گياهان آپارتمانی
يكی از راه حل‌های كاهش آلودگی هوا در خانه استفاده از گياهانی است كه شايد مردم از آنها و عملكردشان آگاهی ندارند اما اين گياهان به صورت طبيعی منجر به پاكيزگی هوا در منزل می‌شوند. اگر چه برخی تصور مي‌كنند بهترين ويژگي گياهان توليد اكسيژن است، اما بايد گفت گياهان به ميزان قابل توجهی در تميز كردن هوا موثرند. از همين رو برخي گياهان در مقايسه با انواع ديگر در اين زمينه بهتر عمل می‌كنند. اگر چه تمامی گياهان كم و بيش دارای چنين ويژگی هستند با اين حال برخی از گياهان قادرند هوای حدود 10 متر مربع را پاكيزه كنند.
گل ژرورا (Gerbera Daisy) - گل فيكوس (Ficus) - گل پوتوس (Photos Golden) گل spider plants - گل آلوورا (Aloe Vera) گل Chinese Evergreens و گياه پيچک (Common English Ivy) و گل Mums از جمله گياهان آپارتمانی محسوب می‌شوند که نقش مهمی در کاهش آلودگی هوای خانه دارند.
دستگاه تصفيه هوا
در كنار استفاده از گياهان آپارتمانی نامبرده شده، استفاده از دستگاه‌های تصفيه هوا نيز موثر است، چرا كه هميشه راه‌هايی براي ورود هوای آلوده به داخل اتاق‌ها و خانه وجود دارد، بنابراين مرحله بعد برای كاهش آلودگی استفاده از اين دستگاه‌هاست كه در رفع آلاينده‌های سمی بسيار مفيد است.
چگونه آلودگی هوای خانه را كاهش دهيم؟
سيگار نکشيد
اگر فرد سيگاری در منزل داريد حتما او را مجبور كنيد تا در محوطه باز سيگار بكشد چرا كه سوخت تنباكو و سيگار منجر به توليد گازهای سمی می‌شود.
امروزه آلودگی هوای محيط به عنوان يك مشكل بسيار مهم در سطح ملی و بين المللی شناخته شده است. يافته‌های علمی در خصوص طيف گسترده اثرات آلودگی هوا بر سلامت رو به افزايش است و مطالعات متعدد اثرات بهداشتی آلودگی هوا را نشان داده است. كودكان و نوزادان از جمله حساس‌ترين افراد جامعه نسبت به آلاينده های هوا هستند. مطالعات اخير علاوه بر ارتباط بين آلودگی هوا و علائم بيماری‌های تنفسی و بدتر شدن آسم ارتباط‌هایی بين آلودگی هوا و تولد زودرس، مرگ و مير نوزادان، كاهش ظرفيت ريه و حتي آسم را نشان داده است.
در بيشتر موارد ممكن است كودكان در معرض تماس بيشتری با آلايندهای ناشی از هوا نسبت به بزرگسالان باشند. نوزادان و كودكان معمولا سريعتر از بالغين تنفس مي كنند كه اين امر تماس آنها را با هر نوع آلايندهای در هوا افزايش مي‌دهد. كودكان و نوزادان اغلب از طريق دهانشان و بدون گذراندن هوا از فيلترهای موثر بينی نفس مي‌كشند، لذا به بيشتر آلاينده‌ها اين امكان داده ميشود که بدون عبور از مانع خاصی فرو داده شوند. كودكان نسبت به بالغين (خصوصا در ماه‌های تابستان زماني‌كه سطح مه دود بسيار بالاست) بيشتر وقتشان را در بيرون سپری مي‌كنند. كودكان نسبت به اثرات آلودگي هوا حساس‌ترند، چون سيستم ايمنی و ارگان‌هاي رشدشان هنوز كامل نشده است. به طور مثال سرب كه فرو داده ميشود به آسانی در استخوان‌های كودكان كه سريعا در حال رشد هستند رسوب مي‌كند. در معرض قرار گرفتن كودكان با آلاينده‌های سمی هوا در دوره نوزادی و كودكی می‌تواند بر رشد و توسعه سيستم تنفسي، اعصاب، غدد و سيستم ايمنی بدن اثر بگذارد و خطر سرطان‌های بعدی در زندگی را افزايش دهد.
چندين آلاينده معمول هوا تحت عنوان قانون هوای پاك تنظيم شده‌اند و بعنوان "شاخص آلاينده‌های هوا" شناخته شده‌اند. دو مورد از گسترده‌ترين آلاينده‌های شاخص هوا ذرات و ازن می‌باشند. ذرات از منابع مختلف طبيعی و انسان ساخت (مصنوعی) منتشر می‌شوند. ذرات می‌توانند در عمق ريه ها جا بگيرند. تحقيقات نشان داده كه ذرات ممكن است باعث تشديد آسم، سرفه، گرفتگی گلو و ساير بيماري‌های تنفسی در كودكان گردد. ازن يكي از تحريك كننده‌های قوی دستگاه تنفسی بوده كه مي‌تواند باعث التهاب ريه وكاهش ظرفيت انتقال در عمل ريه‌ها و كوتاه كردن تنفس و ساير اختلالات تنفسی شود. ديگر آلاينده‌های شاخص شامل نيتروژن دی اكسايد (NO2)، كربن مونوكسايد (CO)، سرب، سولفور دی اكسايد (SO2)، و سولفيد ئيدروژن (H2S) می‌باشد.
