لوئیس بونوئل یکی از بزرگترین سینماگران قرن بیستم بود. او پیرامون بسیاری از مسائلی که در قرن بیستم پررنگ بودند فیلم ساخت. تیغ سورئالیستی او انتقادی بر گردن مفاهیم کلان بود و البته که برخی فیلم هایش به خوبی به مقصودی که بونوئل در ذهن داشت رسیدند.
شخصیت بونوئل محدود به قالب خاصی نیست و به معنی واقعی کلمه سنت شکنی تمام عیار است.
در این مقاله قصد دارم در هر پست دو فیلم از این فیلمساز معرفی کنم تا مطالب خواندنی و نقد و نظرات شخصی خود را با شما در میون بذارم.
فیلمساز بزرگ سوئد: اینگمار برگمن
بونوئل نخستین الهام‌بخش من در سینما بود و برایم مهم‌ترین باقی ماند... من کاملن با نظریه‌ی او در زمینه‌ی شوک اولیه برای جلب توجه عامه‌ی مردم موافقم.
عصر طلایی محصول 1930 فرانسه
خلاصه ای از فیلم:
زن و مردی به شدت عاشق یکدیگر هستند.اما اقدام آنها برای رسیدن به هم توسط خانواده،کلیسا و جامعه مورد قبول قرار نمی گیرد و…
نگاهی به فیلم عصر طلایی:
در عصر طلایی با یک فیلم تمام عیار بونوئلی مواجه می شویم اگر فیلم سگ آندلسی را فیلم سالوادور دالی بدانیم با توجه به مبهم بودن صحنه های اون فیلم که شبیه نقاشی های مبهم دالی هست. این فیلم تمام و کمال متعلق به بونوئل هست و شاید جدایی این دو هنرمند بعد از این فیلم همین موضوع باشه که بونوئل می خواسته خیلی واضح تر با مذهب و بورژوا مقابله کنه.
عصر طلایی فیلمی است که در آن تصاوير کابوس گونه و هولناک در هم می آميزد و بونوئل به عمد عليه نهادها و ايدئولوژی های اجتماعی و اخلاقی نظام بورژوايی دنيای غرب بپا می خيزد. فیلم از استعاره فراوان استفاده کرده. یعنی مرتب باید هر نمایی را با نمای قبلی مقایسه کنیم.
یکی از راههای خوانش نمادها در آثار بونوئل فهم یکی از کلیدی ترین عناصر سبک سورئالیسم است : یعنی فتیشیسم.
این فتشیسم را اگر بفهمیم بسیاری از مشکلات خوانشی در سینمای بونوئل و اصلا هر فیلم دیگر سوررئالیستی برطرف می شود. منظور از فتیش چیزی است که روحی در آن تجسم یافته. به عبارتی اشیا دارای نفوذی جادویی برای فردی می شوند که به آن وابسته می شود. در سینما غالبا این مسئله در ارتباط با بخش هایی از بدن و در غالب موارد بدن زنان مفهوم پیدا می کند هرچند که اشیا هم نقش فراوانی به عنوان فتیش بازی می کنند. در فیلم سگ آندلسی پیانو یا لباسی که زن آن را روی تخت می گذارد و اصلا نقش راه راه لباس به عنوان عاملی که زن و مرد به آن وابستگی دارند نشان داده می شود. و در این فیلم کشیش ها و اسقف ها یا مجسمه ای که زن به آن علاقه نشان می دهد و یا خود عیسی مسیح که کاملا نمادین حضور دارد.
با همه این نمادپردازی ها نمایش فیلم عصر طلایی ممنوع می شود و چهل سال تا دیدن دوباره آن زمان می برد.
-----------------------------------------------------------------------------------------
جالب اینجاست که بونوئل این فیلم را با کمک سرمایه گذاری یک خانواده بورژوا که علاقه ی زیادی به هنر داشتند، ساخت تا جایی که در اکرانش حتی همفکران سوررئالیست او هم ناراضی بودند. بونوئل در نمایش فانتزی و خلق ابژه ی سوررئال با این فیلم یک سبک جداگانه و تاثیر گذار در تاریخ سینما به ثبت رساند. عصر طلایی نخستین قدم فیلمسازش برای به تصویر کشیدن تابوهای اجتماعی در دل جامعه ی مدرن است و برای یک شروع، فیلم بسیار قابل قبولی می باشد.
