سال ۱۹۶۷ بیشک مهمترین سال موسیقی معاصر است؛ جنبشهای رادیکالی و فستیوالهای موسیقی، اتفاقاتی مهمی بودند که در آن سال رخ داد، با این حال شاخصه اصلی این سال آلبومهای جریانساز آن بودند.
اولین آلبوم velvet Underground & Nico ،اولین آلبوم پینک فلوید ،آلبوم بالش سورئالیسم از جفرسون ایرپلین و آلبوم sgt از بیتلز البومهایی بودند که در آن سال منتشر شدند؛ اگر دقت کنید متوجه میشوید هر چهار آلبوم در سبک سایکدلیک راک هستند.
آلبومهایی که هر یک از آهنگهایشان حال و هوای خاصی دارند و به تجربهای مانند استفاده از مواد مخدر را به ما میدهند؛ البوم دیگری هم وجود دارد که اگر اهمیتش از چهار آلبوم قبلی بیشتر نباشد کمتر هم نیست، در سایکدلیک ترین سال تاریخ موسیقی گروهی از لسآنجلس برخاست تا خود را به جهان نشان دهد؛ خوانندهای که با اشعارش ما را به دنیا دیگر میبرد و با صدای برایتون خود جادو میکند، کیبوردیستی که فضای وهم آلودی را ایجاد میکند، درامری که با صدای کوبنده خود حال و هوای خاصی به آهنگها میدهد...
گروه دورز در چهارم ژانویهی سال ۱۹۶۷ اولین آلبوم خود منتشر کرد، آلبومی که منتقدان از آن به عنوان یکی از بهترین آلبومهای تمام دوران ها یاد میکنند و برای مردم نیز از محبوبترین آلبومها میباشد.
همه چیز از اینجا شروع شد، هر کس که میدانست نت چیست و یا می دانست که چگونه گیتار یا درام بنوازد به دنبال کسی می رفت که بتواند او را کامل کند. آنهایی که با الویس پریسلی، لیتل ریچارد و چاک بری بزرگ شده بودند، بعد از درخشش گروه هایی همچون بیتلز و رولینگ استونز جسارت یافتند که گروه خودشان را بسازند. با این حال هنگام شروع کار همه چیز بی نقص نیست و هیچکس از همان ابتدا با الکترا رکوردز قرارداد امضا نکرده و راه هزار ساله را یک شبه طی نمیکند!
خیلی از گروههای تازه کار برای مطرح کردن خود از اجرا کردن در کافهها شروع میکردند؛ کافهها هم مانند ناشران موسیقی سطح طبقه بندی داشتند.
برای مثال Whisky a Go Go معروفترین بار مشروب لس آنجلس بودو اگر کسی میتوانست خودش را به آنجا برساند و بدرخشد شانس زیادی براي امضای قرارداد با یک کمپانی مطرح داشت.
در سال ۱۹۶۶ ری منزرک ،جیم موریسون و جان دنزمور پس از پیوستن رابی کریگر شروع به اجرا در کافههای کوچک کردند، شهرت آنها در شهر روز به روز بیشتر میشد؛ به همین واسطه آنها در تابستان همان سال برای ورود به Whisky a Go Go تست دادند.
اجرای آنها به قدری مسحور کننده بود که علاوه بر قبولی ،مدیر آنجا ۲ ست اجرای شبانه (که شلوغ ترین ساعات بار میشدند) را به آنها داد.اجراهای آنها دیوانه کننده بود!
اشعار موریسون برخلاف بسیاری از ترانههای آن زمان که مضامينی مثبت داشتند ،تاریک و عجیب بود و نوع اجرای آن نیز با بقیه فرق داشت.
او که با شلوار چرمی اش در طول صحنه به جست و خیر می پرداخت و جذبه ای آشکار داشت، اجراهای زنده گروه را به هیجان انگیزترین سطح ممکن می رساند و به جای خواندن و نواختن آهنگ ها به شکلی معمول و ساده، موریسون اجراهای زنده را نهایت اظهار هنر اجرایی می دانست که وی با حرکات غیرمنتظره و برنامه ریزی نشدهاش به بهترین شکل ممکن از این هنر استفاده می کرد.
