نان برنجی، نان خرمایی، نان شکری، بژی، کاک از سوغات های کرمانشاه می باشد اما این شهر زیبا علاوه بر ره آوردهای خوشمزه دارای آثار باستانی بی نظیری می باشد که گفته میشود آن را طهمورث دیوبند، پادشاه افسانهای پیشدادیان ساخته است و برخی نیز بنای آن را به بهرام پادشاه ساسانی نسبت میدهند.طاق بستان، کرمانشاه
طاق بستان یا «طاق وستان» در سمت راست ورودی شهر کرمانشاه، در شمالشرقی این شهر، مجموعهای از سنگ نگارهها و سنگ نبشتههای دوره ساسانی است که با فضای مرکبی از کوه، چشمه و آب به گردشگاهی مصفا و چشم اندازی دلانگیز بدل شده است.
پس از ورود به مدخل طاق بستان، نخستین سنگنگاره به اردشیر دوم مربوط است. اردشیر بین اهورامزدا و میترا قرار گرفته، روی خود را به سوی اهورامزدا برگردانده و با دست چپ حلقه مودت را از وی دریافت میکند. زیر پای شاه و اهورامزدا دشمن یا «اهریمن» بر زمین افکنده شده است. بعد از این نقش، طاق کوچکی قرار دارد که پیکره شاپور دوم و پسرش شاپور سوم بر آن دیده میشود. بالای هر کدام از این سنگ نگارهها در سطوری به خط پهلوی ساسانی صاحب نقش معرفی شده است.
در سومین بخش از این مجموعه، مدخل طاق از بالا تاپایین سنگ نگاره زیبایی از نقش فرشتگان بالدار، درخت زندگی، مجالس شکار گراز در بیشهزار و شکار مرغان و… بهجامانده است که همراه با نوازندگان، یک مجلس شادمانی را حکایت میکند. در پایین این نقش، سواری براسب، زره پوش و مسلح است که برخی آن را «نقش پیروز ساسانی» و برخی دیگر نقش خسرو پرویز میدانند.
غار پراو
این غار در کوه پراو از سلسله جبال زاگرس در شمال شهرستان کرمانشاه واقع شده است. غار پُراو بزرگترین غار آهکی دنیاست و ساختمان آن به دوران سوم زمینشناسی مربوط است. در داخل این غار ۲۶ حلقه چاه به عمقهای مختلف ۵ تا ۴۲ متر وجود دارد. دهانه غار به صورت سوراخ نسبتا کوچکی است که به فضاهای کوچک و بزرگ و شعب متعدد و سنگهای عظیم که در بین هر کدام از آنها حفرهها و پرتگاههایی بهوجود آمده، منتهی میشود. در آذرماه غار به وسیله «چکیده» و «چکنده»های یخی پوشیده میشود و زیبایی خاصی به آن میبخشد. صعود به این غار به تجهیزات پیشرفته غارنوردی نیاز دارد و افراد عادی نمی توانند داخل بروند.
مسجد جامع کرمانشاه
این مسجد از آثار قابل توجه اواخر دوره زندیه است که در سال ۱۱۹۶ هجری قمری توسط حاج علی خان زنگنه حاکم کرمانشاه به جای مسجد قدیمیتری بناشده است. آنچه از بنای قدیمی مسجد باقی مانده، بخشی از شبستان ستوندار و هشتی ورودی است. شبستانکنونی به غیر از محراب تزئینات خاصی ندارد. در گوشه جنوب غربی بنا، پلکانی برای دسترسی به بالاخانهایکه گویا زمانی قسمتی از مدرسه بود، ساخته شده است.
تکیه معاون الملک
حسینیه معاون الملک مشتمل بر سه بنای عباسیه، حسینیه و زینبیه است که در مرکز شهر کرمانشاه واقع شده است. تکیه ۲ حیاط و یک عمارت در میان دارد و دیوارهای حسینیه به طور کلی از کاشیهای گوناگون با رنگهای متنوع و زیبا پوشیده شده است. صورت رجال و بزرگان دوره قاجار بهویژه بزرگان مذهبی و عشایر کرمانشاه را با قلمی ظریف و رنگهای جذاب بر کاشیها نقش کردهاند. موضوع بعضی از کاشی کاریها به روایات، قصهها و داستانهای تاریخی و اساطیری و اخبار دینی و مذهبی مانند: بارگاه حضرت سلیمان، وقایع صحرای کربلا و عاشورا و رستم و سهراب مربوط است.
غار آسنگران
غار آسنگران در شمال غربی کوههای پررو در تنگهای به نام «تنگ کوه» در ۲۲ کیلومتری جاده کرمانشاه – سنندج قرار گرفته است. غار آسنگران چهارچاه به عمقهای ۴ ،۸ ،۱۶ و ۳۶ متری دارد که چاههای سوم و چهارم آن به هم راه دارند. در پایان غار، فضای استخر مانندی وجود دارد.
