اختصاصی طرفداری - فرانسه همچنان یکی از مهم ترین کارخانه های ساخت هافبک میانی در دنیای فوتبال است. هافبک های میانی خاص و منحصر به فرد که می توانند در پست ها و نقش های مختلف به میدان روند و یا حتی یادآور هافبک هایی باشند که من از آن ها تحت عنوان هافبک های تک خطی (توضیح مفصل فنی) یاد می کنم.
یکی از آخرین نمونه ها در این مورد ادواردو کاماوینگا، هافبک باشگاه رن فرانسه است. بازیکنی که توانایی تبدیل شدن به یک غول واقعی را در مرکز میدان دارد. کاماوینگا 17 ساله است و در این فصل چشمان زیادی را در رن فرانسه به خود خیره کرده است. او جدیدترین استعداد دنیای فوتبال محسوب می شود و با توجه به کیفیت بالایی که در فصل جاری ارائه کرده، انتظار می رود باشگاه های زیادی برای خریدش دست به کار شوند.
رئال مادرید همین حالا جدی ترین مشتری محسوب می شود. زین الدین زیدان همواره توجه زیادی به لیگ فرانسه داشته و عجیب نیست که ادواردو کاماوینگا نیز چشم او را گرفته باشد. در این یادداشت درباره کاماوینگا و توانایی های فنی اش به طور مفصل و تخصصی صحبت می کنیم تا برای هواداران جدی فوتبال بیش از پیش این استعداد مهم و جدید دنیای فوتبال شناخته شود.
کاماوینگا فصل جاری همراه با رن و زیر نظر جولین استفان، سرمربی این تیم، خیلی زود توانست خودش را نشان دهد و از همان بازی های نخست به ترکیب اصلی راه یافت. او در فصل جاری در دو پست و نقش برای رن به میدان رفته است. جولین استفان در اکثر بازی های این فصل تیمش را با آرایش پایه 2-4-4 به میدان فرستاده و کاماوینگا در این آرایش در نقش «Double pivot» (توضیح مفصل فنی پیرامون این نقش) در میانه میدان در کنار بازیکنانی همچون استیون انزونزی، بنجامین بوریژو و یا جیمز لیا سیلک قرار گرفته است.
ابتدای فصل و در چند بازی ابتدایی، استفان آرایش پایه 2-3-5 را نیز در دستور کار خود قرار داده بود. در این آرایش کاماوینگا در پست شماره 6 و نقش «Destroyer» به میدان می رفت. او دژ استوار رن در جلوی خط دفاعی بود و کار را برای هر حریفی سخت می کرد.
به تصویر زیر دقت کنید که از دیدار مقابل استراسبورگ در لیگ فرانسه انتخاب شده (داده های فنی از مرجع Opta استخراج شده است). بازی که رن در آن با آرایش پایه 2-4-4 و «Double pivot» کاماوینگا - انزونزی به میدان رفته بود. سمت چپ تصویر پاس هایی است که کاماوینگا برای هم تیمی هایش ارسال کرده و سمت راست پاس هایی که او از هم تیمی هایش دریافت کرده است. می بینیم که چگونه کاماوینگا یک سوم میانی زمین را در کنترل خود قرار داده. او در نقاط مختلف یک سوم میانی توپ را از هم تیمی هایش دریافت کرده و با دقت نزدیک به 97 درصد (96.9) هم تیمی هایش را در یک سوم میانی صاحب توپ کرده است. از لحاظ به گردش درآوردن توپ و شعاع حرکتی این آینه تمام نمای کاماوینگا است. بازیکنی که پاس های مالکانه و کم ریسک زیادی را در طول بازی با کمترین خطای ممکن در یک سوم میانی ارسال می کند و در تمامی نقاط یک سوم میانی نیز می تواند یک هدف پاس مطمئن برای هم تیمی هایش باشد. مطابق انتظار کاماوینگا قرار نیست در یک سوم تهاجمی از لحاظ به گردش درآوردن توپ و پارامترهای تهاجمی به شکل روتین تاثیرگذار باشد.
اما تخصص کاماوینگا چیست و در چه پارامتری به طور تخصصی توانسته چشمان استعدادیاب ها و تاکتیک نویسان سراسر دنیا را به خود خیره کند؟ ادواردو کاماوینگا از لحاظ فنی در سه پارامتر یک متخصص محسوب می شود: 1 - ایجاد فشار و پرس بی وقفه علی الخصوص از بالا روی بازیکنان حریف 2 - توانایی خارج كردن تيم از زیر پرس در یک سوم تدافعی از طریق حفظ توپ و گرفتن خطا 3 - بازپس گیری توپ در نقاط مختلف زمین به عنوان یک ماشین تکل زنی با درصد موفقیت بالا. هر سه این موارد به طور مفصل از طریق مطالعه داده های فنی تخصصی و همچنین یک مقایسه هیجان انگیز مورد بحث قرار می گیرد.
