ماهه انتخابی المپیک بطور کل از المپیک محروم می شود. ایران هم به دلیل داشتن بیش از ده نمونه دوپینگ در 12 سال اخیر به حداکثر دو سهمیه در المپیک محدود شده است.
سهراب مرادی و کیانوش رستمی چگونه به دردسر افتادند
با ورود کیانوش رستمی به وزن 96 کیلوگرم به نظر می رسید که رقابت مرادی و رستمی فقط برای رتبه اول رنکینگ خواهد بود. اما اتفاقات به گونه ای دیگر رقم خورد و هر دو قهرمان المپیک ایران در خطر از دست دادن المپیک قرار گرفتند. جدول امتیازات کسب شده توسط هر دو وزنه بردار را در زیر مشاهده میکنید. سهراب مرادی در دو مسابقه فقط وزن کشی کرد و وزنه نزد که مجموع 6 مسابقه مورد نظر را پر کند. اما رستمی در مسابقات جهانی تایلند و همینطور جام فجر در شهرستان رشت اوت کرد و امتیاز صفر گرفت.
| |
پنجره اول |
پنجره دوم |
پنجره سوم |
مجموع |
| کیانوش رستمی |
810.9 |
973.7 |
0 |
1067.4 |
0 |
2852.2 |
| سهراب مرادی |
0 |
1242.7 |
90.6 |
0 |
803.7 |
2137.1 |
دردسر اصلی در پنجره دوم انتخابی ایجاد شد، سهراب مرادی مصدوم شد و تقریبا کل زمان 6 ماهه دوم را از دست داد. کیانوش رستمی هم که با تصمیم خودش برای شش ماهه دوم فقط برای یک مسابقه یعنی مسابقات قهرمانی جهان در تایلند ثبت نام کرده بود، در حرکت یکضرب اوت کرد تا امتیاز صفر برایش ثبت شود! مرادی با وجود عمل جراحی روی کتفش در آخرین مسابقه ثبت شده در تقویم فدراسیون جهانی در پنجره دوم در کشور سوئیس شرکت کرد و با رکوردی بسیار پایین فقط 90 امتیاز "روبی" گرفت. اگر مرادی در مسابقات سوئیس شرکت نمی کرد بطور کل از لیست حذف می شد. البته کیانوش رستمی هم بعد از اوت کردن در مسابقات جهانی و سپس مطلع شدن از قوانین برای حضور در مسابقات سوئیس تلاش کرد اما بدلیل ثبت نام نکردن بموقع فقط بطور غیر رسمی در مسابقات وزنه زد و رکوردی برایش ثبت نشد.
در شروع پنجره سوم مسابقات، کیانوش رستمی به اردوی تیم ملی پیوست و تحت نظر مربیان تیم ملی موفق شد بهترین نتیجه شخصی خودش را در وزن جدید در مسابقات قطر کسب کند، رستمی در مسابقات جام فجر هم شرکت کرد، جایی که در آن نیاز به ریسک داشت، ریسکی که جواب نداد و کیانوش باز هم در یکضرب اوت کرد. مرادی هم در مسابقات غرب آسیا شرکت کرد و رکورد پایینی ثبت کرد. در صورتی که المپیک به تعویق نمیفتاد مرادی نیاز به ثبت رکوردی بسیار بالا در آخرین تورنمنت رسمی یعنی مسابقات قهرمانی آسیا 2020 داشت که با توجه به عدم ریکاوری کامل مرادی بسیار سخت به نظر می رسید. اما تعویق المپیک فرصت مجددی در اختیار قهرمان المپیک 2016 قرار داد. بعد از قطعی شدن تعویق یک ساله المپیک فدراسیون جهانی قوانین انتخابی را به شکل جزئی تغییر داد، بر این اساس بازه سوم 6 ماهه زمانی تمدید شد و وزنه برداران تا پایان ماه آپریل سال 2021 فرصت دارند که به امتیازات خود اضافه کنند.