عوارض آلودگي هوا
آلودگي هوا چهارمين عامل مرگ و مير در جهان است. طبق آمار، يك ميليارد و 400 ميليون نفر در جهان در معرض آلودگی هوا قرار دارند و سالانه 3 ميليون نفر در دنيا جان خود را به دليل عوارض مستقيم يا غيرمستقيم آلودگي هوا از دست مي‌دهند. وسايط نقليه يکي از علل عمده آلودگي هوا هستند. ازن، دی اکسيدکربن، اکسيدهای گوگرد و نيتروژن، سرب، ذرات معلق و ترکيبات سمی مانند بنزن و فرمالدييد ترکيباتی هستند که در اثر سوخت خودرو ايجاد شده و هوا را آلوده ميکنند. تماس با سطوح بالای آلودگی هوا با بيماری‌های ريوی، ناراحتیهای قلبي و عروقی، آسيب به سيستم عصبی، سرطان و مرگ زودرس ارتباط دارد.
چگونه آلودگی هوای خانه را كاهش دهيم؟
آلاينده‌های سمی هوا
برخي مواد آلاينده ناشی از سوخت خودرو مانند بنزن و فرمالدييد سمياند و اثر سرطانزاییشان شناخته شده است. اين ترکيبات حتی در مقادير کم تماس خطرناک هستند و ممکن است موجب تغييرات ژنتيکی، نقايص مادرزادی و ساير بيماری‌های خطرناک شوند. اين ترکيبات ميتوانند به‌طور مستقيم بلعيده شوند يا به وسيله ذرات کوچک گرد و غبار به وارد ريه‌ها شوند.
مغز
ذرات آلاينده و ترکيبات زيانآور هواي آلوده که از طريق تنفس، بلع يا پوست جذب بدن می‌شوند، از طريق جريان خون به مغز رسيده و سبب بروز التهاب‌های بيماریزا مي‌شوند. بررسيها نشان داده است تماس بيش از حد با آلاينده‌های ترافيكی هوا سبب افزايش ناتواني‌های ذهني می‌شود و افراد با افزايش سن بيشتر در معرض ابتلا به آلزايمر قرار می‌گيرند. به گفته محققان آلمانی، مشكلات حافظه‌ای زودهنگام در زنانی كه حداقل مدت 20 سال در نزديكی خيابانهای شلوغ و پرتردد زندگی كرده‌اند، بيشتر مشاهده ميشود و آنها در انجام آزمونهای ذهني بازده بسيار نامطلوبتری دارند.
سرب، از آلايندههايي است که در اثر سوخت خودرو ايجاد ميشود. مسموميت با سرب توانايي ذهني را کاهش مي‌دهد و به سيستم عصبي و ساير اندام‌ها آسيب ميرساند. سرب در بدن تجمع پيدا ميکند به همين دليل حتي مقادير کم بلع يا استنشاق سرب خطرناک است.
منوکسيدکربن که يکی ديگر از مواد زيانآور هوای آلوده است نيز مي‌تواند موجب سردرد، کاهش هوشياری، مشکلات دايمی سيستم اعصاب مرکزی و حتی مرگ شود.
ريه
تماس با سطوح بالای آلودگی هوا با بيماری‌های ريوی، سرطان ريه و مرگ زودرس ارتباط دارد. تماس با ذرات معلق شامل ذرات ريز ميکروسکوپی و قطرات بسيار کوچک مايعات که به دليل اندازه کوچکشان در بينی و قسمت فوقانی دستگاه تنفس ته‌نشين نمی‌شوند و در سيستم دفاعي طبيعی بدن به دام نمی‌افتند، مي‌تواند سبب خس‌خس و تنگي نفس و علايم مشابه در افراد مبتلا به آسم يا افرادی که سيستم تنفسی حساسی دارند، شود.
ازن که از ترکيب گازهاي هيدروکربنه با دي‌اکسيد نيتروژن در حضور نور خورشيد ساخته می‌شود، يکي از آلاينده‌های هواست که ممکن است در سيستم تنفسی و مسيرهای هوايی تغييرات خطرناکی ايجاد کند و سبب کاهش ظرفيت ريه، سرفه، درد و خس‌خس سينه شود. ازن موجب افزايش آلرژی و آسم در کودکان می‌شود و حتي افراد سالم هم به تماس با اين ماده حساساند.
