در سال 2014 و در استادیوم تاریخی ماراکانا، فیلیپ لام به عنوان کاپیتان آلمان، جام قهرمانی جهان را در شرایطی که سپ بلاتر آنجا ایستاده بود، از رئیس جمهور وقت برزیل تحویل گرفت. در روسیه و چهار سال بعد از آن، در شرایطی که باران به شدت میبارید، کاپیتان فرانسه، هوگو لوریس، از کنار سه رئیس جمهور گذشت و کنار همتیمیهایش قرار گرفت تا اینفانتینو سراغشان برود و بزرگترین جایزه دنیای فوتبال را تقدیم کاپیتان کند.
اختصاصی طرفداری| در پایان اولین جام جهانی در یک کشور مسلمان و همچنین اولین جامی که در میانه فصل فوتبالی انجام شد، بهترین بازیکن حال حاضر دنیا جام را در شرایطی بلند کرد که عبا به تن کرده بود تا او را برای همیشه به قطر پیوند بزند.
مسی خوش و بشی بسیار گرم و صمیمی با امیر قطر، تمیم بن حمد آل ثانی، داشت و در آغوش او قرار گرفت که در ادامه عبایی نفیس با دوردوزیهای طلایی که از آن به عنوان بیشت (Bisht) یاد میشود را روی دوش لئو انداخت. پوشیدن عبا از سوی لیونل مسی، لحظهای تاریخی بود که قطر از طریق آن، روز ملی خود را هم جشن گرفت.
شاید از نظر خیلیها، مسی باید افتخار کند که اجازه پیدا کرده چنین لحظه بسیار بزرگی از زندگیاش را با به تن داشتن بخشی از فرهنگ عربی جشن بگیرد. عدهای هم ممکن است از اینکه این جادوگر دنیای فوتبال حتی برای لحظاتی شبیه آنها شده بسیار شادمان شده باشند. کسانی هم که از نظرشان این دوره از جام جهانی را فرصتی مناسب برای شکستن کلیشههای غربی میدیدند، وقوع چنین اتفاقی را به عنوان سطح بالاترین پاسخ به اینکه چند نفر مثل آنها لباس میپوشند، ببینند.
میتوان همه این موارد را به عنوان تحلیل درنظر گرفت و حتی به این اتفاق به دیده منفی هم نگاه کرد. میتوان در خصوص اینکه چنین تصمیمی ایده چه کسی بوده، برای چه مدتی پرورش داده شده و اینکه مسی به عنوان مشهورترین فوتبالیست روی زمین (که اخیرا برای ارتقای گردشگری عربستان قراردادی هنگفت با آنها بسته است) در مورد آن میدانسته یا نه، مدتها بحث و تبادل نظر کرد.
با این حال، شیوهای که امیر روی سکوی اهدای جام در میان استادیوم و در حالی که میلیاردها نفر در حال تماشای صحنه بودند، بیشت را به مسی پوشاند، کمی عجیب بود. مشخص بود که به زبان آوردن یک "نه" محترمانه یا از تن خارج کردن آن موقع رفتن به سمت همتیمیها در میان گزینههای ممکن برای کاپیتان نبود.
البته شاید هم باید انتظار چنین رخدادی را میداشتیم چون به دلایل مختلف، تورنمنتی عادی پشت سر نگذاشتیم. یکشنبه شب و در شرایطی که این کشور حوزه خلیج فارس طی 12 سال گذشته بعد از معرفی به عنوان میزبان جام 2022 انجام داده، آنها سوار بر خودروی پرسرعتشان شده و هر آنچه دلشان میخواست در سکوی اهدای جام به نمایش گذاشتند. اینجا هم اینفانتینو آگاهانه در نقش کاتالیزور ظاهر شد و در حالی که دنیا در حال تماشا بود، با لبخندی فراخ روی صورت و دست زدن برای امیر قطر، اجازه داد آنها خواسته خود را عملی کنند.
پیام نمایش یکشنبه شب واضح بود: این صحنه مال ما است و تو اینجا فقط یک بازیکنی! آرژانتین شاید برنده جام جهانی شده باشد، ولی قطر هم پیروزی بزرگی به دست آورد.
