چارلی کافمن ، فیلمنامه نویس ، تهیه کننده و کارگردان متولد ۱ نوامبر ۱۹۵۸ نیویورک آمریکاست ، او در فهرست صد فیلمنامه نویس برتر جهان قرار دارد، کافکا ، بکت و فلنری اوکانر در فهرست نویسندگان مورد علاقه او قرار دارند ، با توجه به علایق و نویسندگان محبوب کافمن، دور از انتظار نیست که او همواره به سراغ دو موضوع هویت و تنهایی در فضایی ابزورد اما طناز پرورده در آثار و نوشته هایش برود ، با نگاهی به کارنامه هنری او در می یابیم که کیفیت را به کمیت ترجیح می دهد ، به اعتقاد بسیاری او خلاق ترین نویسنده حال حاضر سینمای آمریکاست ، در ادامه نگاهی می اندازیم به کارنامه وی :
به عنوان نویسنده فیلمنامه :
1 - (1999 / being john malkovich (spike jonze
«کریگ شوارتس» (کیوساک)، عروسک گردان خیابانی، با اصرار همسرش، «لوته» (دیاز)، در شرکت لستر به مدیریت «دکتر لستر» (بین) کاری می گیرد؛ شرکتی که در طبقه ی هفت و نیم یک برج اداری قرار دارد. روزی «کریگ» یک در پنهانی را کشف می کند که او را از راهرویی به مغز بازیگری به نام «جان مالکوویچ» می برد و او می تواند برای پانزده دقیقه زندگی او را تجربه می کند.
"جان مالکویچ بودن" اولین تجربه سینمایی این نویسنده و فیلمساز نابغه است. تجربه ای که بعد از نوشتن چند سری سریال برای تلویزیون او را وارد مدیوم سینما کرد. در آخرین سال قرن بیستم و هنگام ورود به قرن جدید سینما باز هم لباس خلاقیت و تهور به خود پوشاند. اینبار نه با استفاده از عناصر بصری و تاکید بر یک اختراع جدید و ناشناخته، بلکه با استفاده از داستانی که از ذهن انسان نشات گرفته و داستان ذهن آدمی را روایت میکند.داستانی که جایی از قول یکی از کاراکترها عنوان میشود "به اون بخش تاریک رفتم و دنیایی رو دیدم که هیچ آدمی ندیده." ( این بند از مطلب علی امیری فر برای معرفی این فیلم بود )
2 - (2001/ human nature (michel gondry
اولین فیلم بلند میشل گوندری و اولین همکاری او با چارلی کافمن علیرغم استفاده از بازیگران مطرح مثل تیم رابینز و هیلاری داف به نتیجه قابل توجهی ختم نشد ، آن زمان هیچکس گمان نمیکرد که سه سال بعد ، دومین همکاری این دو منجر به خلق یک شاهکار خواهد شد .
3- (2002/ confessions of a dangerous mind (george clooney
چاک بریس (سم راک ول) یک دست اندرکار تلویزیونی است که کارش سر و کله زدن با مدیران ارشد شبکه و راضی کردن آنها برای موافقت با ایده های تلویزیونیش است. از سوی دیگر با پیدا شدن سروکله فردی مرموز به نام جیم بیرد (جورج کلونی) که مامور سیا است اوضاع کمی پیچیده می شود. جیم از چاک درخواست می کند تا چند ماموریت مخفیانه را به انجام برساند. از دیگر سو پنی (درو بریمور) معشوقه چاک به این امید است که چاک اوضاع زندگی خود را سرو سامان دهد و مقدمات ازدواج آنها را فراهم کند، اما زندگی دوگانه چاک، روز به عنوان تهیه کننده تلویزیونی و شب به عنوان مامور سیا، به طرز عجیبی پیچیده شده است.
نخستین تجربه کارگردانی جرج کلونی با فیلمنامه ای از چارلی کافمن ( تنها فیلمنامه غیر اوریجینال و اقتباسی کافمن بر اساس کتابی به همین نام اثر چاک بریس ) استقبال منتقدین را در پی داشت. اما کافمن در این سال چیزی بیشتر برای ارائه داشت.
4 - (2002/adaptation. (spike jonze
فیلم از صحنه‌هایی از فیلم‌برداری فیلم جان مالکوویچ بودن شروع میشود که در آن «چارلی کافمن» (نیکولاس کیج) افسرده مهلت کمی برای تحویل فیلمنامه اقتباسی دزد ارکیده به شرکت کلمبیا پیکچرز دارد. در مقابل چارلی افسرده برادر دوقلوی سرزنده او، «دونالد»، است که در نظر دارد به تأسی از چارلی شروع به نوشتن فیلمنامه کند.