منبع: سلام سینما
-----------------------------------------------------------------------------------------
فيلم عصر طلايي را هيچوقت دوباره نديدم و امروز نميتوانم درباره آن نظر بدهم. دالي كه ابتدا اين فيلم را – بي ترديد به خاطر ظواهر تكنيكي – شبيه فيلمهاي آمريكايي دانسته، و اسمش هم در تيتراژ فيلم ذكر شده بود، بعدها در نوشتهاي ادعا كرد كه با "تصنيف" سناريوي اين فيلم قصد داشته مكانيسمهاي پليد جامعه معاصر را برملا كند. اما به نظر من اين فيلم پيش از هر چيز روايت يك عشق جنون آميز است. زوجي واله و شيدا كه با كششي نيرومند به سوي هم كشيده ميشوند، هرگز نميتوانند به وصال برسند.
منبع: کتاب با آخرین نفس هایم اثر لوئیس بونوئل
------------------------------------------------------------------------------------------
از طرفی عصر طلایی به عنوان مسیر آغازین مولفه های شاخص سینمای بونوئل در سال های بعد (یعنی ملال بورژوازی و پریشانی مذهب در آثارش) نوید بلوغ مولفی محکم و انقلابی را می دهد.
هر چند فیلم با وجود محوریت قصه اش همچنان اتمسفر سورئالیستی دارد و لیبل سورئالیسم تا انتهای کارنامه بونوئل همراهش است. همچنین بونوئل با این فیلم نشان داد نخستین کسی ست در سینما که قبل از فیلمسازانی همچون پازولینی، هر چند با کنایه به مارکی دو ساد ادای دین می کند. اشارات ساد و مازوخیستی فیلمساز که در آثار دوره بعدی اش بالاخص در بل دو ژور ۱۹۶۶ و میل مبهم هوس ۱۹۷۷ پر رنگ تر می شوند.
برای دانلود این فیلم به لینک زیر مراجعه کنید:
لینک دانلود
-----------------------------------------------------------------------------------------------
جذابیت پنهان بورژوازی محصول 1972 فرانسه
خلاصه ای از فیلم:
فیلم درباره گروهی از انسان‌های با تراز اجتماعی بالاست که علی‌رغم حوادث و مشکلات عجیبی که برایشان به وجود می‌آید سعی می‌کنند در کنار هم غذا بخورند.
نگاهی به فیلم جذابیت پنهان بورژوازی:
این فیلم با اختلاف سرگرم کننده ترین و عام پسندترین فیلم بونوئل است. در “جذابیت پنهان بورژوازی” دیگر شاهد تندخویی ها نیستیم بلکه بونوئل در این فیلم با آن چشم های ترسناکش می خندد!
جذابیت پنهان بورژوازی درباره ضعف اخلاقی و خوش باشی های طبقه مرفه به صورت رویایی گسترش یافته در ذهن کاراکتر دون رافائل است . رافائل سفیر کشور میراندا در فرانسه است کشوری با حکومت دیکتاتوری نظامی در آمریکای لاتین که بالاترین نرخ آدمکشی در جهان را دارد . رویای دون رافائل که با رویای دیگران و رویا در رویا در می آمیزد شامل کوشش های ناکام او و شش تن از دوستان اوست که می خواهند مانند مردم متمدن با یکدیگر شام بخورند. آنها هر بار که جمع می شوند شام شان توسط منطق رویا یا توسط رویای دیگری چرخشی می خورد و قطع می شود و وضعیت تازه ای بوجود می آورد و در این وضعیت تازه آنها قرار و مدار دیگری برای یک مهمانی شام می گذارند.
فیلم در واقع از پاره های منقطع و ناتمامی تشکیل شده که کنایه دلپذیری از کارکرد سینمای روایی خلق کرده است . به محض اینکه تماشاگر به درون داستان کشیده می شود ، بونوئل آن را به داستان دیگری برش می زند و درنتیجه این بورژواهای ساخته دست بونوئل هرگز موفق به خوردن شام خود نمی شوند!
بونوئل در مورد این فیلم گفته: "جذابیت‌های پنهان بورژوازی فیلمی است در مورد بورژواها، کشیش‌ها و آژان‌های فرانسه که به نظر من حماقت‌شان از بقیه بورژواها کمتر است. علت آن هم واضح است چون بورژوای فرانسه از بقیه‌ی بورژوازی‌ها قدیمی‌تر و انقلاب فرانسه آن را پخته کرده است."
---------------------------------------------------------------------------------------
موقع كار روي فيلمنامه هرگز به لفظ بورژوازی فكر نكرده بوديم. در آخرين روز كارمان در هتل مجللی در حومه تولدو، كه درست با مرگ ژنرال دوگل مصادف شد، نشستيم كه درباره فيلم تصميم بگيريم. زيرا تأثير سرود كارمانيول دو عنوان به ذهن من رسيده بود كه اولی اين بود: "مرگ بر لنين يا مريم عذرا در طويله"، و دومي خيلي ساده تر بود: جذابيت بورژوازی.
