شاید تاکنون فکر کرده باشید که ثروتمندترین خانواده جهان خانواده بیل گیتس است، اما این طور نیست بلکه خاندان یهودی روتشیلد با ثروت چندین تریلیون دلار، حدود ۶ قرن است که نبض بانک هاى بزرگ جهان در دست آنان است.
به اعتقاد بسیاری از مردم که خاندان روتشیلد را به عنوان طلایه‌داران بانکداری بین‌المللی می‌شناسند، ثروتمندترین خانواده‌ی در تاریخ جهان محسوب می‌شود. طبق بعضی از برآوردها، اگر ثروت هر کدام از اعضای خانواده‌ی روتشیلد را با هم جمع کنیم، این خانواده بر دارایی‌هایی با ارزش بیش از ۳۵۰ میلیارد دلار کنترل دارند.
خانواده روتشیلد، (به آلمانی: Rothschild) به اعضای خانواده پرنفوذ و بسیار ثروت‌مند روتشیلد گفته می‌شود که شجره نامه آن‌ها از سال ۱۵۰۰ میلادی در آلمان قابل استناد است. این خانواده که از تبار یهودیان اشکنازی است، فعالیت‌های بانکداری خود را از قرن ۱۸ آغاز کردند. در حدود سده ۱۸ میلادی که این خانواده در اوج قدرت خود بود، ثروتمندترین خانواده جهان محسوب می‌شد و بیشترین ثروت ثبت شده در تاریخ مدرن را دارا بود. ثروت خانواده به تدریج کاهش یافت زیرا در بین تعداد زیادی از ورثه تقسیم شد. امروزه فعالیت‌های خانواده روتشیلد بسیار کمتر از گذشته‌است، با وجود آن اعضای خانواده هنوز هم فعالیت‌های گستردهٔ اقتصادی در زمینه‌هایی چون بانکداری، استخراج معدن، کشاورزی، شراب‌سازی و کارهای نیکوکاری دارند.
پنج نسل از شاخه اتریشی این خانواده، توسط امپراتور هابزبورگ فرانسیس دوم به مقام اشرافیت رسیدند. شاخه دیگر این خانواده، شاخه انگلیسی نیز توسط ملکه ویکتوریا به اشرافیت انگلیسی رسید. نشان خانوادگی روتشیلد یک مشت به همراه پنج تیرکمان است که سمبل پنج شاخه این خانواده بوده و به آیه زبور ۱۲۷ ("مانند تیرهای کمان در دست جنگجو") اشاره دارد. شعار خانوادگی زیر این سمبل نقش بسته‌است:" (اتحاد، صداقت و صنعت).
تاریخچه
نخستین عضو از این خانواده، که از نام‌خانوادگی روتشیلد استفاده کرد؛ ایزاک الچانان روتشیلد بود، که در سال ۱۵۷۷ زاده شد. این نام به معنی "سپر قرمز" در زبان آلمانی قدیم است.
این خانواده در سال ۱۷۴۴ با به دنیا آمدن میر امشل روتشیلد شروع به کسب قدرت در سطح بین‌المللی کرد. او پسر امشل موزس روتشیلد بود و به‌عنوان صراف، با پرنس هس تجارت می‌کرد.
وی که در گتو (محله یهودی) فرانکفورت به دنیا آمده بود، یک خانواده بانکداری ایجاد نمود و پنج پسر خود را، در پنج مرکز اصلی تجارت اروپا مستقر کرد.
بیشتر ثروت این خانواده توسط شاخه لندن آن، ناتان میر روتشیلد به دست آمد. یکی از استراتژی‌های مهم این خانواده این بود که کنترل بانک فقط در بین اعضای خانواده می‌چرخید. این‌کار باعث می‌شد، آن‌ها بتوانند ابعاد فعالیت‌های خود را به‌طور کامل مخفی کنند. دائرةالمعارف یهودی نوشته سال ۱۹۰۶ می‌نویسد: "روش کار روتشیلدها که در آن چند برادر در چند مرکز مالی فعالیت‌های موازی شروع کردند، توسط بقیه بانکداران یهودی تقلید شد، مانند بیشافهایم‌ها، پریرزها، سلیگمان‌ها، لازاردها و غیره.
