کوزوو یا کوسوو (به آلبانیایی: Kosovës، در صربی: Kosovo، Косово) با نام رسمی جمهوری کوزوو (به آلبانیایی: Republika e Kosovës، در صربی: Republika Kosovo، Република Косово) کشوری در شبه‌جزیره بالکان در جنوب خاوری اروپا است. کوزوو در سال ۲۰۰۸ از صربستان اعلام استقلال کرد اما صربستان این استقلال را به رسمیت نشناخته و آن را بخشی از خاک خود می‌داند. ۱۱۰ کشور دنیا تا ۲۷ فوریه ۲۰۱۷ کوزوو را به رسمیت شناخته‌اند و این کشور به عضویت نهادهای بین‌المللی همچون بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول درآمده‌است. اما روسیه و چین دو عضو دائم شورای امنیت استقلال کوزو را به رسمیت نشناخته‌اند و این کشور به عضویت سازمان ملل درنیامده‌است. کوزوو پس از اعلام استقلال یک‌جانبه نام خود را از اقلیم کوزوو به جمهوری کوزوو تغییر داد. این کشور با مساحت ۱۰٬۸۸۷ کیلومتر مربع، صد و شصت و نهمین کشور جهان از نظر مساحت است. همچنین با جمعیتی در حدود ۱٬۸۵۹٬۰۰۰ نفر (برآورد ۲۰۱۴) صد و پنجاهمین کشور جهان از نظر جمعیت است. جمهوری کوزوو از غرب با آلبانی و مونته‌نگرو، از شمال و شرق با صربستان و از جنوب با مقدونیه همسایه‌است. بزرگترین شهر و پایتخت این جمهوری پریشتینا است. از شهرهای مهم آن می‌توان به پریزرن، فریزای، میتروویتسا، گیاکووا و پچ اشاره کرد. بیشتر قومیت این جمهوری را آلبانی‌تبارها تشکیل می‌دهند، اما ۴ درصد صرب و ۴ درصد دیگر اقوام هستند. دین بیشتر مردم اسلام است، اما اقلیت‌های ارتدوکس و کاتولیک و دین‌های دیگر نیز در آن ساکن هستند. یورو واحد پول جمهوری کوزوو است و سیستم حکومتی جمهوری پارلمانی با یک مجلس قانونگذاری در آن حاکم است.
کوزوو در قرون وسطی بخشی از صربستان محسوب می‌شد و از قرن پانزدهم تا ابتدای قرن بیستم تحت حکومت امپراتوری عثمانی قرار داشت. در اواخر قرن نوزدهم این منطقه مرکز جنبش استقلال‌طلبی آلبانیایی‌ها شد. شکست عثمانی در جنگ اول بالکان (۱۳–۱۹۱۲) موجب شد تا کوزوو به قدرت‌های فاتح بالکان تعلق گیرد. پادشاهی صربستان بخش بزرگ کوزو را تصاحب کرده و قسمت‌های غربی هم ضمیمه خاک مونته‌نگرو شد. در پایان جنگ جهانی اول هر دو کشور بخشی از پادشاهی یوگسلاوی شدند و بعد از جنگ جهانی دوم کوزو به عنوان یک استان خودمختار به عنوان بخشی از جمهوری صربستان در جمهوری فدرال یوگسلاوی قرار گرفت. با فروپاشی یوگسلاوی در آغاز دهه ۱۹۹۰ منازعات قومی دیرپای میان صربها و آلبانیایی‌تبارها شدت گرفت و در جریان جنگ کوزوو (۹۹–۱۹۹۸) به اوج خود رسید. این جنگ با دخالت ناتو به پایان رسید. ناتو یوگسلاوی را مجبور کرد که نیروهای ارتش خود را از کوزوو خارج کرده و این منطقه به موجب قطعنامه ۱۲۴۴ شورای امنیت به عنوان تحت‌الحمایه سازمان ملل تعیین شد. در ۱۷ فوریه ۲۰۰۸ پارلمان کوزوو اعلام استقلال کرد و بیشتر کشورهای عضو ناتو، اتحادیه اروپا و سازمان همکاری اقتصادی و توسعه کوزوو را به رسمیت شناخته‌اند، اما هیچ‌یک از کشورهای مستقل مشترک‌المنافع و سازمان همکاری شانگهای آن را به رسمیت نشناخته‌اند. صربستان همچنان کوزو را به عنوان یک دولت مستقل به رسمیت نمی‌شناسد اما بر اساس توافق سال ۲۰۱۳ بروکسل مشروعیت نهادهای دولتی کوزوو را پذیرفته‌است. قضات دیوان بین‌المللی دادگستری هم در سال ۲۰۱۰ به درخواست صربستان یک نظریه مشورتی در مورد مشروعیت قانونی استقلال کوزوو صادر کرد و به اتفاق آرا نتیجه گرفتند که این اعلام استقلال مقررات حقوق بین‌الملل را نقض نکرده‌است.
