| برنامه ویژه معرفی تیم‌های یورو و یادآوری بازی کلاسیک. قسمت اول. ترکیه. |
ترکیه باید تیمی جذاب باشد که در 20 سال اخیر فقط به سه تورنمنت مهم صعود کرده اما در دو مورد از این رقابت‌ها به جمع چهار تیم پایانی راه پیدا کرده است.
اسم فوتبال ترکیه که می‌آید همهٔ مردم یاد عملکرد تیم ملی ترکیه در جام‌جهانی ۲۰۰۲ میفتند، تیمی که با ستارگانی نظیر حسن شاش، هاکان شوکور، موزی عزت، لیهات قهوهچی و امره بلوز اوغلو موفق به کسب مدال برنز جام‌جهانی فوتبال شد. اما داستان فوتبال ترکیه صرفاً مربوط به جام‌جهانی ۲۰۰۲ نمی‌شود. از برد ۲-۱ آلمان غربی فرینز والتر در برلین تا پیروزی برابر "مجارهای قدرتمند" در سال ۱۹۵۶، فوتبال ترکیه در این مقطع با بازیکنانی مثل متین اتکای، لفتر کوکوکاندیس و فاتح تریم تبدیل به تیمی قدرتمند و مقتدر شده بود. بگذریم،
بعد جام‌جهانی ۲۰۰۲ فوتبال زیر نظر دولت لیبرال پیشرفت زیادی نکرد و مسلما حضور یک مربی با پرستیژ و شخصیت می‌توانست خیلی به فوتبال ترکیه کمک کند. اما هیچ‌کس فکر نمی‌کرد که آن مربی وینچزو مونتلا باشد. مربی ای که شاید همه به چشم یک بازنده به او نگاه می‌کردند اما به یکباره شرایط فوتبال ترکیه را تغییر داد... اوضاع برای مونتلا در ترکیه اصلا آسان نبود. از موضوعات مختلف که بگذریم حتی زمین تمرین، سالن بدنسازی و... نیز در ترکیه مدرن و به روز نیستند. وینچزو مونتلا نیز سعی بر رفع این مشکلات دارد اما با توجه به نزدیک شدن به مسابقات یورو، فرصت برای مرد ایتالیایی بسیار کم است.
اما فارغ از تمام این موارد، تیم ملی ترکیه از بازیکنان با استعداد و جوانی برخوردار است که هرکدام می‌توانند ستارهٔ تیم ملی فوتبال ترکیه باشند. بگذریم. گروه ترکیه در مقدماتی یورو گروه عجیبی بود. از همگروهی با ارمنستانی که همواره در طول تاریخ دشمن ترک‌ها بوده تا همگروهی با کرواسی قدرتمند و ولز، شکست برابر کرواسی در بورسا و تساوی برابر ارمنستان، قطع همکاری با اشتفان کونتس آلمانی و روی کار آمدن وینچزو مونتلای ایتالیایی، اینکه چرا استفان کونتس در شرایطی که تیمش شرایطی عالی داشت با فدراسیون ترکیه قطع همکاری کرد خود موضوع جدایی است اما موضوعاتی برای ترکیه فراتر از صرفا یک صدرنشینی بود.
اینکه چقدر از مشکلات سال‌های گذشته ترکیه تقصیر مربی‌های تیم ملی ترکیه بود یا چقدر تقصیر سیاست‌های لیبرال ترکیه بود مورد بحث نیست، چرا که هیچ مربی ای نتوانسته در ترکیه از تیر تیز انتقادات در امان بماند. ایده‌ٔ بزرگ او، بازی دادن به بازیکنانی مثل گونوک بود که جواب نداد و تغییرات متعدد او در ترکیب هم ثمری نداشت. اما با روی کار آمدن وینچزو مونتلا اوضاع تغییر کرد. پیروزی ۱-۰ برابر کرواسی در اوپوس آرنا با تک گل ییلماز، صدرنشینی گروه D و صعود به یورو، دستاورد حضور وینچزو مونتلا در اولین تیم ملی دوران مربیگری خود چیزی بیشتر از اینها بود.
