طرفداری- سرچشمه و بنیان اولین لیگ فوتبال دنیا و یکی از اولین لیگ های رشته های ورزشی در دنیا، نامه ای بود که روز دوم مارس سال 1888 میلادی توسط ویلیام مک گریگور، دبیر باشگاه استون ویلا نوشته شد.
از این رویداد به عنوان نقطه عطفی برای گسترش و همه گیر شدن فوتبال یاد می شود چرا که ایده برگزاری لیگی با حضور باشگاههای فوتبال برای اولین بار در آن زمان مطرح و اجرایی شد. تا پیش از آن، عمده فعالیت باشگاههای بزرگ انگلستان به چند بازی در جام حذفی محدود می شد به علاوه تعدادی از بازی های دوستانه که هر از چندگاهی برگزار می گردید.
اما چه چیزی موجب شد تا باشگاهها و فوتبالیست ها تمایلات و اهداف خود را برای ایجاد بازی های بیشتر بگذارند؟ فوتبال در سال های اولیه حیات خود به عنوان ورزشی آماتور شناخته می شد و جنبه سرگرمی و تفریحی آن غلبه بیشتری بر جنبه ورزشی داشت و فوتبالیست بودن به عنوان شغل مسحوب نمی شد. با وجود تاسیس اولین انجمن و اتحادیه باشگاههای فوتبال در سال 1863 و ایجاد اولین رقابت رسمی فوتبال با نام جام حذفی انگلستان در سال 1871، اما فوتبالیست ها در آن زمان تنها اوقات تفریح خود را به این ورزش اختصاص می دادند و برای امرار معاش و کسب و کار خود در مشاغل حرفه ای دیگری مشغول بودند و چه بسا که برای حضور در فوتبال هزینه هایی را تقبل می کردند.
طرحی از یک بازی رسمی فوتبال در سال 1872
ورزش نوپای انگلیسی رفته رفته توجه مخاطبان بیشتری را جلب نمود که در نتیجه این اتفاق اولین درآمدهای حاصل از این ورزش نصیب باشگاههای فوتبال شد. در ادامه این روند در سال 1885 اتحادیه فوتبال انگلستان از انجمنی آماتور به مرجعی رسمی و قانونی برای این ورزش تبدیل شد و به باشگاهها اجازه داد تا به بازیکنان خود حقوق بپردازند، پس زمان آن رسیده بود که فوتبال نیز پوست اندازی کرده و از حالت آماتور گونه به سوی بلوغ حرفه ای پیش رود. همه این عوامل دست به دست هم داد تا نامه ویلیام مک گریگور خطاب به مسئول روابط عمومی اتحادیه فوتبال با این مضمون آغاز شود: "این همان نقطه ایست که فوتبال حرفه ای باید تصمیم بگیرد که سازماندهی و مدیریت شود و یا در نطفه خفه شود."
مک گریگور این نامه را برای چهار باشگاه بلکبرن، بولتون، پرستون، وستبرومویچ ارسال نمود و در آخر اضافه کرد که: "من تقاضا دارم این پیشنهاد را به نظرسنجی بگذارید که 10 یا 12 عدد از برجسته ترین و مهمترین باشگاههای انگلستان با همکاری یکدیگر هماهنگی لازم را برای برگزاری بازی های خانگی و خارج از خانه در هر فصل صورت دهند."
دو هفته پس از ارسال نامه ها، تمامی طرف های ذیربط به لندن آمده و ملاقاتی را جهت تصمیم گیری درباره طرح پیشنهادی ترتیب دادند؛ در اینجا بود که قواعد اولیه مورد موافقت قرار گرفت. جلسه بعدی در رویال هتل شهر منچستر برگزار شد و آنجا بود که در نهایت نام "لیگ فوتبال" (Football League) برای رقابت جدید خلق شد. این برای اولین بار بود که لیگی ورزشی در اروپا کار خود را آغاز می کرد.
