اختصاصی طرفداری - فرق است میان تیمی که که یک مربی مدرن و رزومه دار روی نیمکت خود دارد با تیم هایی که در رویاهایشان یک مربی مدرن، رزومه دار و واقعی را روی نیمکت خود تصور می کنند. چلسی با توماس توخل در کوتاه مدت، فصل گذشته توانست تغییرات فنی مهمی را در تیمش اعمال کند و به عنوان قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا برسد و در این فصل آن ها امیدوار هستند تا با اعمال تغییرات فنی بلند مدت در رقابت های لیگ نیز به توفیقاتی دست پیدا کنند.
چلسیِ توماس توخل تبدیل به یک اثر خوش ساخت شده. اثری که ایده های فنی بسیار زیادی در آن دیده می شود و از شکل بازی تیم مشخص است که یک گروه فنی قابل در پشت قضیه قرار گرفته اند. در این یادداشتِ فنی به طور ویژه و مفصل از شکل بازی تیم توماس توخل صحبت خواهیم کرد و ایده های سرمربی آلمانی را با توپ و بدون توپ مورد بررسی قرار می دهیم. در ادامه از این خواهیم گفت که چرا چلسی توماس توخل تیم خوش ساختی است و آیا این تیم می تواند تا روزهای آخر برای کسب عنوان قهرمانی لیگ برتر تلاش کند یا خیر.
خیلی سریع وارد بحث فنی می شویم. همان طور که گفتیم ایده های توماس توخل را با توپ و بدون توپ مورد بررسی قرار می دهیم. ابتدا درباره رویکرد چلسیِ توماس توخل بدون توپ صحبت می کنیم. توماس توخل از نسل مدرن سرمربیان آلمانی است که به فوتبال بدون توپ با شدت بالا اعتقاد دارند. فوتبالی مبتنی بر «High-pressing» که اولویتش بازپس گیری هر چه سریع تر توپ در یک سوم دفاعی حریف است. توماس توخل البته در پاری سن ژرمن برای ادامه این رویکرد خود به علت مهره هایی که در خط جلو داشت با دشواری هایی رو به رو بود (توضیح مفصل فنی) اما از زمان حضور در چلسی همواره در تلاش بوده تا تیمش را به فوتبال بدون توپ مد نظرش نزدیک کند. برای مطالعه رویکرد تیم ها در امر «Pressing» و «High-pressing» داده های فنی پیشرفته خارق العاده ای وجود دارد که هر مورد را می توان به یک منظور مورد مطالعه و بررسی قرار داد. ما کار را از داده فنی پیشرفته ««PPDA» یا همان (Passes Allowed Per Defensive Action) آغاز می کنیم.
پیش از این در یادداشت های فنی گذشته بارها درباره این داده فنی پیشرفته ارزشمند صحبت کرده ام (اینجا و اینجا). این داده فنی پیشرفته با تقسیم تعداد پاس های تیم شماره (1) در زمین خودش بر تعداد کنش تدافعی انجام شده توسط تیم شماره (2)، میانگین پاس های تیم شماره (1) تا پیش از رخ دادن اولین کنش تدافعی توسط تیم شماره (2) را در نیمه زمین تیم شماره (1) به ما ارائه می دهد. طبیعتا هر چه عدد به دست آمده کمتر باشد، میزان فشار و پرسینگ تیم شماره (2) با شدت بیشتری در زمین تیم شماره (1) جریان داشته است. دقت کنید که «PPDA» به ما درباره شدت پرسینگ یک تیم در نیمه زمین حریف اطلاعات می دهد. به این معنی که تیم مورد نظر تا چه اندازه بر بازپس گیری هر چه سریع تر توپ در نیمه زمین حریف تاکید دارد و چه اندازه برای رسیدن به این مسئله تلاش می کند.
به تصویر زیر دقت کنید که وضعیت تیم های حاضر در رقابت های لیگ برتر انگلیس را از حیث داده فنی پیشرفته «PPDA» نشان می دهد. ما «Big Six» رقابت های لیگ برتر را از حیث شدت پرسینگ تا اینجای فصل به ترتیب مشخص کرده ایم و به طور هیجان انگیزی می بینید که دقیقا همان مربیانی که انتظار می رود رویکرد اصلیشان حین بازی بدون توپ، شدت بالا باشد، در این تصویر وجود دارند. مارچلو بیلسا، یورگن کلوپ، هازن هوتل، گراهام پاتر، توماس توخل و پپ گواردیولا. چلسیِ توماس توخل با مقدار 9.98 در رتبه ششم بهترین تیم های حاضر در رقابت های لیگ برتر از حیث شدت پرسینگ قرار گرفته. به این معنی که چلسی ششمین تیم در لیگ برتر است که تلاش می کند در نیمه زمین حریف با سرعت بیشتر و هر چه سریع تر توپ را از حریفش پس بگیرد. مطابق انتظارات مارچلو بیلسا با لیدز اول است و لیورپول نیز با یورگن کلوپ در رتبه دوم. گواردیولا تغییراتی را در سبک بازی تیمش از حیث پرسینگ ایجاد کرده و می بینیم که با افتی ناچیز نسبت به سالیان گذشته فعلا در رتبه پنجم قرار دارد. مسئله مورد بحث اما چلسیِ توماس توخل است. تیمی که می بینیم از زمان روی کار آمدن توماس توخل در همین مدت نیز تبدیل به تیمی مدرن بدون توپ شده. در فوتبال مدرن امروز، تیمی اگر نتواند با شدت بالا بدون توپ در نیمه زمین حریف بازی کند، کار سختی برای رسیدن به توفیقات با ثبات دارد.