کوزوو در سال ۱۳۸۹ میلادی توسط مراد اول به امپراتوری عثمانی ملحق شد. در جنگ اول بالکان در سال ۱۹۱۲ صربستان بار دیگر کوزوو را تحت کنترل خود درآورد. پس از جنگ جهانی دوم دولت جمهوری فدرال سوسیالیست یوگسلاوی، کوزوو را با نام استان خودمختار سوسیالیستی کوزوو به عنوان بخشی از جمهوری سوسیالیستی صربستان، به رسمیت شناخت. پس از چهار دهه، آلبانیایی‌تبارهای کوزوو تبلیغات وسیعی را به منظور خودمختاری بیشتر ترتیب دادند. در سال ۱۹۷۴ از جانب دولت یوگسلاوی، وضعیتی برابر با یک جمهوری به کوزوو اعطا شد و در قانون اساسی یوگسلاوی نیز به تصویب رسید. با وجود اعطای قانونگذاری به آلبانیایی‌تبارهای کوزوو، ناسیونالیست‌های آلبانیایی پا را از این نیز فراتر گذاشتند و در دههٔ ۸۰ میلادی با برگزاری شورش‌های خیابانی، خواستار استقلال کوزوو از یوگسلاوی شدند. ناسیونالیست‌های صرب کوزوو به رهبری اسلوبودان میلوسویچ، با تظاهرکنندگان آلبانیایی‌تبار درگیر شدند و این درگیری‌ها به خشونت کشیده شد. در سال ۱۹۸۹ و تحت رهبری میلوسویچ، صربستان قانون اساسی را به تصویب رساند که خودمختاری کوزوو به حداقل رسید. در سال ۱۹۹۱ نیز رهبران آلبانیایی کوزوو در پاسخ با برگزاری یک همه‌پرسی استقلال خود را از صربستان اعلام کردند. میلوسویچ که در آن زمان به رهبری یوگسلاوی نیز رسیده بود، سرکوب گسترده‌ای را علیه دولت غیررسمی کوزوو که در آن زمان بر عهدهٔ ابراهیم روگووا بود و همچنین آلبانیایی‌تبارهای کوزوو آغاز کرد. در سال ۱۹۹۵ ارتش آزادی‌بخش کوزوو با ماهیتی شورشی و شبه‌نظامی تشکیل گردید. در سال ۱۹۹۸، میلوسویچ کارزاری را به منظور مقابله با شبه‌نظامیان کوزوو بنیاد نهاد و دست به سرکوب زد. ناتو در مارس ۱۹۹۹ بدون اجازه سازمان ملل به یوگسلاوی (صربستان و مونته‌نگرو) حمله کرد و کشور را طی ۷۸ روز بمباران می‌کرد. دلیل حمله نقض حقوق آلبانیایی‌تباران کوزوو و همچنین جلوگیری از قتل‌عام و نسل‌کشی آلبانیایی‌تباران از سوی حکومت صربستان اعلام شد. پس از بمباران نیروهای صرب در ژوئن ۱۹۹۹ از کوزوو عقب‌نشینی کردند. شورای امنیت سازمان ملل طی قطعنامه شماره ۱۲۴۴، مصوب سال ۱۹۹۹ در کوزوو یک حکومت موقت ایجاد کرد که تحت نظارت سازمان ملل کار خود را آغاز کرد. بنا به این قطعنامه، حق تمامیت ارضی صربستان نیز محفوظ شناخته شد. در ۱۷ فوریه ۲۰۰۸، مجمع ملی کوزوو رسماً استقلال خود را از