منظور از “منطقهٔ ۱۴” در فوتبال چیست؟
روش‌های بسیار زیادی برای تجزیه‌وتحلیل بازی‌های فوتبال وجود دارد. منطقهٔ ۱۴ به‌عنوان “منطقهٔ طلایی” در زمین فوتبال طبقه‌بندی شده است که به تیم‌ها کمک می‌کند گلهای بیشتری به ثمر برسانند. شواهد حاکی از آن است که تیم‌های موفق‌تر در گل‌زنی، عملکرد بهتری در منطقهٔ چهارده از خود نشان داده‌اند. در این نوشتار برای نمونه به بررسی دو تیم فرانسه (۱۹۹۸-۲۰۰۰) و منچستریونایتد (۱۹۹۸-۱۹۹۹) می‌پردازیم.
منطقهٔ ۱۴ کجاست؟
با تقسیم زمین‌بازی به یک شبکهٔ شش در سه، ۱۸ منطقه روی زمین پدیدار می‌شود. منطقهٔ ۱۴ منطقه‌ای که در مرکز زمین درست قبل از محوطهٔ جریمهٔ حریف قرار گرفته و به نظر می‌رسد منطقه‌ای بسیار مهم برای به ثمر رساندن گل‌ها است. این منطقه را می‌توانید در تصویر زیر مشاهده کنید.
چرا منطقهٔ ۱۴ از چنین اهمیتی برخوردار است؟
این یکی از عوامل مهمی است که تیم‌های موفق را از تیم‌های ناموفق متمایز می‌کند. تیم‌های موفق از طریق این منطقه، مؤثرتر از تیم‌های کمتر موفق حمله می‌کنند. به‌طورکلی، چهار نکتهٔ کلیدی - که تیم‌های موفق‌تر از آن‌ها بهره می‌برند - در مورد این منطقه وجود دارد:
1- ارسال بیشتر پاس‌ها در زمان حمله به منطقهٔ ۱۴ یا اطراف آن
2- ارسال بیشتر پاس‌های روبه‌جلو از منطقهٔ ۱۴ یا اطراف آن
3- پاس‌کاری بیشتر در منطقهٔ ۱۴ نسبت به تیم‌های ناموفق
4- خلق موقعیت شوت‌زنی بلافاصله پس از بازیابی مالکیت در منطقهٔ ۱۴
اولین نمونهٔ ما تیم ملی فرانسه (۱۹۹۸-۲۰۰۰) است. در ژوئیه سال ۲۰۰۰، فرانسه به اولین کشوری تبدیل شد که پس از قهرمانی در جام جهانی (۱۹۹۸)، توانست عنوان قهرمانی اروپا (۲۰۰۰) را به دست آورد.
تیم قهرمان فرانسه در یورو ۲۰۰۰
با تلاش محققان مشخص شد که ۸۱.۳% از پاس‌های منجر به گل آن‌ها در این دو رقابت از ناحیهٔ مرکزی ارسال شده است. به‌عبارت‌دیگر، فرانسه در حملات با عرض کمی بازی کرده است. یافتهٔ دیگری نشان داد که بیشتر این پاس گلهای ارسال شده، از منطقهٔ مرکزی و درست بیرون محوطهٔ جریمهٔ رقبا بوده است.
منچستر یونایتد ۱۹۹۹
نمونهٔ دوم، منچستریونایتد (۱۹۹8-1999) است. این تیم، اولین تیم انگلیسی بود که توانست در یک‌فصل، در سه رقابت لیگ برتر، اِف‌اِی کاپ و لیگ قهرمانان اروپا به‌عنوان قهرمانی دست پیدا کند.
در همان سال تحقیقاتی در مورد این تیم صورت گرفت و مشخص گردید که پاس کوتاه، رایج‌ترین شکل ارسال پاس گل در این تیم بوده است. علاوه بر این، بیشتر این پاس‌ها از منطقهٔ مرکزی زمین ارسال شده‌اند.
منطقه‌ی ۱۴ چیست؟
اطلاعات بالا تا حدودی ما را با منطقه‌ی ۱۴ آشنا کردند. در مجموع، محققان مختلف در این باره دیدگاه‌های مختص به خود، اما تا حدود زیادی شبیه به یکدیگر دارند. برخی محققان معتقدند که منطقهٔ ۱۴ متعلق به هافبک تهاجمی است و منطقه‌ای حیاتی برای تدارک حمله‌ای موفق است.
برخی دیگر معتقدند که منطقهٔ ۱۴ منطقه‌ای کلیدی بوده و بیشتر پاس گل‌ها از این منطقه ارسال می‌شوند. برخی دیگر با این که به منطقهٔ ۱۴ اشاره‌ای نمی‌کنند، اما دریافته‌اند که پاس کوتاه، رایج‌ترین نوع ارسال پاس گل است و بیشتر این پاس گل‌ها از منطقهٔ مرکزی ارسال می‌شوند. در حقیقت، برخی از مربیان با این منطقه آشنایی دارند، اما ممکن است با استفاده از نام “حفره” به آن اشاره کنند.
