اختصاصی طرفداری - شب گذشته در فینال سوپرکاپ ایتالیا میان دو تیم بزرگ و محبوب ایتالیایی یعنی میلان و اینتر، شاهد یک بازی بهشدت هیجانانگیز و باکیفیت بودیم که در نهایت میلان توانست با یک کامبک فوقالعاده پیروزی ۳-۲ مقابل اینتر را شکست داد.
اما چیزی که شاید بیشتر از هرچیزی در ذهن مخاطبی که بازی را از تلویزیون ایران دنبال کرد باقی مانده، نه بازی فوقالعاده تیمها، بلکه شیوه نادرست گزارشگری و نبود بیطرفی در ارائه اطلاعات توسط گزارشگران صداوسیما بود. گزارشگران این بازی یعنی سعید زلفی و نیما تاجیک، بهجای پرداختن کامل به جزئیات فنی و تاکتیکی بازی و تحلیل درست اتفاقات درون زمین - همانطور که وظیفهشان این است - به طور مکرر و بیوقفه نام مهدی طارمی، بازیکن ایرانی تیم اینتر را تکرار میکردند. این تکرارهای بیدلیل، نه تنها تمرکز را از بازی و تیمهای در حال رقابت را منحرف میکرد، بلکه حس بیطرفی را که از یک گزارشگر حرفهای انتظار میرود، به شدت زیر سوال برد. مهدی طارمی، بهعنوان بازیکن ایرانی تیم اینتر، بدون شک یک شخصیت برجستهتر برای ورزش ایران نسبت به باقی بازیکنان است اما آیا این بدان معناست که گزارشگران باید هر اتفاقی در بازی را با تأکید بر نام او پوشش دهند؟
بیشتر بخوانید:
اینگونه رفتارها، نه تنها به حرفهای بودن گزارشگری آسیب میزند، بلکه به جای تشویق و ایجاد علاقه به دیگر جنبههای بازی، مخاطب را از روند طبیعی مسابقه دور میکند. در بسیاری از صحنهها، حتی وقتی که ارتباطی با طارمی نداشت، نام او بیدلیل به میان آورده میشد. مهدی ما، مهدی عزیز و ... . این تکرارها به حدی بود که به نظر میرسید گزارشگران تنها به دنبال برجسته کردن یک بازیکن خاص بودند، نه یک تحلیل بیطرفانه و عینی از یک مسابقه بین دو تیم قدرتمند که داشتند فوتبال خوبی برای بینندگان کل جهان ارائه میدادند. آنها با اینکار حتی علیه خود نیز عمل میکردند؛ گزارش آنها سطح شور و هیجان بدی نداشت اما با اشاره بیش از حد به طارمی حتی همان را هم زیرسوال میبردند.
برای مثال در پایان بازی یکی از گزارشگران بهطور جدی و بدون توجه به واقعیتهای مرسوم در انتخاب بهترین بازیکن زمین، اظهار داشت که مهدی طارمی باید بهدلیل ثبت یک گل و یک پاس گل بهعنوان بهترین بازیکن زمین معرفی شود. در خوبی عملکرد مهدی طارمی شکی وجود ندارد اما معمولاً در چنین مسابقاتی که بهصورت تکبازی هستند و برنده آن، برنده یک جام هم میشود، بهترین بازیکن را از تیم برنده گزینش میکنند که در این بازی تیم برنده، میلان بود. حتی اگر بخواهیم از منطق خود گزارشگران استفاده کنیم، تئو هرناندز هم عملکردی مشابه داشت و هم گل زد و هم پاس گل داد. تازه آمار هجومی هرناندز بهعنوان یک مدافع قابلتوجهتر است!
پاس گل مهدی طارمی به لائوتارو مارتینز در فینال سوپرکاپ ایتالیا
یا مثال دیگر که باعث تعجب و ناامیدی مخاطبان شد، اظهارنظر نیما تاجیک در مورد گل طارمی و حماسهسرایی او از این گل تحت عنوان عجیب دست خدا بود. او این گل را با عبارتی عجیب و غیرحرفهای به دست خدا تشبیه کرد آنهم فقط بهخاطر اینکه مقابل سرجیو کونسیسائویی زده شد که در چند بازی پایانی فصل ۲۴-۲۰۲۳ در پورتو کمتر از مهدی طارمی استفاده میکرد. سوال اینجاست که آیا واقعاً در جایگاه یک گزارشگر ورزشی بیطرف، باید از چنین تشبیهاتی استفاده کرد؟ و آیا این نوع اصطلاحات، بیشتر از آن که به بازی رنگ و هیجان بدهد، آن را به سطحی از ابتذال نمیبرد که از شأن این رویداد بزرگ فاصله دارد؟
نکته دیگر این است که چرا گزارشگران اینچنین مبالغهآمیز نسبت به گلزنی یک بازیکن ایرانی واکنش نشان میدهند؟ درست است که گلزنی در دربی دلامادونینا کم افتخاری نیست اما فوتبال ایران چه در گذشته نزدیک و چه دور شاهد گلزنی بازیکنانش به تیمهای بزرگ اروپایی بوده است. جواد نکونام در سانتیاگو برنابئو به رئال مادرید گل زده است، علی کریمی در دربی درکلاسیکر به دورتموند گل زده است و خود مهدی طارمی سابقه گلزنی به یوونتوس، لیورپول و چلسی را در کارنامه دارد.
بیشتر ببینید:
نیما تاجیک و سعید زلفی بهگونهای برای گلزنی طارمی برای اینتر (و نه تیم ملی ایران) خوشحالی کردند که گویی تا به حال در عمرشان هیچوقت گلزنی یک بازیکن ایرانی به تیمی بزرگ را ندیدهاند!
این نوع برخوردها نه تنها به اعتبار صداوسیما آسیب میزند، بلکه در نهایت موجب بیاعتمادی مخاطبان به گزارشهای ورزشی این رسانه میشود. آنگاه برای صاحبان امر سوال میشود که چرا مخاطبان، مسابقات ورزشی را از شبکههای ایرانی دنبال نمیکنند؟! پاسخ این سوال در عملکرد گزارشگران وطنی است. چرا که برای بسیاری از بینندگان، اینگونه گزارشها تنها بهانهای میشود برای تماشای بازی از منابع خارجی. مطمئناً بسیاری از هواداران میلان که بازی را از طریق صداوسیما دنبال میکردند، از این شیوه گزارشگری بسیار آزار دیدهاند. گویی میلان، تیم ملی رقیب بود و اینتر، تیم ملی ایران. آنها در چنین فینالی که تیمشان در آن درحال پایهریزی یک کامبک فوقالعاده بود، بهجای تمرکز بر عملکرد بازیکنان، مجبور به تحمل اینگونه اظهار نظرهای یکطرفه و جانبدارانه شدند. البته که مطمئناً این فقط هواداران میلان نبودند که تحت تاثیر قرار گرفتند و هواداران اینتر هم از چنین رویکردی ناراضی بودند.
در نهایت، آنچه که نیاز داریم، گزارشی است که نه تنها بیطرفانه و حرفهای باشد، بلکه در آن گزارشگر از جذابیتهای واقعی بازی و قدرت تحلیل و مشاهده دقیق بهرهبرداری کند. اینگونه رفتارها به هیچوجه جایگاه و اعتبار رسانهای را ارتقا نمیدهند و تنها موجبات دلزدگی و عدم اعتماد به رسانهها را فراهم میکنند.