سهراب مرادی با وجود داشتن امتیاز کمتر شانس بسیار بیشتری برای کسب سهمیه دارد، بدین دلیل که هر امتیازی که سهراب مرادی کسب کند به امتیازات او افزوده خواهد شد اما برای کیانوش رستمی امتیاز جدید جایگزین 810 امتیاز کسب شده در پنجره اول می شود. یعنی حتی اگر کیانوش رستمی وزنه ای برابر با رکورد جهان ثبت کند (معادل 1242 امتیاز) تنها 412 امتیاز به امتیازات کیانوش رستمی اضافه می شود. البته با تعویق المپیک هر دو وزنه بردار فرصت دارند که با شرکت در یک مسابقه اضافه دیگر سایر امتیازات خود در پنجره سوم را نیز بهبود ببخشند، که اینجا هم کار مرادی راحتتر است. مرادی در پنجره سوم در مسابقات غرب آسیا در حالیکه هنوز آماده نبود امتیاز نازل 803 را کسب کرد که در صورت حضور در دو مسابقه، امتیاز دوم وی جایگزین عدد 803 می شود. اما برای کیانوش رستمی امتیاز ثبت شده در پنجره سوم 1067 میباشد که بهبود آن نیازمند رکوردی بالاتر از 404 کیلوگرم است.
جدول رده بندی وزن 96 کیلوگرم وزنه برداری
در نگاه اول به رنکینگ فدراسیون جهانی سهراب مرادی در رتبه 54 و کیانوش رستمی در رتبه 32 شانس چندانی برای حضور در المپیک ندارند اما در واقع بسیاری از وزنه برداران رتبه های بالاتر در نهایت از لیست خارج خواهند شد. در جدول زیر به وزنه بردارانی که مجاز به حضور در المپیک نیستند و یا به احتمال فراوان توسط کشور خودشان انتخاب نخواهند شد رتبه ای تخصیص داده نشده است. البته ممکن است بر اساس اتفاقاتی که در آینده خواهد افتاد این لیست نیز تغییر کند، برای مثال کشور چین در 5 وزن سبک دارای 5 قهرمان جهان است که باید یکی از آنها را حذف کند، تصمیم سختی که بنظر میرسد بین وزنه برداران 61 و 96 کیلو باشد. قطعا مربیان چین در گرفتن این تصمیم نیم نگاهی هم به شرایط آمادگی سهراب مرادی خواهند داشت. چین قطعا به چیزی کمتر از 4 طلای المپیک در بخش مردان راضی نخواهد بود. وزنه بردارانی که در مقابل آنها توضیحی درج نشده است به احتمال قریب به یقین برای المپیک انتخاب خواهند شد.
| رتبه |
نام وزنه بردار |
امتیاز |
توضیحات |
| 1 |
تیان تائو (چین) |
4481.1 |
چین در پنج وزن قهرمان جهان است و باید از این 5 نفر، یک نفر حذف شود |
| 2 |
فارس الباخ (قطر) |
4216.6 |
|
| - |
برایان رودایگاس (کلمبیا) |
4090.7 |
کلمبیا با سه نمونه مثبت دوپینگ در 18 ماه اخیر در آستانه محرومیت کامل از المپیک است |
| - |
جوناتان ریواس (کلمبیا) |
3922.1 |
کلمبیا با سه نمونه مثبت دوپینگ در 18 ماه اخیر در آستانه محرومیت کامل از المپیک است |
| 3 |
آنتون پلیسنوی (گرجستان) |
3815.6 |
|
| 4 |
بودی سانتاوی (کانادا) |
3651.8 |
|
| - |
هاکوپ مکرتچیان (ارمنستان) |
3592.9 |
ارمنستان با حداکثر دو سهمیه این وزنه بردار را انتخاب نخواهد کرد |
| 5 |
یو دونگ جو (کره جنوبی) |
3534.6 |
|
| - |
آرلی مندز (شیلی) |
3496.9 |
