جام جهانی 1994 آمریکا
جام جهانی این بار وارد سرزمینی شد که مردمش تنها یک ماه قبل از آغاز آن در یک نظر سنجی فوتبال را یک اتفاق بی محتوا دانسته بودند و در پایان برزیل بازهم مانع قهرمانی یک کشور اروپایی در خارج از اروپا شد!
این جام در کشوری برگزار می‌شد که فوتبال در مقابل ورزش‌های دیگری چون بیسبال، بسکتبال و فوتبال آمریکایی محبوبیت بسیار کمتری داشت. هنوز خبری از ورود بزرگان فوتبال دنیا به لیگ حرفه ای فوتبال آمریکا نبود و مردم نگاه خوبی به این رشته ورزشی نداشتند.
در این دوره ۱۴۷ کشور در رقابت های مقدماتی جام جهانی شرکت کردند که رکورد تازه ای محسوب می شد.
در میان این تیم ها، آفریقای جنوبی دیده می شد که پس از غیبتی طولانی دوباره حضور یافته بود. در این دوره نیز تیم های بزرگی غایب بودند. انگلیس، دانمارک (قهرمان جام ملت های ۱۹۹۲ اروپا)، پرتغال، لهستان و بار دیگر فرانسه که با گل دیر هنگام بلغارستان در آخرین دیدار مقدماتی از صعود به جام جهانی باز ماند. همچنین یوگسلاوی نیز به دلیل بروز جنگ داخلی با بوسنی از این رقابت ها کنار گذاشته شد. ۲۴ کشور در این دوره جام جهانی با یکدیگر به رقابت پرداختند.
هم اکنون دیگران می‌خوانند
در طول یک ماه رقابت های جام جهانی، با وجود گرمای طاقت فرسا، میزان تماشاگران به رکورد بیش از ۳ میلیون ۵۸۹ هزار نفر رسید.
فیفا با توجه به درخشش کامرون در دوره قبل، سهمیه آفریقا را که ۲ تیم بود به ۳ تیم افزایش داد. نیجریه، عربستان‌سعودی و یونان تازه‌واردان جام‌جهانی بودند. تیمی ملی روسیه نیز برای نخستین‌بار مستقل از دیگر جمهوری‌های سابق اتحاد شوروی به جام جهانی آمد و آلمان‌شرقی و آلمان‌غربی پس از اتحادشان برای نخستین‌بار در قالب تیم ملی آلمان به میدان آمدند.
* تغییرات جدید
برای مهیج تر شدن بازیها، فیفا تغییری در قوانین فوتبال ایجاد کرد؛ جلوگیری از تکل از پشت، ساده تر کردن قانون آفساید و ۳ امتیاز برای هر برد بجای ۲ امتیاز. همچنین در این جام سهمیه آفریقا از دو تیم به سه تیم افزایش یافت.
* عربستان شگفتی آفرید
صعود آمریکا و عربستان به دور دوم از شگفتی های این جام بود. عربستان با گلزنی «سعید العویران» در برابر بلژیک که می توان آن را بهترین گل جام جهانی نام برد به این مهم دست یافت.
روسیه با وجود کسب رکورد پنج گل زده به وسیله یک نفر (اولگ سالنکو) در دیدار با کامرون نتوانست به دور بعد صعود کند. همچنین روژه میلای کامرونی ۴۲ ساله با زدن یک گل به روسیه عنوان مسن ترین گلزن جام جهانی را بار دیگر از آن خود کرد (وی در جام جهانی گذشته نیز با زدن گل در ۳۸ سالگی این عنوان را به خود اختصاص داده بود).
در مرحله یک چهارم نهایی برزیل خود را در مصاف با هفت تیم اروپایی دید که یکی از آنها ایتالیای سرسخت بود.
آرژانتین با مارادونا، در ۲ بازی اول پیروز شد، اما پس از اینکه جواب آزمایش مارادونا در خصوص استفاده از داروهای نیروزا مثبت اعلام و این بازیکن از ادامه بازیها محروم شد، آرژانتین تا مرز نابودی پیش رفت.