شاید بتوان ادعا کرد شاهد ورزشیشویی (عمل یک فرد، گروه، شرکت یا دولت ملی است که از یک ورزش مهم یا معتبر بینالمللی برای بهبود شهرت خود، از طریق میزبانی یک رویداد ورزشی، خرید یا حمایت مالی از تیمهای ورزشی، یا با شرکت در خود ورزش استفاده میکند) بزرگی بودیم، ولی به این معنا هم هست که قطر به دنبال ارتقای وجهه خود حداقل در برابر چشمان دنیای غرب است؛ با این حال، طی ماه گذشته این طور حس نشده که این کشور به دنبال تحت تاثیر قرار دادن کسی بوده باشد. به جای این، آنها تلاش کردهاند کارها را آن طور که تمایل دارند، پیش ببرند و در ادامه، غربیها و سایر مخالفان را به تعصب و نژادپرستی متهم کنند.
شما اجازه ندارید در ورزشگاههای پرزرق و برق و تروتازه ما مشروبات الکلی مصرف کنید (حتی اگر تا فقط 2 روز قبل از جام جهانی میتوانستید)، شما نمیتوانید پرچمهای حمایتی از گروههای مختلف را وارد قطر کنید (حتی اگر اینفانتینو یک ماه قبل از تورنمنت گفته باشد حضور هر قشری در قطر بلامانع است)، و شما نمیتوانید تیشرتهای حاوی شعارهای سیاسی بپوشید، چون فوتبال از سیاست جدا است (حتی اگر تیم ملی روسیه به دلیل حمله به اوکراین از جام جهانی کنار گذاشته شود).
قطریها با تایید فیفا، حتی اجازه بستن بازوبند دلخواه کشورها را هم ندادند، ولی ناصر الخطر، مدیر ارشد اجرایی جام جهانی، با وجود همه اعتراضات و حواشی در خصوص کارگران کشته شده، حقوق پایمان شده زنان در این کشور و نایده گرفته شدن گروههای اقلیت، ادعا میکند آنها روی قولشان مانده و "توانستند جام جهانی شگفت انگیزی" پیاده سازی کنند. او همچنین گفته "قطر بهترین جام جهانی تاریخ را برگزار کرده و تا مدتها هم چنین خواهد ماند!"
دو کارگری که در طول جام جهانی فوت کردند، نادیده گرفته شدند و بیانیههای مربوط بدون هر گونه همدردی با بازماندگان و وعده در خصوص تحقیقات مقتضی، صادر شده است. چرا چنین بوده؟ چون تعداد اندک تماشاگرانی که برای جام جهانی به قطر آمدهاند کاملا فرمانبردار بوده و قوانین را زیر پا نگذاشتهاند تا بتوانند از دیزنیلندی که فیفا برایشان در بیابان آماده کرده، لذت ببرند؛ علاوه بر این، بعضی بازیها هم بسیار زیبا بودهاند. اتفاقات باورنکردنی روز پایانی دور گروهی در بسیاری از گروهها باعث شد ایده مضحک گروههای سه تیمه در جام جهانی 2026، مورد شک و شبهه قرار گیرد. مراکش ماجراجویی خارق العادهای داشت و اولین تیم آفریقایی حاضر در نیمه نهایی شد. کیلیان ام باپه که در پاریسن ژرمنِ تحت مالکیت قطریها بازی میکند، کفش طلا را برد و عربستان توانست آرژانتین را شکست دهد!
و مسی که در آستانه فینال تمام پیراهنهایش فروش رفته بود و طرفداران در هیچ کدام از فروشگاههای آدیداس نمیتوانستند آن را خریداری کنند، توانست یک بار دیگر به فینال بزرگترین مسابقات فوتبالی دنیا برسد؛ فینالی که تا دههها در یاد همگان باقی خواهد ماند. او توانست 2 بار در فینال گلزنی کند و هر بار که فرانسه به بازی برمیگشت، امید کسب ستاره سوم بعد از 36 سال را به مردمان سرزمین نقره برمیگرداند. آرژانتین در نهایت مسابقه را در ضربات پنالتی برنده شد و یادمان نرود که مسی هم برای پاریسن ژرمن بازی میکند.
در پایان، لیونل مسی، نقش اصلی جام جهانی 2022، کاپ مسابقات را در قامت یکی از اعضای خانواده سلطنتی قطر بالای سر برد. میزبان بیش از این چه میتوانست بخواهد؟ این جام جهانی برای قطر بیشک "شگفت انگیز" بوده است!
برگردان یادداشتی از وبسایت اتلتیک به قلم لورا ویلیامسون