از چند روز دیگر رقابت های المپیک 2020 در کشور ژاپن و به میزبانی شهر توکیو آغاز خواهد شد. بر آن شده ایم که مروری بر رشته های ورزشی این تورنمنت عظیم داشته باشیم و در این مطلب به سراغ رشته وزنه بردازی رفته ایم.
تاریخچه وزنه برداری در المپیک
اولین آثار بوجود آمدن این ورزش زمانی است که در یونان باستان ورزشکاران به وزنه‌پرانی (پرتاب دیسک و وزنه) عادت داشته‌اند و لغت یونانی "هالترس" (پرتاب صفحه یا دیسک هالتر) ریشه وزنه‌برداری امروزی است. وزنه‌برداری جدید در اروپا توسط اروپاییان پایه‌گذاری شد و به نظر می‌رسد که در وهله نخست جوانان روستایی بدین کار 
دست زدند تا قدرت و برتری خود را نسبت به هم‌سالان خود نشان دهند و با قدرت خود توجه دوشیزگان را جلب نمایند.
کار نمایش جوانان در بلند کردن وزنه کم‌کم آنقدر بالا گرفت که مسابقه‌هایی ترتیب داده می‌شد و در آن زنان و مردان بی‌شماری برای تماشا گرد هم می‌آمدند و این مسابقات، محک قدرت و نیرومندی جوانان بود.
هنگامی که به سبب علاقه جوانان اروپای مرکزی وسایل این رشته ورزشی تکامل پیدا کرد، مقررات ناقصی هم برای آن وضع شد و جوانان سایر نقاط اروپا از جمله کشورهای اسکاندیناوی نیز به تمرین وزنه‌برداری پرداختند و به تدریج این ورزش حتی در مصر و ژاپن هم متداول شد. این ورزش تا زمانی که در بازیهای المپیک جایی نداشت شهرت و معروفیتی کسب نکرده بود و در آمریکا و سایر نقاط جهان جوانان توجه چندانی به آن نمی‌کردند.
در سال 1896 که اولین دوره بازیهای المپیک نوین در شهر آتن برگزار شد، وزنه‌برداری و زورآزمایی با وزنه در شمار برنامه‌های دو و میدانی قرار گرفت. در این دوره فقط دو حرکت در وزنه‌برداری (یکی با دمبل بزرگ و دیگری با هالتر) انجام شد. داوری این مسابقات بر عهده یک شاهزاده یوانانی بود که 2.20 متر قد داشت و خود از پهلوانان مشهور به شمار می‌رفت.
در بازی های المپیک لس‌آنجلس (1932)، مسابقات وزنه‌برداری در پنج حرکت انجام می‌شد که وزنه برداشتن با یک دست هم جزو آن بود. اما در بازیهای المپیک برلین (1936) وزنه‌برداری محدود به سه حرکت دو دستی (پرس، یک ضرب و دو ضرب) شد.
فدراسیون جهانی وزنه برداری
فکر تشکیل فدراسیون بین‌المللی وزنه‌برداری در سال 1913 که ژول روسه جای دبوفه یا دبوف رئیس فدراسیون وزنه‌برداری فرانسه را گرفت بوجود آمد. روسه در سال 1914 فدراسیون وزنه‌برداری فرانسه را پایه‌گذاری کرد. در همین سال کمیته بین‌المللی المپیک کنگره خود را در دانشگاه سوربن فرانسه تشکیل داد تا مقررات و برنامه‌های مربوط به المپیک 1916 برلین را بررسی نماید.
با پیش آمدن جنگ جهانی اول بازیهای سال 1916 انجام نیافت ولی در بازیهای المپیک 1920 آنتورپ چهارده کشور در رشته وزنه‌برداری شرکت نمودند. در سال 1920 همزمان با بازیهای المپیک، فدراسیون جهانی وزنه‌برداری تشکیل گردید و ژول روسه رئیس فدراسیون وزنه‌برداری فرانسه به پاس خدماتش به این ورزش به ریاست فدراسیون جهانی برگزیده شد. وی تا سال 1952 در این سمت باقی ماند و پس از وی دیتریش ورتمن از آمریکا به این سمت برگزیده شد. انواع حرکت در وزنه برداری شامل یک ضرب (Snatch) و دو ضرب (Clean and Jerk) می شود.
عملکرد ایران در وزنه برداری المپیک
ایران در رشته وزنه برداری عملکرد بسیار خوبی در المپیک ها داشته است به طوری که 18 مدال ایران در المپیک برای وزنه برداری است. ایران تنها در 4 شاخه اصلی موفق به کسب مدال شده است که وزنه برداری اولین مدال ایران در المپیک ها بود. جعفر سلماسی در المپیک 1948 لندن مدال برنز کسب کرد.
