از همان سال های ابتدایی ظهور سینما، ورزش یکی از مهمترین سوژه هایی بوده که کارگردان ها پیرامون آن فیلم ساخته اند. در ورزش همیشه مخاطب با یک یا چند قهرمان مواجه است. قهرمان هایی که برای رسیدن به بالاترین جایگاه در رشته خود همیشه با سختی ها و اتفاقات پیش بینی نشده ای روبرو می شوند و این ویژگی بهترین متریال و خوراک را برای فیلمساز آماده می کند چرا که همیشه در سینما داشتن قهرمان مهمترین نیاز یک کارگردان برای جذب مخاطب عام و خاص است. در این میان فوتبال به عنوان محبوب ترین ورزش جهان دستمایه آثار متعددی بوده است که نگاهی به برخی از این فیلم ها خواهیم انداخت.
1- نام فیلم: Escape To Victory (به سوی پیروزی)
کارگردان: جان هیوستون
بازیگران: مایکل کین، سیلوستر استالونه، پله، بابی مور، اسوالدو اردیلایز، ماکس فون سیدو، مایک سامربی، دانیل ماسی
داستان فیلم: به سوی پیروزی» که محصول 1981 است، جدا از حضور سه بازیگر سرشناس یعنی سیلوستر استالونه، مایکل کین و ماکس فون سیدو برگ برنده بسیار مهم دیگری دارد به نام «پله»؛ بازیکنی که خیلی ها او را بهترین بازیکن تاریخ فوتبال می دانند و حضور او در فیلم هیوستون یک اتفاق بسیار جذاب است. البته حضور سر بابی مور، بازیکن تاریخ ساز انگلیسی هم از دیگر نکات مهم این فیلم است.
«به سوی پیروزی» که اتفاقا در ایران هم طرفداران زیادی دارد، درباره تعدادی از زندانیان جنگ جهانی دوم است که در کمپ آلمان ها اسیر شده اند. آنها مهارت بالایی در فوتبال دارند و همین باعث می شود آلمان ها که به شدت در پی راه انداختن یک بازی روانی و تبلیغاتی جدید هستند به این اسرا پیشنهاد برگزاری یک مسابقه رسمی و عمومی فوتبال را بدهند.
اسرا حاضر می شوند در مقابل سربازان اشغالگر نازی ظاهر شوند و این آغاز ماجرایی هیجان انگیز است. جالب است که داستان این فیلم بر مبنای چند داستان واقعی به نگارش درآمده از جمله قتل 4 بازیکن تیم فوتبال دیناموکیف اوکراین توسط افسران آلمان نازی.
______________________________________________________________________________________________
2- نام فیلم : Next Goal Wins (گل بعدی برنده است)
کارگردان: mike brett, steve jamison
بازیگران: homas rongen, jaiyah saelua, nicky sala
داستان فیلم: در سال 2001، تیم ملی ساموا با شکست 31 بر صفر در مقابل استرالیا، بدترین شکست تاریخ فوتبال را متحمل شد. در این بازی پررکورد، آرچی تامپسون به تنهایی توانست 13 بار دروازه تیم ملی ساموآ را باز کند. 10 سال بعد از آن اتفاق، ساموآ همچنان در قعر جدول فیفا باقی ماند و به عنوان ضعیف ترین تیم فوتبال دنیا شناخته می شد. آن ها در طول 17 سال تنها دو بار موفق به گلزنی شده بودند. ماجرای این فیلم درست از همین جا آغاز می شود. از ورود یک مربی هلندی به کشور ساموآ برای تحول بخشیدن به فوتبال این کشور و رقابت برای صعود به جام جهانی 2014 برزیل! اگرچه در این فیلم وقت و انرژی و تکنولوژی زیادی برای صحنه های فوتبالی صرف نشده و آن ها به طور کلی در اندازه های بهترین فیلم های فوتبالی این سال ها کارشده نیستند و باز هم علاقه مندان به فوتبال می توانند از تماشای این فیلم لذت زیادی ببرند. آنچه بیشتر از تحولات فوتبالی و اتفاقات مربوط به مستطیل سبز در این فیلم به چشم می آید، رابطه بازیکنان تیم با یکدیگر است. آن ها دوست داشتن همدیگر را در اولویت برنامه های شان قرار داده اند.
______________________________________________________________________________________________
3- نام فیلم : Kicking & Screaming (لگد زنان و جیغ‌کشان)
کارگردان: جسی دیلان
بازیگران: ویل فرل، رابرت دووال، مایک دیتکا، کیت والش، موستا واندر، دیلن مک‌لاکلین، جاش هاچرسون
داستان فیلم: فیل وستون (ویل فرل) که با پدرش باک وستون(رابرت دووال) که یک مربی فوتبال است رقابت شدیدی دارد. او تصمیم می‌گیرد تا مربیگری یک تیم فوتبال مدرسه را قبول کند تا بتواند با پدرش رقابت کند و با پدرش شرط می‌بندد که در صورت پیروزی در این رقابت بتواند توپی که سالها قبل پدرش در یک مسابقه از پله به دست آورده را از اوبگیرد.