در حالی که اعضای گروه در حال نواختن یک آهنگ بودند، موریسون به درون جمعیت پریده و موجی از هیجان و دیوانگی را در میان آن ها راه می انداخت.
با این حال اتفاقی افتاد که سرنوشت آنها به کلی عوض شد؛ در ۲۱ آگوست ۱۹۶۷ اعضای گروه به صحنهی نمایش آمدند تا مثل همیشه
اجرا کنند ولی یک اتفاق عجیب رخ داده بود، مثل اینکه جیم گم شده بود!
اعضای گروه همه جا را گشتند و با هر یک از کارکنان پرسوجو کردند ولی از جیم خبری نبود!
پس از چندین دقیقه تاخیر آنها تصميم گرفتند که اجرا را بدون موریسون آغاز کنند؛ هیچ یک از اعضای دورز وکالیستهای خوبی نبودند و به همین خاطر بیشتر آهنگ بیکلام اجرا شد.
بعد از کلی سوت و اعتراض ست اول اجرای آنها بالاخره تمام شد، در حالی که چند دقیقه دیگر ست دوم اجرای آنها آغاز میشدند، آنها موفق شدند جیم را پیدا کنند هر چند نه به صورت عادی.
آنها او را در اتاق هتلی در نزدیکی همان جا پیدا کردند که گویا تحت تاثیر LSD بود و سرو وضع مناسبی نداشت، آنها یک پیراهن تن جیم کردند و او را به سرعت به محل اجرا رسانند تا حداقل ست دوم را از دست ندهد. در هنگام اجرای ترانهی The End موریسون که تحت تاثیر LSD بود شروع به بداههگویی کرد و در بخشی که به ادیپ مشهور است شروع به ناسزا گفتن به پدر و مادر خود کرد (در فیلم The Doors 1991 سکانس اجرای این ترانه وجود دارد).
بعد از آن اجرا همه تماشاگران گیج و اعضای گروه دورز از جیم عصبانی بودند؛ با این حال چند تا از نمایندگان کمپانی الکترا رکوردز محو اجرای موریسون شدند.
آنها با خود میگفتند که این پسر قرار است نماد راک و نسل شورشی امروزی باشد؛ کسی نمیداند اگر جیم آن شب LSD مصرف نمیکرد چه اتفاقی برای The doors میافتاد ،شاید آنها منحل میشدند شاید از خاطرهها محو میشدند و... هر چه که بود باعث شد آنها با معتبر ترین ناشر موسیقی دنیا قرارداد امضا کنند و یکی از نام دار ترین تهیهکنندگان دنیا موسیقی به نام پاول رویچلد تهیهکنندگی آلبوم آنها را بر عهده بگیرد.
-ضبط آلبوم
اعضای گروه در اوت ۱۹۶۶ در استودیو Sunset مشغول به کار شدند و در عرض یک هفته توانستند آلبوم را ضبط کنند.
از مزایای استودیو Sunset میتوان به داشتن مهندسان صوتی خبره و داشتن اتاق اکو اشاره کرد که جلوه خاصی به صدا میداد.
جالب است بدانید در طول ضبط آلبوم چندین بار نظر اعضای گروه در مورد آهنگها و ترتیب آنها عوض شد؛ برای مثال آنها میخواستند آهنگهای (Moonlight drive) ،(Indiaian summer) و (I look at you) را به عنوان آهنگهای آغازین side A قرار دهند که بعد از توافقی به این نتیجه رسیدند که دو آهنگ اول را بهتر است در آلبومهای بعدی استفاده کنند و آهنگ (I look at you) را در side B قرار دهند.
شاید شنیده باشیم که گروه The doors هرگز نوازنده گیتار بیست نداشته است، خب این قضیه به نوعی درست است!