در مرحله یک چهارم نهایی به جز برزیل، تیم‌های آلمان، ایتالیا، بلغارستان، رومانی، هلند، اسپانیا و سوئد اروپایی بودند و چون آنها هیچگاه خارج از اروپا به جام دست نیافته بودند، شانس‌شان برای شکستن این طلسم قدیمی به صورت یک به ۷ بود.
در این مرحله ایتالیا، برزیل و سوئد تیم‌های اسپانیا، هلند و رومانی را شکست دادند و بلغارستان، از پس آلمان برآمد و به نیمه نهایی رفتند.
در نیمه نهایی ایتالیا مقابل بلغارستان پیروز شد و برزیل، سوئد را شکست داد. بازی فینال پس از ۱۲۰ دقیقه بدون گل پایان یافت و برزیل موفق شد در ضربات پنالتی با نتیجه ۳ بر ۲ ایتالیا را شکست دهد و برای چهارمین‌بار قهرمان جهان شود.
مرگ مدافع پس از گل به خودی!
در یکی از نادرترین اتفاقات تاریخ فوتبال، آندرس اسکوبار مدافع تیم ملی کلمبیا در بازی مقابل آمریکا گلی را به اشتباه وارد دروازه خودی کرد که منجر به شکست و حذف کلمبیا از بازیها شد. این بازیکن پس از بازگشت به کلمبیا هدف گلوله هواداران افراطی فوتبال قرار گرفت و کشته شد.
اولین جام در آمریکای شمالی
بسیاری از این نگران بودند که آمریکا در اولین تجربه میزبانی جام جهانی خود تورنمنت خوبی برگزار نکند اما آمریکایی‌ها با ورزشگاه‌های خوب خود توانستند رکورد بیشترین حضور تماشاگران در جام جهانی را از آن خود کنند، رکوردی که هنوز هم پابرجاست. بلغارستان پدیده این مسابقات بود و ایتالیا و برزیل، دو غول فوتبال دنیا در فینالی که به ضربات پنالتی انجامید رودرروی هم قرار گرفتند.
مشکلات از همان ابتدای مسابقات آغاز شد، زمانی که دیگو مارادونا ستاره آرژانتینی به دلیل تست مثبت مصرف افدرین از حضور در این رقابت‌ها محروم شد.
دور حذفی
در دور حذفی به نظر می‌رسید بلژیک نتواند مقابل کشور همسایه خود آلمان کاری از پیش ببرد، اما گل زودهنگام آلمانی ها با گل ژرژس گرون پاسخ داده شد. سه دقیقه بعد، یورگن کلینزمن ستاره آلمان برتری را به تیمش برگرداند و رودی فولر گل سوم را هم در همان نیمه اول زد. گل دقیقه ۹۰ بلژیکی‌ها باعث شد آنها با غرور جام را ترک کنند.
اسپانیا کار بسیار آسان‌تری مقابل سوییس داشت و سه بر صفر پیروز شد. در دیگر بازی دور یک‌هشتم نهایی آمریکا با همه توان خود به مصاف برزیل رفت اما در نهایت تلاش آنها راه به جایی نبرد. نکته برجسته این بازی ضربه آرنجی بود که لئوناردو، مدافع برزیل به تاب راموس آمریکایی زد. راموس دچار شکستگی از ناحیه استخوان‌های صورت شد و لئوناردو با کارت قرمز روبرو و چهار جلسه هم محروم شد. با این حال، برزیلی‌ها یک بر صفر پیروز شدند.
سوئد هم مقابل عربستان سعودی کار دشواری نداشت و سه بر یک پیروز شد. رومانی شجاع به رهبری گئورگی هاجی بی‌رقیب، آرژانتین را حذف کرد، تیمی که بدون مارادونای رسوا شده، چندان باشکوه به نظر نمی رسید.
هلندی‌ها با گل زودهنگام دنیس برکمپ، مهاجم بی‌نقصشان توانستند ایرلند را دو بر صفر ببرند. ایتالیا هم نیاز به درخشش روبرتو باجو داشت تا با دو گل دیرهنگام نیجریه را ببرد.
