گروه اسنپ، همزمان با روز جهانی معلولین گزارشی را از فعالیت‌های این شرکت در زمینه مسئولیت اجتماعی ارائه کرده است. این گزارش، بهانه‌ای شد تا تریبون‌نیوز گفت‌وگویی را با روابط‌عمومی این شرکت ترتیب بدهد و جزئیات این طرح‌ها و آمارهای رسمی‌شان را جویا شود. با توجه به این‌که اقدامات شرکت‌ها در حوزه‌های مختلف در زمینه مسئولیت اجتماعی متفاوت است، گاه این سوال پیش می‌آید که چطور یک تاکسی اینترنتی می‌تواند به افرادی که دارای معلولیت هستند، کمک کند و این اقدامات چه نتایجی را در پی خواهد داشت؟ در ادامه، پاسخ برخی از سوالات مرتبط با مسئولیت اجتماعی اسنپ می‌خوانید.
اسنپ از چه زمانی تصمیم گرفت زیرساخت‌های مسئولیت اجتماعی‌اش را توسعه دهد؟
اسنپ، از سال‌های ابتدایی فعالیت خود، افراد دارای معلولیت و جانبازان را از پرداخت کمیسیون معاف کرده است. در این طرح، کاربران رانندهی دارای کارت معلولیت از سازمان بهزیستی کشور، که مدارک خود را به اسنپ ارائه داده‌اند، از پرداخت کمیسیون معاف هستند. بنابراین کاربران رانندهی دارای معلولیت که گواهی‌نامه راهنمایی و رانندگی دارند می‌توانند بدون پرداخت کمیسیون در اسنپ به کسب درآمد بپردازند. همچنین از طریق قابلیت‌های دسترس‌پذیری اپلیکیشن مشکلات احتمالی برقراری ارتباط با رانندگان دارای معلولیت مرتفع می‌شود.
در کلاب اسنپ بخش نیکوکاری هم وجود دارد. کمی درباره سازوکار این بخش برایمان بگویید.
نیکوکاری‌کلاب یک دسته‌بندی در بخش «اسنپ‌کلاب» یا همان باشگاه مشتریان در داخل اپلیکیشن اسنپ است که افراد می‌توانند در این بخش امتیازهایی را که بابت استفاده از خدمات سوپر اپ اسنپ دریافت کرده‌اند به کار خوب تبدیل کنند. اسنپ این بخش را با هدف تسهیل مشارکت کاربران در طرح‌های نیکوکاری از طریق سوپراپلیکیشن از فروردین ماه ۱۴۰۰ اضافه کرد. بخش نیکوکاری‌کلاب شامل طرح‌هایی است که در همکاری و مشارکت با خیریه‌ها طراحی می‌شود و در بازه‌ی زمانی مقرر برای همراهی کاربران اسنپ در نیکوکاری‌کلاب قرار می‌گیرد. کاربران می‌توانند به راحتی و بدون پرداخت هیچ مبلغی و تنها با امتیازهای اسنپ‌کلاب خود در طرح‌های نیکوکاری مشارکت کنند. اسنپ به ازای امتیازهای کاربرانش مبلغ مشخصی را به حساب خیریه در راستای هدف طرح واریز می‌کند.
یکی از اقدامات اسنپ در زمینه مسئولیت اجتماعی، معافیت کاربران راننده دارای معلولیت و بیماران ام‌اس از پرداخت کمیسیون است. آیا اقدامات دیگری هم در این زمینه انجام داده‌اید؟
تیم مسئولیت اجتماعی اسنپ همواره تلاش کرده است طرح‌های متنوعی را در مسیر مسئولیت اجتماعی شرکتی خود اجرا کند. استراتژی مسئولیت اجتماعی اسنپ در انتخاب و ارائه‌ی طرح‌ها به دو شکل همسو و مرتبط با ماهیت کسب‌وکار (high-fit) و همچنین همسو و هم‌راستا با نیاز جامعه (low-fit) تدوین می‌شود.
به طور کلی، طرح‌های مسئولیت اجتماعی اسنپ را می‌توان در سه دسته‌ی نیکوکاری (شامل دو بخش نیکوکاری‌کلاب و حمایت اجتماعی)، معافیت‌ها و تخفیف‌ها (شامل معافیت از کمیسیون ویژه‌ی کاربران راننده و تخفیف‌های ویژه‌ی مسافران) و دسترس‌پذیری تقسیم‌بندی کرد.
