کمونیست معمولاً به یک حزب سیاسی اطلاق میشود که از نظریه سیاسی کمونیسم حمایت میکند و آنطور که از آثار کارل مارکس و فردریش انگلس الهام گرفته شده است. کشورهای مختلف احزاب کمونیست خود را دارند و این سازمان ها در استراتژی ها، سیاست ها و اجرا متفاوت هستند.
ایدئولوژی اصلی
1. مارکسیسم: بر اساس آثار کارل مارکس و فردریش انگلس، هدف اولیه کمونیسم ایجاد یک جامعه بی طبقه و بدون دولت است که در آن ابزار تولید به طور جمعی در اختیار باشد.
2. مبارزه طبقاتی: حزب کمونیست زندگی اجتماعی و سیاسی را مبارزه بین پرولتاریا (طبقه کارگر) و بورژوازی (طبقه سرمایه دار) می داند.
3. تغییر انقلابی: کمونیست ها معتقدند که انقلاب برای سرنگونی ساختارهای سرمایه داری و ایجاد جامعه کمونیستی ضروری است.
4. دیکتاتوری پرولتاریا: در ابتدا، یک دولت سوسیالیستی در حال انتقال برای از بین بردن ساختارهای سرمایه داری قبل از دستیابی به کمونیسم کامل ضروری است.
5. مالکیت جمعی: بر الغای مالکیت خصوصی تاکید می کند و از مالکیت جمعی وسایل تولید با هدف کاهش نابرابری ها حمایت می کند.
تاریخ و توسعه
1. مانیفست کمونیست (1848): نوشته مارکس و انگلس، اهداف کمونیسم و نظریه ماتریالیسم تاریخی را تشریح می کند.
2. انترناسیونال اول (1864-1876): یک سازمان بین المللی با هدف متحد کردن جناح های مختلف چپ، که نشان دهنده تلاش های سازمانی اولیه جنبش کمونیستی است.
3. انقلاب روسیه (1917): حزب بلشویک به رهبری ولادیمیر لنین، با موفقیت دولت موقت روسیه را سرنگون کرد و منجر به تأسیس اولین دولت سوسیالیستی جهان، اتحاد جماهیر شوروی، در سال 1922 شد.
4. کمینترن (1919-1943): هدف انترناسیونال کمونیستی ترویج کمونیسم جهانی بود. این حزب احزاب مختلف کمونیستی را در سرتاسر جهان تحت رهبری شوروی هماهنگ کرد.
5. مائو تسه تونگ و چین: حزب کمونیست چین به رهبری مائو تسه تونگ، جمهوری خلق چین را در سال 1949 پس از جنگ داخلی چین تأسیس کرد.
6. دوران جنگ سرد: در طول جنگ سرد، احزاب کمونیست نقش مهمی در ژئوپلیتیک جهانی ایفا کردند و اتحاد جماهیر شوروی و چین بازیگران اصلی آن بودند. بسیاری از کشورهای اروپای شرقی، آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین شاهد ظهور احزاب کمونیست یا نفوذ دولت بودند.
احزاب و جنبش های کمونیستی کلیدی
1. اتحاد جماهیر شوروی (1917-1991): حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی (CPSU) تا زمان انحلال آن در سال 1991 حزب حاکم اتحاد جماهیر شوروی بود.
2. چین: حزب کمونیست چین (CPC)، به رهبری شخصیت هایی مانند مائو تسه تونگ و بعداً دنگ شیائوپینگ، همچنان تنها حزب حاکم در چین است که بر اصلاحات اقتصادی قابل توجهی نظارت می کند و در عین حال دولت تک حزبی را حفظ می کند.
3. اروپای شرقی: چندین کشور بلوک شرق در طول جنگ سرد توسط احزاب کمونیست اداره می شدند، از جمله آلمان شرقی، لهستان و مجارستان.
4. ویتنام، کره شمالی، کوبا: نمونه های برجسته ای از دولت های کمونیستی که از طریق جنبش های انقلابی و حفظ حکومت تک حزبی تأسیس شدند.
5. احزاب کمونیست غربی: بسیاری از کشورها، به ویژه در اروپا، دارای احزاب کمونیستی با نفوذ بودند، اگرچه به ندرت به قدرت می رسیدند.
تاثیر و میراث
1. سیستم های اقتصادی: احزاب کمونیست سیستم های اقتصادی برنامه ریزی شده را با تمرکز بر صنعتی سازی و جمعی سازی با موفقیت و چالش های متفاوت اجرا کردند.
2. برنامه های اجتماعی: ترویج آموزش، مراقبت های بهداشتی و اشتغال به عنوان حقوق اساسی، که منجر به برنامه های رفاه اجتماعی می شود.
3. نگرانی های حقوق بشر: منتقدان کمونیسم بر حکومت استبدادی، فقدان آزادی سیاسی و نقض حقوق بشر در بسیاری از دولت های کمونیستی تاکید می کنند.
4. پایان جنگ سرد: فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991 کاهش قابل توجهی را در نفوذ جهانی کمونیستی نشان داد، اگرچه مناطق تحت تأثیر سیاست های گذشته باقی ماندند.5. اصلاحات و نوسازی: برخی از احزاب کمونیستی معاصر، مانند احزاب چین و ویتنام، اصلاحات اقتصادی و ادغام در اقتصاد جهانی را در حالی که کنترل سیاسی خود را حفظ کرده اند، پذیرفته اند.
تاثیر امروزی
امروزه، احزاب کمونیست همچنان بر سیاست جهانی تأثیر می گذارند، به ویژه در کشورهایی مانند چین که سرمایه داری دولتی با ایدئولوژی کمونیستی ترکیب شده است. در حالی که مدل ناب کمونیستی ترسیم شده توسط مارکس تا حد زیادی تکامل یافته یا کنار گذاشته شده است، ایده های بنیادی آن همچنان بر سیاست های اقتصادی و اجتماعی در سراسر جهان تأثیر می گذارد.
میراث حزب کمونیست پیچیده است و با آرمان های ایدئولوژیک برابری و واقعیت های تاریخی اجرای آن مشخص می شود که در زمینه های مختلف به نتایج متفاوتی منجر شده است. |