در دو وزن شانس دارد که احتمالاً وزن 81 کیلوگرم را انتخاب خواهد کرد |
| 6 |
کایدومار وایه نیا (ونزوئلا) |
3465.9 |
|
| 7 |
توشیکی یاماموتو (ژاپن) |
3412.9 |
وزنه بردار وزن 89 کیلوگرم که ممکن است توسط ژاپن میزبان انتخاب نشود |
| - |
رضا بیرالوند (ایران) |
3401.6 |
|
| 8 |
اولفیدس سائز (کوبا) |
3361.5 |
احتمال کمی وجود دارد که وزن 81 کیلوگرم را انتخاب کند |
| - |
آنخل لونا (ونزوئلا) |
3358.8 |
ورزشکار دیگری از ونزوئلا در جدول در رده بالاتری حضور دارد |
| - |
یوگنی سیخانتسوف (بلاروس) |
3356.6 |
بلاروس حداکثر یک سهمیه دارد و این ورزشکار قطعاً انتخاب نخواهد شد |
| - |
ایوب موسوی (ایران) |
3335.1 |
|
| - |
جانگ یون هاک (کره جنوبی) |
3322.7 |
ورزشکار دیگری از کره جنوبی در جدول در رده بالاتری حضور دارد |
| 9 |
بکدولت رسولبکوف (قرقیزستان) |
3218.3 |
|
| 10 |
ختاگ خوگایف (روسیه) |
3195.2 |
روسیه فقط یک سهمیه دارد و شانس این ورزشکار بسیار کم است |
| - |
هان جونگ هون (کره جنوبی) |
3189.6 |
ورزشکار دیگری از کره جنوبی در جدول در رده بالاتری حضور دارد |
| 11 |
چن پو جن (چین تایپه) |
3066.3 |
|
وزن 96 کیلوگرم در محاصره دو وزن غیر المپیکی 89 و 102 کیلوگرم قرار دارد بهمین دلیل تعداد زیادی از وزنه برداران که در این اوزان موفق به کسب امتیاز شده اند برای المپیک از امتیازات خود در اوزان غیرالمپیکی استفاده خواهند کرد، البته این وزنه برداران شانسی برای مدال ندارند اما فقط به صرف افتخار حضور در المپیک میتوانند سد راه سهراب مرادی شوند. وزنه برداران کوبایی و ژاپنی هردو دارای رکوردهایی بسیار پایین در وزن 96 کیلوگرم هستند اما به لطف امتیازاتی که در وزن 89 کیلو جمع کرده اند در آستانه کسب سهمیه المپیک قرار دارند. البته در مورد کشور میزبان ژاپن این امکان وجود دارد که این وزنه بردار را از لیست کنار بگذارند و از نفرات دیگری استفاده کنند، اتفاقی که شانس حضور سهراب مرادی یا کیانوش رستمی برای حضور در المپیک را بشکل قابل ملاحظه ای افزایش میدهد.
سرنوشت سهراب مرادی در اختیار خودش است
سهراب و کیانوش برای رسیدن به المپیک یا باید در جمع 8 نفر برتر قرار بگیرند یا بهترین وزنه بردار آسیایی از بین سایر نفرات باشند. در بدترین حالت، اگر چین و ژاپن و کوبا و حتی کره جنوبی تصمیم بگیرند که از سهمیه های خود در این وزن استفاده کنند، وزنه برداران ما باید به رتبه نهم رنکینگ برسند و در این راه امتیاز کسب شده توسط وزنه بردار قرقیزستانی در رتبه نهم میتواند "هدف نهایی" امتیازی مرادی و رستمی باشد. البته این احتمال وجود دارد که سایر وزنه برداران هم با حضور در سایر مسابقات امتیازات خود را افزایش دهند اما با توجه به اینکه تمام این نفرات تا اینجا در 4 مسابقه با حداکثر توان وزنه زده اند، بنظر می رسد که تغییر چندانی در امتیازات آنها اتفاق نیفتد.