در گفتگويی كه داشتيم كارير متذكر شد كه اين عنوان اخير يك صفت كم دارد و ما از ميان هزار صفت كلمه "پنهان" را انتخاب كرديم. به نظر ميرسيد كه اين عنوان به فيلم بعد تازه ای مي دهد و به آن معانی ديگری اضافه ميكند. يك سال بعد كه كار روی فيلم تازهای را شروع كرده بودم، "جذابيت پنهان بورژوازی" به هاليوود رفت و نامزد دريافت جايزه اسكار شد.
يك روز چهار روزنامه نگار مكزيكي كه با من آشنايي داشتند، رد مرا پيدا كردند و در ال پولار به سراغم آمدند. موقع صرف ناهار گپ ميزديم و آنها از حرفهای من يادداشت برمی داشتند. معلوم است كه بالأخره به اين سؤال هم رسيدند كه: دون لوئيس، آيا گمان ميكنيد كه جايزه اسكار را برنده خواهيد شد؟ و من خيلي جدی جواب دادم: - بله، مطمئن باشيد.
من بيست و پنج هزار دلاری را كه برای اعطای جايزه مطالبه كرده بودند به حساب آنها ريخته ام. آمريكايی ها عيب های زيادي دارند اما قولشان قول است. چهار روزنامه نگار كه هنوز به ميزان بدجنسی من پی نبرده بودند، حرف مرا باور كردند. چند روز بعد اين خبر در روزنامه های مكزيك منتشر شد كه من جايزه اسكار را به بهای بيست و پنج هزار دلار براي فيلمام خريده ام.
در لوس آنجلس قشقرق راه افتاد. از اطراف و اكناف تلگراف روانه شد. سيلبرمن كه از قضيه كلافه شده بود، از پاريس راه افتاد و به مكزيك آمد تا ببيند من چه مرگم شده است. به او گفتم كه من تنها يك شوخی معصومانه كرده ام. اوضاع دوباره آرام شد. سه هفته بعد فيلم واقعا جايزه اسكار را برنده شد، و حالا من باز به هركس كه ميرسيدم، توضيح ميدادم: - ديديد؟ آمريكايی ها عيب های زيادی دارند، اما قولشان قول است.
منبع: کتاب با آخرین نفس هایم اثر لوئیس بونوئل
---------------------------------------------------------------------------------------
در این فیلم "رویا" به‌عنوان یکی از ارکان اصلی سوررئالیسم نقش پررنگ‌تری دارد و موتیف‌های همیشگی بونوئل قابل ردیابی است.
بونوئل بیشتر از هرچیز دیگربه انزجار وانکارمطلقش نسبت به بورژوازی شهره است .«جذابیت پنهان بورژوازی» را به یقین می توان نمونه ای تمام وکمال ازباور و فرم منتسب به بونوئل دانست .مخلوطی ستایش برانگیز از تمامی عناصر محبوب فیلمساز اسپانیایی که بیشتر از سایر آثاراو طبقه بورژوا و جماعت نوکیسه را با طنزی تلخ به سخره می گیردو شیوه زیستنشان را به حقیرانه ترین شکل ممکن ،پست و ابزورد معرفی می کند.
فیلم با وفاداری به سبک عمدتا سوررئال بونوئل ازهیچ قاعده و منطق وخط روایی معینی پیروی نمی کند و با درهم تنیدن مرز واقعیت ورویا در پرسوناژهایش ،طبقه ای را به تصویرمی کشد که علی رغم وقوع شگفت آورترین اتفاقات پیرامون شان ،دغدغه ای جز غذاخوردن ،برگزاری مهمانی،تعارف وتکریم های مزورانه و ارضای نیازهای جنسی شان ندارند .بدین سان اگر دنیارا آب ببرد «بورژوا »از خواب بیدارنمی شود.نمایندگان این طبقه از نگاه بونوئل آن چنان زندگی را پوچ معنا کرده اند که گویی تمام عمرشان سرخوشانه به قدم زدن در جاده ای مستقیم می گذرد،بدون آنکه به هدف یا انتهای جاده برسند!
این فیلم برنده اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان 1972 شد و عکسی که در نماد می بینید جشنی است که در همون سال به افتخار حضور بونوئل در آمریکا گرفته شد.
برای دانلود این فیلم به لینک زیر مراجعه کنید:
لینک دانلود