فیل (ویل فرل) به رفتاری خشن با بچه‌ها رو می‌آورد و می‌خواهد به هرقیمتی که شده قهرمانی را به دست آورد یکی از دوستانش به او می‌گوید خوردن قهوه خوی قهرمانی و برد را در او زنده می‌کند و فیل تصمیم می‌گیرد با خوردن قهوه خود را تقویت کند.
او با همین روش تا مسابقه فینال پیش میرود و در فینال با پدرش روبرو می‌شود اما آنجا متوجه می‌شود که روش‌های او غلط است او که در بازی عقب افتاده تصمیم می‌گیرد تا تمام روش‌های خود را برعکس کند و با استفاده از همین روش موفق می‌شود بازی را ببرد و قهرمان شود.
______________________________________________________________________________________________
4- نام فیلم : Shaolin Soccer (فوتبال شائولین)
کارگردان: استیون چو
بازیگران: استیون چو، ژائو وی، دنی چان، نگ مان-تات، پاتریک تسه، کارن موک، چارلین چوی
داستان فیلم: شاید هیچ ارتباطی به آثار جدی ساخته شده درباره فوتبال نداشته باشد اما فیلم « فوتبال شائولین » محصول هنگ کنگ و چین، یکی از بهترین و با کیفیت ترین آثاری است که درباره فوتبال و مستطیل ساخته شده است. این فیلم درباره دوستانی هست که به ورزش شائولین می پردازند اما تصمیم می گیرند در یک تورنمنت فوتبال شرکت کنند و از توانایی هایشان که بر پایه اصول رزمی شائولین بنا شده، در زمین فوتبال استفاده کنند!
فوتبال شائولین یکی از بامزه ترین و در عین حال سرگرم کننده ترین آثاری است که درباره فوتبال ساخته شده و از شهرت جهانی نیز برخوردار است.
______________________________________________________________________________________________
5- نام فیلم:Looking for Eric (در جستجوی اریک)
کارگردان: کن لوچ
بازیگران: اریک کانتونا، استیو اوتز، لوسی-جو هادسن، متیو مک‌نالتی، جان هنشا
داستان فیلم: «در جستجوی اریک» فیلمی کمدی-رمانتیک، محصول سال ۲۰۰۹ و به کارگردانی کن لوچ کارگردان مشهور وچپ‌گرای بریتانیایی، داستان پستچی فقیری به نام اریک بی‌شاپ (با بازی استیو ایوتز) در شهر منچستر است که در اثر یک تصادف مجبور به ملاقات با همسر اولش لی لی (با بازی استفانی بی‌شاپ) می شود که اریک او را سالها پیش، پس از تولد دخترش ترک کرده . این ماجرا و مشکلات دیگری که با پسر خوانده‌اش دارد او را به بحرانی روحی می‌کشاند که باید تصمیم‌های جدیدی در زندگی و دیدگاهش به آن بگیرد. او تسلی خاطر وآرامشش را به شکل غیر منتظره ای دریافت می کند؛ فوتبالیست اسطوره‌ای دهه نود باشگاه منچستر یونایتد، یعنی اریک کانتونا، به شکل مرموزی دربرابر او ظاهر می شود تا به او مشاوره دهد.
______________________________________________________________________________________________
6- نام فیلم: Goal The Dream Begins (گل آغاز یک رویا)
کارگردان: Danny Cannon
بازیگران: Kuno Becker , Alessandro Nivola , Anna Friel
داستان فیلم: سانتیاگو مونزمثل میلیون ها نفر از سراسر جهان او هم می خواهد یک فوتبالیست حرفه ای شود و در رئال مادرید بازی کند . او حالا در محله باریوس در لس آنجلس زندگی می کند . او فکر می کند که افکارش فقط یک رویا است، اما یک روز به او پیشنهاد تست باشگاه نیوکاسل می شود و ...
______________________________________________________________________________________________
7- نام فیلم: Gregory's Girl (دختر گرگوری)
کارگردان: بیل فورسیت
بازیگران: جان گوردون سینکلر، دی هپبورن، کلیر گروگن
داستان فیلم: فیلم درباره پسر دبیرستانی به نام گرگوری است که در تیم مدرسه دروازه‌بان است. ستاره جدیدی به تیم فوتبال مدرسه می‌پیوندد، دختری به نام دوروتی. هورمون‌ها بلافاصله دست به کار می‌شوند و گرگوری عاشق دوروتی می‌شود. دوروتی بااعتماد به نفس، مطمئن ومتمرکز است. تمام چیزهایی که گرگوری نیست.