ویلیام مک گریگور
اما ویلیام مک گریگور که بود؟ وی متولد 1846 در پرث شایر اسکاتلند بود و تا سال 1888 مالک یک فروشگاه پارچه فروشی و همچنین مسئول تولید لباس های ورزشی برای باشگاه استون ویلا بود. از همان سال به واسطه دعوت یکی از دوستان خود به کادر مدیریتی باشگاه استون ویلا پیوست و طی سال های بعد مسئولیت های متعددی را در این باشگاه عهده دار شد؛ از جمله عضویت در هیئت مدیره، معاونت و در نهایت ریاست باشگاه استون ویلا. مک گریگور همچنین به عنوان اولین رئیس کمیته اجرایی لیگ انگلستان و رئیس اتحادیه فوتبال انگلستان طی سال های 94-1888 شناخته می شود.
اولین لیگ تاریخ فوتبال با حضور 12 تیم در تاریخ 8 سپتامبر 1888 آغاز شد؛ دوازده باشگاه اولیه عبارت بودند از: ولورهمپتون ، استون ویلا ، بلک برن ، بولتون ، برنلی ، دربی كانتی ، اورتون ، ناتس كانتی ، پرستون نورت اند ، استوک سیتی ، وست بروم ویچ و اكرینگتون. جک جردن ، بازیكن باشگاه پرستون نورث اند ، نخستین گل لیگ انگلیس را وارد دروازه كرد و بدین ترتیب دنیای فوتبال قدم در راه توسعه گذاشت. در نهایت این تیم پرستون نورث اند بود که طی 22 بازی خود با کسب 18 پیروزی و 4 تساوی، بدون حتی یک شکست و همچنین فتح جام حذفی در همان فصل، از سوی مردم لقب شکست ناپذیران را دریافت کرد.
تیم فوتبال پرستون نورث اند، قهرمان اولین دوره لیگ فوتبال در سال 1889
اگر به زمان گذشته بر می گشتید و به یک مسابقه فوتبال در آن روزها برمی خوردید وسایل بازی برای شما زیاد غریبه نبودند اما احتمالاً با دیدن نحوه برگزاری بازی و قوانین آن کمی گیج و سردرگم می شدید. زمانی که تیم پرستون نورث اند قدرت مطلق فوتبال به شمار می رفت، داور فوتبال در بیرون از زمین و کنار خط طولی می ایستاد، کارت زرد و قرمزی در کار نبود، توری برای چارچوب دروازه ها وجود نداشت، قانونی برای تعویض بازیکنان هنوز وضع نشده بود و هرتیم از ابتدا تا پایان بازی فقط از یازده بازیکن می توانست استفاده کند. همچنین شماره و اسمی روی پیراهن بازیکنان درج نمی شد و بسیاری از مسائل دیگر از جمله خط کشی های دایره و نیم دایره درون زمین و پرچم های کرنر که امروزه به امکانات حاضر در زمین اضافه شده است، در آن دوران وجود نداشت.
اما خلق لیگ فوتبال محرک قدرتمندی شد برای حرکت این ورزش به سوی حرفه ای و کامل تر شدن. با گذشت سه سال از شروع لیگ، افزایش شمار تعداد باشگاههای داوطلب برای حضور در لیگ موجب شد تا لیگ دومی ایجاد شود. بر این اساس، در سال 1892 نام "لیگ فوتبال" به "لیگ دسته اول فوتبال" یا Football League First Division تغییر پیدا کرد. یک قرن بعد، در سال 1992 لیگ برتر انگلستان با نام "Premier League" به عنوان بالاترین سطح فوتبال انگلستان و بالاتر از Football League First Division ایجاد شد.
حالا پیش بینی ویلیام مک گریگور به حقیقت پیوسته است، او نزدیک به 130 سال پیش در خصوص آینده فوتبال گفته بود:
هرجا که آفتاب طلوع کند و ورزش ها در آنجا سازماندهی شده باشند، لیگ فوتبالی هم وجود خواهد داشت.
12 سال بعد در آلمان، 40 سال بعد در اسپانیا و 41 سال بعد در ایتالیا* اولین رقابت های لیگ های سراسری برگزار شدند.
*پی نوشت: رقابت هایی با عنوان لیگ در ایتالیا طی سال های 1898 الی 1928 برگزار می شد که نحوه برگذاری به صورت حذفی و گروه بندی بوده و از چارچوب لیگ پیروی نمی کرد.