صربستان اعلام کرد. آمریکا و بسیاری دیگر از کشورهای اروپای غربی و جهان استقلال کوزوو را به رسمیت شناختند، ولی صربستان و روسیه از به رسمیت شناختن استقلال کوزوو خودداری کردند. آمریکا اولین کشور جهان بود که یک هیئت دیپلماتیک به کوزوو اعزام کرد. در انتخابات کوزوو نیز، فاتمیر سجدیو در ۱۰ فوریه ۲۰۰۶ با کسب اکثریت آرای مجمع ملی به عنوان رئیس‌جمهور کوزوو انتخاب شد. هاشم تاچی نیز در ۹ ژانویه ۲۰۰۸ با صلاحدید مجمع ملی به سمت نخست‌وزیر کوزوو برگزیده شد. قانون اساسی کوزوو در ۹ آوریل ۲۰۰۸ تصویب و در ۱۵ ژوئن قابلیت اجرایی پیدا کرد.
پایتخت کوزوو، شهر پریشتینا (Pristina) با ۶۳۰ هزار نفر جمعیت می‌باشد. مساحت کوزوو ۱۰٬۸۸۷ کیلومتر مربع و جمعیت آن ۲ میلیون و ۱۲۷ هزار نفر است. از مهمترین شهرهای کوزوو می‌توان به ژاکووه ۴۰۳ هزار نفر، پودژوه ۳۱۹ هزار نفر و پریزرن ۱۶۸ هزار نفر اشاره کرد. کوزوو از نظر اقلیمی دارای آب و هوایی قاره‌ای است به طوری که دارای زمستان‌هایی سرد و پر برف و تابستان‌هایی نسبتاً گرم است. جریان‌های هوای سرد آلپ و هوای گرم و مرطوب مدیترانه‌ای باعث ایجاد تنوع آب و هوایی در این منطقه شده‌است. کوزوو کشوری بلند و مرتفع است همچنان که پست‌ترین نقطهٔ این کشور کنارهٔ رود درینی بارده در کنار مرز با آلبانی با ۲۹۷ متر ارتفاع و بلندترین نقطه، قلهٔ دراویکا با ۲٬۵۶۵ متر ارتفاع در غرب این کشور قرار دارد.
واحد پول کوزوو، یورو با واحد جزء سنت است. هرچند دینار صربستان نیز در امور اقتصادی و تجاری قابل استفاده‌است. از مهمترین صادرات کوزوو می‌توان به انواع فلزات، تولیدات چرمی و ماشین‌آلات اشاره کرد.
در کوزوو، آلبانیایی‌ها با ۹۲٪ اکثریت و صربها با ۴٪ و بقیه نیز با ۴٪ اقلیت را تشکیل می‌دهند. بر پایهٔ آمار ارائه‌شده در اطلاعات‌نامه جهان، ۹۲٪ جمعیت کوزوو را آلبانیایی‌ها و بقیه را صربها، بوسنیایی‌ها، گورانی‌ها، کولیها، ترکها، مصریها و دیگر قومیت‌ها تشکیل می‌دهند. برپایه تخمین کتاب حقایق سی آی ای در سال ۲۰۰۹ جمعیت این کشور ۱٬۸۰۴٬۸۳۸ تن است که از این میان ۸۸٪ آلبانیایی، ۷٪ صرب و ۵٪ سایر گروهای قومی (بوسنیایی، گورانی، رومن، ترک، آشکالی، مصری، کروات) تشکیل می‌دهند. اکثریت آلبانیایی‌تبارهای کوزوو مسلمان هستند و این مسئله در خصوص بوسنیایی‌ها، گورانی‌ها و جوامع ترک و برخی از گروه‌های روکمی، آشکالی و مصری نیز صدق می‌کند.