قبل از هر چیزی به تعریف دو داده تخصصی نیاز داریم. در علم آنالیز و تحلیل داده های فوتبال، داده های موسوم به "داده های پیشرفته" این روزها نقش بسیار مهمی را ایفا می کنند. جایی که داده های روتین و تکراری گذشته از دور خارج شده اند و نوبت به داده هایی پیچیده و تخصصی رسیده که به بهترین شکل ممکن به آنالیزورها و تحلیلگران داده کمک می کند به تصویری درست از عملکرد یک بازیکن یا یک تیم دست پیدا کنند. در این یادداشت به بهانه مطالعه تخصصی سبک بازی کاماوینگا دو داده بسیار مهم در این زمینه را تعریف می کنیم.
داده نخست «Pressures» است. داده ای که کمک می کند کیفیت یک بازیکن از لحاظ توانایی ایجاد فشار و پرس روی بازیکنان حریف را مورد مطالعه قرار دهیم. این داده در واقع بیان می کند که یک بازیکن در طول 90 دقیقه چند بار در جهت بازپس گیری توپ روی بازیکنان مختلف حریف فشار و پرس ایجاد کرده است. دقت کنید که پارامتر بازپس گیری موفق توپ در این داده فنی لحاظ نمی شود و لزوما قرار نیست هر «Pressure» ایجاد شده توسط بازیکن به بازپس گیری توپ ختم شود.
داده دوم «Pressure Regains» است. این داده فنی به ما کمک می کند تا کیفیت یک بازیکن از لحاظ ایجاد فشار و پرس شدید که اتفاقا به بازپس گیری موفق توپ نیز ختم می شود را مورد مطالعه و بررسی قرار دهیم. عدد «Pressure Regains» در واقع به این معنی است که یک بازیکن چند بار توانسته حداکثر تا 5 ثانیه پس از ایجاد فشار (Pressure) روی بازیکن حریف توپ را پس بگیرد و مالکیت را از آن تیم خودی کند.
حالا با تعریف این دو داده پیشرفته، به مقایسه هیجان انگیزی که وعده داده بودیم، می رسیم. یکی از بهترین بازیکنان برای مرجع قرار دادن در پست شماره 6 و نقش «Destroyer» در فوتبال مدرن، کاسمیرو است. بازیکنی که اتفاقا کاماوینگا قرار است به عنوان یک پوشش برای او جذب رئال مادرید شود. مقایسه کاماوینگا و کاسمیرو می تواند تصویر فنی جذابی را از هافبک جوان فرانسوی به ما ارائه دهد. به تصویر زیر دقت کنید که مقایسه ای فنی میان کاسمیرو و کاماوینگا از لحاظ سه داده فنی مهم است (داده هاي فني از مرجع Statsbomb استخراج شده است). درباره دو داده اول صحبت کردیم و داده سوم نیز گرفتن خطا است. مقایسه بسیار هیجان انگیز است و توانایی های فوق العاده کاماوینگا را در مقایسه با یکی از بازیکنان مرجع مشابه خود نشان می دهد.
اکنون به تحلیل داده ها می پردازیم. کاماوینگا از لحاظ ایجاد فشار و پرس در طول 90 دقیقه روی بازیکنان حریف حتی از کاسمیرو نیز بهتر عمل کرده است. او به طور میانگین در هر دیدار نزدیک به 23 بار (22.92) بازیکنان حریف را به طور مستقیم جهت بازپس گیری توپ تحت فشار می گذارد. عددی استثنایی در سطح 5 لیگ معتبر دنیا که نشان از توانایی های فیزیکی باور نکردنی بازیکن فرانسوی در سن 17 سالگی است. یک ماشین خستگی ناپذیر که بازیکنان حریف را در نقاط مختلف زمین دنبال می کند و تحت فشار قرار می دهد.
