طرفداری- این یادداشت در چند قسمت به واکاوی 55 نقل و انتقال پرسروصدای تاریخ محبوب ترین ورزش دنیا که همه را به تعجب واداشته، می پردازد:
| ریکی ویا و اوسی آردیلس از ریسینگ و هوراکان به تاتنهام؛ سال 1978 (هزینه انتقال نامشخص) |
هری هسلم، سرمربی شفیلد، تصمیم گرفت برای تماشای بازی نوجوان 17 ساله ای به نام دیگو مارادونا، که گفته بودند بدک نیست، راهی جام جهانی 1978 در آرژانتین شود. از قضا، دوست خوب او، کیت برکینشاو، سرمربی وقت تاتنهام، هم تصمیم گرفت همسفرش شود. مارادونا هیچ وقت به شفیلد نرفت، ولی هم تیمی او، اوسی آردیلس، نظر برکینشاو را جلب کرد. آردیلس و یارانش، جام جهانی را با موفقیت فتح کرده بودند و او زمان را برای پیوستن به تیمی که تاتینگهام می نامید، تلف نکرد.
"بعد از آنکه قرارداد را امضا کردیم، اوسی گفت دوستش هم بازیکن خوبی است." برکینشاو تعریف می کند. در نهایت هم در شرایطی که انگلیسی ها تمایلی به خرید بازیکن از خیابان های بوینس آیرس نشان نمی داند، دو قهرمان جام جهانی راهی شمال لندن شدند تا در کنار گری آمستردام و استیو پریمن قرار بگیرند. هر دو بازیکن به عنوان افسانه های باشگاه شناخته می شوند. آردیلس یک دهه در تاتنهام ماند و بعدا در 1993، به عنوان سرمربی هم به این تیم بازگشت. ویا هم تقریبا مشهورترین گل تاریخ فینال جام حذفی انگلیس را در 1981 به ثمر رساند. در نهایت اینکه سفر برکینشاو به آرژانتین چندان هم بی فایده نبوده است.
| جان اوبی میکل از لین/ منچستریونایتد به چلسی؛ سال 2006 (هزینه انتقال: 16 میلیون پوند) |
الان هم کسی نمی داند در جریان انتقال جان اوبی میکل، چه اتفاقاتی بین منچستریونایتد، چلسی و باشگاه نروژی لین، رخ داد. در سال 2005، یونایتد ادعا کرد با این بازیکن به توافق رسیده و حتی تصاویری از او به همراه پیراهن باشگاه، منتشر کرد. چلسی اصلا از اوضاع راضی نبود و مدعی شد قبلا برای خرید میکل، به توافق رسیده و توافقات مالی در خصوص آموزش او در نروژ را منتشر کرد. قضیه با برملا شدن این موضوع که قرارد میکل با باشگاه نروژی خود تا حدی غیرقانونی بوده، مساله را پیچیده تر هم کرد.
همچنان این پرونده جزو مبهم ترین های تاریخ نقل و انتقالات محسوب می شود. حقیقت هر چه هم که بوده باشد، فدراسیون فوتبال نروژ پادرمیانی کرد تا چلسی 12 میلیون پوند به یونایتد و 4 میلیون به لین پرداخت کند تا انتقال صورت گیرد. میکل هم به آبی ها پیوست تا طی دهه آتی، هر جام ممکن در رده داخلی و بین المللی را با چلسی فتح کند.
| کارلوس توز و خاویر ماسکرانو از کورینتیانس به وست هم؛ سال 2006 (هزینه انتقال نامشخص) |
جالب ترین نکته در خصوص این ترانسفرها این بود که علی رغم حضور وست هم در قعر جدول انگلیس، الن پاردیو تمایلی به استفاده از خریدهای جدیدش نشان نمی داد و از مارلون هاروود و هایدن مولینز، بهره می گرفت. این دو بازیکن که در آگوست 2006 به آپتون پارک آمده بودند، هر دو یک فصل بعد وست هم را ترک کردند: ماسکرانو این کار را بعد از حضور قرضی در لیورپول انجام داد و توز پس از فصلی نسبتا خوب، که به بقای چکش ها انجامید، تیم تحت هدایت الن کوربیشلی را ترک گفت.