بیش از ۹۵٪ مردم کوزوو پیرو اسلام هستند و در حدود ۴٪ از مسیحیت پیروی می‌کنند. صربها در نواحی شمالی زندگی می‌کنند و ۴٪ از کل جمعیت را شامل می‌شوند و زبان صربی نیز رسمی است. درمناطق شمالی کوزوو دینار صربستان به‌کار برده می‌شود.
کشور کوزوو دارای منابع طبیعی زیادی است و اقتصاد این کشور وابستگی شدیدی به منابع طبیعی دارد به طوری که اگر منابع طبیعی این کشور نباشد، به طور کلی نمیتواند شرایط اقتصادی خوبی برای آن در نظر داشت. در کشور کوزوو ذخایر عظیمی از سرب و نقره دیده می‌شود و به طوری که در سال های اخیر صادرات کبالت از سوی کشور کوزوو به سایر کشورها بسیار زیاد دیده شده است، در این کشور مس و آهن نیز وجود دارد و اوضاع اقتصادی این کشور تا حد زیادی وابسته به کبالت و مس و آهن ارزیابی شده است. کشور کوزوو یکی از کشورهایی است که درگیر جنگ های زیادی بوده است و این موضوع سبب شده است که ضربه زیادی به این کشور وارد شود. واحد پول کشور کوزوو یورو است.از مهمترین صادرات کشور کوزوو انواع فلزات و تولیدات چرمی و ماشین آلات است. البته که فضای اقتصادی کشور کوزوو روز به روز غنی تر می‌شود و تولیدات چرمی بخش مهمی از اقتصاد به شمار می‌آیند. فلزات و ماشین آلات در این کشور به صورتی است که افراد میتوانند در مسیر درآمدزایی از آن استفاده نمایند. اقتصاد کشور کوزوو وابستگی زیادی به بخش های ماشینی دارد و رشد کارخانجات و صنایع در این کشور بسیار ارزشمند هستند. وضعیت منابع مالی این کشور در رده بندی های جدید 10 درصد بهتر از سال های گذشته اعلام شده است.
وضعیت ساختار سیاسی کشور کوزوو پارلمانی اعلام شده است و رئیس جمهور در این کشور رئیس کل محسوب می‌شود. بازوی اجرایی کشور کوزوو قوه مجریه نامیده می‌شود. کشور کوزوو پس از اینکه اعلام استقلال نمود توانسته فضای سیاسی خود را به صورت جمهوری کشور کوزوو تغییر دهد و به طور کلی سیستم حکومتی در این کشور به صورت چند حزبی با یک مجلس قانونگذاری ارزیابی شد. در سال 2001 شورای موقت منطقه خودمختار کشور کوزوو آغاز به کار کرد و سازمان ملل نیز نظارت خود را بر روی حکومت موقت شکل داد. مسئولیت های این کشور در شورای موقت در وضعیت تفویض قرار گرفت. در سال 2006 و 2007 جلسات تااوبی صورت میگیرد که مشخص میسازد اقلیت های مذهبی در کشور کوزوو چه گروهی هستند. در سال 2008 در ماه فوریه مجمع ملی کشور کوزوو رسماً استقلال خود را اعلام کرده و خود را جدا از کشور صربستان دید. هنوز هم در ساختار سیاسی کشور صربستان دیده می‌شود که کشور کوزوو به رسمیت شناخته نشده و البته که کسی دلیل اصلی آن را نمیدارد. آمریکا اولین کشور دنیا بود که توانسته هیئت دیپلماتیک را به کشور کوزوو اعزام نماید. وضعیت حکومت سیاسی در این کشور بر اساس مجلس های چند حزبی ارزیابی شده است و البته که اقلیت های مذهبی در این زمینه اهمیت زیادی دارند. ساختار سیاسی کشور کوزوو در سال های اخیر با درصد کمیتغییر همراه بوده است.