نقطهٔ قوت ترکیه چیست؟
نقطه قوت بزرگ ترکیه در دور مقدماتی خط دفاعی این تیم بود که باردکاجی و آکایدین شاید فیزیکی‌ترین و سنتی‌ترین زوج این رقابت‌ها را تشکیل دادند. ترکیه با اشتفان کونتس و وینچزو مونتلا کمتر از هر تیم دیگری در مسابقات انتخابی گل خورد، هر چند به نظر می‌رسد که نتایج سال گذشته ترکیه با کونتس و مونتلا شامل پیروزی ۲-۱ برابر ارمنستان، یک شکست و یک پیروزی ۱-۰ برابر کرواسی، پیروزی ۴-۰ برابر لتونی نه چندان قدرتمند، این نتایج همخوانی درستی با شهرت ترکیه به عنوان یک تیم هجومی ندارد اما احتمال دارد که ترکیه با سیستم هجومی‌تری قدم به مسابقات یورو بگذارد. احتمالی که بستگی به گروه ترکیه در یورو دارد...
بازی کلاسیک با چک
ترکیه در شرایطی با چک هم‌گروه شده که این دو تیم شاید یکی از جذاب‌ترین دیدارهای یورو 2008 را رقم زدند. اگر نگوییم جذاب‌ترین دیدار یورو ۲۰۰۸ قطعاً بازی ترکیه و جمهوری یکی از جذاب‌ترین و مهیج‌ترین دیدارهای آن دورهٔ مسابقات بود. بازی که در آن شاهد اتفاقات زیادی بودیم و در نهایت این ترکیه بود که موفق شد شکست دوگله را با پیروزی ۳ بر ۲ عوض کند تا دیداری که تا دقیقهٔ هفتاد و پنجم مسابقه با پیروزی ۲-۰ جمهوری چک همراه بود تبدیل به پیروزی ۳-۲ برای ترکیه شود. دو تیم در شرایطی به مصاف هم می‌رفتند که هر دو امتیازهای یکسانی در جدول رده‌بندی مسابقات داشتند و برای صعود به دور بعد باید حتماً این مسابقه را پیروز می‌شدند، در ابتدای بازی این جمهوری چک بود که بازی بهتری به نمایش گذاشت اما سرانجام این ترک‌ها بودند که با طوفان ۱۵ دقیقه ای لیهات قهوهچی و دوستانش برندهٔ این بازی شوند. مقدمه کافی است، برویم سراغ این مسابقهٔ جذاب!
حتی قبل از شروع بازی بسیار معلوم بود که این بازی قرار است یک بازی مهیج باشد. هواداران ترکیه ساعت‌ها قبل به ورزشگاه ژنو آمده بودند تا این دیدار را ببینند، در ابتدای بازی بازیکنان جمهوری چک تحت تاثیر هواداران ترکیه قرار گرفتند، اما در ادامه این چکی‌ها بودند که بهتر بازی کردند، بگذریم. بازی بسیار پر برخورد دنبال می‌شد و داور آن مسابقه، پیتر فروفلد تنها در دو دقیقهٔ ابتدایی مسابقه دو بار به بازیکنان ترکیه کارت زرد نشان داد، یکی به محمود توپال برای بازی خطرناک و دیگری به نیهات برای تکل خطرناکش روی پای یان کولر. ترک‌ها در ادامهٔ بازی باز هم این بازی خشن و فیزیکی را ادامه دادند. رسانه‌های جمهوری چک بعد از بازی گفتند تنها تاکتیک ترک‌ها در آن بازی خطا کردن بوده است! کارشناسان فوتبال نیز بعد از بازی گفتند هدف ترک‌ها این بوده که بازیکنان جمهوری چک را بترسانند... بگذریم. دقیقهٔ ۳۴ مسابقه، یک سانتر از سوی بازیکنان جمهوری چک، توپ به روی سر یان کولر می‌آید و کولر دو متری موفق می‌شود تا دروازهٔ ترکیه را از نزدیکی‌های نقطهٔ پنالتی و از فاصلهٔ حدود نه متری باز کند. از دست ولکان دمیرال، گلر مسن و باتجربهٔ ترک‌ها نیز هیچ کاری بر نمی‌آید تا توپ دور از دستان او وارد دروازه شود، هواداران ترکیه ساکت می‌شوند و هواداران جمهوری چک ورزشگاه را روی سرشان می‌گذراند. جمهوری چک ۱-۰ ترکیه.