گروه هیچ وقت یک نوازنده بیس نداشت که عضوی از آنها باشد یا در هنگام کنسرت The doors را همراهی کند؛ در طول مراحل ضبط نوازندهی گیتار بیسی به نام لری کتچل حضور داشت، در طول نسخه طولانی light my fire میتوانیم بیس لاین او را بشنویم.
...
تحلیل آهنگهای برتر آلبوم
...
(Break On Through (To The Other Side
راهی پیدا کن (به سوی دیگر) آهنگ آغازین آلبوم میباشد.
«راهی پیدا کن» اولین تکآهنگ منتشر شده از دورز هم بود که در ایالات متحده تا ردهٔ ۱۲۶ پُرفروشترین تکآهنگها صعود کرد.
علیرغم این ناکامی، این قطعه از همان سالهای پایانی دههٔ ۶۰ میلادی یکی از محبوبترین قطعههای دورز بودهاست.
این کار یک قطعهٔ ۴/۴ با تمپوی بالاست که بر اساس مُد آئولین (تقریبا همان نچرال مینور) نوشته شدهاست.
رابی کریگر (گیتاریست دورز) در نوازندگی عمیقاً از گیتاریستهای بلوز بَند پال باترفیلد تأثیر گرفته بود در حدی که به گفتهٔ خودش «اگر باترفیلد برقی نمیشد، احتمالاً سراغ راک اند رول نمیرفت».
او در ساخت ریف این آهنگ از «باسنت را تکان بده» پال باترفیلد الهام گرفت که یکی از قطعههای مورد علاقهاش بود. نسخهٔ اصلی «باسنت را تکان بده» در سال ۱۹۶۱ توسط المور جیمز ضبط شدهاست.
ری منزرک هم در مستند آلبومهای کلاسیک (۲۰۰۸) گفتهاست که بیسلاین کیبورد و عناصری از تکنوازی اُرگ «راهی پیدا کن» را از «چی بگم» ری چارلز به عاریت گرفتهاست. او پیشتر در کتاب اتوبیوگرافی آتشم را روشن کن: زندگیم با دورز (۱۹۹۹) نوشته بود که در «راهی پیدا کن»، از آلبوم سال ۱۹۶۳ استن گتز و ژوآو ژیلبرتو بهنام گتز/ژیلبرتو تأثیر گرفتهاست.
سانسورچیهای الکترا رکوردز با جملهٔ تکرارشوندهٔ «She get high» که به نشئگی شخصیت زن ترانه اشاره دارد، مشکل داشتند؛ بنابراین کلمهٔ «high» از نسخهٔ اصلی آلبوم و همه نسخههای بعدی تا دههٔ ۹۰ میلادی درآورده شد و فقط عبارت «She get» باقی ماند. جملهٔ کامل در نسخههای اجرای زنده و نسخههای جدیدتر ریمَسترشده وجود دارد، اما چون نسخهٔ سانسور شده بهگوش شنوندگان آشناتر است، در پخش ایستگاههای رادیویی کلاسیک راک و بیشتر آلبومهای برگزیدهٔ آثار گروه همچنان از همان استفاده میشود.به گفتهٔ جان دنزمور (درامر) زمانی که اعضای گروه متوجه شدند انتشار ترانه منوط به سانسور آن کلمه است، با اِکراه با حذفش موافقت کردند.
«راهی پیدا کن» بهبهترین شکل مهارت شاعری خیالپردازانهٔ موریسون را خلاصه میکند، یک توصیه در مورد یک موضوع ضروری: گذرگاهی به سمت دیگر باز کن.
با توجه به متن ترانه بهنظر میرسد موریسون در عمل به گفتههای بلیک چرخشی تهاجمی داشتهاست. پذیرش منفعلانهٔ آن سطر از کتاب، موجب یک عمل آنارشیستی خود ویرانگرانه شده و «راهی پیدا کن» بهجای آنکه مترقی باشد یک اثر آنارشیستی است. در اتوبیوگرافی تبلیغاتی موریسون که به سال ۱۹۶۷ توسط الکترا رکوردز منتشر شده به این نگرش او اشاره شدهاست:
"من مجذوب ایدههایی هستم که در مورد شورش علیه اقتدار باشند؛ من ایدهها را درباره درهمشکستن و یا سرنگون کردن نظم مستقر را دوست دارم و به هرچیزی در مورد شورش، بینظمی و هرج و مرج علاقه دارم-بهخصوص فعالیتی که به ظاهر معنایی ندارد. بهنظر میرسد مسیری به سوی آزادی است.