در بخش معافیت‌ها به صورت دوره‌ای گروه‌های مختلف از جمله زنان سرپرست خانوار، بیماران خاص مانند بیماران مبتلا به هموفیلی و ام‌اس از پرداخت کمیسیون معاف شدند. همچنین اسنپ در بحران‌هایی مانند حادثه‌ی متروپل آبادان، وقوع سیل در یزد، خرم‌آباد، شیراز و زلزله در شهرهای خوی و سلماس کاربران رانندهی خود را از پرداخت کمیسیون معاف کرد تا با تسهیل رفت‌وآمد آسیب‌دیدگان، به نوبه‌ی خـود در آن روزهـای سخت در کنـار مردم باشد.
از ابتدای سال جاری، اخباری مبتنی بر دسترس‌پذیری اپلیکیشن اسنپ برای رانندگان و مسافران دارای معلولیت از جمله افراد نابینا و کم‌بینا، ناشنوا و کم‌شنوا و افرادی که دارای معلولیت حرکتی هستند، منتشر شده است. درباره این اقدامات بیشتر توضیح دهید.
اسنپ، با هدف ایجاد فرصت برابر برای همه، اپلیکیشن خود را برای افراد دارای معلولیت دستر‌س‌‌پذیر کرده است. امکاناتی که به اپلیکیشن اسنپ اضافه شده است، دسترسی کاربران مسافر و رانندهی دارای معلولیت را تسهیل و فرصت حضور بیشتر در جامعه را برای آن‌ها فراهم می‌کند. اسنپ برای سه گروه ناشنوا/کم‌شنوا، نابینا/کم‌بینا و افراد دارای معلولیت حرکتی موارد و امکاناتی را در بخش سرویس خودرو در نظر گرفته است.
دسترسی کاربران مسافر ناشنوا و کم‌شنوا به اپ اسنپ با اقدامات زیر تسهیل شده است:
مسافر
• امکان ثبت ناشنوایی یا کم‌شنوایی در صفحه‌ی مشخصات کاربری : با این قابلیت کاربر مسافر می‌تواند وارد قسمت تنظیمات شود و در قسمت دسترس‌پذیری گزینه‌ی «ناشنوا/کم‌شنوا هستم» را فعال کند.
• درج نشان ناشنوایی و کم‌شنوایی مسافر برای کاربر راننده : با این قابلیت کاربر راننده از ناشنوایی یا کم‌شنوایی مسافر خود مطلع می‌شود و آموزش‌های لازم برای نحوه‌ی برخورد و برقراری ارتباط با مسافر را دریافت می‌کند.
• غیرفعال شدن تماس با کاربر مسافر ناشنوا و کم‌شنوا : با انتخاب گزینه‌ی «ناشنوا/ کم‌شنوا هستم» در حساب کاربری مسافر، امکان تماس با این کاربران غیرفعال و از طریق پیامک به کاربر راننده اطلاع داده می‌شود که مسافر امکان پاسخگویی به تماس را ندارد و باید از طریق پیام با او ارتباط برقرار کرد. کاربران راننده می‌توانند از طریق قابلیت چت داخل اپلیکیشن با مسافر ناشنوا یا کم‌شنوا ارتباط برقرار کنند.
راننده
• امکان ثبت ناشنوایی یا کم‌شنوایی در صفحه‌ی مشخصات کاربری اپلیکیشن راننده : این امکان برای کاربران راننده فراهم شده است که در صفحه‌ی مشخصات فردی خود گزینه‌ی «ناشنوا/کم‌شنوا هستم» را فعال کنند. به این ترتیب، کاربر مسافر از وضعیت راننده مطلع می‌شود.
• درج نشان ناشنوایی و کم‌شنوایی کاربر راننده در اپلیکیشن مسافر : با درج نشان ناشنوا/کم‌شنوا روی عکس کاربر راننده، مسافر از این موضوع مطلع می‌شود و آموزش‌های لازم برای نحوه‌ی برقراری ارتباط با او را دریافت می‌کند.