نگاهی می اندازیم به تمامی وزنه برداران ایران در المپیک که موفق به کسب مدال شدند.
| نام ورزشکار |
مدال |
وزن |
المپیک |
| جعفر سلماسی |
برنز |
60 کیلوگرم |
1948 لندن |
| محمود نامجو |
نقره |
56 کیلوگرم |
1952 هلسینکی |
| علی میرزایی |
برنز |
56 کیلوگرم |
1952 هلسینکی |
| محمود نامجو |
برنز |
56 کیلوگرم |
1956 ملبورن |
| اسماعیل علم خواه |
برنز |
56 کیلوگرم |
1960 رم |
| محمد نصیری |
طلا |
56 کیلوگرم |
1968 مکزیکوسیتی |
| پرویز جلایر |
نقره |
67.5 کیلوگرم |
1968 مکزیکوسیتی |
| محمد نصیری |
نقره |
56 کیلوگرم |
1972 مونیخ |
| محمد نصیری |
برنز |
52 کیلوگرم |
1976 مونترال |
| حسین توکلی |
طلا |
105 کیلوگرم |
2000 سیدنی |
| حسین رضازاده |
طلا |
105+ کیلوگرم |
2000 سیدنی |
| حسین رضازاده |
طلا |
105+ کیلوگرم |
2004 آتن |
| کیانوش رستمی |
نقره |
85 کیلوگرم |
2012 لندن |
| سعید محمدپور |
طلا |
94 کیلوگرم |
2012 لندن |
| نواب نصیر شلال |
نقره |
105+ کیلوگرم |
2012 لندن |
| بهداد سلیمی |
طلا |
105+ کیلوگرم |
2012 لندن |
| سجاد انوشیروانی |
نقره |
105+ کیلوگرم |
2012 لندن |
| کیانوش رستمی |
طلا |
85+ کیلوگرم |
2016 ریو |
| سهراب مرادی |
طلا |
94 کیلوگرم |
2016 ریو |
وزنه برداری در المپیک 2020
رقابت های وزنه برداری المپیک 2020 از 2 مرداد شروع می شود و تا 13 مرداد ادامه خواهد داشت. این رقابت ها شامل 14 رویداد در دسته های مختلف و بین مردان و زنان انجام می شود. در این بازی ها، 196 ورزشکار از کشورهای مختلف باهم رقابت خواهند کرد. کشورهایی چون استرالیا، اندونزی، کانادا، ژاپن و نیوزلند با 5 وزنه بردار، بیشترین نماینده را در بازی ها خواهند داشت.
در این دوره رقابت ها هم ایران 3 نماینده خواهد داشت که شامل یک نماینده زن خواهد بود. براین اساس، علی داوودی و علی هاشمی به ترتیب در دسته های 105+ و 109 کیلوگرم و پریسا جهانفکریان در دسته فوق سنگین 87+ برای ایران وزنه خواهند زد. رقابت های وزنه برداری المپیک 2020 در سالن بین المللی توکیو، انجام خواهد شد.
| وزن |
نوع |
رکورددار مردان |
ملیت |
مقدار رکورد |
| 56 کیلوگرم |
یک ضرب |
حلیل موتلو |
ترکیه |
137 Kg |
| دو ضرب |
لانگ کینگوان |
چین |
170 Kg |
| مجموع |
لانگ کینگوان |
چین |
307 Kg |
| 62 کیلوگرم |
یک ضرب |
کیم اون گوک |
کره شمالی |
153 Kg |
| دو ضرب |
اسکار فیگوئرا |
کلمبیا |
177 Kg |
| مجموع |
کیم اون گوک |
کره شمالی |
327 Kg |
| 69 کیلوگرم |
یک ضرب |
گئورکی مارکوف |
بلغارستان |
165 Kg |
| دو ضرب |
گالابین بوئفسکی |
بلغارستان |
196 Kg |
| مجموع |
گالابین بوئفسکی |
بلغارستان |
357 Kg |
| 77 کیلوگرم |
یک ضرب |
لو ژیا ژون |
چین |
177 Kg |
| دو ضرب |
نجات رحیموف |
قزاقستان |
214 Kg |
| مجموع |
لو ژیا ژون |
چین |
379 Kg |
| 85 کیلوگرم |
یک ضرب |
جورجی آسانیزده |
گرجستان |
180 Kg |
| دو ضرب |
تیان تائو |
چین |
217 Kg |
| مجموع |
کیانوش رستمی |
ایران |
396 Kg |
| 94 کیلوگرم |
یک ضرب |
کوروش باقری |
ایران |
187 Kg |
| دو ضرب |
ایلیا ایلین |
قزاقستان |
233 Kg |
| مجموع |
ایلیا ایلین |
قزاقستان |
418 Kg |
| 105 کیلوگرم |
یک ضرب |
آندری آرامنائو |
بلاروس |
200 Kg |
| دو ضرب |
روسلان نورودینوف |
ازبکستان |
237 Kg |
| مجموع |
آندری آرامنائو |
بلاروس |
436 Kg |
| به اضافه 105 کیلوگرم |
یک ضرب |
بهداد سلیمی |
ایران |
216 Kg |
| دو ضرب |
حسین رضازاده |
ایران |
263/5 Kg |
| مجموع |
لاشا تالاخادزه |
گرجستان |
473 Kg |
