چطور با فرد خودشیفته رفتار کنیم: 10 نکته مهم و کاربردی
برخورد با فرد خودشیفته، یک موضوع پیچیده و گاهی طاقت‌فرساست. این افراد به دلیل نیاز شدید به تایید و توجه از دیگران، روابط عاطفی و اجتماعی خود را تحت تاثیر قرار می‌دهند. شاید شما هم با فردی مواجه شده‌اید که هر موقعیت اجتماعی را به فرصتی برای خودستایی و جلب توجه تبدیل می‌کند. در این شرایط، نحوه رفتار با فرد خودشیفته اهمیت زیادی پیدا می‌کند. در این مقاله به شما نشان خواهیم داد که چگونه می‌توانید با افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته تعامل و همزمان از سلامت روان خود مراقبت کنید.
خودشیفتگی چیست؟ نارسیست یعنی چه؟
خودشیفتگی یا نارسیست یک اختلال شخصیتی است که در آن فرد نسبت به خود دیدگاهی غیرواقعی و اغراق‌شده دارد. این افراد همواره خود را خاص و بی‌نظیر می‌بینند و به دیگران احساس حقارت می‌دهند. در واقع، فرد خودشیفته به جای اینکه به احساسات دیگران توجه کند، تنها به خود و نیازهای خود می‌پردازد. در نتیجه، آنها به شدت نیازمند تایید و تحسین هستند و از هر فرصتی برای برجسته‌سازی خود استفاده می‌کنند. این ویژگی‌ها در افراد مبتلا به انواع اختلال شخصیت خودشیفته نمایان می‌شود. به طور کلی، افراد نارسیست گاهی از خط قرمزهای اجتماعی عبور می‌کنند، بدون اینکه توجهی به احساسات و نیازهای دیگران داشته باشند.
علائم خودشیفتگی: چگونه بفهمیم با یک نارسیست روبه‌رو هستیم؟
برای اینکه بتوانید با فرد خودشیفته به طور بهتری تعامل کنید، ابتدا باید با علائم این اختلال آشنا شوید. افراد خودشیفته معمولاً رفتارهایی دارند که آنها را از دیگران متمایز می‌کند. در اینجا، برخی از علائم رایج این اختلال آورده شده است که باید به آنها توجه کنید:
-
افراد خودشیفته خود را فوق‌العاده و بی‌نظیر می‌بینند و معتقدند که فقط افرادی خاص می‌توانند با آنها هم‌سطح باشند.
-
آنها به شدت به دنبال تایید و تحسین از دیگران هستند و بدون این توجه، احساس می‌کنند که بی‌ارزشند.
-
این افراد نمی‌توانند احساسات دیگران را درک کنند و معمولاً نسبت به مشکلات دیگران بی‌تفاوت هستند.
-
افراد خودشیفته فکر می‌کنند که از دیگران برتر هستند و حق دارند که همیشه در مرکز توجه قرار بگیرند.
-
هرگونه انتقاد یا حتی کوچکترین اشاره به نقص‌هایشان، می‌تواند آنها را به شدت عصبانی یا ناراحت کند.
-
آنها همیشه در تلاشند که از دیگران پیشی بگیرند و در بیشتر مواقع حاضرند برای رسیدن به هدف خود، از روش‌های غیراخلاقی استفاده کنند.
-
فرد خودشیفته ممکن است حریم شخصی شما را نادیده بگیرد و بدون توجه به خواسته‌های شما، در زندگی‌تان دخالت کند.
-
آنها دیگران را ناچیز می‌بینند و تمایل دارند که همه چیز را فقط از دیدگاه خود ببینند.
-
بسیاری از اوقات افراد خودشیفته خود را قربانی شرایط و دیگران می‌بینند، حتی اگر در موقعیت‌های خاص، خودشان عامل اصلی مشکلات باشند.
-
این افراد ممکن است با استفاده از احساسات دیگران بازی کنند تا اهداف خود را پیش ببرند، بدون اینکه به عواقب آن توجه کنند.
علت بروز شخصیت خودشیفته؛ چرا افراد خودشیفته می‌شوند؟
اختلال شخصیت خودشیفته ریشه در عواملی مختلف دارد. در بسیاری از موارد، تربیت نادرست و یا تجربیات کودکی به شکل‌گیری این اختلال منجر می‌شود. برای مثال، برخی افراد ممکن است در دوران کودکی با تحسین‌های افراطی یا حتی بی‌توجهی به احساساتشان مواجه شده باشند، که این تجربیات منجر به نیاز شدید به تایید و توجه در بزرگسالی می‌شود.