این بانکداران با صداقت و مهارت اقتصادی، اعتبار زیادی نه در بین یهودیان، بلکه در بین بانکداران نیز پیدا کردند. از این رو بانکداران یهودی قدرت زیادی در اواسط و اواخر قرن ۱۹ به دست آوردند. رئیس تمامی آن‌ها خانواده روتشیلد بود". میر روثشیلد ثروت خانوادگی را ترتیب دادن ازدواج‌های از پیش تعیین شده، در خانواده نگه می‌داشت. ولی از قرن ۱۹ تمامی روثشیلدها شروع به ازدواج با غیرخودی نمودند. این ازدواج‌ها بیشتر با خانواده‌های اشرافی یا بانکداری دیگر بود. پنج پسر میر روتشیلد عبارت بودند از:
امشل میر روتشیلد (۱۷۷۳-۱۸۵۵)، فرانکفورت، بدون فرزند مرد و ثروتش به پسران سالومون و کالمان رسید.
سالومون میر روتشیلد (۱۷۷۴-۱۸۵۵)، وین.
ناتان میر روتشیلد (۱۷۷-۱۸۳۶)، لندن.
کالمان میر روتشیلد (۱۷۸۸-۱۸۵۵)، ناپل.
جاکوب میر روتشیلد (۱۷۹۲-۱۸۶۸)، پاریس.
جنگ‌های ناپلئونی
خانواده روتشیلد ثروت بسیار زیادی از جنگ‌های ناپلئون به دست آورد. از سال ۱۸۱۳ تا ۱۸۱۵ ناتان میر روتشیلد به تنهایی مخارچ جنگ ارتش بریتانیا را تأمین می‌کرد. در سال ۱۸۱۵، روتشیلد ۹٫۸ میلیون پوند (معادل ۶٫۵۸ میلیارد پوند در پول امروزی) به صورت قرض به متحدان انگلستان داد.
به دلیل کمک بقیه برادران، روتشیلد موفق شد، شبکه بزرگی از مأمورین، باربرها و پست در اروپای نابود شده به واسطه جنگ، ایجاد کند، تا به واسطه آن، اخبار سیاسی و اقتصادی را زودتر از بقیه به دست آورده و از رقبای خود پیش باشد. در این زمان ارزش روتشیلدها برای حکومت انگلستان فزونی یافت.
این شبکه به ناتان اجازه داد، که خبر پیروزی ولینگتون را در جنگ واترلو یک روز کامل قبل از پیام‌آور دولتی به دست آورد. مهمترین فکر ناتان این بود، که از این اطلاع چگونه پول بیشتری به دست آورد. او خبر را به دولت نداد. ناتان شروع به فروختن سهام دولتی خود کرد، که باعث ایجاد ترس در بازار و کاهش شدید قیمت آن کرد. بعد از اینکه قیمت به پایین‌ترین حد خود رسید، او تمامی سهام افراد دیگر را خریداری کرده و موفق شد، رقبای خود را از صحنه به در کند. روز بعد با پخش شدن خبر پیروزی انگلستان ارزش سهام مجدداً به مقدار قبلی خود بازگشت.
ناتان فعالیت‌های اقتصادی خود را از منچستر شروع کرد، سپس به لندن رفت. در سال ۱۸۰۹ او ساختمان اصلی خود را در خیابان سوئیتین محله شهر لندن (با شهر لندن عادی اشتباه نشود) خرید و شرکت ن. م. روثشیلد و پسران را در سال ۱۸۱۱ ایجاد کرد. او چنان قدرتی به دست آورد که در سال ۱۸۲۵ توانست به قدر کافی سکه به بانک انگلستان بدهد که از بحران نقدینگی جلوگیری کند.
بانکداری بین‌المللی
در سال ۱۸۱۶ چهار تن از برادران توسط امپراتور فرانسیس اول به مقام اشرافیت رسیدند. تمامی آن‌ها لقب‌های اتریشی بارون و فرای هر را به دست آوردند.
از این رو این خانواده از پیشوند "د" یا "فون" برای مشخص شدن اشرافیت خود استفاده می‌کردند. بارونها لقب خود را از امپراتور روم دریافت می‌کردند. در سال ۱۸۴۷ سر آنتونی د روتشیلد بارون در انگلستان شد. در سال ۱۸۸۵ ناتان مایر روثشیلد دوم (۱۸۴۰-۱۹۱۵) بارون شد.
