این روزها برخی دوستان عزیزی که سن پایین تری دارند مقایسه های عجیبی رو مطرح میکنند. مثلا مقایسه زیدان و توماس مولر. بعضی ها اعتقاد دارند زیدان و رونالدو نازاریو و حتی پله بازیکنای بولد شده ای هستن و تعریف و تمجیدهایی که ازشون میشه، بیشتر بخاطر نوستالژی پرستی هست. برای همین تصمیم گرفتم این مطلب رو به اشتراک بزارم تا این موضوع برامون روشن تر بشه.
مشکل اول: وسواس شدید برای مقایسه بازیکن ها از نظر آماری و نتیجه گیری بر اساس آمارها
کریستیانو و مسی بدون هیچ شکی جز بهترین های تاریخ هستند و آمارهای فرازمینی از نظر گل و پاس گل داشتن. طی سال های رقابت این دو نفر، فن هاشون برای اثبات برتری بازیکن مورد علاقشون به آمار گل و پاس گل رجوع میکردن. اما آیا واقعا درست هست که ما دو هافبک رو هم بر این اساس آمار گل و پاس گل مقایسه کنیم؟ یا حتی اینکه دو مهاجم رو فقط بر اساس گل و پاس گل مقایسه کنیم؟
1. نیمار، روبرت لواندوفسکی، کریم بنزما، ابراهیموویچ، لوییس سوراز و ادینسون کاوانی، آمار گلزنی بهتری نسب به رونالدو نازاریو دارند و سرخیو آگوئرو و هم تقریبا آمار برابری با نازاریو داره. اگه صرفا آمار رو در نظر بگیریم به نظر میرسه رونالدو نازاریو بولد شده هست ولی بد نیست برای روشن شدن موضوع نگاهی به این آمارها هم بندازیم:
رائول گنزالس آمار گلزنی بهتری نسب به رونالدو نزاریو داشت و ساموئل اتوئو و داوید ویا هم تقریبا آمار برابری داشتند ولی هیچکس حتی برای شوخی هم به ذهنش نمیرسید این بازیکن های بزرگ رو با رونالدو نازاریو که در سطح دیگه ای بود مقایسه کنه.
2. بازیکنایی مثل فرانک لمپارد، استیون جرارد، سسک فابرگاس و ژاوی هرناندز آمار (گل + پاس گل) بهتری نسبت به زیدان دارند. پس به نظر میرسه زیدان بولد شده هست.
سسک فابرگاس آمار بهتری نسبت به ژاوی و اینیستا داره. فابرگاس بازیکن بزرگیه ولی کسی میتونه با اتکا به آمار ادعا کنه که از ژاوی، زیدان و اینیستا بازیکن بزرگتریه؟ مروانه فلینی برای تیم ملی بلژیک بیشتر از اینیستا برای بلژیک گل زده. آمار گلزنیش برای منچستر و اورتون هم با آمار گلزنی اینیستا برای بارسلونا تقریبا برابره ولی کسی میتونه حتی به شوخی این دو نفر رو با هم مقایسه کنه؟ تاثیر گذاری اینیستا صرفا محدود میشه چرا با اینکه مودریچ و کروس آمار گل+پاس گل مشابهی دارن فقط مودریچ هست که با بزرگان مقایسه میشه و کروس رو صرفا به عنوان یکی از بهترین های نسل خودش میدونن؟
دوستان عزیز آمار نه تنها همه چیزو نشون نمیده، بلکه میشه گفت حتی 10 درصد هم برای مقایسه بازیکن ها کاربرد نداره. بخصوص برای هافبک ها که ملاک های آماری دیگه ای هم دارن که خیلی هاش برای بازیکن های قدیمی تر در دسترس نیست. برای مهاجم ها هم قطعا آمارهای دیگه ای هست که بشه مقایسه کرد.
دوستان عزیز شما باید لایو بازی زیدان رو برای یووه و رئال و تیم ملی فرانسه دیده باشین. شما باید با هیجان برای دیدن بازی هایی مثل انگلیس فرانسه یورو 2004 و برزیل فرانسه جام جهانی 2006 پای تلویزیون نشسته باشین تا بتونین درست قضاوت کنید. شما باید هنرنمایی زیدان توی سن 34 سالگی جلوی امثال رونالدو نازاریو، رونالدینیو رو دیده باشین. باید تسلط روی توپ و تکنیک زیدان رو توی بازی های بزرگ دیده باشین. باید تکنیک رونالدو نازاریو و تاثیر گذاریش توی جام های جهانی رو دیده باشین. باید بازی های نازاریو توی اینتر و رئال رو دیده باشین. آمارها و حتی کلیپ ها نمیتونن ایناها رو کامل به شما نشون بدن.