چگونه از منطقه‌ی ۱۴ به‌طور موثر استفاده کنیم؟
استفاده مؤثر از منطقهٔ ۱۴ باید با پاس دقیق و روبه‌جلو و مالکیت پایدار در عقب زمین همراه باشد. کلمات کلیدی “دقیق و روبه‌جلو” این سؤال را مطرح می‌کنند که “توپ به چه منطقه‌ای باید ارسال شود؟” بر اساس برخی تحقیقات تیم‌ها از راه ارسال مستقیم توپ از منطقهٔ ۱۴ به محوطهٔ جریمه، ۴ برابر بیشتر از بازی در عرض و بردن توپ به گوشه‌ها (و ارسال پاس بلند به محوطه) گل به ثمر رسانده‌اند.
مدت‌زمان مالکیت توپ دلیل دیگری است که چرا توپ از منطقهٔ ۱۴ باید به‌صورت مستقیم به محوطهٔ جریمه ارسال شود. تحقیقات نشان می‌دهد که توپ قبل از به‌ثمررسیدن گل، میانگین ۲.۷ ثانیه در منطقهٔ ۱۴ نگه داشته می‌شود.
اگر توپ را بیشتر از ۸ ثانیه در این منطقه نگه دارید، دیگر موقعیتی برای گل‌زنی خلق نخواهد شد. این یعنی سرعت عمل نکته‌ای کلیدی در استفاده از منطقهٔ ۱۴ است. بدون شک حرکت‌دادن توپ در عرض به‌جای به جریان انداختن توپ روبه‌جلو و به سمت محوطهٔ جریمه، احتمالاً باعث افزایش مدت‌زمان مالکیت و همین‌طور ایجاد فرصت‌های پاس دادن بیشتر خواهد شد، اما باعث خنثی‌شدن تهدیدات منطقهٔ ۱۴ نیز می‌شود.
چه بازیکنی مناسب بازی در منطقه‌ی ۱۴ است؟
منطقهٔ ۱۴ زمانی مؤثر است که توسط بازیکنی بامهارت فنی بالا مورداستفاده قرار بگیرد که بتواند در کمتر از ۸ ثانیه مسیر بازی را با یک پاس کوتاه یا چرخش و دویدن روبه‌جلو تغییر دهد؛ بنابراین منطقهٔ ۱۴، متعلق به بازیکنانی با تکنیک و مهارت فنی فوق‌العاده است. این بازیکنان معمولاً چشم‌نواز بازی می‌کنند. زیدان و برکمپ نمونه‌هایی از این دسته‌اند.
زین الدین زیدان
دنیس برکمپ
در این‌جا ویدئوی زیر می‌توانید مثالی از بازی برکمپ در منطقه‌ی ۱۴ را مشاهده کنید:
تعادل
اگرچه منطقهٔ ۱۴ در حملات اهمیت بسیاری دارد، اما این بدان معنا نیست که تیم‌ها نباید توپ را از گوشه‌های زمین ارسال (سانتر) کنند. سانتر از جناحین نیز برای به ثمر رساندن گل‌ها بسیار مؤثر است.
در حقیقت تیم‌های موفق، از سانتر از جناحین نیز برای به ثمر رساندن گلهای خود بهره می‌برند. نکتهٔ کلیدی این است که تیم‌ها نباید برای بردن توپ به گوشه‌های زمین از منطقهٔ ۱۴ استفاده کنند. به‌جای استفاده از پاس‌های کوتاه در عرض زمین از منطقهٔ ۱۴،
تیم‌ها باید توپ را در تمام مناطق زمین به گردش درآورده و یا از مناطق عقب‌تر در زمین به گوشه‌ها هدایت کنند تا موقعیت سانتر توپ فراهم شود. تیم منچستریونایتد (۱۹۹۸-۹۹) قادر بود هم از گوشه‌های زمین در حمله بهره ببرد و هم توانایی نفوذ به منطقهٔ مرکزی زمین را داشت. اما فرانسوی‌ها (۱۹۹۸-۲۰۰۰) به دلیل عرض کمی که مهاجمان این تیم در حملات داشتند، گلهای کمی را از روی سانتر از جناحین به ثمر رساندند.
نتیجه‌گیری
منطقهٔ ۱۴ درست بیرون محوطهٔ جریمهٔ حریف قرار دارد. این منطقه عامل تمایز تیم‌های موفق و ناموفق است، زیرا بیشترین شانس ارسال پاس گل را فراهم می‌کند. مؤثرترین راه استفاده از منطقهٔ ۱۴، ارسال پاس کوتاه به محوطهٔ جریمه است. علاوه بر این، بازی روبه‌جلو در این منطقه باید سریع اتفاق بیفتد. مالکیت توپ در این منطقه نباید بیشتر از ۸ ثانیه طول بکشد. اهمیت حمله از گوشه‌ها را نباید نادیده گرفت، زیرا یک تیم موفق باید توانایی بهره‌بردن از حالت‌های مختلف گل‌زنی را داشته باشد.
به نظر من، بهترین راه این است که ابتدا از طریق منطقهٔ ۱۴ برای حمله اقدام کنید، زیرا منطقه‌ای بسیار مؤثر است. اگر بازیکنان نتوانستند از منطقهٔ ۱۴ به عمق دفاع حریف نفوذ کنند، آن‌گاه از گوشه‌های زمین اقدام به حمله کنید.
این مطلب، پیش‌زمینه مطلبی دیگر است و از لیوچان پرفُرمَنس آنالایز برگرفته شده است.