مسجد دولتشاه، کرمانشاه
این مسجد در میدان جوانشیر شهر کرمانشاه واقع شده و از آثار دوره قاجاری است که توسط محمد علی میرزای دولتشاه (حاکم کرمانشاه در سالهای ۱۲۲۱ تا ۱۲۳۷ هجری قمری و سرحددار عراقین) بناشده است. بنای مسجد دولتشاه در دوره اخیر تعمیر شده و سردر، صحن و شبستان زنانه و مردانه دارد. این مسجد به مسجد حاج ابوتراب معروف است و نام آن بر کتیبه کاشی سردر مسجد خوانده میشود
مسجد عمادالدوله، کرمانشاه
این مسجد در شهر کرمانشاه واقع شده و از آثار دوره قاجاری است. مسجد عمادالدوله به صورت چهار ایوانی بنا شده و مشتمل برسردر، صحن، ایوان، شبستان ستوندار و حجرههای متعدد است.
بر کاشی کاری ایوان مسجد، کتیبهای مشتمل بر قصیدهای در ذکر نام پادشاه – ناصرالدینشاه – نام بانی و تاریخ آن ۱۲۸۵ هجری قمری نوشته شده است. روی ایوانشرقی صحن مسجد، اتاقکی چوبین ساختهاند. ورودی مسجد از طریق این ایوان شرقی است که با در چوبیبزرگی به راسته زرگرها مرتبط میشود.
نقش گودرز دوم اشکانی، بیستون
در جهت شرقی نقش برجسته میتریدات روی همان صخره، نقش یکی از جانشینان او یعنی گودرز دوم (۵۱ – ۴۶ م) کنده کاری شده است. در این نقش پیروزی گودرز دوم بر رقیبش مهرداد نشان داده میشود. این نقش دو سوار مسلح به نیزه را نشان میدهد. در دست فرشته حلقه گل پیروزی دیده میشود. در پشت سر گودرز نقش یکی از نزدیکانش حکاکی شده است. کتیبهای به خط یونانی قدیم، نام این دو پادشاه را در برداشته که امروزه به جز نام گودرز، بقیه کتیبه محو شدهاست.
کتیبه بیستون ، بیستون
متن کتیبه بیستون در سال ۵۲۲ پیش از میلاد به دستور افسر جوان انگلیسی – هنری راولینسون – بر دل کوه حجاریشده به شرح جنگهای ۲٫۵ ساله داریوش و مبارزات او برای رسیدن به سلطنت را تشریح میکند.
بر گرداگرد نقوش بیستون، کتیبهای به سه خط و زبان پارسی باستان، ایلامی و آکدی به گویش بابلی نو که متداول آن زمان بود، نگاشته شده است. ترجمه ایلامی کتیبه در سمت راست نقوش و نسخه دوم آن در سمتچپ به موازات کتیبه پارسی باستان و متن بابلی آن در بالای نسخه دوم ایلامی بر سینه کوه کنده شده است. کتیبهها و ترجمههای تکمیلی اضافی نیز در اطراف دیواره تراشیده سمت راست دیده میشود. متن پارسیباستان کتیبه در ۴۴ سطر به خط میخی زیبایی بر سطحی صیقل خورده، کنده شده است.
داریوش هخامنشی در تمام کتیبهها هر بند را با این جمله آغاز میکند: «داریوش شاه میگوید» تکرار و بیان این جمله عظمت و قدرتی خاص به سبک نگارش کتیبه داده است. داریوش در سراسر کتیبه، پیروزی خود را خواست اهورامزدا دانسته و به این ترتیب تا حدی کتیبه رنگ دینی به خود گرفته است.
نقوش داریوش، صخره بیستون
این نقوش بر صخره بیستون به صورت برجسته کنده شده است. چهره اصلی این مجموعه، داریوش است که تاجی کنگرهدار بر سر دارد و پای چپ خود را بر سینه گئومات گذارده است. پشت سر او دو نفر از نگهبانان مخصوص ایستادهاند. بر بالای سر داریوش، نقش فَروَهر در پرواز است. فروهر در دست چپ حلقهای را که نشان پادشاهی است به داریوش هدیه میکند.
در برابر داریوش ۹۰ تن از شورشگرانکشورهای تابعه دست بسته و طناب برگردن، ایستادهاند. نقش داریوش در کوه بیستون، چون دیگر نقوش عهدهخامنشی، نشانهای از نفوذ هنر بابلی و آشوری در تمدن هخامنشی است.
فراتاش (فرهاد تراش)، بیستون
در جهت جنوب حجاری داریوش بزرگ در کوه بیستون، دیواره حجاری شده عظیمی قرار دارد که در بین مردم به «فراتاش» و «تخت فرهاد» معروف است و گفته میشود که در حدود هزارسال بعد از داریوش، به فرمان خسرو دوم ساسانی در کوه بیستون تراشیده شده است. اهالی منطقه حجاریهای فوق را کار فرهاد کوهکن میدانند و معتقدند که فرهاد در عشق شیرین زن خسرو پرویز، بدین کار سنگین تن درداده است.
داستان شیرین و فرهاد الهام بخش شاعران زیادی در این مرز و بوم شده که از جمله آن میتوان به مثنوی عاشقانه خسرو و شیرین نظامی گنجوی اشاره کرد. طول دیواره فراتاش ۱۸۰ متر است و در هیچ نقطهای از ایران هیچ کوهی به این اندازه تراشیده نشده است.