• غیرفعال شدن تماس با کاربر رانندهی ناشنوا و کم‌شنوا : با فعال کردن گزینه‌ی «ناشنوا/کم‌شنوا هستم» در حساب کاربری راننده، امکان تماس غیرفعال می‌شود و از طریق پیامک به مسافر اطلاع داده می‌شود که کاربر راننده امکان پاسخگویی به تماس را ندارد و باید از طریق پیام با او ارتباط برقرار کرد. همچنین در صورتی که مسافری از نسخه‌های قدیمی اپلیکیشن استفاده کند و با کاربر راننده تماس تلفنی بگیرد، به تلفن گویا وصل و از ناشنوا یا کم‌شنوا بودن کاربر راننده مطلع می‌شود. کاربران مسافر می‌توانند از طریق قابلیت چت داخل اپلیکیشن با رانندهی ناشنوا یا کم‌شنوا ارتباط برقرار کنند.
دسترسی کاربران مسافر نابینا و کم‌بینا به اپ اسنپ با اقدامات زیر تسهیل شده است:
• قابلیت اتصال به برنامه‌های صفحه‌خوان برای افراد نابینا و کم‌بینا : کاربران مسافر نابینا و کم‌بینا با دریافت یا به‌روز‌رسانی آخرین نسخه‌ی اندروید اسنپ از طریق اپلیکیشن کافه بازار، مایکت، چارخونه یا Huawei AppGallery از این قابلیت بهره‌مند می‌شوند. بعد از دریافت یا به‌روز‌رسانی اپلیکیشن اسنپ، کاربران مسافر نابینا یا کم‌بینا می‌توانند با استفاده از اپلیکیشن‌های واسط صفحه‌خوان درخواست سفر خود را ثبت کنند. صفحه‌خوان‌ها برنامه‌هایی هستند که محتوای یک اپلیکیشن یا سایت را به محتوای صوتی تبدیل می‌کنند و کاربران نابینا یا کم‌بینا به کمک آن‌ها از خدمات اپلیکیشن‌های مختلف بهره‌مند می‌شوند.
• ثبت نابینایی یا کم‌بینایی در صفحه‌ی مشخصات کاربری : کاربر مسافر می‌تواند وارد قسمت تنظیمات شود و نابینایی یا کم‌بینایی خود را در قسمت دسترس‌پذیری ثبت کند. با استفاده از این قابلیت کاربر راننده از وضعیت مسافر خود مطلع می‌شود و آموزش‌های لازم را برای نحوه‌ی برخورد و برقراری ارتباط دریافت می‌کند.
اسنپ چه خدماتی را به مسافرانی که دارای معلولیت جسمانی هستند، ارائه می‌کند و آیا اتومبیل‌ها و رانندگان مخصوصی برای این افراد در نظر گرفته شده است؟
اگر کاربر مسافر در صفحه‌ی مشخصات کاربری خود گزینه‌ی «ویلچر دارم» را فعال کرده باشد، درخواست سفر او با نشان ویلچر به کاربر راننده نمایش داده می‌شود. این قابلیت در حال حاضر آزمایشی است و برای تعداد محدودی از کاربران فعال شده است.
همچنین، بعد از قبول شدن درخواست سفر توسط کاربر راننده، نشان معلولیت کاربر مسافر به او نمایش داده می‌شود. با استفاده از این قابلیت، کاربر راننده از وضعیت مسافر خود مطلع می‌شود و آموزش‌های لازم را برای نحوه‌ی برخورد و برقراری ارتباط دریافت می‌کند.
اگر کاربر راننده نیز در صفحه‌ی مشخصات کاربری خود گزینه‌ی «معلولیت حرکتی دارم» را فعال کرده باشد، بعد از قبول شدن درخواست سفر، پلاک ماشین همراه با ویلچر در کارت سفر به مسافر نمایش داده می‌شود.
آیا آماری از تعداد خدمت ارائه‌شده به معلولان چه در بخش مسافر و چه در بخش راننده وجود دارد؟
از نیمه‌ی اول ۱۴۰۱ تا نیمه‌ی اول ۱۴۰۲، تعداد ۱۲٬۵۳۳ نفر از کاربران راننده و ۲۳٬۵۲۵ نفر از کاربران مسافر نوع معلولیت خود را در اپلیکیشن اسنپ ثبت کردند.