در این فیلم دختران باهوش‌ترین و داناترین شخصیت‌ها هستند. بزرگسالان اکثرا بی‌هنرند و پسرها خام و بی‌مهارت. اما مثلا خواهر ۱۰ ساله گرگوری به حدی آگاه است که به او درباره عشق مشاوره می‌دهد. البته کارگردان فیلم نسبت به همه شخصیت‌ها با محبت و باملاحظه است. در این فیلم کلاسیک بسیار سرراست، او توانسته است ویژگی‌های زودگذر جوانی را ثبت کند، و نشان دهد که چطور فوتبال می‌تواند در زندگی روزمره تاثیر داشته باشد.
______________________________________________________________________________________________
8- نام فیلم/ انیمیشن: Early Man (انسان نخستین)
کارگردان: Nick Park
بازیگران: Eddie Redmayne, Tom Hiddleston, Maisie Williams, Timothy Spal
داستان فیلم : در آغاز جهان، هنگامیکه موجودات نخستین و ماموت‌های پشمالو در زمین پرسه می‌زدند، انسان‌های نخستین داستان داگ (ادی ردمین) و هوگنوب که دو شخص وابسته به هم بودند را تعریف می‌کنند. داگ قبیله اش را در برابر قدرت عصر برنز متحد می‌کند. در یک نبرد او آنها را با بازی خودشان شکست می‌دهد و در نتیجه اولین بازی فوتبال اروپایی شکل می‌گیرد.
______________________________________________________________________________________________
9- نام فیلم: Her Best Move (بهترین حرکت او)
کارگردان: نورم هانتر
بازیگران: لیه پایپس، اسکات پترسون، لیسا دار، درو تایلر بل، للین، داریل سابارا
داستان فیلم: این فیلم محصول سال ۲۰۰۷ آمریکا است. این فیلم، داستان یک فوتبالیست ۱۵ ساله به نام سارا دیویس است که فرصتی برای پیوستن به تیم ملی ایالات متحده دارد و همزمان باید دبیرستان، عشق، ورزش و فشار والدینش را نیز همراه داشته باشد.
______________________________________________________________________________________________
10- نام فیلم: SHE'S THE MAN (این دختر همان مرد است)
کارگردان: Andy Fickman
بازیگران : Amanda Bynes ، Laura Ramsey ، Channing Tatum
داستان فیلم: «وایولا» دختری علاقه‌مند به فوتبال است، اما نمی تواند در تیم فوتبال دختران بطور حرفه‌ای بازی کند. بعد از اینکه برادر دوقلویش «سباستین» برای چند هفته به لندن میرود، او تصمیم می گیرد خودش را بعنوان یک پسر جا بزند و به مدرسه جدید سباستین برود. طولی نمی کشد که او عاشق یکی از هم تیمی‌هایش بنام «دوک» می شود و خیلی زود می فهمد که تنها کسی نیست که عاشق دوک است.
______________________________________________________________________________________________
در ایران نیز فیلم هایی با موضوع فوتبال ساخته شده که نگاهی هم به این فیلم ها خواهیم انداخت.
______________________________________________________________________________________________
1- نام فیلم: آفساید
کارگردان: جعفر پناهی
بازیگران: سیما مبارک شاهی, صفر سمندر, شایسته ایرانی, محمد خیرآبادی, آیدا صادقی, مسعود خیمه کبود, گلناز فرمانی, محمدرضا قره باغی, مهناز ذبیحی, هادی سعیدی, نازنین صدیق زاده, مسعود غیاثوند, ملیکا شفاهی, علی برادری, علی روشن, محسن تنابنده, رضا خیری, کریم خدابنده لو
داستان فیلم: این فیلم درباره دختری است که به یاد قربانیان بازی ایران و ژاپن تصمیم می گیرد با پوشیدن لباس پسرانه وارد ورزشگاه آزادی شود، تا در بازی حساس ایران و بحرین جای آنها خالی نباشد.اما به دلیل ممنوعیت ورود زن ها به استادیوم دستگیر می شود.