خانواده روتشیلد نقش مهمی در صنعتی شدن اروپا داشت و نقش مهمی در ایجاد خطوط راه آهن دنیا ایفا کرد. همچنین این خانواده نقش مهمی در ایجاد منابع مالی لازم برای پروژه‌هایی نظیر کانال سوئز ایفا کرد. تجارت‌های مهمی که در قرن ۱۹ توسط خانواده روتشیلد ایجاد شد، عبارتند از:
شرکت بیمه آلیانتس (۱۸۲۴) (اکنون رویال و سان آلیانتس)
شمین دو فر دو نورد (۱۸۴۵)
شرکت معدن ریو تینتو (۱۸۷۳) (از سال ۱۸۸۰ روثشیلدها تمامی کنترل ریو تینتو را به دست آوردند)
ارامت (۱۸۸۰)
ایمریث (۱۸۸۰)
د بیرز (۱۸۸۸)
این خانواده فعالیت‌های سسیل رودز را در کولونی آفریقایی رودزیا حمایت می‌کردند. دولت ژاپن در زمان جنگ روسیه-ژاپن به این خانواده نزدیک شد. شعبه لندن به دولت ژاپن ۱۱٫۵ میلیون پوند (معادل ۹۰۲ میلیون پوند امروزی) وام داد.
نام روتشیلد با ثروت بیش از حد عجین شده‌است. این خانواده دارای تابلوهای هنری بی‌نظیر، کاخ‌های بی‌شمار و فعالیت‌های اجتماعی است. تا پایان قرن ۱۹ این خانواده ۴۱ قصر ساخت، که تا آن زمان معادل آن دیده نشده بود. نخست وزیر آینده انگلستان لوید جورج در سال ۱۹۰۹ ادعا کرد، که لرد ناتان روتشیلد قوی‌ترین مرد انگلستان است.
در سال ۱۹۰۱، شاخه فرانکفورت به دلیل نبود وارث مذکر تعطیل شد. این تعطیلی تا ۱۹۸۹ ادامه داشت، که در آن زمان ن. م. روتشیلد و پسران به همکاری بانک روتشیلد ا. ج. شعبه سوئیس، یک شعبه در فرانکفورت ایجاد کردند.
شعبه فرانسه
دو شاخه این خانواده در فرانسه وجود دارد.[نیازمند منبع] اولین جیمز مایر د روتشیلد (۱۷۹۲-۱۸۶۸) بود که برادران د روتشیلد را در پاریس ایجاد کرد. بعد از جنگ‌های ناپلئون او نقش مهمی در تعیین منابع مالی و ساخت راه‌آهن داشت، که به فرانسه کمک کرد، یک قدرت صنعتی شود.
پسران جیمز، گوستاوو د روتشیلد و آلفونس جیمز د روتشیلد بانکداری را ادامه دادند و منابع مالی ۵ میلیاردی برای بازسازی را تأمین کردند. در سال ۱۹۸۰، شعبه پاریس بیش از ۲۰۰۰ کارمند داشت و حجم مبادلات تجاری آن ۲۶ میلیارد فرانک (۵ میلیارد دلار در سال ۱۹۸۰) بود.
شعبه پاریس در سال ۱۹۸۲ تقریباً نابود شد. در زمانی که دولت سوسیالیست فرانسوا میتران آن را ملی کرد و نام آن را به کمپانی بانک اروپایی تغییر داد. بارون دیوید د روتشیلد که ۳۹ سال داشت، تصمیم گرفت که باقی‌مانده و شرکت جدیدی به نام بانک روتشیلد و سی، با سه کارمند و ۱ میلیون دلار سرمایه ایجاد کرد. امروزه این شرکت ۲۲ همکار داشته و بخش مهمی از تجارت جهانی را تشکیل می‌دهد.
پسر جیمز مایر د روتشیلد؛ ادموند جیمز د روتشیلد (۱۸۴۵-۱۹۳۵) یکی از طرفداران مهم جنبش صهیونیسم بود. نوه او، بارون ادموند آدولف د روتشیلد گروه ال.سی.اف روتشیلد را به عنوان یک بانک خصوصی ایجاد کرد.
از ۱۹۹۷ بارون بنجامین د روتشیلد رئیس این گروه‌است. گروه دارای ۱۰۰ میلیارد یورو ثروت و مالک زمین‌های تولید شراب زیادی در فرانسه، استرالیا و آفریقای جنوبی است.