...
Soul Kitchen
جیم موریسون آهنگ "Soul Kitchen" را به یاد رستورانی به نام "Olivia’s" واقع در ساحل Venice لس آنجلس که Soul Food (غذاهایی طبیعی و سالم برگرفته از فرهنگ آفریقایی-آمریکایی) سرو میکرده، نوشته است. غذاهای این رستوران که موریسون بسیاری از اشعارش را پشت میزهای آن نوشته، او را یاد خانهاش میانداخته اند و "روحش" را گرم میکردند، به همین خاطر موریسون شبها تا دیروقت در این رستوران میمانده تا وقتی که کارکنان رستوران او را بیرون می کردند. این آهنگ یکی از چند آهنگ The Doors است که در فیلم "Forrest Gump" مورد استفاده قرار گرفته.
...
Crystal Ship
کشتی کریستالی بیشک عاشقانهترین آهنگ دورز در این آلبوم است.سومین آهنگ این آلبوم در مورد اولین دوست دختر جیم موریسون یعنی ماری وربلو میباشد که اندکی پس از پایان رابطه آنها ساخته شد.ساختار موسیقایی و عناصر این آهنگ بسیار شبیه به موسیقی باروک میباشد. باروک کلمهای ایتالیایی و به معنی زُمخت و ناهنجار است و از کلمه بارکو در ایتالیایی به معنی مروارید صیقلنیافته گرفته شدهاست. موسیقی این دوره اغلب بافت پلی فونیک دارد.
عجیب بودن از خصوصیات اشعار موریسون بود! در ابتدا ما به متن این آهنگ به مانند تمام اشعار عاشقانه متعارف دیگر نگاه میکنیم ،اما مبهم بودن بعضی کلمات باعث گمانهزنیهای مختلف در مورد معنی آن شدهاند.برای مثال جمیز براون معتقد است که در سطر ( به هنگام بیهوشیات به تو خیره شدم) منظور از بیهوشی نشئگی است!
البته در سال ۱۹۹۰ جان دنزمور (درامر گروه) همهی این تئوریها را احمقانه توصیف کرد و گفت که این فقط آهنگ خداحافظي موریسون با اولین معشوقهاش است.
...
Alabama Song
ماه بر فراز آلاباما شعری است که توسط کارگردان و نمایشنامه نویس نامدار آلمانی به نام برتولت برشت نوشته شده و توسط یکی از همکارانش به نام الیزابت هارتمن از آلمانی به انگلیسی همراه با کمی تخلص ترجمه شده.دیوید بویی و دورز از هنرمندان نامداری بودهاند که این آهنگ را کاور کردهاند.در ابتدا ری منزرک نسخهای که خود از این آهنگ درست کرده بود را اجرا کرد که نارضایتی گروه همراه بود.با این حال با تغییر ریتم و کمی تخلص در متن آنها توانستند بهترین نسخه آین آهنگ را ارائه بدهند.
...
Light My Fire
آتشم را روشن کن بدون شک بهترین و محبوبترین آهنگ گروه دورز به حساب میآید.
این آهنگ در صدر بسیاری از چارتهای معتبر موسیقی ایستاد و توانست نظر منتقدین را به خود جلب کند؛ Light my fire در لیست ۵۰۰ ترانه برتر دوران از مجله رولینگ استون در جایگاه ۳۵ ایستاد و به عنوان یکی از نمادهای انقلاب فرهنگی و جنسی دهه شصت میلادی شناخته میشود.