هواداران ترکیه دیگر کاملاً ساکت شده بودند، زیرا تیمشان علی‌رغم اینکه یک گل از حریف عقب بود فوتبال کاملاً بی‌کیفیت و بدی بازی می‌کرد. چکی‌ها نیز بعد از گل اول بیشتر در لاک دفاعی بودند و بسیار با احتیاط بازی می‌کردند و بیشتر در یک سوم دفاعی خودی بودند. اما ترک‌ها نیز توانایی حمله کردن نداشتند و بیشتر در زمین خود پاس‌کاری می‌کردند تا نیمهٔ اول مسابقه با نتیجه یک بر صفر به سود جمهوری چک به پایان برسد با این نتیجه جمهوری چک به دور بعد صعود می‌کرد و شاگردان فاتح تریم باید با رقابت‌های یورو وداع می‌کردند.
با شروع نیمهٔ دوم این بازیکنان جمهوری چک بودند که به سمت دروازه حریف حمله می‌کردند و ترک‌ها فقط دفاع می‌کردند، انگار نه انگار که یک گل از رقیب عقب هستند و در حال حذف شدن از رقابت‌های یورو هستند. فاتح تریم با دیدن شرایط بازی در نیمهٔ دوم شروع به تعویض‌های تهاجمی می‌کند. او ابتدا صبری ساروغلوی مهاجم را به جای سمیه سنتورک به زمین بازی آورد و سپس کولیم کریم ریچاردز، وینگر اصالتا انگلیسی و سرعتی را به زمین مسابقه آورد.
اما بازیکنان جمهوری چک کماکان حمله می‌کردند و اگر مهاجمین جمهوری چک و مخصوصاً یان کولر دقت بیشتری به خرج می‌دادند جمهوری چک می‌توانست گل‌های بعدی را نیز وارد دروازهٔ ترک‌ها کند. اما ترک‌ها کماکان از موقعیت ساختن عاجز بودند. در همین شرایط یان کولر مقابل دروازهٔ ترکیه صاحب یک موقعیت خوب شوت‌زنی شد. اما به علت بارانی بودن هوا و همچنین سستی زمین او موفق نشد که شوت خوبی را بزند و شوت وی توسط گلر ترکیه، وولکان دمیرال دفع شد و به اوت رفت. روی همان ضربهٔ اوت این یاروسل پیشاریل بود که موفق شد تا با یک ضربهٔ والی زیبا اختلاف را دو برابر کند. ۲-۰ به سود جمهوری چک.
هواداران ترکیه دیگر کاملاً ناامید شدند. فاتح تریم شروع به اعتراض به داور چهارم کرد. او اعتقاد داشت که داور باید اجازه می‌داد که تعویض سوم ترک‌ها نیز انجام شود و بعد بازی شروع شود. اما داور بازی هیچ اهمیتی به حرف‌های فاتح تریم و داد و فریادهای وی نداد تا ترک‌ها دوباره بازی را از میانهٔ زمین آغاز کنند.