مشکل دوم: حافظه ضعیف و تعصب بی جا
ژاوی هرناندز بدون هیچ شکی جز یکی از بهترین هافبک های تاریخه و واقعا تکرار نشدنیه ولی میدونستین اگه ژاوی رو قبل از سال 2008 با جرارد و لمپارد و پیرلو مقایسه میکردین بهتون میخندیدن؟ برید ریتینگ بازیکن های فیفا 2005 2006 رو چک کنید. همه این بازیکن ها تقریبا هم سن هستن و ژاوی سال 2007 27 ساله بوده و کم سنی نداشته. میتونیم بگیم عملکرد ژاوی هرناندز از 2008 و 2009 یعنی از 28 و 29 سالگیش تا حدود 34 سالگی با اومدن گواردیولا و نسل طلایی بارسلونا و اسپانیا، انقدر درخشان بوده که از ستاره های هم نسلش فراتر رفته. ولی چطور میشه با زیدان مقایسش کرد؟ زیدان توی 26 سالگی توپ طلا برده و فینال جام جهانی 2 تا گل زده. زیدان توی 34 سالگی بهترین بازیکن تیمش توی جام جهانی بوده. ژاوی توی 34 سالگی چقدر توی موفقیت بارسلونا نقش داشت؟ 34 سالگیش چه تاثیری توی تیم ملی اسپانیا داشت؟ چه موقع ژاوی مرد اول اسپانیا یا بارسلونا بوده؟ توی هر دو تیم که جز بهترین تیم های تاریخ بودن ژاوی یکی از چند نفر تاثیر گذار بوده. اسپانیا اون زمان انقدر ترافیک بازیکن داشت که حتی دروازه بان سومش هم از خیلی تیم های ملی بزرگ دیگه بهتر بود. اینکه اسم زیدان کنار کرایوف و مارادونا و رونالدو و مسی و پله هست توی لیست های معتبر بهترین بازیکنان تاریخ، ولی ژاوی توی این لیست ها عقبتره اینه که این لیست ها رو معمولا کارشناسایی مینویسن که بازی هر دو نفر رو تخصصی دیدن و دنبال کردند. قطعا این توضیحات برای کسایی که فوتبال رو از دهه نود دنبال میکردن و بی تعصب به تیمی خاص نظر میدن، نیازی نبود. این مقایسه ها صرفا برای کسی که مهارت و کار با توپ و تکنیک زیدان رو ندیده یا تعصب به بازیکن تیمش داره، این مقایسه ها مطرح میشه.
مشکل سوم: فوتبال یه ورزش تیمی هست
خیلی بازیکن های معمولی چمپیونزلیگ رو بردن ولی فرانچسکو توتی حتی به فینال اروپا هم نرسیده. جرارد بیشترین تعداد حضور توی تیم منتخب فصل پریمرلیگ رو داره ولی حتی یک پریمرلیگم نبرده. عملکرد یک بازیکن به قهرمان شدن تیمش کمک میکنه ولی چه بخوایم چه نخوایم فوتبال یه ورزش تیمی هست. وقتی یک بازیکن قهرمان جامی میشه و یه بازیکن دیگه نمیشه این ربطی به سطح اون بازیکنا نداره. هم تیمی ها، شانس، مربی و خیلی مسائل دیگه هم دخیل هستند. پس قهرمان نشدن رونالدو نازاریو توی چمپیونزلیگ نمیتونه کل کریر فوتبالیشو زیر سوال ببره. در مورد توپ طلا هم این رو در نظر بگیرید که این یه جایزه تبلیغاتی هست. یه بازیکن میتونه در مجموع یکسال بهترین عملکرد فردی رو داشته باشه ولی لزوما جامی رو نبره.
مشکل چهارم: شرایط فوتبال امروز با گذشته متفاوته
بعضی ها میگن فوتبال زمان پله و مارادونا راحت تر بوده. این حرف درسته ولی چرا فقط یک سمت قضیه رو ببینیم؟ اگر پله و مارادونا به امکانات تغذیه ای و کمک های امروزی دسترسی داشتن و با این سیستم ها و مربی های حال حاضر سرو کار داشتن طبیعتا عملکردشون باید بهتر میشد. مقایسه زمان ها کار خیلی دشواری هست و درخشش هر باریکنی در زمان خودش با ارزش بوده، چه گذشته چه امروز.