سهراب مرادی برای رسیدن به امتیازات وزنه بردار قرقیز 1081 امتیاز دیگر نیاز دارد، امتیازی که با وزنه 400 کیلوگرمی به دست خواهد آمد، وزنه ای که برای مرادی در صورت آمادگی چندان دشوار نیست. گزینه دیگر سهراب مرادی حضور در دو مسابقه و بلند کردن وزنه ای در حدود 386 کیلوگرم در هر دو مسابقه است. البته رسیدن به وزنه بردار قرقیز ممکن است در حالتی خاص برای کسب سهمیه کافی نباشد، بهتر است سهراب مرادی با در نظر گرفتن بدترین حالت ممکن، هدف خود را رسیدن به رتبه حداقل هفتم یا هشتم جدول تعیین کند که اگر برای مثال کلمبیا توانست از محرومیت فرار کند یا وزنه بردار شیلیایی تصمیم دیگری برای حضور در المپیک در وزن 96 کیلوگرم گرفت غافلگیر نشود. مرادی برای رسیدن به وزنه بردار ژاپنی و قطعی کردن حضورش در المپیک فارغ از اما و اگرها نیاز به 1275 امتیاز دیگر دارد. جبران این امتیاز شاید در یک مسابقه ممکن نباشد، اما مرادی در صورت ثبت رکورد مجموع 400 کیلوگرم در دو مسابقه براحتی به این عدد خواهد رسید.
شانس بسیار اندک کیانوش رستمی
کیانوش رستمی اگر در مسابقات جهانی تایلند از قوانین آگاه بود و در انتخاب وزنه دقت میکرد و اوت نمیشد شانس مسلم کسب سهمیه بود اما درحال حاضر شانس کیانوش رستمی برای گرفتن سهمیه المپیک بسیار کم بنظر میرسد. رقیب اصلی رستمی در این مسیر سهراب مرادی است، اگر مرادی مجددا مصدوم نشود و وزنه های معمولی خودش را ثبت کند شانسی برای کیانوش رستمی باقی نمیماند اما با فرض عدم حضور سهراب مرادی، خواهیم دید که کیانوش رستمی برای رسیدن به سایر وزنه برداران به چه رکوردی نیاز دارد. با نگاهی به امتیازات، تنها شانس کیانوش رستمی رسیدن به امتیازات وزنه بردار قرقیز و کسب سهمیه بعنوان نماینده قاره آسیاست. در صورتی که وزنه بردار قرقیز به امتیازات خود اضافه نکند، رستمی برای رسیدن به امتیازات این ورزشکار به رکورد 410 کیلوگرم نیاز دارد، بهترین نتیجه شخصی کیانوش رستمی 403 کیلوگرم است. البته این رکورد در توان قهرمان المپیک در وزن 85 کیلوگرم هست اما برای رسیدن به این رکورد کار سختی پیش رو دارد. رکوردی که حتی ثبت آن هم تضمینی برای کسب سهمیه المپیک نیست.
البته اگر یکی از وزنه بردارانی که در جدول در جمع 8 نفر برتر حضور دارند مصدوم شوند یا به هردلیلی به المپیک اعزام نشوند، وزنه بردار قرقیز به رتبه هشتم رنکینگ میرسد و در آن صورت رستمی برای رسیدن به رتبه بهترین وزنه بردار آسیا فقط باید از امتیازات ورزشکار چین تایپه بگذرد که این موضوع دست یافتنی تر است.
وزنه برداران خودی، مانع احتمالی دیگر در مسیر کسب سهمیه
همانطور که ذکر شد، ایران تنها دو سهمیه برای حضور در المپیک دارد. در نتیجه رتبه سایر نفرات ایران هم برای سهراب مرادی و کیانوش رستمی تعیین کننده است، جالب اینکه سه وزنه بردار دیگر ایران هم مدعی حضور در المپیک در وزن 96 کیلوگرم بودند که بنظر میرسد علی میری نایب قهرمان وزن 89 کیلوگرم جهان از این جمع کنار رفته باشد. رضا بیرالوند و ایوب موسوی حتی بدون انجام تلاش مضاعف در رتبه های مناسبی برای کسب سهمیه قرار دارند، اما هر دو نفر برای کامل کردن 6 مسابقه مورد نظر فدراسیون جهانی، باید در دو مسابقه دیگر شرکت کنند. بنظر میرسد فقط شرکت کردن و حتی وزنه نزدن یا ثبت رکوردهایی متوسط هم برای این دو نفر برای کسب سهمیه المپیک کفایت کند اما ظاهرا فدراسیون وزنه برداری ایران برای هموار کردن مسیر برای دو قهرمان المپیک، قصد دارد موسوی و بیرالوند را به دو مسابقه مورد نیاز اعزام نکند تا بشکل اتوماتیک از لیست خارج شوند.