ابهامات مربوط به این پرونده همچنان شفاف نشده اند. امتیاز انتقال هر دو بازیکن به جای آنکه در اختیار کورینتیانس باشد، در اختیار MSI (رسانه سرمایه گذاری های ورزشی) بود. وست هم نه تنها به خاطر زیرپا گذاشتن قوانین از سوی لیگ برتر جریمه شد، بلکه موظف شد با شفیلدیونایتد، که تقریبا به خاطر فرم خوب توز سقوط کرده بود، به توافق برسد. در نهابت وست هم توانست خود را در لیگ نگه دارد و شفیلد نفرین شده همچنان به دنبال روزنه ای برای بازگشت به سطح اول فوتبال انگلیس است. اگر مساله مالکیت طرف سوم در آن زمان فقط نکوهیده بود، الان غیرقانونی تلقی می شود، چون در ژوئن 2008، لیگ برتر قوانینی را تصویب کرد که رخداد چنین اتفاقاتی در سال های آتی را غیرممکن کند.
یادداشت: کاپیتان زمینی‌‌ها که می خواهد جلوی مریخی ها را بگیرد
| اریک کانتونا از لیدزیونایتد به منچستریونایتد؛ سال 1992 (هزینه انتقال: 1.2 میلیون پوند) |
براساس شنیده ها، خرید کانتونا در یک لحظه و بدون برنامه ریزی قبلی رخ داده است. وقتی مدیران منچستر با باشگاه لیدز تماس گرفته بودند تا در خصوص دنیس اروین بپرسند، از قضا الکس فرگوسن هم در اتاق بوده و اشاره می کند در مورد بازیکن فرانسوی هم پرس و جو کنند. کانتونا، که اخلاق تندش تا حدودی باعث نگرانی روسای لیدز بود، برای قبول انتقال به اولدترافورد به کمی زمان نیاز داشت، چون مبلغ پیشنهادی 1.2 میلیون پوند هم چندان با استانداردهای چنین بازیکنی همخوانی نداشت.
کانتونا در حدود 5 سالی که در یونایتد بود، با مهارت ها، شور و کاریزمایش، خود را به عنوان یکی از بهترین های تاریخ این باشگاه معرفی کرد. پشتکار و تلاش او در تمرینات هم الگوی بسیار خوبی برای جوانان حاضر در تیم شده بود. عملکرد آرمانی او فصل 96-1195، همچنان به عنوان یکی از بهترین نمایش های یک بازیکن در فوتبال مدرن شناخته می شود. بازنشستگی ناگهانی شماره 7 شیاطین سرخ در تنها 31 سالگی هم دلیل دیگری بر افسانه ای بودن وی قلمداد می شود.
یادداشت: بازگشت یک پادشاه
| لوتر بلیست از واتفورد به میلان؛ سال 1983 (هزینه انتقال: 1 میلیون پوند) |
"تعجب کرده بودم که چطور آنها حاضرند برای یک فوتبالیست چنین مبلغی بپردازند." این ها صحبت های بلیست است که توانسته بود با واتفورد متوسط، 27 گل در دسته یک انگلیس (لیگ برتر فعلی) به ثمر برساند و آقای گل بازی ها شود. با این حال، او تنها یک فصل بعد و پس از عدم توفق با میلان، مجبور شد به نصف مبلغ پرداخت شده، به ویکاراگه رود برگردد. البته این میلان نسبت به تیمی که پس از حضور در سری بی، تازه به سری آ برگشته بود، متفاوت بود و بلیست برای انطباق با نوع بازی و سایر مسائل، به مشکل افتاده بود.
او در 30 بازی سری آ برای روسونری، تنها 5 گل به ثمر رساند و از بازگشت به خانه خوشحال بود: "خیلی ناامید کننده بود. هیچ شوروحالی برای پیروزی در بازی های دفاعی، نداشتم. این انتقال به من ثابت کرد ایتالیایی ها واقعا استاد دفاع هستند. با این حال، خیلی دوست داشتم 4 سال بعد که فوتبال شان شکل تهاجمی تری به خود گرفته بود، دوباره آنجا برگردم."
| ژان مارک بوسمن از آر.اف.سی لیژ به عنوان بازیکن آزاد؛ سال 1990 |
ژان مارک بوسمن برای آر.اف.سی لیژ بازی می کرد که تصمیم گرفت کارفرمایان خود را برای جواب پس دادن در خصوص حق و حقوقش، به دادگاه بکشاند. دانکرک می خواست او را به خدمت بگیرد، اما نمی توانست مبلغ درخواستی لیژ را پرداخت کند که در نهایت سبب کاهش 75 درصدی درآمد ماهانه برای بوسمن شده بود. پنج سال بعد و پس از دادگاهی طولانی، بوسمن به عنوان بازیکن آزاد شناخته شد و اجازه پیدا کرد بدون پرداخت هیچ مبلغی به طرفین، باشگاهش را در پایان قرارداد، ترک کند. دوران اعمال قدرت بازیکنان در فوتبال، آغاز شده بود.
