وقتی به مربی جدید تیم تان قرارداد بلند مدتی را پیشنهاد می کنید، این نشان دهنده اعتماد شما به آن فرد است ولی به هر حال ریسک اقتصادی بزرگی هم به همراه دارد؛ مخصوصا اگر پای ژوزه مورینیو در میان باشد.
طرفداری | از زمان ترک کردن پورتو به مقصد چلسی در سال ۲۰۰۴ که ۱.۷ میلیون پوند برای باشگاه پرتغالی درآمد داشت، او قراردادهای پر زرق و برقی امضا کرده است که البته نتوانست تا انتهای هیچکدام از آن ها به کارش ادامه بدهد [در ادامه یادداشت نیز واحد تمامی مبالغ ذکر شده به پوند خواهد بود].
او از تاتنهام ۱۶ میلیون دریافت خواهد کرد. بر طبق گزارش های اقتصادی باشگاه ها، او جمعا ۵۵ میلیون پوند از اخراج شدن هایش به جیب زده است. این مربی پرتغالی روزگاری از آرسن ونگر با لقب «متخصص ناکامی» یاد کرد. حالا شاید ونگر مدعی باشد قضیه بر عکس بوده است.
خبر اخراج شدن مورینیو به تدریج عادی تر شد و انگار زودتر از دفعات قبلی از راه می رسد. او در تاتنهام هیچ جامی کسب نکرد تا پس از حدود ۲۰ سال دوباره باشگاهی را بدون کسب جام ترک کرده باشد. آیا مدیر دیگری هم روی او ریسک خواهد کرد؟
چلسی (۷-۲۰۰۴) | تعداد بازی: ۱۸۵، برد: ۱۲۴، تساوی: ۴۰، باخت: ۲۱، تعداد جام معتبر: ۵
«آقای خاص» خودخوانده، با یک ابهت خاص به انگلیس آمد. به پشتوانه حمایت های مالی رومن آبراموویچ، مورینیو تیمش را به دو قهرمانی پیاپی در لیگ برتر رساند. در پایان فصل اول حضورش در آنجا، قرارداد ۵ ساله جدیدی به امضا رسید که می توانست او را تا ۲۰۱۰ در استمفوردبریج نگه دارد.
او هرگز به پایان قراردادش نزدیک نشد و به فاصله سه سال تا پایان آن، از آبی ها جدا شد. زمانی که در سپتامبر ۲۰۰۷ از کار بر کنار شد، فصل چهارمش تازه شروع شده بود. فصل قبل از این واقعه، او دو جام داخلی کسب کرده بود.
مشکلات موجود موجب شکل گیری اختلاف نظر میان مورینیو و آبراموویچ شدند. گفته می شد مورینیو با بالا دستی هایش مشکل دارد و از دخالت کردن آن ها در امور نقل و انتقالاتی ناراحت است و خلاصه بهترین راه پیش رو، قطع همکاری دانسته شد. زمانی که بازیکنان از جدایی او مطلع شدند، اشک ریختند. رختکن تیم هنوز متحد و همدل بود اما مورینیو دیگر رهبر آن محسوب نمی شد.
رئال مادرید (۲۰۱۳-۲۰۱۰) | تعداد بازی: ۱۷۸، برد: ۱۲۸، تساوی: ۲۸، باخت: ۲۲، تعداد جام معتبر: ۲
پس از حضوری دو ساله در اینتر میلان (۱۰-۲۰۰۸) که سال دوم آن با قهرمانی در سری آ، کوپا ایتالیا و لیگ قهرمانان اروپا همراه بود، فرصت مربیگری در رئال مادرید آنقدر جذاب بود که نمی شد آن را رد کرد. زمان تقابل مورینیو با پپ گواردیولا فرا رسید.
در همان فصل اول با شکست دادن بارسلونا، باشگاه را به اولین قهرمانی در کوپا دل ری پس از ۱۸ سال رساند. آن افتخار زیر سایه قهرمانی تیم گواردیولا در لالیگا و لیگ قهرمانان اروپا قرار گرفت. مادرید در فصل بعدی توانست جام لالیگا را از چنگ رقیب خود در آورد ولی این نقطه اوج آن ها بود.
از آن پس همه چیز در سراشیبی قرار گرفت. درگیری با ایکر کاسیاس و سرخیو راموس در انظار عمومی و یک رابطه سرد با کریستیانو رونالدو، تیتر روزنامه ها را به خود اختصاص داد. مورینیو با رسانه ها درگیر شد و در بین هواداران دو دستگی ایجاد کرد: مورینیستاها در برابر مادریدیستاها.
سه روز پس از باخت مقابل اتلتیکو مادرید در فینال کوپا دل ریِ فصل سوم، دوران حضور او در مادرید به پایان رسید. بدترین فصل دورانی حرفه ای مورینیو بود. تابستان قبل از آن نیز زمزمه هایی مبنی بر جدایی به گوش می رسید اما در عوض قرارداد چهار ساله جدیدی به امضا رسید. حتی ۱۲ ماه پس از آن دوام نیاورد.
اگر مورینیو اخراج می شد، ۱۷ میلیون غرامت می گرفت ولی او با توافقی دو جانبه جدا شد تا چلسی بدون پرداخت حتی یک پنی، او را به لندن برگرداند.
چلسی (۲۰۱۵-۲۰۱۳) | تعداد بازی: ۱۳۸، برد: ۸۰، تساوی: ۲۹، باخت: ۲۷، تعداد جام معتبر: ۲
«آقای خوشحال» به جایی برگشت که اولین غرامت بزرگ را در آن دریافت کرده بود. این بار خونسردی بیشتری داشت و به نظر می رسید با قراردادی ۴ ساله، اوضاع نسبت به قبل متفاوت باشد.
