طرفداری | دوست و همکار ما آقای کانس کامپر، از بخش فوتوال «جامعه ورزشی شهر» و قهرمان سابق سوئیس، قصد دارد مسابقاتی را در بارسلونا سازماندهی کند. کامپر از هر کسی که علاقهمند به این ورزش است، دعوت میکند تا با او تماس بگیرد و برای این منظور، سهشنبهها یا جمعهها بین ساعت 9 تا 11 شب به دفاتر ما مراجعه کند.
این متنِ آگهیای بود که در مجله «ورزش» چاپ بارسلونا در تاریخ 22 اکتبر 1899 منتشر شد.
این آگهی توسط هانس (نه کانس) کامپر، مرد سوئیسی که به تازگی به شهر بارسلونا آمده بود و به زودی نام خود را به خوان گامپر تغییر داد، منتشر شد. این آگهی فرایندی را آغاز کرد که باعث شد او به یکی از تأثیرگذارترین چهرهها در تاریخ باشگاه فوتبال بارسلونا (نه فوتوال) تبدیل شود.
گامپر در بارسلونا یک نماد است، اما هواداران اطلاعات زیادی در مورد او ندارند. شاید خیلیها بدانند که او یکی از بنیانگذاران بارسلونا بود. اما تعداد کمی از مردم میدانند که او یک مهاجم مرکزی فوقالعاده هم به حساب میآمد. او همچنین قبل از این که شغل مدیر ورزشی به وجود بیاید این کار را برای بارسلونا انجام میداد. و در نهایت او رئیسی بود که در سال 1908، باشگاه را از خطر نابودی کامل نجات داد.
اساطیری مانند یوهان کرویف، پپ گواردیولا و لیونل مسی بعدها بارسلونا را به یک باشگاه فوتبال منحصر به فرد تبدیل کردند که ارتباط عمیقی با کاتالونیا داشت و در سراسر جهان محبوب بو اما بدون بصیرت و پافشاری گامپر، ممکن بود اصلاً باشگاه فوتبال بارسلونا وجود نداشته باشد.
این داستان اوست...
هانس ماکسیمیلیان کامپر در تاریخ 22 نوامبر 1877 در وینترتور، نزدیکی زوریخ به دنیا آمد. در دوران کودکی، او بسیاری از ورزشها از جمله دوومیدانی، تنیس و شنا را تمرین میکرد، اما فوتبال علاقه اصلی او بود. پس از اینکه ابتدا برای تیم زادگاهش، افسی وینترتور بازی کرد، کامپر به تیم افسی اکسلسیور زوریخ پیوست و در سال 1896، افسی زوریخ را تأسیس کرد. او همچنین دو بازی برای بازل انجام داد.
این بدان معنا نبود که او قصد داشت به طور حرفهای فوتبال بازی کند چون در یک خانواده مرفه بانکدار رشد کرده بود. آرزوهایی فراتر از فوتبال در سر او بودند. برنامه شغلی کامپر در ابتدا شامل راهاندازی یک تجارت واردات - صادرات در گینه استوایی بود، تا اینکه اقامت در بارسلونا در سال 1898 با یکی از بستگانش به نام امیلیو گایسرت، نظر او را تغییر داد. در حقیقت گایسرت او را متقاعد کرد که میتواند بدون رفتن به آفریقا و در بارسلونا برای خودش تجارت راه بیندازد.
کامپر 21 ساله به زندگی در این کلانشهر پرجنبوجوش عادت کرد، جایی که صنایع نوظهور مانند نساجی و شکلات در حال رونق بودند و طبقه بورژوای کاتالان را شکل میدادند و کارگران مهاجری از سایر نقاط اسپانیا و سراسر اروپا به آنجا جذب میشدند.