در فرهنگ کشور کوزووامید به زندگی بالا است و این کشور، کشور جوانی به حساب می‌آید زیرا تعداد جوانان این کشور بسیار بیشتر از افراد کهنسال است. مردم کشور کوزوو فرهنگ بسیار مدرنی دارند و این موضوع سبب شده است که خانه های مد و فشن زیادی در کشور کوزوو دیده شود به طور کلی فرهنگ مردم کشور کوزوو بسیار وابسته به شادی و زندگی سالم است و این موضوع بین کودکان آنها نیز دیده می‌شود.
شهرها و جاذبه های کوزوو
Pristina ( Prishtina) : پایتخت و بزرگترین و پرجمعیت ترین شهر آن کشور است . این شهر به عنوان مرکز فعالیت های اداری ، اقتصادی و فرهنگی کشور کوزوو به شمار می آید . قدمت جنوب آن به زمان شروع قرن دوم پیش از میلاد مسیح باز می گردد . زمانی که به عنوان مرکز ایالت Illyria از سرزمین Dardania بوده است . اکنون کوچه ها و خیابان های باریک و سنگفرش شده و خانه های قدیمی ساخته شده با سنگ و چوب وخاک ، جای خود را به خیابان های عریض ، مجموعه های متعدد اداری و تجاری ، مراکز خرید مدرن و برج های بلند مرتبه و نوساز داده است . شهری که به مهربانی ومهمان نوازی و خوشرویی مردمش با خارجی ها مشهور است . شما می توانید درساعات بسیاری ازطول شبانه روز ، در خیابان ها و کوچه های دیدنی شهر قدم بزنید . از دیدار و خرید در فروشگاهها و مراکز خرید لوکس آن بهره برده و نیز از معاشرت و تفریح به همراه مردم گرم و صمیمی و مهربانش لذت ببرید . این شهر همچنین مرکز آموزش عالی و فعالیت های فرهنگی و هنری کشور به شمار می آید . برنامه های هنری ، مراکز تفریحی و تنوع و تحرک در زندگی شبانه ی آن زبانزد خاص و عام است و طعم خوردنی ها و نوشیدنی های آن بسیار لذیذ ، گوارا و به یاد ماندنی است . برخی از نقاط و بناهای دیدنی شهر به شرح زیر است .
Prizren : یکی دیگر از شهرهای مهم و قدیمی کشور کوزوو که در جنوب آن واقع است . تنوع در معماری و ساخت بناها توسط حکام و اقوام دوران های مختلف به همراه همجواری با کوههای سبز و سر به فلک کشیده جنوبی و خصوصاً عبور رودخانه ی زیبای Bistrica از وسط شهر که هنوز پل های قدیمی ساخته شده بر روی آن ، حفظ و نگهداری گردیده ، چهره ی بسیار شاعرانه و زیبا و جذابی را به این شهر داده است . مردم آرام و مهربان شهر به همراه فضای رمانتیک حاکم بر آن ، شرایطی را فراهم نموده که این شهر به عنوان پایتخت فرهنگی کشور کوزوو شناخته شود . یکی از خصوصیات بارز و تحسین برانگیز شهر ، پذیرش و بردباری مردم آن در خصوص زندگی و کار و تفریح اقوام مختلف و با گرایش های دینی و مذهبی متنوع و حفظ و نگهداری اماکن و آداب و رسوم چند صد ساله ی مخصوص به هر یک از آن اقوام است . استراحت در کافه ها و رستوران های دلنواز و قدیمی شهر به همراه نوشیدن و چشیدن از خوراکی ها و طعم های منحصر به فرد و لذیذ آن ها و گوش دادن به موسیقی روح نواز محلی ، بس شگرف و به یادماندنی است . جالب این که یکی از قدیمی ترین و معروف ترین میادین شهر که مملو از کافه ها ، بارها و رستوران های مختلف است ، نام خود را از آبخوری یک چشمه ی قدیمی که درآن میدان قرار دارد ، برگرفته است . این میدان به نام ( Shadervan یا Shadirvan ) می باشد که ریشه ی فارسی دارد و در اصل همان واژه ی شادروان است . در فصل تابستان ، این شهر میزبان و برگزارکننده ی فستیوال های فرهنگی و هنری متعددی می باشد که تعداد قابل توجهی از علاقه مندان و گردشگران را به سوی خود می کشاند . برخی از نقاط و بناهای دیدنی شهر به شرح زیر است .