او تیمی را به ارث برد که برای قهرمانی بلافاصله در لیگ آماده نبود ولی آن ها در فصل بعد با اضافه کردن دیگو کوستا و سسک فابرگاس به تیم، این کار را انجام دادند. آن ها همچنین با شکست دادن تاتنهام در فینال لیگ کاپ به موفقیت دیگری رسیدند و این با قرارداد چهار ساله جدیدی همراه شد.
پس از جشن گرفتن قهرمانی لیگ در می ۲۰۱۵، در اواسط ماه دسامبر رفتنی شد. در پیش فصل هم یکسری گلایه ها وجود داشت. به جای جان استونز، پاپی جیلوبوجی را برایش خریدند. سپس درگیری بزرگ با اوا کارنیرو، پزشک تیم از راه رسید. بازیکنان با سرمربی رابطه خوبی نداشتند و وقتی شک هم وارد معادله شد، صحبت از «موش های خائن» به میان آمد. این شکاف در بین هواداران هم ایجاد شد. درون زمین هم بازیکنان آن عملکرد لازم را نداشتند.
چهار ماه پس از امضای قرارداد جدید که در پی قهرمانی لیگ از راه رسیده بود، مورینیو رفتنی شد. در این زمان چلسی سیاست پرداخت حقوق مربیان اخراجی خود تا زمان اشتغال مجدد آن ها را در پیش گرفته بود. مورینیو شش ماه بعد دوباره مشغول به کار شد و این یعنی چیزی کمتر از ۸.۳ میلیون پوند از چلسی دریافت کرد.
منچستریونایتد (۲۰۱۸-۲۰۱۶) | تعداد بازی: ۱۴۴، برد: ۸۴، تساوی: ۳۲، باخت: ۲۸، تعداد جام معتبر: ۲
چرخ گردون دوباره به مراد مورینیو به گردش درآمد. با قهرمانی لیگ کاپ و لیگ اروپا در پایان فصل اول، شروع خوبی رقم خورد. در فصل دوم خبری از جام نبود ولی او تیمش را در رده دوم جدول قرار داد. خودش در این رابطه گفت: «یکی از بهترین دستاوردهای دوران حرفه ای من است».
در ژانویه ۲۰۱۸ قرارداد جدیدی که تا سال ۲۰۲۰ اعتبار داشت امضا شد ولی دسامبر که رسید، او رفتنی شد. مورینیو می تواند در ساختمان باشگاه و زمین تمرین آدم خوش برخورد و خوبی باشد؛ البته گاهی هم بر عکس می شود.
قبل از آغاز فصل سوم آخرش در اولدترافورد، در بین رسانه ها به انتقاد از عملکرد مدیران باشگاه پرداخت. اول از همه، از سیاست های نقل و انتقالاتی گله کرد. سپس از ضعف لوک شاو گفت. پل پوگبا هم در تیر رس او قرار داشت. چنین انتقادات تندی نه فقط یک بازیکن، بلکه می تواند یک تیم را هم دچار انحطاط کند.
درگیری و اختلاف با رسانه ها هم ادامه داشت. در نهایت آینده باشگاه و مورینیو از هم جدا شد. تمام خاطره ای که از آن دوران ماند، یک رختکن ناامید بود.
تاتنهام (۲۰۲۱-۲۰۱۹) | تعداد بازی: ۸۶، برد: ۴۴، تساوی: ۱۹، باخت: ۲۳، تعداد جام معتبر: ۰
در زمان انتصاب مورینیو، باشگاه به یک اتمسفر جدید نیاز داشت و ورود او همه را به وجد آورد.
زمانی که در نوامبر ۲۰۱۹ هدایت تاتنهام را به دست گرفت، گفت که تیمش با این ترکیب می تواند مدعی قهرمانی در فصل ۲۱-۲۰۲۰ باشد. یکسری ابهامات در مورد عملکرد تیم وجود داشت ولی پیشرفت هم واضح بود. زمانی که آن ها در دسامبر سال قبل در صدر جدول قرار گرفتند، خیلی ها حرف او را باور کردند.
در دوران کریسمس نتایج عوض شد؛ درست مثل اخلاق مورینیو. باز هم سرزنش کردن اطرافیان آغاز شد. می گفت بازیکنانش خواسته هایش را اجرا نمی کنند و در فاز دفاعی به اندازه کافی خوب نیستند. در نتیجه این ها، اعتماد به نفس تیم افت کرد. تمریناتش خسته کننده به نظر می رسیدند و سبک بازی تیم هم راضی کننده نبود.
از دست دادن برتری ۲-۰ دیدار رفت با شکست ۳-۰ در دیدار برگشت با دینامو زاگرب در لیگ اروپا، همه چیز را وخیم تر کرد. مصاحبه صادقانه کاپیتان لوریس پس از آن بازی به خوبی وضعیت تیم را به تصویر کشید.
به نظر می رسید مورینیو به طور اجتناب ناپذیری به روزهای پایانی حضورش در تاتنهام نزدیک می شود ولی انتظار نمی رفت این اتفاق قبل از فینال لیگ کاپ بیافتد. او فقط ۱۷ ماه از قرارداد سه ساله اش را در ورزشگاه تاتنهام هاتسپر سپری کرد. یک قرارداد بزرگ دیگر هم به سر انجام نرسید. آیا مدیر دیگری هم به او اعتماد خواهد کرد؟