پس از یافتن شغلی به عنوان حسابدار در شرکت تراموای شهر و تغییر نام خود به «گامپر» که تلفظی کاتالانیتر داشت، او وارد دنیای ورزش محلی شد؛ جایی که ورزشهایی چون ژیمناستیک، قایقرانی، شمشیربازی و برخی دوچرخهسواری رایج بود، اما فوتبال هنوز جایگاه زیادی نداشت. خاویر، نوه خوان گامپر میگوید:
پدربزرگم از این که کسی در بارسلونا فوتبال بازی نمیکرد، ناراحت بود. او اف سی بارسلونا را تاسیس کرد چون میخواست جایی برای فوتبال بازی کردن داشته باشد.
خانواده میگویند که گامپر اولین توپهای چرمی فوتبال را وارد شهر کرد. همراه با دوستانش، از جمله هموطن سوئیسیاش والتر ویلدا، کارش را با بازیهای دوستانه در خیابانها شروع کرد. اما زمانی که آنها تلاش کردند در مسابقاتی که توسط باشگاه تولوسا سازماندهی شده بود شرکت کنند، به دلیل خارجی و پروتستان بودند اجازه رقابت پیدا نکردند.
این اتفاق باعث شد که گامپر و ویلدا به جیمناسیو سوله بروند، جایی که مجله «ورزش» با آگهی او در تاریخ 22 اکتبر منتشر شده بود. چند هفته بعد، در تاریخ 29 نوامبر، 10 نفر دیگر در جلسه حاضر شدند تا باشگاه جدید را تأسیس کنند. این افراد شامل اهالی بارسلونا مانند لویس داوسو، بارتومئو ترادس، پره کابوت، کارلس پوژول، ژوزه لوبت و انریک دوکای، همراه با دو برادر انگلیسی، جان و ویلیام پارسونز، اتو کونزل از سوئیس و اتو مایر از آلمان بودند.
آنها به عنوان «حواریون بارسا» شناخته میشوند؛ شش کاتالان و شش خارجی. حواریون شروع به سازماندهی اولین بازیها و بنیانگذاری یک شرکت کردند. والتر ویلدا به عنوان اولین رئیس بارسا انتخاب شد، چون طبق قانون اسپانیا، مدیر یک شرکت باید حداقل 23 ساله باشد. اما گامپر در سازماندهی تیم، هم در میدان و هم خارج از آن، مهمترین نقش را داشت.
اولین بازی در تاریخ 8 دسامبر در ورودروم بونانوا برگزار شد، در برابر گروهی از مهاجران انگلیسی. بارسلونا 1-0 شکست خورد. بسیاری از بازیکنان محلی هنوز در حال آشنا شدن با این ورزش جدید در کاتالونیا بودند. گامپر به سرعت به دلیل مهارتهایش برجسته شد چون در حقیقت بهترین بازیکن شهر بود. در همین بازیها که بسیاری از بازیکنانش برای اولین بار فوتبال بازی میکردند، گامپر گاهی 9 گل میزد.
همچنین برادران ویتی از انگلستان، آرتور و ارنست هم تأثیرگذار بودند. هنوز هم بحثهایی وجود دارد که آیا رنگهای پیراهن بارسلونا (آبی و قرمز زرشکی) از تیم قدیمی گامپر (بازل) گرفته شده یا از مدرسه مرچنت تیلرزِ برادران ویتی در مرسی ساید.
گامپر، بارسلونا را در مسیر اولین جام خود یعنی کوپا ماکایا 1902 (که بعدها تبدیل به قهرمانی کاتالونیا شد) رهبری کرد. بارسلونا همچنین به فینال کوپا دِ لا کوروناسیون 1902 (که بعدها تبدیل به کوپا دل ری شد) رسید، و گامپر در پیروزی 3-1 در نیمهنهایی مقابل رئال مادرید، اولین الکلاسیکو، گل زد. برخی منابع میگویند او در 48 بازی بیش از 100 گل زد. با گذشت زمان، رابطه خوان گامپر با برخی از همتیمیهای محلیاش تیره شد و مذهب دوباره یکی از عوامل این اختلافها بود.