یک‌چهارم نهایی و صورت خون آلود انریکه
در این مرحله یک ضربه دیگر با آرنج زده شد که به بدنامی ضربه لئوناردو بود. البته این بار این ضربه با جریمه داور روبرو نشد. مائورو تاسوتی، بازیکن ایتالیا در جریان پیروزی دو بر یک تیمش مقابل اسپانیا با آرنج به لوییس انریکه ضربه زد تا بینی او دچار خون‌ریزی شدید شود. مقامات فیفا جریمه بی‌سابقه هشت جلسه محرومیت را برای تاسوتی در نظر گرفتند، هر چند که به هر حال ایتالیا برد و به مرحله بعد رسید. صورت خون آلود انریکه بعدها به عکس سال اسپانیا مشهور شد.
* بزریل - هلند، بهترین بازی جام
دیدار برزیل در برابر هلند در مرحله یک چهارم نهایی را به حق باید بهترین بازی جام دانست.
برزیل در حالی که ۲ بر ۰ از حریف پیش بود بازی را در نهایت با نتیجه ۳ بر ۲ به پایان رساند. «به به تو»، «مازینیو» و «روماریوم زننده ۳ گل برزیل بودند، ضمن اینکه این پیروزی شادی تولد پسر به به تو را برای او مضاعف کرد.
سوئد و رومانی در ۹۰ دقیقه به تساوی یک بر یک و در وقت اضافی به تساوی دو بر دو رسیدند. در ضربات پنالتی با آن که هاکان میلد پنالتی را از دست داد، اما توماس راولی دروازه بان سوئد دو پنالتی رومانیایی ها را مهار کرد تا سوئد به مرحله بعد برسد.
نیمه نهایی
ایتالیا سرانجام پایان درخشش بلغارها را رقم زد و دو بر یک مقابل آنها پیروز شد. این دیدار را می‌توان بهترین بازی روبرتو باجو در جام جهانی دانست. او هر دو گل را زد و ستاره بی چون و چرای آتزوری در این بازی بود.
دیگر دیدار نیمه نهایی بین تیم‌هایی برگزار شد که پیش از این هم‌گروه بودند. برزیل و سوئد در مرحله مقدماتی با هم به تساوی رسیدند، اما این بازی تنها می‌توانست یک پیروز داشته باشد و برزیل با گل روماریو به این هدف دست یافت. البته سوئدی ها پس از اخراج یوناس ترن، کاپیتان و هافبک خود در دقیقه ۶۰ به این نتیجه رسیده بودند که باختشان قطعی است.
فینال
فینال برابر دیدگان ۹۴ هزار تماشاگر در ورزشگاه رز بال در پاسادنا برگزار شد. این دیداری کلاسیک بین دو سبک کاملا متفاوت فوتبال بود. خلاقیت برزیلی‌ها با مانع بزرگ دفاع ایتالیا روبرو شده بود. بن‌بست دو تیم در وقت های قانونی و اضافی شکسته نشد و هیچ کدام نتوانستند به گل برسند. بازی به ضربات پنالتی کشید و شاید تمام دنیا، هنگامی که روبرتو باجو پنالتی خود را از دست داد حیرت زده تنها سکوت کرد. به این ترتیب برزیلی ها توانستند برای چهارمین بار به قهرمانی برسند، رکوردی که هیچ تیمی به آن نرسیده بود.
جام ۱۹۹۴ بر خلاف بسیاری دیگر از جام‌های جهانی در اروپا برگزار نشد و شاید به همین دلیل بود که کشورهایی که سابقه کمتری داشتند اما شور و اشتیاق بیشتری داشتند در آن درخشیدند.
برخی دیگر نوستالژی آخرین بازی مارادونا در جام جهانی را در نظر می‌گیرند. در آخرین دیدار مارادونا، آرژانتین و نیجریه دیداری جذاب را مقابل هم برگزار کردند.
اما شگفتی بزرگ جام پیروزی بلغارستان مقابل آلمان بود. آلمانی ها که پس از برداشتن دیوار برلین برای اولین بار به عنوان تیمی واحد در جام شرکت می‌کردند قدرتمندتر از همیشه به نظر می رسیدند.
