کشورها با چند ورزشکار به یک مدال المپیکی می‌رسند؟ | جایگاه قابل‌قبول ایران

علی امیری‌فر 08/14/2024 - 14:31 مشاهده پروفایل

1,347 مشاهده / 9 دیدگاه 6 10 6

راه‌های رسیدن به مدال المپیک، متنوع و جالب‌توجه است.

طرفداری | برای کسب هر مدال در المپیک، به چه تعداد ورزشکار نیاز دارید؟ این سوالی است که در کامنت‌های مربوط به مطلب موفق‌ترین کشورهای المپیک براساس جمعیت مطرح شد. جواب سرراستی ولی در این زمینه وجود ندارد. کشورهایی در این زمینه بهتر و کشورهای دیگری ضعیف‌تر عمل کرده‌اند. اینکه به چه دلیل کشوری در این آمار قوی یا ضعیف عمل کرده نیاز به کار گسترده‌ای دارد که جای پرداختن به آن، اینجا نیست. با این حال در ادامه راهکارهای رسیدن به موفقیت را در برخی از کشورهایی که بهتر عمل کرده‌اند، مرور خواهیم کرد.

هر چند المپین، یک مدال؟

در جدول زیر 15 کشور برتر تاریخ المپیک را در سمت راست و یک سری از کشورهای مهم دیگر را در سمت چپ قرار داده‌ایم. این کشورها با سیاست‌های مختلف پا به المپیک‌های مختلف گذاشته‌اند. برخی کشورها روی ورزش‌های تیمی سرمایه‌گذاری می‌کنند؛ در نتیجه با تعداد بسیاری ورزشکار، تنها شانس یک یا دو مدال را دارند. برخی دیگر روی ورزش‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که منجر به آن شود که ورزشکار نخبه‌ای مانند مایکل فلپس 28 مدال به تنهایی بر گردن آویزان کند. برخی روی همه‌ی ورزش‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند و برخی دیگر مانند هندوستان، چندان اهمیتی به رشته‌ای جز ورزش‌های غیرالمپیکیِ کریکت و کبدی نمی‌دهند. با این حال بررسی این جزئیات از حوصله‌ی این مطلب خارج است و تنها هدف بررسی آماری است.

با هم نگاهی به جدول بیندازیم:

کشورهای موفق در زمینه کسب مدال			سایر کشورها
نام کشور	تعداد المپین	تعداد مدال	نام کشور	تعداد المپین	تعداد مدال
ایالات متحده آمریکا	11523	2764	بلغارستان	1872	231
اتحاد جماهیر شوروی	3247	1010	کنیا	866	124
بریتانیا	8381	981	ترکیه	1205	111
فرانسه	7888	815	باهاما	160	16
چین	3924	727	جامائیکا	660	94
آلمان	5382	688	ایران	749	88
ایتالیا	6449	658	قزاقستان	789	78
استرالیا	6201	600	کره شمالی	448	61
ژاپن	5142	542	آذربایجان	335	56
مجارستان	4154	530	فنلاند	2359	305
سوئد	4250	514	نروژ	2050	171
روسیه	2444	423	نیوزیلند	2162	157
آلمان شرقی	1394	409	سوئد	4250	514
هلند	4267	356	عربستان سعودی	238	4
کانادا	5317	353	هندوستان	1382	41
کمتر از 5 المپین برای هر مدال - بین 5 تا 10 المپین برای هر مدال - بیش از 10 المپین برای هر مدال

چگونگی موفقیت کشورها در المپیک

المپیک میعادگاهی است که هر چهار سال یک بار، برای یک ماه تمام جهان را با خود همراه می‌کند. کشورها (چه غنی‌ترین و چه فقیرترین) به چشم چیزی مهم به المپیک نگاه می‌کنند. بخصوص موفقیت در المپیک می‌تواند نمادی از موفقیت سیاست‌های عمومی انگاشته شود. با این حال کشورها نگاهی متفاوت به سیاست‌های اینچنین دارند و راهکارهایی که دنبال می‌کنند گاهی جواب می‌دهد و گاهی خیر. بیایید وضعیت یک سری از کشورهایی که در این لیست هستند را بررسی کنیم:

شوروی: دولت شوروی سابق نگاهی ویژه به المپیک داشت. آنها المپیک را مانند رقابت برای رسیدن به فضا، راهی برای رسیدن به اهداف سیاسی می‌دیدند و به همین دلیل، مبالغ کلانی روی ورزش سرمایه‌گذاری می‌کردند. در حالی که معیارهای اقتصادی پیشرفت «نظری» یعنی وابسته بطرز تفکر شخص هستند، جدول مدال‌های المپیک چنین وضعیتی نداشتند و بدون هیچگونه جزئیات، کشورها را رده‌بندی می‌کردند. از سوی دیگر، در شرایطی که عمده‌ی مردم در یک سطح زندگی می‌کردند و امکان جابه‌جایی طبقه اجتماعی تقریباً غیرممکن بود، موفقیت ورزشی می‌توانست بهترین راه برای افراد در راه پیشرفت باشد. همینطور این احتمال را نمی‌توان به طور کامل رد کرد که احتمالاً برخی از مدال‌های شوروی در دوره‌ی حیات خود، با کمک موارد نیروزا به دست آمده است؛ مطالعه‌ی بیشتر. در خصوص آلمان شرقی و روسیه نیز تا حدی دلایل موفقیت مشابه بوده‌اند؛ با یک تغییر مهم و کارآمد: در آلمان شرقی دبیرستان‌های تخصصی برای هرکدام از رشته‌های ورزشی وجود داشت که بسیاری از ورزشکاران مدال‌آور از همین مدارس خارج می‌شدند.
ایالات متحده آمریکا: بدون شک تا حدی مانند شوروی، در خصوص آمریکا هم انگیزه‌های سیاسی را می‌توان (حداقل تا پایان جنگ سرد) دخیل دانست؛ چیزی که منجر به سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت دولتی بسیار طی قرن بیستم شد. با این حال مورد آمریکا پیچیده‌تر است. این عوامل نیز بسیار در خصوص موفقیت آمریکا موثر هستند:
- مدیریت و مربیگری سطح بالا. عموماً بهترین مربیان جهان (در رشته‌های غیر از فوتبال) در آمریکا مشغول کار هستند یا علاقه بسیاری دارند در این کشور کار کنند.
- سرانه امکانات ورزشی. طبق یک آمار، در حال حاضر 404 استادیوم ورزشی با گنجایش بیش از 10 هزار نفر در آمریکا فعالیت دارند.
- سرانه مصرف داخلی و در نتیجه رفاه همگانی
- سطح بالای ورزش در سطح دانشگاهی
- سرمایه‌گذاری خصوصی بسیار بالا در ورزش
- جمعیت بالا و متنوع و در نتیجه استعداد بالا در رشته‌های گوناگون
- پرچمداری مسئله‌ی نوآوری در زمینه ورزش
- رقابت جدی بین 50 ایالت آمریکایی و تمایل مردم و دولت محلی به رسیدن ورزشکارانشان به المپیک. در واقع رقابت داخلی در برخی رشته‌ها به شکلی است که قهرمان آمریکا، قهرمان جهان نیز خواهد بود.
چین: آنها از کشوری که با 273 ورزشکار به المپیک 1988 سئول (کشور همسایه) رفتند و با تنها 5 مدال طلا به خانه بازگشتند، به جایی رسیده‌اند که از المپیک 2000 تاکنون هیچگاه کمتر از 25 طلا به دست نیاورده و هیچوقت پایین‌تر از رتبه‌ی سوم نایستاده‌اند. به جز المپیک پکن 2008، آنها هیچوقت روی سکوی اول مدالی المپیک نایستاده‌اند اما فاصله‌ی زیادی تا این کار در المپیک پاریس نداشتند و در روز آخر ایالات متحده به حکم تعداد مدال نقره‌ی بیشتر به صدر جدول رفت. دلایل موفقیت چین را می‌توان در این عوامل دید:
- رشد اقتصادی که از اواسط دهه نود شتاب گرفت، باعث شد که چین بتواند مبالغی درشت روی ورزش سرمایه‌گذاری کند.
- سیستم استعدادیابی یکپارچه‌ی چین طی دهه‌های اخیر کار خود را به خوبی انجام داده است. آنها از سنین بسیار کم، بهترین استعدادها را از هر نقطه‌ی کشور در هر رشته‌ای شناسایی کرده و پرورش می‌دهند. شیوه‌هایی که گاهی بسیار بی‌رحمانه است و صدای ناظران بین‌المللی را در می‌آورد.
- دولت چین به خاطر مسائل سیاسی، علاقه‌ی بسیاری به موفقیت ورزشی دارد. آنها در مقطعی تلاش کردند با تزریق سرمایه به فوتبال، به قدرتی جهانی در این رشته تبدیل شوند اما ناکام ماندند. پس در نتیجه بیش از پیش، تمرکز را روی رشته‌های مدال‌آوری که در آن استعداد دارند گذاشتند.
- در فرهنگ چینی، مسئله‌ی سخت‌کوشی برای بهترین بودن یکی از مهم‌ترین چیزهایی است که مردم به آن باور دارند.
- چینی‌ها روی تکنولوژی‌های مربوط به ورزش سرمایه‌گذاری دولتی کلانی انجام داده‌اند.
- سیاسیت‌گذاری چینی‌ها به گونه‌ای است که روی ورزش‌های سرمایه‌گذاری می‌کنند که ممکن است شانسی برای کسب مدال داشته باشند و از سویی مدال‌های زیادی در آن داده می‌شود.
کنیا: وقتی صحبت از المپیک می‌شود، کنیا یکی از کشورهایی است که نظرات بسیاری را به خود جلب می‌کند. کشوری مسیحی در شرق آفریقا که در هیچ عامل اقتصادی‌ای نمی‌توان دلیلی برای موفقیت ورزشی‌شان جست. آنها سلاطین دویدن هستند. از 39 طلای کنیا در تاریخ المپیک، 38 تای آنها در ماده‌های مختلف «دو» هستند؛ از هشتصد متر تا ماراتن. دلایل موفقیت کنیا را می‌توان به این صورت برشمرد:
- مسائل جغرفیایی بسیار دخیل است. کنیا کشوری مرتفع است که باعث می‌شود برای دوندگان مسافت‌های طولانی، جایی ایدئال برای تمرین و افزایش ظرفیت ریه باشد.
- دوندگان کنیایی از قبیله‌ای به نام کالنجین می‌آیند که ماهیچه‌هایی بدون چربی و مچ پاهایی نازک دارند و در کارآمدی استفاده از اکسیژن سرآمد هستند.
- دوندگان کنیایی شیوه‌ای گروهی برای تمرین دارند که به fartlek معروف است. در این شیوه آنها به شکلی هماهنگ شتاب را کم و زیاد می‌کنند تا سرعت و استقامت را افزایش دهند.
- مسئله‌ای فرهنگی نیز وجود دارد. دویدن تا حد بسیاری ریشه در فرهنگ و تاریخ اخیر کنیا دارد. مردم با نگاه تحسین به دوندگان کشور خود نگاه می‌کنند و می‌خواهند شبیه به آنها باشند.
- موفقیت در المپیک، تنها راه نجات از فقر برای بسیاری از مردم کنیا است.

نظر شما چیست؟ چه دلایل دیگری را می‌توان در موفقیت کشورهای موفق و عملکرد بد برخی کشورها در المپیک دخیل دانست؟ چطور یک سری کشورهای مرفه سرمایه‌گذاری فراوانی روی ورزش انجام داده اما به موفقیتی چشمگیر نرسیده‌اند؟