زمانی که بارسلونا اولین قهرمانی رسمی خود در کاتالونیا را در سال 1905 به دست آورد، گامپر دیگر در تیم حضور نداشت. او بازنشسته شده بود تا بر روی تجارت در حال رشد خود در گینه استوایی تمرکز کند، اما بارسلونا هنوز سر جایش بود.
در دهه اول قرن بیستم، چندین باشگاه در شهر برای جذب بازیکنان و هواداران رقابت میکردند، از جمله اسپانیول، هیسپانیا ای سی، کاتالا اف سی، اف سی اینترنشنال و آیریش اف سی.
بارسلونا رو به افول بود و در دسامبر 1908، جلسهای در باشگاه برگزار شد که تنها یک دستور جلسه داشت؛ انحلال. قبل از رایگیری، گامپر (هرچند که دیگر عضو باشگاه نبود) از جایش بلند شد و سخنرانی پرشوری علیه این پیشنهاد انجام داد. نوه موسس بارسا گفت:
مهمترین روز در تاریخ بارسلونا، 2 دسامبر 1908 است، حتی از تاریخ تأسیس باشگاه مهمتر. او بلند شد و گفت «بارسا نباید و نمیتواند بمیرد. اگر هیچکس دیگری نخواهد آن را نجات دهد، من این کار را خواهم کرد.»
گامپر ریاست باشگاه را بر عهده گرفت و مدیریت امور خارج از میدان باشگاه را برای خودش برداشت. او تأمین مالی ساخت اولین استادیوم مناسب باشگاه در خیابان کارر دِ لا اینداستریا را سازماندهی کرد. نوه گامپر راجع به این مسئله گفت:
پدربزرگ من این ایده را داشت که اگر بارسلونا استادیوم خود را داشته باشد، میتواند همه بهترین بازیکنان شهر را جذب کند. و از این زمان بود که موفقیت بارسلونا شروع شد.
از سال 1909 به بعد، بارسلونا سه قهرمانی متوالی کاتالونیا کسب کرد. در سال 1910، آنها اولین کوپا دل ری خود را بردند و همچنین کوپا دِ پیرینیوس (جام پیرینیوس) را کسب کردند و اولین سهگانه خود را به دست آوردند. در همان سال، گامپر کاتالانی را به زبان رسمی باشگاه تبدیل کرد.
گامپر باشگاه را به افراد با قدرت و ثروتمند متصل کرد. بارسا تبدیل به تیم جنبش کاتالان شد. سیاستمداران اغلب در استادیوم دیده میشدند. و تعداد اعضای باشگاه به سرعت افزایش یافت.
در حالی که مدام ریاست باشگاه را با سیاستمداران کاتالانی تعویض میکرد، گامپر نقش مدیر ورزشی را هم بر عهده گرفته بود، حتی قبل از آنکه چنین جایگاهی به طور رسمی وجود داشته باشد.
ستارگان آینده مانند پائولینیو آلکانتارا، ژوزه سامیتیر و ریکاردو زامورا همه زمانی که هنوز نوجوان بودند، متقاعد شدند که به بارسلونا بپیوندند. مربیانی از انگلیس استخدام شدند و بازیهای دوستانه پرزرق و برق مقابل تیمهای برتر اروپا ترتیب داده شد.
اوایل دهه 1920، اولین استادیوم باشگاه برای تیم کوچک شده بود. گامپر حدود نیمی از هزینه دو میلیون پِستایی ساخت استادیوم جدید یعنی لس کورتس را پرداخت کرد. تا نوامبر 1924، زمانی که باشگاه 25 سالگی خود را جشن میگرفت، بارسلونا 12,000 عضو داشت. گامپر که در آن زمان برای پنجمین بار رئیس باشگاه بود، در مراسمی به عنوان مهمترین چهره در تأسیس باشگاه مورد تجلیل قرار گرفت. شش ماه بعد اما رابطه رسمی گامپر با باشگاه برای همیشه قطع شد.