تنها ۱۶ دقیقه به پایان بازی مانده بود و این جمهوری چک بود که با این نتیجه راهی دور بعد می‌شد. هواداران چک سر از پا نمی‌شناختند و تیمشان را تشویق می‌کردند. اما در شرایطی که همه فکر می‌کردند که این جمهوری چک است که برندهٔ این مسابقه و راهی دور بعدی مسابقات می‌شود سروت سرین، مدافع میانی ترکیه با یک پاس خوب توپ را به همیت آلتینتوپ رساند و همیت آلتینتوپ با چند دریبل پیاپی و فراری عالی موفق شد تا یک پاس کات‌بک را به آردا توران بدهد تا بازیکن آینده دار ترکیه موفق شود تا با یک ضربهٔ بسیار زیبا دروازهٔ پیتر چک، گلر چلسی را باز کند. ۲-۱ به سود جمهوری چک. با این نتیجه کماکان جمهوری چک شش امتیازی می‌شد و به دور بعدی یورو صعود می‌کرد. این بار بازیکنان چک بازی را از میانهٔ میدان آغاز کردند.
هواداران ترکیه دوباره ورزشگاه ژنو را روی سرشان گذاشتند. تنها ۴ دقیقه به پایان مسابقه باقی مانده بود که هامیت آلتینتوپ تو موفق شد با یک سانتر بسیار زیبا توپ را به مقابل دروازهٔ پیتر چک ارسال کرد تا پیتر چک با سیوی ناقص توپ را دو دستی تقدیم نیهات قهوهچی کند و نیهات قهوهچی نیز به آسانی بازی را برابر کند. ۲-۲ برابر، با این نتیجه بازی باید به وقت‌های اضافه و حتی ضربات پنالتی می‌رفت.
دیگر هیچ کدام از هواداران ترکیه روی صندلی‌های خود نشسته بودند. انگار آنها منتظر این گل بودند. تماشاگران ترکی از زن و مرد با در ورزشگاه بالا و پایین می‌پریدند و شادی می‌کردند، آنها در آن لحظات شادترین انسان‌های روی کره زمین بودند. فاتح تریم و شاگردانش کاری بزرگ کردن بودند. آنها موفق شده بودند که خود را از منجلاب حذف از یورو نجات دهند. تنها یک دقیقهٔ بعد با یک پاس خوب قهوه چی را در برابر دروازهٔ جمهوری چک صاحب توپ می‌کند و نیهات هم دیگر معطل نمی‌کند و پیتر چک را برای سومین بار در این مسابقه مغلوب می‌کند. ترک‌ها از رقیب خود جلو میفتند... بازیکنان جمهوری چک یکدیگر را مات و مبهوت نگاه می‌کردند. حالا دیگر صعود آنها به دور بعد در حاله‌ای از ابهام قرار داشت. بازیکنان چک بار دیگر بازی را از میانهٔ میدان آغاز کردند و دوباره شروع به حملات پردامنهٔ خود کردند. اما هرچه که بازیکنان جمهوری چک می‌زدند به در بسته می‌خورد. ترکیه هم دیگر آن تیم دست و پا بستهٔ اول بازی نبود و بازیکنان این تیم بارها تا آستانه باز کردن دروازه جمهوری چک رفتند. دقیقه ۹۱ مسابقه، یک ارسال از بازیکنان جمهوری چک روی سر یان کولر. خروج وولکان برای دفع توپ و برخورد وی با یان کولر و اخراج گلر ترک‌ها... بازیکنان ترکیه برای اینکه وولکان از بازی اخراج نشود خودشان را به آب و آتش می‌زنند. اما داور به فریادهای آنها اعتنا نمی‌کند و وولکان با تجربه از زمین بازی خارج می‌شود تا ترک‌ها بازی را ده نفره ادامه دهند. ترکیه دیگر تعویضی هم ندارد و بنابراین تونجای به درون دروازه می‌رود تا در دقایق باقی مانده از دروازهٔ ترک‌ها محافظت کند. تونجای دست‌هایش را رو به آسمان بلند کرد و با خدای خود راز و نیاز می‌کند. جمهوری چک دیگر مجال نفس کشیدن به ترک‌ها نمی‌دهند و فقط به روی دروازهٔ ترکیه حمله می‌کنند. اما انگار دروازه ترکیه طلسم شده است. دقیقهٔ ۹۶ بازی. داور در سوت خودش می‌دمد و ترکیه به دور بعدی یورو ۲۰۰۸ سقوط می‌کند... پایانی نه چندان خوب برای جمهوری چک.