نکته جالب اینجاست بر خلاف تمام آثار محبوب گروهاین آهنگ را جیم ننوشته است! در واقع این آهنگ کار رابی کریگر گیتاریست گروه بوده است. او در مورد خلق آهنگ میگوید :
"جیم ترانهنویس گروه بود و متن تمام ترانهرا او مینوشت؛ ما خیالمان راحت بود، چرا که او در کارش مهارت ویژهای داشت.
با این حال جیم متوجه شد که برای آلبوم آهنگهای زیادی نداریم، خطاب به ما گفت:
هی بچهها، چرا هیچ غلطی نمیکنین و سعی نمیکنین یه آهنگ بسازین؟
من آن شب "Light my Fire" را نوشتم و فردای آن روز، برای بچهها آنرا اجرا کردم، با این حال آنها معتقد بودند که ریتم نیازمند تغییر است.
جیم برای نقطه اوج و پایان آهنگ نیز سطر شب را به آتش بکشید را اضافه کرد و در نهایت چیزی درست شد که امروزه به آن گوش میدهیم، تقریبا هیجکس نمیداند من این آهنگ را نوشتم و این مرا آزار میدهد."
در این آهنگ هفت دقیقهای یک تک نوازی طولانی وجود دارد که بیشتر رادیوها به علت طولانی بودن آن از پخش این قسمت پرهیز میکردند. اعضای گروه خیلی راضی به این کار نبودند ولی در نهایت یک نسخه تکنوازی تولید کردند و آن را به رادیوهایی که خواستار پخش آن بودند دادند.
...
Back Door Man
آهنگی است که درسال ۱۹۶۰ توسط ویلی دیکسون و توسط هاروین ولف ضبط شد.
متن این آهنگ بسیار عجیب و جنجال برانگیز است؛ در واقع آهنگ در مورد مردی است که با زن همسایه خود وارد رابطه نامشروع میشود. نسخه ضبط شده هاروین ولف دارای ریتم بسیار آرام است تا به نوعی بین متن آهنگ و نوع اجرا تناقضی باشد. ولی نسخه ضبطی
گروه The doors وحشیترین نوعی است که میتوان از این آهنگ درست کرد!
جیم موریسون در کنسرتها به حرکات دیوانهوار و غیر قابل پیشبینیاش معروف بود، یکی از
آهنگهایی او با اجرا آن جو را تا سر حد انفجار میرساند همین آهنگ بود.
...
End of The Night
پایان شب آرامترین آهنگ آلبوم به حساب مئآید. عنوان این ترانه از یک رمان فرانسوی قدیمی نوشته لوئیس فردیناند گرفته شده است. موریسون از برخی از نوشتههای ویلیام بلیک برای متن این آهنگ بهره گرفته است.
این آهنگ با وجود داشتن ریتمی ملایم در ژانر سایکدلیک راک قرار میگیرد؛ ضبط آین آهنگ به قبل از تشکیل گروه بازمیگردد!
در سال ۱۹۶۵، هنگامی که حتی رابی کریگر به گروه ملحق نشده بود، جیم موریسون با ری منزک و برادرش در یک گروه زیر زمینی حضور داشتند.
آنها این آهنگ را برای یک کمپانی نشر موسیقی نچندان مشهور به نام "Aura Records" فرستادند و امید داشتند که بتوانند با این آهنگ نظر رئیس کمپانی را جلب کنند ولی خب رئیس آنجا از این آهنگ خوشش نیامد و خوشبختانه قرارداد امضا نشد! خدا میداند با امضا قرارداد چه اتفاقی میافتاد.
شاید دیگر گروهی به نام دورز به وجود نمیآمد و شاید اعضای گروه به سرنوشت کاملا متفاوتی دچار میشدند و ...
در هر صورت این آهنگ در این آلبوم به کار برده شد و حتی به چارت آمریکا هم راه پیدا کرد.
...