عملکرد کاماوینگا از حیث داده «Pressure Regains» نیز در مقایسه با یکی از بهترین بازیکنان دنیا فوق العاده بوده است. کاماوینگا به طور میانگین در هر بازی نزدیک به 5 بار (4.95) توانسته در کمتر از 5 ثانیه پس از اینکه بازیکن حریف را تحت فشار قرار می دهد، توپ را از او پس بگیرد و مالکیت را در اختیار رن قرار دهد. این عدد نیز در سطح 5 لیگ معتبر دنیا فوق العاده است و جزء بهترین ها محسوب می شود.
مطالعه و تحلیل دو داده ابتدایی به ما می گوید که ادواردو کاماوینگا یک متخصص ذاتی ایجاد فشار و پرس بی وقفه علی الخصوص از بالا روی بازیکنان حریف است. یک ماشین خستگی ناپذیر که در فوتبال مدرن این روزها که تاکید ویژه ای روی «High pressing» دارد، می تواند بسیار موثر باشد. او در این زمینه پا به پای یکی از بهترین های دنیا (کاسمیرو) در فصل جاری پیش رفته است.
حالا به تحلیل داده سوم می پردازیم که یکی دیگر از سه تخصص کاماوینگا را عیان می کند. هافبک 17 ساله فرانسوی به طور میانگین در هر بازی توانسته 2.67 بار بازیکنان حریف را مجبور به خطا روی خود کند. این عدد برای کاسمیرو کمی کمتر است. عدد 2.67 نیز عددی فوق العاده در سطح 5 لیگ معتبر اروپایی محسوب می شود. احتمالا با خود می گویید که گرفتن خطا دقیقا چه چیزی را نشان می دهد؟ درصد قابل توجهی از این خطاها زمانی روی کاماوینگا رخ می دهد که او در یک سوم تدافعی خودی قرار دارد. یعنی درست زمانی که او در جلوی خط دفاعی توپ را تصاحب کرده و تیمش نیز تحت فشار و پرسینگ حریف از بالا قرار دارد. کاماوینگا در چنین شرایطی فوق العاده خونسرد و توانا عمل می کند. او توپ را می گیرد، با استفاده از فیزیک بدنی اش آن را حفظ می کند و آن قدر این کار را خوب انجام می دهد که حریف مجبور به خطا می شود. به این ترتیب کاماوینگا با گرفتن خطا از حریف در یک سوم تدافعی می تواند تیمش را از زیر فشار و پرس مستقیم خارج کند. این دومین مسئله ای است که کاماوینگا در آن یک متخصص است: توانایی خارج شدن از زیر پرس در یک سوم تدافعی از طریق حفظ توپ و گرفتن خطا.
حالا به سومین گزاره می رسیم: بازپس گیری توپ در نقاط مختلف زمین به عنوان یک ماشین تکل زنی با درصد موفقیت بالا. کاماوینگا یک متخصص استثنایی بازپس گیری توپ از طریق تکل های بی نقص و کم خطا است. به تصویر زیر دقت کنید که از دیدار رن برابر بوردو انتخاب شده است. کاماوینگا در این دیدار 10 بار اقدام به تکل زنی کرده (علامت های ضربدر) که در 9 مورد (ضربدر سبز) موفق ظاهر شده و توانسته حریف را متوقف کند. درصدی فوق العاده از لحاظ تکل های صحیح که تنها یک نمونه از موارد متعددی است که کاماوینگا در بازی های مختلف از خود نشان داده است.
برای اینکه به طور مصداقی نیز تخصص های کاماوینگا را در زمین مسابقه ببینید، به تصاویر زیر به خوبی دقت کنید. تصاویر ابتدایی از دیدار رن برابر نيم انتخاب شده است. در تصویر نخست می بینیم که نیم در حال بازیسازی از عقب زمین است و کاماوینگا به عنوان یکی از ارکان پرسینگ رن، در زمین حریف حضور دارد.
در تصویر دوم هجوم کاماوینگا (دایره قرمز) به یک سوم تهاجمی را می بینید که او چگونه خیلی سریع و قبل از اینکه پاس ارسالی حریف به بازیکن صاحب توپ برسد، اقدام به آغاز فرایند پرس می کند. او به خوبی حریف را تحت فشار می گذارد و در تصاویر آخر می بینیم که بازیکن حريف تحت فشار صرفا برای از دست ندادن توپ خیلی سریع پاسی بی هدف رو به جلو ارسال می کند که نصیب دیگر بازیکن رن می شود.
یک نمونه دیگر از هنرنمایی کاوینگا در ایجاد فشار از بالا را با یکدیگر بررسی می کنیم. در تصویر نخست باز هم می بینیم که حریف در حال بازیسازی از عقب زمین است و کاماوینگا نیز به عنوان یکی از ارکان پرس در حال آغاز فرایند تحت فشار قرار دادن حریف است.