قانون بوسمن، که به سرعت وارد دایره لغات جهان فوتبال شده بود، به بازیکنان اجازه می داد در اواخر قراردادشان، تیم هایشان را به صورت تلویحی، تهدید کنند که در نهایت منجر به گرفتن پیشنهاد تمدید قرارداد چرب و نرم، به جای رضایت برای انتقال شان می شد. براساس زاویه دیدتان، می تواند او را به عنوان بازیکنی ببینید که زنجیره ای از بازیکنان بی تعهد در فوتبال را کلید زده یا اینکه مبدع یکی از تنها تجارت هایی بوده که قدرت به جای کارفرما، در دست کارگرد قرار دارد. خودتان انتخاب کنید.
یادداشت: روزگار دشوار آقای بوسمن
| کوین کیگان از هامبورگ به ساوتهمپتون؛ سال 1980 (هزینه انتقال: 420 هزار پوند) |
زمان و نوع تصمیم گیری می توانست در نام و آوازه کوین کیگان به عنوان بازیکن، تاثیرگذار باشد. او در 1980، برنده توپ طلا، کاپیتان تیم ملی انگلیس، سمبل ملی، مهمان مستمر برنامه های تلویزیونی، سفیر برندهای مختلف و یکی از معدود انگلیسی هایی بود که در خارج توپ می زدند. اگر قرار بود به انگلیس بازگردد، تنها یک تیم بزرگ می توانست مقصد او باشد، اما لیورپول نمی خواست در آن زمان، حق خرید مجدد او را مورد استفاده قرار دهد و لوری مک منمی به یک باره تصمیم گرفت با رقم بی سابقه 420 هزار پوند، او را به ساوتهمپتون ببرد.
کیگان توانست در 68 بازی، 37 گل برای ساوتهمپتون به ثمر برساند و پیشرو نماینده ای از ستارگان باشد که در ژانویه 1982، قهرمانی لیگ را بدست آوردند. با این حال، او در فصل بعد از آن، راهی نیوکاسل شد تا گلزنی هایش را برای کلاغ ها ادامه دهد.
یادداشت: داستان کیگانیسم؛ مرثیه ای بر یک رویا
| روبرتو باجو از فیورنتینا به یوونتوس؛ سال 1990 (هزینه انتقال: 8 میلیون پوند) |
"اگر نمی توانید شکست شان دهید، به آنها ملحق شوید." این ضرب المثل معروف در مورد روبرتو باجو و انتقالش به تورین مصداق پیدا کرد، چون او و بنفش ها هر چه کردند نتوانستند در فینال 1990 جام یوفا، از پس یوونتوس بربیایند. ویولا طی دو فصل مصدومیت شدید زانوی باجو، به او کمک کرده بود ریکاوری کند و به شرایط آرمانی بازگردد، ولی بودای دم اسبی تنها چند هفته بعد از شکست تیمش برابر بیانکونری، تصمیم گرفت به رقیب دیرینه بپیوندد. اختلاف و تنش همیشه بین دو باشگاه بسیار بالا بوده، ولی حتی رکورد جهانی 8 میلیون پوندی از ترانسفر باجو هم تاثیری در فروکش خشم طرفداران فیورنتینا نداشت و آنها روزها بعد از بیانیه پیوستن او به بانوی پیر، در خیابان های شهر رنسانس، اعتراض های خود را به ترک روبرتو نشان دادند.
باجو در یوونتوس به قهرمانی اسکودتو و عنوان بهترین بازیکن سال جهان دست پیدا کرد، ولی هیچ گاه نمی توان ادعا کرد با قلب و روحش برای آنها بازی می کرد؛ اولین باری هم که به استادیو آرتمیو فرانکی بازگشته بود، از زدن پنالتی سرباز زد و بعد از تعویض، شالی که یکی از طرفداران ویولا به سمتش انداخته بود، به نشانه احترام از روی زمین برداشت. بازیکن تعویضی هم پنالتی را از دست داد و در نهایت یوونتوس در آن مسابقه بازنده شد.
یادداشت: و ایتالیا خدایی دارد
| مو جانسون از نانتس به رنجرز؛ سال 1989 (هزینه انتقال: 1.9 میلیون پوند) |
اگر بادقت بررسی کنیم، موجو اولین کاتولیکی نبود که به رنجرز می پیوست، ولی وقتی این طرفدار پروپاقرص سلتیک، که در اواسط دهه 80 ماشین گلزنی این تیم در پارک هد بود، تصمیم گرفت به تیم 1989 گراهام سونس بپیوندد، جهنمی در بین فرقه های مذهبی در گلاسکو برپا شد. پروتستان های وفادار قسم خوردند هیچ گاه دیگر در ایبراکس (استادیوم گلاسکو)، پیدایشان نمی شود و کاتولیک های متعصب تصاویر، اخبار و هر چیزی که جانسون در آنها گفته بود از نانتس به سلتیک بازخواهد گشت، ولی در دقیقه 90 با پشت پا زدن به همه چیز راهی رقیب شده بود، را آتش زدند.