Gjakova (Dakovica) : یکی دیگر از شهرهای مهم کوزوو واقع در جنوب غربی آن کشور که قدمت آن به قرون وسطی باز می گردد . اما رونق و توسعه ی آن مرهون دوره ی طولانی استیلای امپراطوری عثمانی است . یکی از مکان های بسیار حائز اهمیت این شهر ، بازار بزرگ و قدیمی آن می باشد .
Peja : دومین شهر بزرگ کوزوو می باشد که واقع در غرب کشور است . به علت استیلای اقوام و حکومت های مختلف و در طول تاریخ ، معماری بناها و فضای فرهنگی و اجتماعی حاکم بر آن ، بسیار متنوع و گونه به گونه است . از اماکن تاریخی باقیمانده ، مشخص است که در گذشته ، مسیحیت ارتدوکس ، حاکمیت غالب و مطلقی داشته است . این شهر از نظر تجاری نیز ، گذشته ی پررونقی داشته و به واسطه ی این که مدت زمان مدیدی ، مرکز تجارت پشم و فرآورده های آن بوده ، شهر ثروتمندی به شمار می رفته است . مردم کوزوو اعتقاد دارند که این شهر ، دختران بسیار زیبارویی دارد . همجواری آن شهر با رشته کوههای غربی که از نظر منابع و مناظر طبیعی بسیار غنی بوده و وجود بلندترین قله ی کشور کوزوو ، به نام Gjeravica ، به ارتفاع 2656 متر و در نزدیکی آن ، علاقه مندان و گردشگران زیادی را به سوی آن شهر می کشاند .
کلیسای جامع مادر ترزا: کلیسای جامع مادر ترزا در کوزوو یک کلیسا با دو درب ورودی است که دیوارهای ان اغلب قرمز رنگ هستند و دارای سقف های مثلثی شکل است و این کلیسا دارای پایه های بلند به همراه پنجره های آبی بسیار زیبا است. دور تا دور این کلیسا پر از جنگل های طبیعی و سرسبز است.
برج حکومتی دولتی و برج ساعت: برج حکومتی دولتی در این شهر بسیار زیبا طراحی شده است، بلوار و مجسمه های یادبود در این منطقه روز به روز رشد کرده اند و البته که این بلوار دارای دیدنی های تاریخی زیادی است. در کشور کوزوو برج ساعت یکی از دیدنی های خوب محسوب می‌شود.
فکت های کوزوو
1- نام "کوزوو" از نام محلی در صربستان گرفته شده است و به معنای "مزارع پرندگان سیاه" است.
2- کوزوو در 17 فوریه 2008 به طور یک جانبه خود را مستقل از صربستان اعلام کرد. با این وجود صربستان اعتراض کرد و ادعا کرد که استقلال کوزوو "غیرقانونی" است. در 22 ژوئیه 2010 ، دیوان بین المللی دادگستری (ICJ) تصمیم گرفت كه استقلال كوزوو از صربستان قانونی است و هیچ یك از قوانین قابل اجرا در قوانین بین المللی را نقض نمی كند.
3- به دلیل موقعیت جغرافیایی ، به عنوان پیوند مهمی بین اروپای مرکزی و جنوبی ، دریای سیاه و دریای آدریاتیک به کار می رود.
4- کشور ایران همچنان به طور رسمی کوزوو را به رسمیت نشناخته است.
5- حدود 40 درصد از این کشور را جنگل پوشانده است. عمده درختان جنگل بلوط و کاج هستند و بیشتر جنگل ها در جنوب غربی کوزوو واقع شده اند.
6- در طراحی پرچم کشور کوزوو از رنگ های زرد و آبی به نشانه صلح و امنیت استفاده شده است و همچنین طرح نقشه جغرافیایی این کشور هم در پرچم آورده شده است.
7- در سال 1874 ، اولین خط راه آهن کشور کوزوو افتتاح شد.
........................................................................................................................
آشنایی با کشورها (36) : لبنان
آشنایی با کشورها (35) : بلیز
همه مطالب