در تصاویر بعد به ترتیب می بینیم که فشار موثر کاماوینگا روی بازیکن صاحب توپ باعث می شود تا او تحت فشار نتواند تصمیم گیری درست داشته باشد و صرفا برای لو نرفتن توپ اقدام به دادن پاس چشم بسته ای می کند که حمایت صحیح دیگر بازیکنان رن در فرایند پرسینگ، باعث می شود تا کار برای حریف دشوار شود.
گفتیم که کاماوینگا از حیث خارج کردن تیمش از زیر پرس حریف نیز بسیار توانا است. او این مسئله را از طریق حفظ توپ و گرفتن خطا به خوبی انجام می دهد. به تصاویری از بازی رن و سنت اتین توجه کنید. کاماوینگا به عنوان نخستین بازیکن جلوی خط دفاع مطابق انتظار صاحب توپ است و حریف از بالا اقدام به تحت فشار قرار دادن او کرده است. می بینیم که چگونه کاماوینگا با بهره گیری از فیزیک بدنی اش توپ را حفظ می کند و هیچ بازیکنی از سنت اتین نمی تواند او را تحت تاثیر قرار دهد. در نهایت بازیکنان حریف فشار را مضاعف می کنند و این مسئله منجر به خطا روی کاماوینگا می شود. به این ترتیب رن با هنرنمایی کاماوینگا از زیر فشار حریف خارج می شود.
به یک نمونه دیگر توجه کنید. بازی رن برابر بوردو. کاماوینگا توپ را در یک سوم تدافعی تصاحب می کند و بازیکنان بوردو نیز از بالا پرسینگ خود را آغاز می کنند. کاماوینگا استاد حفظ توپ با استفاده از فیزیک بدنی اش است. کمتر بازیکنی در لیگ فرانسه توانسته بدن کاماوینگا را از دور خارج کند و توپ را صاحب شود. در این صحنه نیز بازیکن بوردو چاره ای جز خطا کردن روی کاماوینگا ندارد چرا که این تنها راهی است که می شود او را نقش بر زمین کرد.
ادواردو کاماوینگا به عنوان یک هافبک پست 6 در نقش «Destroyer» و یا به عنوان یک هافبک میانی در آرایش پایه 2-4-4 و در نقش «Double pivot» همین حالا در 17 سالگی فوق العاده است و در عین حال این پتانسیل را دارد که بتواند با پیشرفت در پارامترهای تهاجمی، خودش را برای بازی در پست ها و نقش های متفاوت نیز ارتقاء دهد. اما این پیشرفت و ارتقاء نیازمند حضور مداوم در سطح اول لیگ های اروپایی درون زمین مسابقه است. فصل گذشته چنین یادداشتی را برای مطالعه تخصصی سبک بازی لوکا یوویچ به عنوان خرید جدید رئال مادرید نوشتیم (اینجا) و در همان یادداشت نیز هشدار داده بودیم که یوویچ برای ادامه پیشرفتش به بازی کردن مداوم نیاز دارد.
مسئله ای که البته رخ نداد و لوکا یوویچ از لحاظ فنی و حتی روحی تضعیف شد تا یکی از مهم ترین استعدادهای دنیای فوتبال در خط حمله نتواند به پیشرفتش ادامه دهد چرا که او انتخاب اصلی زیدان در خط حمله نبود. این مسئله عینا درباره کاماوینگا نیز می تواند تکرار شود. او در حال حاضر این توانایی را ندارد که کاسمیرو را به عنوان بهترین بازیکن دنیا در پست و نقش خودش نیمکت نشین کند. عدم حضور مداوم کاماوینگا درون زمین فرایند پیشرفت او را متوقف می کند و همچون یوویچ حتی می تواند او را از لحاظ روحی نیز تضعیف کند. رن نیز دست کم تا به امروز چراغ سبزی برای فروش کاماوینگا به رئال مادرید و بازگشت قرضی او نشان نداده چرا که می داند فصل آینده و با حضور کاماوینگا در لیگ قهرمانان اروپا می تواند قیمت این بازیکن را به شکل قابل توجهی افزایش دهد. اگر فروش قطعی به رئال مادرید و بازگشت قرضی به رن میسر نباشد، حضور دائمی او در مادرید از فصل آینده می تواند برای کاماوینگا بسیار خطرناک باشد. باور نمی کنید؟ از لوکا یوویچ می توانید این مسئله را استعلام کنید.