کم کم جاروجنجال این ترانسفر از بین رفت و جانسون شروع به کار همیشگی اش یعنی گلزنی این بار برای باشگاه جدیدش کرد. گلاسکو در طی دو سالی که جانسون در آنجا بود، قهرمان لیگ شد تا او در سال 1991، با انتقالی 1.5 میلیون پوندی، راهی اورتون انگلیس شود. گفتنی است گلاسکو رنجرز در منطقه پروتستان نشین گلاسکو در کشور اسکاتلند قرار دارد که رقابت شدیدی را با کاتولیک ها دارند که باشگاه سلتیک آنها را نمایندگی می کند.
| سول کمپل از تاتنهام به آرسنال؛ سال 2001 (به عنوان بازیکن آزاد) |
در سال 2001 و در شرایطی که قرارداد سول کمپل با تاتنهام به پایان رسیده بود، کاپیتان وقت اسپرز اولین بازیکن بعد از پت جننیگز (سال 1977) شد که از وایت هارت لین راهی هایبوری می شود. اگر بخواهید از سول کمپل در خصوص علت رفتنش به آرسنال بپرسید می گوید می خواسته قهرمانی کسب کند، چون به نظرش تاتنهام چنین توانایی را نداشته و توپچی ها می توانستند در نهایت به آن دست یابند. به نظر می رسد او همین امروز هم به خاطر جاروجنجالی که از رفتنش به آرسنال به وجود آمد، متعجب است و همچنان از دشمنی طرفداران اسپرز در دربی های شمال لندن، ناراضی است.
اینکه او از توهین های نژادپرستانه و همجسنگرایانه اظهار ناراحتی کرده، کاملا قابل درک بوده و این رفتارها همیشه به عنوان لکه ننگی در تاریخ گروه های هواداری تاتنهام باقی خواهد ماند، اما کسی هم نمی تواند این مساله را که این انتقال در زمره خیانت بارترین و جنجالی ترین های تاریخ فوتبال مدرن بوده است، را رد کند.
| لوئیس فیگو از بارسلونا به رئال مادرید؛ سال 2000 (هزینه انتقال: 36.2 میلیون یورو) |
"او به عنوان یکی از بازیکنان بارسلونا، هیچ وقت چیزی را پنهان نکرد." این صحبت یکی از هم تیمی های فیگو بعد از انتقال فوق العاده جنجالی و گران قیمت 36.2 میلیون پوندی لو به رقیب خونی، رئال مادرید است. اسمش را شجاعت بگذاریم یا نه، خود فیگو هم وقتی در اکتبر 2001 در قامت باشگاه جدیدش، به نیوکمپ بازگشت، از حجم توهین ها و اعتراضات طرفداران بلوگرانا، متعجب شده بود. هر زمانی که پای او به توپ می خورد، بارانی از پرتقال، فندک و بطری (ماجرای سر خوک، سال بعد از این رخ داد) به طرفش پرتاب می شد.
در تصمیمی درست، او آن روز هیچ وقت اقدام به زدن ضربات کرنر نکرد و به جای آن از وسط زمین، بنرهای متعدد "بی مصرف" و "خائن"، که به افتخار او در ورزشگاه برپا شده بود، را تماشا می کرد. حضور فیگو در رئال مادرید، جرقه حضور دیگر کهکشانی های رئال مادرید را رقم زد. زین الدین زیدان، رونالدو نازاریو و دیوید بکام در سه فصل آتی به سانتیاگو برنابئو آمدند تا ترکیبی باورنکردنی از فوق ستاره های آن زمان دنیای فوتبال، گردهم آیند.
یادداشت: مردی که یا عاشقش هستید یا از وی متنفرید!
برای شرکت در این قسمت از نظرسنجی مربوط به جنجالی ترین نقل و انتقالات تاریخ، کلیک کنید
از همین سری یادداشت بخوانید:
از پیرلو و بیل تا شیرر و رونالدینیو؛ فصل اول از جنجالی ترین نقل و انتقالات تاریخ فوتبال
از کرایوف و استام تا به به و اندریاس مولر؛ فصل دوم از جنجالی ترین نقل و انتقالات تاریخ فوتبال
از باتیستوتا و کامبیاسو تا کلینزمن و مارادونا؛ فصل سوم از جنجالی ترین نقل و انتقالات تاریخ فوتبال
از دی استفانو و پله تا بکام و فن پرسی؛ فصل چهارم از جنجالی ترین نقل و انتقالات تاریخ فوتبال
