لارستان سرزمین دوست داشتنی و خودمانی در همسایگی آفتاب، دیاری زیبا با تاریخی احساس برانگیز كه «ایراهستان» نام داشت و مركز دانش و فرهنگ اسلامی بود.
لارستان سرزمینی از خطه جنوب كه همیشه گرم و با صفاست،شامل بخش های اوز، بنارویه،بیرم، جویم، عمادده،گراش و مركزی كه هر كدام از این بخشها با داشتن مردمی شیرین گفتار(لهجه اچمی) و شیرین رفتار و محل زندگی آدمیان سخت كوش و بردبار و نگه دارنده آثار و اماكن تاریخی كه میتوان آنها را موزه زنده به شمار آورد، است.
جنوب فارس سرزمینی كه دیار آفرینندگی و نو آوری و محل فرهنگ والای انسانی بوده و چه بسا ارزشهای پایدار و پر رونق روحانی و هنری كه در ادوار دور و نزدیك از چشمه سار سرشار و پر فیض این مكان جوشیده و تشنگان حقیقت و زیبایی را سیراب ساخته است. لارستان بزرگ كه امروز به چندین بخش تقسیم شده است سرزمین پاكیها و صمیمیتهاست كه همسایگی آفتاب گرمی بخش دلهای سرد شده است.
سرزمینی كه سرسختانه با طبیعتی نابهنجار و سرسخت تر از خود جنگیده،كوهها را شكافته تا به چشمه یا بركهای برسد و بركهها ساخته تا رحمت اللهی را ارج نهاده و استفاده كند و حتی برای گذران زندگی از نوشیدن آب شور و تلخ نیز ابایی نداشته و ندارند.
هر كجا بركهای نشسته به خاك
بی شك آنجاست مرز لارستان
گر بهارش بگسترد دامن
میشود قالی بهارستان
لارستان را باید دید و با مردمانش باید نشست و با گفتار شیرین(اچمی اش)همنوا شد.
شهرستان لارستان از شهرستانهای جنوبی استان فارس كه به دلیل مجاورت با استان هرمزگان و حوزه خلیج فارس،جذابیت خاصی برای گردشگران ایرانی و خارجی مقیم كشورهای حاشیهای خلیج فارس دارد، زبان لارستانیها كه بازمانده زبان دری و گویش زمان پهلوی ساسانی جنوب و معماریهای بكر اماكن تاریخی و فرهنگی،صنایع دستی و سوغات محلی آن بهویژه «حلوای مسقطی» همه و همه به جذابیت لارستان افزوده است.
موقعیت خاص جغرافیایی لارستان آن را در مسیر اصلی گردشگری استان فارس قرار داده است كه مسیرها مختلفی برای دسترسی به آن موجود است:
۱) مسیرشماره یك:«شیراز- فیروزآباد- قیر-خنج-اوز-گراش-لار-بندر عباس» كه دارای آثار تاریخی و تفرجگاههای زیبا و ارزشمندی همچون كاخ اردشیر فیروزآباد،قلعه دختر،چشمه سبز، آسیاب قیر، بقعه شیخ شعیب، مناره شیخ دانیال، سد دولت ابراهیمی، سر در مسجد جامع، مقبره امرای میر شریف در شهر خنج و بقعه سلفی، بركه ملا محمد و حاج رئیس و ده بركههای فاریاب میرعبدالله، خانههای سوداگر، كرامتی، هوشیار، حسین نیا، زرنگار، قلعه پرویزه، تل قلعه عبدالقادری فیشور،تل قلعه زیر دهود، كاروانسراهای سیفا، معلم كثیر و لرد میری، بقعه عبدكثیر،بافت قدیم شهر و حمامهای سوداگر و ملامحمد و آثار خرابههایی بزرگ و ساختمان بزرگ دانشگاه پیام نور مركز اوز كه بزرگترین دانشگاه كشور است،
در شهر زیبای اوز،قلعه همایون دژ، سد تنگاب، حسینیه آخوند، بركه چهارتاخ در گراش و كلیه آثار تاریخی ارزشمند در شهر لار كه در مسیر شماره دو به آن خواهیم پرداخت.
۲) مسیرشماره دو:«شیراز-جهرم-منصورآباد-لار-بندرعباس»این مسیر در عهد صفویه رونق بسیار داشته است و كاروانسراهای خواجه عبدالحسن، شترخانه صفی قلی خان، پشته سنگر، گلشن، بست فاریاب، چهاربركه، چشمه رحمت آباد، امامزاده بریز، چشمه زاهد رستم، قلعه گبری دهكویه، مسجد جامع دهكویه، امامزاده میراسمائیل، حمام و قلعه قدیمی كورده، امامزاده میر ابراهیم، آسیاب آبی لار، آب باریك، قلعه اژدها پیكر، بازار قیصریه، خانه محمودی، خانه قنادی، بركه معتمد، دهن شیر، باغ نشاط، ،حمام نشاط، پیرسرخ، ساباط حاج علی وكیل، قلعه قدمگاه در شهر تاریخی،فرهنگی و تجاری لار،حمام میردرویش عالی،بند سی و نه تایی هرمود، كوه شب كه بلندترین كوه لارستان است، چار طاقی كمرو، منطقه حفاظت شده هرمود با جانوران منحصر به فرد حفاظت شده است.
۳) مسیر شماره سه: «شیراز-فیروزآباد-قیر خنج-اوز-گراش-لار-خور-بستك-بندر لنگه» كه در این مسیر علاوه بر اماكن یاد شده در مسیر شماره یك میتوان از مسجد جامع، عصارخانه، حمام و قلاع خور، دشتهای زیبای سه نخود و نیمه، كاروانسرای نیمه، كوه نمكی كه یكی از دوگنبد نمكی ایران است، قلعه هرمود باغ،مسجد جامع زروان، غاربن و ودعماد،امامزاده شاه قتال و نخلستانهای هرمود باغ است.
۴) مسیر شماره چهار:«لار-گراش-اوز-ارد-فداغ-بیرم-عسلویه» كه آب گرم و نخلستانهای ارد، آسیاب فاریاب بیرم، امامزاده شاه زند و مسجد جامع، امامزاده، قلعه كریشكی،قلعه گبریو و سدگلیگمپو(ساسانی)از جاذبههای قابل دیدن است.
۵) مسیرشماره پنج: «شیراز-جهرم-منصورآباد-بنارویه-جویم-اوز-لار» آتشكده آذر كاریان كه یكی از سه آتشكده ایران محسوب میشود و در زبان محلی با آن(قلعه تشی)میگویند، آثار تاریخی فراوان در شهرهای بنارویه و جویم، مسجد جامع و مقبره پیر منصور در كوره، قلعه زیر دژ در مسجد جامع هود،حمام قلات، مسجد و آبشار بیدشهر بافت قدیم كهنه، بقعه شیخ محمد مراد، طاق دامن كهنه و مقابر و تالاب بزرگ و زیبای روستای هیرم كه به دریاچه هیرم معروف است و قسمتی از آب چشمه گرم آن برای امراض پوستی مفید كه به آبباد هیرم اشتهار دارد و همچنین دشت كوره كه زمستانها پر آب و سرسبز میشود،از آثار و جاذبههای گردشگری در مسیرهای پنجگانه شهرستان لارستان به شمار میآیند.
امسال كه بارندگی مطلوب بوده دشت و صحراهای این سرزمین مملو از گلهای دلفریب و شامه نواز وحشی الوان است. سفر به مناطق جنوبی مانند بندر عباس،بندر لنگه،قشم و كیش از طریق لارستان بسیار با صفاست