سوپرلیگ اروپا به داغ‌ترین سوژه فوتبال روز دنیا تبدیل شده‌است. ایده سوپرلیگ در سال 2021 و با رهبری ۳ باشگاه رئال مادرید، بارسلونا و یوونتوس اعلام موجودیت کرد. سوپرلیگ با وعده درآمد سرشار برای باشگاه‌ها و با شعار نجات فوتبال پا به عرصه گذاشت و در صدد کوتاه کردن دست نهاد‌های فوتبالی چون یوفا و فیفا بود تا خود باشگاه‌ها زمام امور را در دست بگیرند.
اما این ایده خیلی زود حداقل به ظاهر شکست خورد. علت آن را می‌توان در فرمت برگزاری آن جستجو کرد. سوپرلیگ در طرح اولیه خود، یک سیستم کاملاً بسته و بدون سیستم صعود و سقوط شامل تیم‌های برتر و برگزیده کشور‌ها (سیستمی تقریباً مشابه NBA) بود که همین امر واکنش شدید هواداران و اکثر باشگاه‌های اروپایی را در پی داشت. زیرا شایستگی ورزشی با نبود سیستم صعود و سقوط در آن کاملاً فراموش شده بود. یعنی ایجاد یک حیاط خلوت بدون خطر برای باشگاه‌های بزرگ.
در نهایت با فشار یوفا و فیفا و دولت‌های اروپایی مبنی بر حذف باشگاه‌های سوپرلیگی از لیگ‌های داخلی و رقابت‌های اروپایی، اکثر باشگاه‌ها از سوپرلیگ کناره گیری کردند و فقط رئال، بارسا و یوونتوس در آن باقی ماندند. اختلاف میان یوفا و سوپرلیگ به دادگاه عالی اروپا کشیده شد تا بالاترین نهاد داوری اروپا در این باره تصمیم گیری کند.
همین چند ماه پیش با افزایش فشار‌ها، یوونتوس نیز از سوپرلیگ کناره گرفت. اما امروز دوباره سوپرلیگ به خبر شماره ۱ دنیای فوتبال تبدیل شد. دادگاه عالی اروپا، تشکیل سوپر لیگ را قانونی دانست و جلوگیری از آن را خلاف قوانین رقابت آزاد اعلام کرد و خاطر نشان کرد، یوفا، فیفا و سایر نهاد‌های فوتبالی، حق انحصاری برگزاری رقابت‌های باشگاهی را در اختیار ندارند. یک سیلی محکم به صورت مخالفان سوپرلیگ.
پس از اعلام این رای، حامیان اصلی سوپرلیگ یعنی رئال مادرید و بارسلونا ابراز خوشحالی کردند و آن را سرآغاز تحولی بزرگ در دنیای فوتبال دانستند.
اما برخلاف انتظار، اکثریت قریب به اتفاق باشگاه‌های اروپایی همچنان مخالف این ایده هستند. اما علت آن چیست؟ مخالفت یوفا و فیفا منطقی به نظر می‌رسد. زیرا با تشکیل سوپرلیگ، دست آن‌ها از درآمد‌های هنگفتی که از برگزاری رقابت‌های مختلف به دست می‌آورند، کوتاه می‌شود. اما آیا افزایش درآمد برای باشگاه‌هایی که در باتلاق مشکلات مالی فرورفته‌اند، ناخوشایند است؟ به راستی علت مخالفت با سوپرلیگ چیست؟ علت این سیل عظیم مخالفت را باید همچنان در فرمت برگزاری این رقابت‌ها جستجو کرد.
پس از مطرح شدن ایده اولیه سوپرلیگ و مخالفت شدید با آن، تغییراتی در نحوه برگزاری این رقابت‌ها ایجاد شد و سیستم صعود و سقوط در آن ایجاد شد تا بهانه عدم توجه به شایستگی ورزشی دیگر دستاویزی برای مخالفان سوپرلیگ نباشد. اما از دید بسیاری از اهالی فوتبال، ایراد اصلی سوپرلیگ همچنان پابرجاست. با هم در ادامه نگاهی به فرمت جدید و اصلاح شده برگزاری سوپرلیگ می اندازیم تا ببینیم تا چه حد این ادعا صحت دارد.
ایده اصلاح شده و جدید برگزاری سوپرلیگ بدین شکل است؛
۶۴ باشگاه در هر سال در سوپرلیگ به رقابت می‌پردازند که به ۳ سطح تقسیم می‌شوند؛
سطح ۱: Star
دارای ۱۶ تیم است که در دو گروه ۸ تیمی به رقابت می‌پردازند. دو تیم دارای بدترین عملکرد از آن به سطح پایین‌تر سقوط می‌کنند.