شاخه دوم فرانسوی توسط ناتانیل د روتشیلد (۱۸۱۲-۱۸۷۰) که چهارمین پسر ناتان میر روتشیلد (۱۷۷۷- ۱۸۳۶) بود، ایجاد شد.
شعبه اتریش
در وین، سالومون میر روتشیلد بانکی در ۱۸۲۰ ایجاد کرد و خانواده دارای ثروت و قدرت زیادی بود. بحران ۱۹۲۹ مشکلاتی ایجاد کرد و بارون لوئیس فون روتشیلد تلاش کرد، که کردیت انشتالت را نجات دهد.
در زمان جنگ جهانی دوم آن‌ها مجبور به تخلیه دارایی‌های خود و فرار از کشور شدند. کاخ روتشیلد توسط نازی‌ها ضبط و نابود شد. تمامی افراد خانواده از دست نازی‌ها فرار کردند و بعضی به ایالات متحده رفتند.
بیشتر آن‌ها بعد از اتمام جنگ به اروپا بازگشتند. در سال ۱۹۹۹ دولت اتریش قبول کرد، که ۲۵۰ اثر هنری را که توسط نازی‌ها ضبط شده بود و بعد از آن به موزه منتقل شده بودرا، بازگرداند.
شعبه ناپل
بانک سی. ام. د روتشیلد و فیگلی وام‌های زیادی به واتیکان و شاهان ناپل، پارما و توسکانی داد. ولی با تغییرات سیاست‌های اقتصادی در سال ۱۸۳۰ سود بانک کاهش پیدا کرد. اتحاد ایتالیا در سال ۱۸۶۱ و کاهش قدرت اشراف ایتالیا که مشتری اصلی روتشیلدها بودند، باعث تعطیلی شعبه ناپل شد.
ولی در قرن ۱۹ خانواده روتشیلد رابطه قوی با بانک واتیکان برقرار کرد. این ارتباط بین این خانواده و واتیکان تا قرن ۲۰ ادامه یافت. در سال ۱۸۳۲ وقتی پاپ گرگوری شانزدهم با کارل فون روتشیلد ملاقات کرد، اطرافیان پاپ شوکه شدند، وقتی که از روتشیلد خواسته نشد دست پاپ را ببوسد. کاری که تمام ملاقات کنندگان پاپ از جمله شاهان مجبور به آن بودند.
فعالیت‌ها در جنبش صهیونیسم
فعالیت‌های خانواده به صورت یک‌دست نبود. بعضی از روتشیلدها از صهیونیسم طرفداری می‌کردند، ولی بعضی دیگر حتی با تشکیل کشور یهودی مخالف بودند.
لرد ویکتور روثشیلد مخالف دادن پناهندگی یا کمک به یهودیان در زمان هولوکاست بود. در سال ۱۹۱۷ والتر روتشیلد، بارون دوم روتشیلد مخاطب اعلامیه بالفور بود، که زمینه ایجاد کشور اسرائیل گردید.
بعد از مرگ جیمز جاکوب د روتشیلد در سال ۱۸۶۸، آلفونس روتشیلد پسر بزرگ او، کنترل بانک خانوادگی را در دست گرفت. او یکی از طرفداران سرسخت ارتز اسرائیل بود. آرشیوهای خانوادگی نشان می‌دهد که در سال ۱۸۷۰ سالانه ۵۰۰٫۰۰۰ فرانک به اتحادیه جهانی آلیانتس کمک کرده‌است.
بارون ادموند جیمز د روتشیلد؛ پسر کوچک جیمز جاکوب روتشیلد یکی از کمک‌کنندگان به اولین مهاجران یهودی به فلسطین بود و زمین‌های زیادی را از زمین‌داران عثمانی خریداری کرد.
در ۱۹۲۴ او اتحاد مهاجرت یهودی به فلسطین را تشکیل داد و بیش از ۱۲۵٫۰۰۰ هکتار زمین خرید. در تل‌آویو و در شهرهای دیگری نظیر متولا، زیخرون و یاکو، خیابانی به نام او بلوار روتشیلد نام دارد. پارکی در پاریس پارک ادموند د روتشیلد نام دارد.
روتشیلدها نقش مهمی در ساختار دولتی اسرائیل داشتند. جیمز ا. د روتشیلد ساختمان کنست را به دولت اسرائیل اهدا کرد. دادگاه عالی اسرائیل نیز توسط دوروتی د روتشیلد ایجاد شده‌است.