استنشاق دی اکسيد گوگرد که در اثر سوخت حاوی گوگرد ايجاد می‌شود، راههای هوايی را ملتهب میکند و در کودکان و افراد مبتلا به آسم ايجاد مشکل میکند.
تماس با ترکيبات نيتروژن که در اثر سوخت بنزين ايجاد می‌شوند، موجب درد قفسه سينه، اشکال در تنفس و افزايش احتمال عفونت ريه می‌شود.
قلب و عروق
آلودگی هوا بر سيستم عروقی و گردش خون تاثير نامطلوبی دارد، به‌طوری که در انگلستان از هر 50 حمله قلبی يکي با آلودگی هوا ارتباط دارد. طبق اعلام انجمن قلب آمريکا آلودگی هوا موجب غليظ شدن خون و بالا رفتن احتمال تشکيل لخته، آسيب به سرخرگها، تصلب شرائين و ايجاد رسوب چربی در ديوراه رگها ميشود. بررسی‌ها نشان داده است که تماس با ذراتی با قطر 5/2 ميکرون که حاوی هيدروکربن و فلزات هستند توليد اندوتلين، پروتئيني که در تنظيم فشار خون نقش دارد را افزايش می‌دهد. اين موضوع در افراد سالم مشکلی ايجاد نمیکند اما تحقيقات نشان داده است احتمال مرگ در اثر سکته قلبی در افراد مبتلا به تصلب شراين که غلظت اين پروتئين در خونشان بالاي 150 ميکروگرم در متر مکعب است، بيشتر است.
شکم
آلودگی هوا می‌تواند سبب بروز دردهای شكمی شود. به گفته محققان كانادايی دردهای شكمی، از شايع‌ترين علل مراجعه به بخش اورژانس در بيمارستان‌ها است كه مي‌تواند با آلودگي هوا در ارتباط باشد. محققان با بررسي بيش از 120 هزار بيمار مبتلا به دردهای شكمی و بررسی اطلاعات مركز ملی كنترل آلودگی هوا در كانادا برای تعيين سطح تماس با ازن، دی اكسيد نيتروژن، دی اكسيد گوگرد، مونوكسيد كربن و ذرات معلق، مشاهده کردند تعداد مراجعه بيماران به دليل بروز اين قبيل دردها به بيمارستان در روزهايی كه آلودگی هوا بيشتر است، افزايش می‌يابد.
دهان و حلق و بينی
دهان، حلق و بينی مسير اصلي عبور هوای آلوده است. بينی نقش مهمی در تصفيه آلودگی‌ها دارد. مواد آلايندهای که در بينی تجمع پيدا میکند می‌تواند به بافت بينی، سينوسها و مخاط تنفسي آسيب برساند. آسيب سلولها در اثر تماس با مواد شيميايی آلاينده سيستم ايمنی بدن را در حالت دفاعی قرار می‌دهد. اين موضوع می‌تواند بدن را در برابر بيماریها آسيبپذير کند. به عنوان مثال، از راه هوايی بينی را تحريک کرده و موجب التهاب مخاط و توليد خلط می‌شود. بينی ملتهب و دچار آبريزش نيز به مواد حساسيتزا مانند گرده گلها حساستر و در برابر ويروسها و باکتریهای عفونتزا آسيبپذيرتر است.
باروري و جنين
مطالعات ژنتيكی انجام شده در زمينه تغييرات كروموزومی ناشی از تماس با آلاينده‌ها نشان داده است مواجه با آلودگي هوا با كاهش شديد درصد تحريك اسپرم، كاهش شديد درصد اسپرم‌های طبيعی از نظر شكل و همچنين ساختمان غيرطبيعی كروماتين اسپرم ارتباط مستقيم دارد. اين عوامل موجب ناباروری در مردان می‌شود.
تحقيقات نشان داده است که رشد طبيعی جنين به دليل قرار گرفتن در معرض هوای آلوده کاهش می‌يابد. پژوهشگران افزايش اکسيدهای نيتروژن را از علل اصلی اين مشکل میدانند. بررسی اطلاعات 336 هزار نوزاد متولد شده در نيوجرسی به مدت 4 سال و بررسی اطلاعات مربوط به آلودگی هوا در اين مدت نشان داد که در فاصله 9 کيلومتری منزل مادرانی که رشد جنين در آنها محدود بوده، سطح بالايی از آلودگی هوا وجود داشته است. اين يافتهها نشان می‌دهد آلودگی ناشی از ترافيک وسايل نقليه و يا زندگی در نزديکی جاده‌های اصلي می‌تواند بر رشد جنين تاثير نامطلوب بگذارد. تحقيقات قبلی نيز نشان داده بود که آلودگی هوا فعاليت سلولی جنين را کاهش می‌دهد و يا به اختلال در رسيدن مواد غذايی و اکسيژن به آن منجر می‌شود. همچنين مقدار بالای آلودگی هوا با افزايش آمار سقط جنين نيز ارتباط دارد.