در سال‌های اخیر اسنپ طرح‌های نیکوکاری مختلفی را با همکاری خیریه‌هایی مانند رعد، بهشت امام رضا (ع)، انجمن اتیسم ایران و بچه‌های آسمان در زمینه کمک به توانبخشی کودکان دارای معلولیت جسمی و اتیسم اجرا کرده است، در سال ۱۴۰۲ چه برنامه‌هایی برای این طرح‌های نیکوکاری دارید؟
به دلیل توجه ویژه‌ی اسنپ به بهبود کیفیت زندگی افراد دارای معلولیت، طرح معافیت از کمیسیون کاربران رانندهی دارای معلولیت ادامه خواهد داشت. همچنین مقدمات طرح‌های نیکوکاری دیگری با همکاری خیریه‌های فعال در این حوزه فراهم خواهد شد. علاوه بر این، در حوزه دسترس‌پذیری اپلیکیشن نیز راه برای بهتر شدن بسیار است و تیم فنی اسنپ تلاش می‌کند با توجه به بازخوردها دسترس‌پذیری را بهبود بخشد.
اما از ابتدای سال ۱۴۰۲ تا کنون، ۳ طرح «کمک هزینه‌ی دارو و درمان کودکان پروانه‌ای» با همکاری «خانه‌ی ای بی»، «مشارکت در هزینه‌ی ساخت زمین فوتبال برای کودکان و نوجوانان منطقه‌ی قصرقند» با همکاری «خیریه‌ی نیکان ماموت» و «حفاظت از گونه‌ی خرس قهوه‌ای» با همکاری «انجمن پایشگران حامی محیط زیست» در بخش نیکوکاری کلاب اجرا شده است. همچنین اسنپ در نظر دارد به زودی در پانزدهمین طرح نیکوکاری‌کلاب در همکاری با خیریه‌ی محک به حمایت از کودکان مبتلا به سرطان تحت پوشش محک بپردازد.
تجربه سفر مسافران اسنپ با رانندگان دارای معلولیت را چگونه ارزیابی می‌کنید. جامعه تا چه حد با توان‌یابان همراهی می‌کند؟
قبل از پاسخ به این سوال، گفتنی است که ما در اسنپ تلاش می‌کنیم در بحث فرهنگ‌سازی در حوزه‌ی افراد دارای معلولیت نیز موثر باشیم. زبان از طرفی ابزار انتقال فرهنگ است و از طرف دیگر در سازماندهی و تکامل ارزش‌های فرهنگی نقش دارد. با علم به این، می‌توانیم تمرین کنیم در مواجهه با افراد دارای معلولیت از واژگان و عباراتی که ریشه در باورهای غلط و کلیشه‌های برآمده از تبعیض‌های فردی دارد استفاده نکنیم. واژه‌ی معلول هویت فرد را به معلولیتش تقلیل می‌دهد و فرد را از دریچه‌ی ناتوانی معرفی می‌کند. عباراتی چون توان‌خواه، توان‌یاب و توان‌جو نیز بیانگر این است که فرد در جست‌وجوی توان است. گویی معلولیت کاستی است که باید جبران شود، در حالی که معلولیت هم نوعی تنوع انسانی است.
اما برگردیم به سوال، فراهم کردن شرایط برابر برای حضور افراد دارای معلولیت در اجتماع از مسئولیت‌های اصلی سازمان‌ها و نهادهای اجرایی ذی‌ربط است. در این بین، توان‌افزایی افراد دارای معلولیت از سوی کسب‌وکارها نیز کمک می‌کند تا فرصت حضور این افراد در جامعه بیشتر شود و به همین دلیل بحث طرح‌هایی مانند دسترس‌پذیری پلتفرم‌ها و همچنین همکاری با افراد دارای معلولیت در بدنه‌ی سازمان‌ها به شدت اهمیت پیدا می‌کند. ما هم در اسنپ تلاش می‌کنیم به سهم خود به این موضوع به چشم یک رسالت نگاه کنیم و همواره گزارش‌های شفافی از اقداماتمان در اختیار مخاطبان قرار دهیم.
منبع: ثبت‌نام بیش از ۱۲ هزار راننده دارای معلولیت در یک‌سال گذشته