اما مشکل دیگری هم پیش روی سهراب و کیانوش هست، ایران در دو وزن 109 کیلوگرم توسط علی هاشمی و فوق سنگین توسط علی داوودی در آستانه کسب سهمیه المپیک قرار دارد، هر دو وزنه بردار امتیازات لازم را پیشتر جمع آوری کرده و فقط یک حضور حتی بدون ثبت رکورد در مسابقات باقیمانده برای قطعی کردن سهمیه المپیک برایشان کافی است. حضور علی داوودی در المپیک با توجه به شانس بسیار بالای او برای کسب مدال نقره یا برنز منطقی است اما شاید علی هاشمی باید قربانی وزنه برداران 96 کیلوگرمی بشود.
این اولین دوره اجرای این سری از قوانین انتخابی است و قوانین دارای ابهامات فراوانی است، مخصوصا زمانیکه کشورها بیش از حد مجاز سهمیه کسب کنند. احتمال زیادی وجود دارد که ایران در سه وزن 96، 109 و فوق سنگین مجاز به کسب سهمیه باشد اما انتخاب دو نفر در این سه وزن چگونه خواهد بود ؟ آیا تصمیم با فدراسیون وزنه برداری ایران است؟ یا فدراسیون جهانی وزنه برداری بطور اتوماتیک دو نفر برتر را گزینش می کند؟ در صورتیکه حالت دوم درست باشد ممکن است تمام تلاشهای سهراب مرادی توسط یک ورزشکار خودی بر باد رود! در اصلاحیه ای که فدراسیون جهانی بعد از تغییر جزئی قوانین به آن اضافه کرد آمده است که کشورها فرصت دارند تا 30 آپریل 2021 وزنه بردارانی که نمیتوانند در المپیک شرکت کنند را از لیست خارج کنند. در متن نوشته شده بدلیل مصدومیت، محرومیت و غیره! مشخص نیست که آیا میتوان بدون دلیل وزنه برداری را از لیست حذف کرد یا داشتن دلایل پزشکی یا انضباطی در این زمینه ضروری است. در متن اولیه قوانین انتخابی آمده است که اگر کشوری بیش از حد مجاز سهمیه کسب کند میتواند نفرات مورد نظرش را انتخاب کند اما این بند با توضیحاتی که در اصلاحیه جدید منتشر شده دارای تناقضاتی است، ظاهرا این بند فقط مربوط به حالتی است که تمام وزنه برداران مورد نظر در لیست اولیه و قبل از حذف نفرات غیرمجاز در جمع 8 نفر برتر قرار بگیرند. ضمن اینکه اگر سهراب مرادی یا کیانوش رستمی مجبور به استفاده از سهمیه آسیا باشند در این حالت حضور علی هاشمی در جمع هشت نفر برتر در وزن دیگر می تواند سد راه آنها شود. در این حالت باید حتما قبل از 30 آپریل 2021 یا 10 اردیبهشت 1400 علی هاشمی از لیست خارج شود.
با توجه به ابهاماتی که در قوانین فعلی وجود دارد، شاید بهترین گزینه گرفتن استعلام از فدراسیون جهانی وزنه برداری در این زمینه است، علی هاشمی، رضا بیرالوند و ایوب موسوی حق دارند که بر اساس سالها تلاش و زحمت در این ورزش سخت و سنگین شانس خود را برای حضور در المپیک امتحان کنند و شایسته گرفتن پاداش کسب سهمیه المپیک هم هستند اما حذف قهرمان المپیک در جریان مسابقات انتخابی توسط ورزشکار خودی اتفاقی بسیار تلخ خواهد بود که امیدواریم فدراسیون وزنه برداری با اطلاع کامل از قوانین و گرفتن تصمیم صحیح در زمان مناسب و در صورت لزوم حذف سایر وزنه برداران از لیست، مانع از این اتفاق شود.