The End
پایان آهنگ یازدهم و پایانی این آلبوم است. این آهنگ در مورد پایان رابطه جیم با دوست دختر خود ماری وربلو میباشد. همانطور که در بالا اشاره کرده بودیم این آهنگ سرنوشت تمام اعضا گروه را تغییر داد. پایان در لیست ۵۰۰ ترانه برتر دورانها مجله رولینگ استون جایگاه ۳۳۶ را به خود اختصاص داد. موریسون در مصاحبهای با لیز جیمز در سال ۱۹۶۹ در خصوص این آهنگ گفت :
"این آهنگ برای من معانی متفاوتی دارد و به طور کلی، در بیان آنچه که میخواستم بگویم عاجزم!
شاید برای یک شخص عادی، این آهنگ یک خداحافظی ساده باشد ولی برای من تقریبا همهچیز است!
شما میتوانید هرچیزی را به آن نسبت دهید، چون ساختار آن بسیار پیچیده و رمزآلود است.
هنگامی که لیز جیمز به معنای قسمت (تنها دوست من، پایان) اشاره میکند، جیم در جواب میگوید:
گاهی درد آنقدر زیاد میشود که دیگر نمیتوان آن را تحمل کرد، ولی این باعث نمیشود که لزوما بد یا خطرناک باشد!
مردم حتی از مرگ بیشتر از درد میترسند؛ این درحالی است که مرگ پایان رنج و درد است و برای همین، من فکر میکنم که مرگ دوست ماست!"
------------------------------------
نظر منتقدین
...
پاول ویلیامز اولین آلبوم The Doors را با عنوان "یک اثر بینظیر" توصیف کرد. بریان ویلسون از مجله رولینگ استون خالقان این اثر فاخر را به عنوان "پدید آورنده موسیقی آینده" معرفی کرد.
او در مورد آلبوم میگوید: The Doors شروعی طوفانی داشت. آنها بعضی اوقات وحشی و خشن و در دیگر موارد آرام و ظریف هستند .گروه توانسته است در همان آلبوم اولش سبک خود را پیدا کند. ترکیب جالب از بلوز راک و موسیقی کلاسیک! در واقع The doors اثری را خلق کرده که میتواند برای هر سلیقهای خوشایند باشد.
به باور لیندزی پلینر از آلمیوزیک، استفادهٔ موریسون از کلمههایی مثل «ویرانگر» و «تقسیمکننده» برای توصیف «روز» و «شب» در آهنگ Break on Through نشانگر سواد ادبی است که پیشتر بهندرت در موسیقی راک دیده شدهبود.
رابرت کریستوف که یکی از سخت پسندترین و بدنام ترین منتقدین آن زمان بود، آهنگهای Twentieth Country fox و ارگنوازی منزرک را در برخی جاها ضعیف دانست.
با این حال حتی این منتقد سختگیر نیز مجذوب آوای برایتون و اشعار نبوغآمیز موریسون شد. او متنهای موریسون را با سه عبارت خودپسندانه ،مبهم و عمیق توصیف کرد.
آلبوم اول آنها از آن زمان تا به امروز مکررا به عنوان " یکی از برترین آثار تاریخ" نام برده شده است. گروه HMV این آلبوم را هفتمین آلبوم برتر تمام دورانها توصیف کرد.
مجله رولینگ استون در رده بندی برترین آلبومهای تاریخ رتبه ۴۲ را به این آلبوم اختصاص داد.
رسانه آلتیمیت راک آلبوم اول دورز به عنوان چهارمین آلبوم برتر سایکدلیک راک تاریخ معرفی کرد.
در سال ۲۰۱۵ همزمان با راه یافتن دورز به تالار مشاهیر گرمی، کتابخانه کنگره ملی آمریکا این اثر فاخر را به علت اهمیت فرهنگی بالا ثبت ملی کرد.
تا به امروز آلبوم اول آنها در سراسر جهان بیش از بیست میلیون نسخه فروش داشته است.
-×-
دانلود آلبوم:
...
...
سال انتشار: ۱۹۶۷
ژانر: راک، سایکدلیک راک، سایکدلیا
ناشر: الکترا رکوردز
-×-