محرک این اتفاق، یک بازی نمایشی بود که او علیه رقیب محلی «تیم ژوپیتر» سازماندهی کرده بود تا پولی برای کارهای خیریه جمعآوری کند. این بازی در 14 ژوئن 1925 برگزار شد.
زمانی که یک ارکستر نیروی دریایی بریتانیا که برای پخش موسیقی استخدام شده بود شروع به نواختن سرود ملی اسپانیا کرد، تماشاگران شروع به سوت زدن کردند. سپس نوازندگان سرود ملی بریتانیا (خداوند پادشاه را حفظ کند) را نواختند و تماشاگران به افتخار آنها ایستاده کف زدند.
این اتفاق در دوران دیکتاتوری میگل پرمو ده ریورا رخ داد و مقامات آن را ننگین دانستند. برخی خواستار انحلال کامل بارسلونا برای همیشه شدند. مجازات نهایی، تعلیق ششماهه باشگاه از تمامی فعالیتها بود. به گامپر همچنین دستور داده شد که کشور را ترک کند.
گامپر مجبور شد به سوئیس برگردد و گاهی به طور مخفیانه برای دیدار با همسرش، اما پیلو و فرزندانش مارسل و ژوان به بارسلونا سر میزد. هیئتمدیره جدید بارسلونا از بنیانگذار باشگاه فاصله گرفت تا با مقامات کنار بیاید. تا سال 1929، زمانی که بارسلونا اولین قهرمانی لیگ اسپانیا را کسب کرد، گامپر به طور قانونی اجازه بازگشت داشت، اما هنوز مجبور بود برای تماشای بازی باشگاهی که خودش تاسیس کرده بود، بلیط بخرد و به استادیومی برود که خودش نصف هزینه ساخت آن را تأمین کرده بود.
منافع تجاری گامپر نیز آسیب دید. سیاستمداران محلی دیگر مانند گذشته با او صمیمی نبودند. در سال 1927، مکان استادیوم قبلی باشگاه در خیابان کارر دِ لا اینداستریا (که گامپر هنوز مالک بخشی از آن بود) به قیمت پایینتر از بازار فروخته شد. سرمایهگذاریهای بورس ابتدا خوب پیش رفت، اما سقوط بازار سهام 1929 (سقوط معروف وال استریت) او را از نظر مالی ویران کرد. گامپر در نهایت یک سال بعد در 52 سالگی، خودکشی کرد.
نحوه مرگ گامپر همچنین بر شهرت او تأثیر گذاشت، به ویژه بعد از جنگ داخلی اسپانیا و دیکتاتوری فرانکو. در سال 1957، زمانی که بارسلونا به استادیوم جدید و بزرگ خود نقل مکان کرد، باشگاه درباره نامگذاری آن به افتخار مهمترین رئیس تاریخ خود بحث کرد. اما با وجود تابوهایی که هنوز در مورد گامپر وجود داشت، همه آن را کمپ نو نامیدند. خاویر گامپر میگوید:
دوران دیکتاتوری فرانکو بود و پدربزرگم چهار گناه داشت: او پروتستان بود، خارجی بود، با کاتالانیسم ارتباط داشت و خودکشی کرده بود. بنابراین باشگاه اجازه نداشت نام او را روی استادیوم جدید بگذارد.
در سال 1966 نام خوان گامپر را روی یک بازی دوستانه پیش فصل بارسلونا گذاشتند. چهل سال بعد، در دوران اول ریاست خوان لاپورتا، زمین تمرینی باشگاه به طور رسمی به نام خوان گامپر تغییر یافت. بدون گامپر هم فوتبال به شهر بارسلونا میآمد. اما بدون گامپر، ما بارسلونایی را که امروز داریم، نداشتیم.
به قلم درموت کوریگان برای اتلتیک