سطح ۲: Gold
دارای ۱۶ تیم است که در دو گروه ۸ تیمی به رقابت می‌پردازند. دو تیم دارای بهترین عملکرد به سطح ۱ صعود نموده و دو تیم دارای بدترین عملکرد، از آن به سطح پایین‌تر سقوط می‌کنند.
سطح ۳: Blue
دارای ۳۲ تیم که در ۴ گروه ۸ تیمی به رقابت می‌پردازند. دو تیم دارای بهترین عملکرد به سطح ۲ صعود می‌کنند و ۲۰ تیم دارای عملکرد ضعیف‌تر از این لیگ خارج می‌شوند و با ۲۰ تیم دیگر از رقابت‌های داخلی و بر اساس عملکرد آن‌ها جایگزین می‌شوند.
مرحله لیگ هر سطح، از ماه سپتامبر تا آوریل ادامه می‌یابد. هر تیم ۱۴ بازی خواهد داشت که ۷ بازی خانگی و ۷ بازی خارج از خانه خواهد بود.
۴ تیم برتر هر گروه در سطح ۱، ۴ تیم برتر هر گروه در سطح ۲ و ۲ تیم برتر هر گروه از سطح ۳، یعنی در مجموع ۸ تیم از سطح ۱، ۸ تیم از سطح ۲ و ۸ تیم از سطح ۳، در مرحله حذفی (یک چهارم نهایی)جداگانه سطح خود شرکت خواهند نمود. بازی‌ها به صورت رفت و برگشتی خواهد بود و پس از برگزاری بازی‌های نیمه نهایی، فینال هر سطح در یک زمین بی‌طرف برگزار شده و در نهایت قهرمان هر سطح مشخص می‌شود. یعنی برای هر سطح یک قهرمان جداگانه خواهیم داشت.
متوجه نکته‌ای که مخالفان سوپرلیگ به آن اشاره می‌کنند شدید؟ در فرمت فعلی بازی‌های اروپایی هر تیمی می‌تواند شگفتی ساز شود و در رقابتی برابر با برترین باشگاه‌های اروپا شرکت کند. با وجود همه محدودیت‌ها و مشکلات بر سر راه باشگاه‌های کوچک‌تر، کپنهاگن می‌تواند در گروه خود بالاتر از منچستر یونایتد، به دور حذفی صعود کند. ویارئال با حذف یوونتوس و بایرن مونیخ، لیون با حذف منچسترسیتی، موناکو با حذف رئال مادرید یا رم با حذف بارسلونا می‌توانند به نیمه نهایی لیگ قهرمانان برسند. پورتو می‌تواند قهرمان اروپا شود. چنانچه تیمی عملکرد خوبی داشته باشد و اندکی هم شانس با آن یار باشد، می‌تواند بدون هیچ محدودیتی خودش را به بالاترین سطح برساند. برای مثال خیرونا امسال شگفتی ساز لالیگا شده است. چنانچه آنان بتوانند امسال به جادوی خود ادامه دهند و سهمیه لیگ قهرمانان را کسب نمایند (با فرض حل شدن مشکل مالکیت مشترک با سیتی)، می‌توانند سال آینده در بالاترین سطح فوتبال اروپا رقابت نمایند و اگر بخت یارشان باشد، به مراحل بالاتر برترین رقابت باشگاهی اروپا برسند و یقه بزرگان را بگیرند و حتی آن‌ها را حذف کنند. خیرونا، همان تیمی که چند سال پیش در لیگ دسته دوم اسپانیا بازی می‌کرد.
اما در فرمت فعلی سوپرلیگ، خیرونا چنانچه خوش شانس باشد، سال آینده وارد سطح ۳ می‌شود. با داشتن عملکردی عالی شاید هم بتواند قهرمان سطح ۳ شود که در خوشبینانه‌ترین حالت، معادل لیگ کنفرانس اروپای فعلی خواهد بود و خبری از رقابت آزاد و رویاپردازی نخواهد بود.
حال نظر شما درباره سوپرلیگ چیست؟ آیا واقعاً در آن رقابت آزاد وجود دارد؟ یا حیاط خلوتی برای باشگاه‌های بزرگ به بهای نابودی رویای باشگاه‌های کوچک‌تر و بسیار کم شدن (اگر نگوییم از بین رفتن) شگفتی‌ساز‌ی ایجاد می‌کند؟