ایده این فیلم به سال ۱۹۹۴ بازمی‌گردد که چارلی کافمن از سوی شرکت کلمبیا پیکچرز برای نوشتن فیلم نامه اقتباسی دزد ارکیده به کار گرفته میشود و کافمن در عوض این کار به نوشتن در رابطه با چگونگی نوشتن فیلم نامه می‌پردازد و تا سال ۲۰۰۰ چندین بار این متن را بازنویسی میکند.
"اقتباس." با استقبال گرم منتقدین مواجه شد ، کریس کوپر برای بازی در این فیلم برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد از هفتاد و پنجمین دوره جوایز اسکار شد ، همچنین نیکلاس کیج برای
جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد ، مریل استریپ برای جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل زن و چارلی کافمن برای جایزه بهترین فیلمنامه اقتباسی در این دوره نامزد شده بودند که در بدست آوردن آنها ناکام ماندند.
5- (2004/ eternal sunshine of the spotless mind (michel gondry
نقطه درخشان کارنامه هنری چارلی کافمن و میشل گوندری و چه بسا جیم کری و کیت وینسلت ،
«جول» که آدمی خجالتی و تا حدی ساده است، در یک مسافرت ساحلی با دو نفر از دوستانش، با «کلمنتاین» که دختری کم‌فکر و پرانرژی است آشنا میشود. بعد از مدتی این دوستی به پایان می‌رسد و کلمنتاین دست به یک عمل پاک‌سازی حافظه از طریق شرکت لاکونا می‌زند. بعد از پاک‌سازی، وقتی جول او را می‌بیند و متوجه میشود که کلمنتاین او را از حافظه و خاطرات خود پاک کرده است، تصمیم می‌گیرد تا او نیز کلمنتاین را از خاطرات خود پاک کند. اما در میانه‌ی راه پاک‌سازی و در حالت یادآوری خاطرات، متوجه میشود که مایل به این کار نیست و سعی در منحرف‌کردن مسیر پاک‌سازی میکند…
یکی از بهترین و تحسین شده ترین فیلم های ژانر خود که پایان بندی شاهکارش آن را در اذهان ماندگار می کند ، جک متیوز منتقد نیویورک دیلی نیوز درباره این فیلم نوشت : یک شاهکار ؟ احتمالا ، مبتکرانه ؟ البته! ، به یاد ماندنی ؟ شما را در دهمین سالگرد ساخته شدن فیلم ملاقات خواهم کرد .
"درخشش ابدی یک ذهن بی آلایش" در هفتاد و هفتمین دوره جوایز اسکار جایزه بهترین فیلمنامه اوریجینال را برای کافمن و گوندری به ارمغان آورد.
بعنوان کارگردان :
1 - (synecdoche , new york (2008
نیویورک. کارگردان تئاتر، «کیدن کو تارد» (هافمن)، هم در کارش به بن بست رسیده و هم در زندگی خصوصی خود. تا این که همسرش، نقاشی به نام «آدل» (کینر) او را ترک می کند و با دخترشان به اروپا می رود. پس از چندی «کیدن» کوششی را آغاز می کند تا نمایش «عمری» خود را به اجرا دربیاورد...
اولین فیلم چارلی کافمن در مقام کارگردان نقدهای ضد و نقیضی در پی داشت از سویی راجر ایبرت منتقد سرشناس شیکاگو سان تایمز آن را بهترین فیلم دهه نخست قرن بیست و یک میلادی خواند و در تمجید از آن نوشت : فکر میکنم این فیلم را باید دوبار ببینید ، من این فیلم را برای بار اول که دیدم متوجه شدم که این یک فیلم معرکه بوده که من آن را کامل درک نکرده ام ، برای بار دوم دیدم چون نیاز داشتم و برای بار سوم دیدم چون می خواستم . و از سویی منتقدی چون اوون گلایبرمان آن را به شدت مورد انتقاد قرار داد.
2 - (anomalisa (2015
داستان این انیمشن که به سبک استاپ موشن می‌باشد، در مورد نویسنده‌ای با نام مایکل استون است که درباره ارائه خدمات به مشتری می‌نویسد. او یک مشکل اساسی دارد و آن این است که به خوبی نمی‌تواند با مردم ارتباط برقرار کند. او در مسیر هر روزه خود با یک غریبه ملاقات میکند که در دیدگاهش نسبت دنیای پیرامونش تغییری اساسی ایجاد میکند...
کافمن پس از هفت سال دومین فیلمش را در سبک انیمیشن استاپ موشن مخصوص بزرگسالان (رده سنی R ) و با همکاری دوک جانسون به نمایش درآورد .
منتقد امپایر در وصف این فیلم نوشت : آنومالیسا روح ، عاطفه و ترحمی بیشتر نسبت به ۹۹ درصد فیلم های لایو اکشن دارد ، بهترین فیلمی که قصه عشق را در یک هتل روایت می کند از زمان "گمشده در ترجمه" .
چارلی کافمن برای آنومالیسا نامزد جایزه اسکار بهترین انیمیشن سال شد که آن را به inside out واگذار کرد.