به همین دلیل، فرد خودشیفته به دنبال تصدیق مداوم از محیط اطراف خود است. از سوی دیگر، فشارهای اجتماعی و فرهنگی، مانند تبلیغات و معیارهای غیرواقعی زیبایی و موفقیت، افراد را به سمت کمالگرایی سوق می‌دهد که در نهایت ممکن است تبدیل به ویژگی‌های فرد خودشیفته شود. در این زمان درمان کمالگرایی برای جلوگیری از این مشکلات بسیار حائز اهمیت است.
چگونگی رفتار با افراد خود شیفته
هنگام تعامل با فرد خودشیفته، نیاز داریم که بدانیم با فرد خودشیفته چگونه رفتار کنیم تا از خود دفاع و سلامت روانی‌مان را نیز حفظ کنیم. در اینجا به بررسی چند روش مؤثر برای رفتار با این افراد می‌پردازیم.
واکنش نشان ندهید
یکی از مهم‌ترین نکات در مواجهه با افراد خودشیفته این است که واکنش‌های احساسی خود را محدود کنید. آنها معمولاً از واکنش‌های شما برای رسیدن به اهداف خود استفاده می‌کنند. بنابراین، بهترین راه این است که در برابر رفتارهای تحریک‌آمیز آنها، خونسردی خود را حفظ کرده و وارد بازی آنها نشوید.
از رویارویی مستقیم اجتناب کنید
ویژگی‌های فرد خودشیفته به گونه‌ای است که اگر با آنها درگیر شوید، بیشتر احتمال دارد که وارد یک چرخه بی‌پایان از بحث و جدل شوید. بنابراین، بهتر است تا حد امکان از رویارویی مستقیم با آنها اجتناب کنید و در صورت لزوم، گفتگو را به صورت غیرمستقیم و از راه‌های دیگر پیش ببرید.
بگویید که به عمل کردن بیش از حرف زدن نیاز دارید
افراد خودشیفته معمولاً بیشتر به حرفهای بزرگ و وعده‌های توخالی علاقه دارند. برای اینکه با آنها ارتباط بهتری برقرار کنید، بهتر است که انتظارات خود را به وضوح بیان کنید و از آنها بخواهید که به جای صحبت کردن، اقدام کنند.
مرزها را حفظ کنید
افراد خودشیفته ممکن است مرزهای شما را نادیده بگیرند و وارد حریم شخصی‌تان شوند. یکی از مهم‌ترین کارها در رفتار با فرد خودشیفته این است که مرزهای مشخص و واضحی تعیین کنید و در برابر نقض آنها ایستادگی کنید.
یادآوری کنید که شما مقصر نیستید
افراد خودشیفته ممکن است شما را به خاطر مشکلات و ناکامی‌هایشان سرزنش کنند. در این مواقع، بسیار مهم است که به خود یادآوری کنید که شما مقصر نیستید و مشکلات آنها به شما مربوط نمی‌شود.
رفتار آنها را نپذیرید
اگر فرد خودشیفته شروع به تحقیر یا آسیب رساندن به شما کرد، نباید این رفتارها را بپذیرید. خصوصیات فرد خودشیفته باعث می‌شود که آنها برای رسیدن به اهدافشان، به راحتی شما را نادیده بگیرند و از مرزهای شما عبور کنند.
کمک حرفهای بگیرید
اگر احساس کردید که نمی‌توانید به تنهایی این وضعیت را مدیریت کنید، بهتر است از کمک‌های حرفهای بهره ببرید. مشاوره با روانشناس می‌تواند به شما کمک کند تا روش‌های مؤثری برای برخورد با فرد خودشیفته پیدا کنید.
عوارض اختلال شخصیت خودشیفته
اختلال شخصیت خودشیفته تاثیرات زیادی بر زندگی فرد و اطرافیان او می‌گذارد. این اختلال معمولاً موجب آسیب‌هایی در روابط عاطفی و اجتماعی می‌شود، زیرا فرد خودشیفته بیشتر به خود توجه دارد تا به نیازهای دیگران. در چنین شرایطی، افراد در اطراف فرد خودشیفته ممکن است احساس فرسودگی و ناامیدی کنند.
سخن پایانی
تعامل با فرد خودشیفته نیازمند استراتژی‌های خاص و درک دقیق از رفتارهای آنها است. در نهایت، اگر احساس می‌کنید که این روابط به سلامت روان شما آسیب می‌زند، باید به فکر جدایی از فرد خودشیفته باشید و به مرزهای شخصی خود احترام بگذارید.
