برکسی پوشیده نیست که از زمان شکل‌گیری اینترنت تا کنون، حریم خصوصی افراد در معرض هجوم و خطر بوده است و به عقیده دانیل سلوو (Daniel Solove)، کارشناس حقوق حریم خصوصی، هر روز این وضعیت بدتر و وخیم‌تر می‌شود.
سلوو، دیدگاه‌های خود را با آوردن مثال‌های عینی در کتاب‌اش تشریح می‌کند. وی کتاب ناامیدانه خود با عنوان «آینده شهرت: شایعه، بدگویی و حریم خصوصی در اینترنت» (The Future of Reputation: Gossip, Romor and Privacy on the Internet) را با داستان کلاسیکی شروع می‌کند که در آن یک زن جوان که شهرت بسیاری دارد از تمیز کردن خرابکاری سگ‌اش در مترویی در کره جنوبی امتناع می‌کند. همین امر باعث می‌شود که بقیه مسافران از وی و سگ‌اش عکس بگیرند و آن را در اینترنت منتشر کنند. همه‌جا عکس زن جوان پخش می‌شود و او از این جریان به شدت ناراحت و شرمگین است و دست آخر نیز از دانشگاه اخراج می‌شود.شهرت و آوازه این زن به کلی خدشه‌دار می‌شود و تمامی این وقایع به دلیل حرکت بی‌ادبانه‌ای اتفاق می‌افتد که خیلی هم غریب نیست و اکثر ما حداقل یک بار مرتکب آن شده‌ایم و می‌شویم.
● تهدیداتی علیه آزادی
شاید اگر بیست سال پیش، اتفاقی نظیر داستانی که شرح داده شد رخ می‌داد، مسافران با اخم به خرابکاری سگ نگاهی می‌اندا ختند و یا زن جوان را زیر بار متلک می‌گرفتند و زمان زیادی طول نمی‌کشید که این واقعه به باد فراموشی سپرده می‌شد. اما حالا وضعیت خیلی متفاوت است.سلوو در کتاب خود می‌نویسد: امروزه هر اطلاعاتی که تنها یک بار در اینترنت منتشر می‌شود، بارها و بارها به نمایش درمی‌آید و به صورت دایمی، قابل جست‌وجو خواهد بود. وی می‌افزاید: جریان آزاد اطلاعات در اینترنت، آزادی ما را در آینده به خطر می‌اندازد.
سلوو عنوان می‌کند که تحولات این چنینی، کنترل شهرت و پز اجتماعی افراد را به چالش مواجه می‌کند. سوال اینجاست که آیا ما با ثبت دایمی و بی‌بازگشت خطاهای گذشته و شایعات نادرست، خودمان را به دردسر نینداخته‌ایم؟
ما به چه میزان اطلاعات در مورد افراد دور و برمان نیاز داریم؟ چگونه می‌توان بدون ایجاد خفقان در اینترنت و نقض آزادی بیان، اطلاعات شخصی‌مان را در اختیار خود بگیریم.؟سلوو در کتاب خود با مطرح کردن سوالات این چنینی و آوردن مثال‌های روشن، قصد دارد که قسمت تاریک اینترنت را به تصویر بکشد.
● نامه سرخ دیجیتال
سلوو در فصل اول این کتاب به شهرت، شایعات و اسباب خجالت افراد می‌پردازد و در فصل چهارم که عنوان سرافکندگی و نامه سرخ دیجیتال را روی آن گذاشته در مورد روش‌های گوناگونی که می‌تواند باعث بدنامی افراد در فضای مجازی شود، بحث می‌کند.
سلوو معتقد است که البته در برخی مواقع سرافکندگی آنلاین مزیت‌هایی نیز در بردارد، به طور مثال برخی از مشتریان از این روش استفاده می‌کنند تا شرکت‌ها را وادار به ایفای تعهدات خود یا ارایه سرویس‌های بهتر کنند.
اما به جز این موارد نادر، بقیه موارد ضربه‌های سنگینی به افراد می‌زند. امروزه اگر مراقب رفتارهای خود نباشید و برخورد نامناسبی با شخصی انجام دهید، افراد دیگر، این صحنه را در بوق و کرنا کرده و در اینترنت به صورت دایمی و قابل جست‌وجو برای همه در می‌آورند.سلوو دنیای امروزی ما را به گونه‌ای به تصویر می‌کشد که هیچگاه نمی‌توانیم بی‌احتیاطی یا خطای گذشته خود را از یاد ببریم و جبران کنیم.
اشتباهات‌مان ذخیره شده و همواره در معرض نمایش قرار می‌گیرد و تحقیر ما را باعث می‌شود.
● بیراهه
موضوع سوال برانگیز آن است که آیا تمامی رفتارهای نادرست ما سزاوار تحقیر و قرار گرفتن در معرض عموم است؟ سلوو سوالات کلیدی دیگری هم مطرح می‌کند؛ چه کسی باید تصمیم بگیرد که کدام رفتار شایسته تنبیه است؟ و آیا می‌توان بدون وجود یک روند درست و صحیح، بیطرفانه افراد را تنبیه کرد؟ اینها سووالاتی است که سلوو سعی دارد در فصل دوم کتاب به آنها پاسخ دهد.
این پروفسور عضو انجمن حقوق در دانشگاه جورج واشنگتن قصد دارد تا بر مبنای مبانی قانونی به این موضوع بپردازد.
● شبه جرایم مدرن
سلوو معتقد است که تلاش‌های غیر رسمی نظیر داوری و وساطت اولین گام برای حل چنین معضلاتی است. وی معتقد است که اقامه دعوی و شکایت‌های رسمی راه حل دوم به شمار می‌رود که این مساله رده‌بندی جرم‌های مدرن، ارایه هنجارها و حقوق و مقررات جدید و متناسب با آنها را در بر خواهد گرفت.
وی می‌گوید: قوانین تشخیص حریم خصوصی از نظر دسترسی و محرمانگی نیازمند توسعه و تفسیر است. این امر باعث خواهد شد تا افراد راحت‌تر و بیش‌تر روی اطلاعات شخصی و محرمانه خود تسلط داشته باشند.
طراحان وب سایت از آن دسته اشخاصی هستند که در حفظ حریم خصوصی افراد نقش سازنده‌ای ایفا می‌کنند. این افراد می‌توانند مکانیزمی طراحی کنند که روش موثرتری برای حفاظت از حریم خصوصی و محرمانگی کاربران باشد؛ به ویژه در مورد شبکه‌های اجتماعی که کاربران آن باید در مقابل محرمانگی اعضای دیگر تعهد داشته باشند.
بدون شک عقاید و دیدگاه‌های خوانندگان کتاب در مورد آزادی بیان، در بازخورد آنها در مقابل راه‌حل‌های پیشنهادی سلوو که بیش‌تر ایده‌های پرورش یافته‌اند تا توصیه‌های عملی تاثیرگذار خواهد بود.
در هر صورت این کتاب، از دیدگاه‌های ارزنده‌ای در مورد بسیاری از مسایل و مشکلاتی که در دنیای امروزی گریبانگیر ما شده، برخوردار است.
گزارش: نسترن صائبی