______________________________________________________________________________________________
2- نام فیلم: فوتبالیست ها (1379)
کارگردان: علی اکبر ثقفی
بازیگران: علي پروين – فاطمه گودرزي – حميد استيلي – جمشيد اسماعيل خاني – سبحان باقرزاده – مهدي اكبري – محمد توبري
داستان فیلم: حسن رفتاري پس از، از دست دادن پدر و مادر خود در زلزله رودبار در يك مغازه پنچرگيري مشغول بكار مي شود. حسن كه علاقه زيادي به فوتبال دارد توسط يكي از دوستان خود در جريان برگزاري مسابقات جهاني فوتبال كودكان بي سرپرست در سوئيس و عضويت تيم ايران در مسابقات قرار مي گيرد. او پس از اطلاع از مشكل قانوني خود در مورد حضور در تيم ملي با بكار بردن ترفندي موفق به كسب اجازه از خانم دكتر شكوهي نماينده بهزيستي مي شود. مسابقات برگزار مي شود و حسن كه با درخشش خود در بازي ها نامزد دريافت عنوان آقاي گل مسابقات شده بود، مورد حسادت خسرو ديگر بازيكن تيم قرار مي گيرد. حسن كه در جريان مشكل مالي خسرو و بيماري پدر او قرار گرفته است با فداكاري خود را كنار كشيده و جوايز مربوطه به خسرو تعلق مي گيرد.
______________________________________________________________________________________________
3- نام فیلم: مثلث آبی (1378)
کارگردان: هادی صابر
بازیگران: محمد صالح علا, حمیرا ریاضی, کسری, سرخانی مقدم, سروش خلیلی, صدرالدین حجازی, علی امیدوار, زهرا اویسی, طیبه میامی, سکینه آقاجانی, ابوالفضل شاه کرم, علی اسماعیل لو, جواد زرینچه, فرهاد خان محمدی, نقی سیف جمالی, مجید علی زاده, هادی محبت, ابوالفضل بابازاده, پرهام دیواز, سعید نورالهی, حبیب ثامنیه
داستان فیلم: ممد آبی پسر یک روزنامه فروش که علاقه زیادی به فوتبال دارد، علیرغم مخالفت های شدید پدرش (تیمور خان)، به همراه جوانی به نام مسلم که فروشنده ای دوره گرد است، به دیدن مسابقات فوتبال می رود. روزی ممد آبی بطور اتفاقی می فهمد که حسین شیپورچی که سالهاست برای تیم خودش شیپور می زند احتیاج به پولی برای پرداخت کرایه خانه عقب افتاده اش دارد. او سعی می کند که به جای مسلم که دوست صمیمی حسین شیپورچی است به او کمک کند، اما پول کافی ندارد. تا اینکه با جواد زرینچه برخورد می کند و جواد پول کافی برای حسین شیپورچی به او می دهد. پدر هم وقتی از فداکاری پسرش خبردار می شود، سعی می کند مسلم را که چندی ست گرفتار شده، از زندان نجات دهد.
______________________________________________________________________________________________
4- نام فیلم: من ناصر حجازی هستم
کاگردان: نیما طباطبایی
راویان: شهاب حسینی، بهرام رادان، پرویز پرستویی، مسعود رایگان، رویا تیموریان و مهران مدیری
داستان فیلم: این فیلم به زندگی ناصر حجازی دروازه‌بان افسانه‌ای و مربی فوتبال ایران در پنج فصل می‌پردازد. این پنج فصل به ترتیب با نام‌های: من رویایی دارم، آخرین مرد مقاوم، سهراب کشی، استقلال تا استقلال و پرواز عقاب در این فیلم گنجانده شده اند.
______________________________________________________________________________________________
5- نام فیلم/سریال: به سوی افتخار
کارگردان: سیروس مقدم
بازیگران: داریوش ارجمند- اکبر عبدی- سیاوش طهمورث - افسر اسدی - الهام پاوه نژاد- آتش تقی پور - نعمت الله گرجی و ...
داستان فیلم: این مجموعه تلویزیونی داستان یک مربی بزرگ و با اخلاق فوتبال بود که حاضر به باج دادن به مافیای فوتبال ایران نشد و از تیم دسته اول به یک تیم دسته سوم رفت و توانست آن تیم را با همه مشکلاتش به فینال جام حذفی باشگاه‌های کشور برساند.
______________________________________________________________________________________________
6- نام فیلم: قلقلک
کارگردان: مسعود نوابی
بازیگران: بیژن امکانیان, رضا شفیعی جم, شقایق فراهانی, سیامک انصاری, سحر ولدبیگی, الیزابت امینی, ساعد هدایتی و….
داستان فیلم: امیر، جوان پاك و ساده دل در راه وصال نامزدش لیلا مجبور می شود به ترفندهای دو همكار بدطینتش اصغر و رجب تن دهد و در یك عملیات آدم ربایی، خودش را به جای داور مشهوری جا بزند كه قرار است پس از پایان یك دیدار حساس فوتبال، جایزه ای دو میلیون دلاری را از دست نمایندگان فوتبال آسیا دریافت كند.