داده فنی پیشرفته بعدی که برای مطالعه پرسینگ تیم توخل انتخاب کرده ام، «Pressures» است. داده فنی پیشرفته ارزشمندی که مشخص می کند بازیکنان یک تیم تا چه اندازه در طول یک یا چندین بازی روی بازیکنان صاحب توپ حریف در راستای باز پس گیری توپ فشار ایجاد کرده اند و تلاش کرده اند تا با ایجاد دوئل یک در برابر یک توپ را از بازیکن حریف پس بگیرند. ما داده فنی پیشرفته «Pressures» را در یک سوم تهاجمی تیم ها بررسی می کنیم تا ببینیم چلسیِ توماس توخل علاوه بر شدت پرسینگ، در زمینه تعدد پرسینگ بازیکنانش چه وضعیتی در نیمه زمین حریف دارد. حالا به تصویر زیر دقت کنید که وضعیت شش تیم برتر رقابت های لیگ برتر انگلیس را از حیث داده فنی پیشرفته «Pressures» در یک سوم تهاجمی خودشان (یک سوم تدافعی حریف) نشان می دهد. وضعیت فوق العاده معنادار است. دقیقا همان شش تیمی که از لحاظ شدت پرسینگ بهترین هستند، از لحاظ تعداد تلاش برای بازپس گیری توپ و ایجاد فشار بر روی حریف نیز بهترین هستند. مارچلو بیلسا، یورگن کلوپ، هازن هوتل، گراهام پاتر، توماس توخل و پپ گواردیولا. چلسیِ توماس توخل از حیث این داده فنی پیشرفته نیز در جمع شش تیم برتر قرار دارد. تجمیع شدت پرسینگ در یک سوم تدافعی حریف و تعدد پرسینگ و ایجاد فشار بر روی حریف در همان منطقه، می تواند تیمی هیجان انگیز بدون توپ بسازد. مسئله ای که توماس توخل از روز اول حضورش در چلسی همراه با تیم فنی اش رویای آن را در سر داشت و پله پله برای نزدیک شدن به این رویا، تلاش و کار فنی کرد.
نکته پر رنگی که از لحاظ فنی در این بخش می خواهم به آن اشاره کنم، قدرت توماس توخل در ساخت تیمی است که در مواقع لزوم می تواند از یک تیم «Ultra-aggressive» تبدیل به تیمی محافظه کار شود که حتی می تواند دقایق زیادی را در شرایط فشار و یا 10 نفره مقابل بهترین تیم های دنیا دفاع کند و نتیجه مورد نظرش را کسب کند. توماس توخل علاوه بر اینکه کلیت تیمش را بر پایه بازی پرفشار قرار داده اما در مواقع لزوم و شرایط بحرانی توانایی این را دارد که تبدیل به تیمی شود که با رویکرد «Low Block» (توضیح مفصل فنی) عرصه را بر حریف تنگ کند. نمونه واضح این مسئله را نیز در بازی مقابل لیورپول در آنفیلد شاهد بودیم. بازی که چلسی در آنفیلد، یکی از سخت ترین ورزشگاه های دنیا، بیش از 45 دقیقه 10 نفره بود اما توانست با دفاعی فشرده و برنامه ریزی شده و اجرای صحیح «Low Block» دروازه اش را بسته نگه دارد و به نتیجه مورد نظر در نیمه دوم دست پیدا کند. به تصویر زیر دقت کنید که مقدار «PPDA» دو تیم را در بازی مورد نظر نشان می دهد. می بینیم که چگونه به شکلی معنادار مقدار «PPDA» چلسی عدد 28/09 را نشان می دهد. به این معنی که چلسی مقابل لیورپول به هیچ عنوان علاقه ای برای ایجاد فشار در نیمه زمین حریف نداشته و با اجرای «Low Block» کاملا در نیمه زمین خودش نشسته و با تمامی بازیکنان پشت توپ، به دفاع از دروازه پرداخته. این مسئله می تواند برگ برنده توماس توخل در تقابل با مربیانی همچون پپ گواردیولا باشد. این انعطاف پذیری که توماس توخل توانسته در چلسی ایجاد کند، در طول فصل و در تورنمنت های مختلف می تواند راه گشا باشد.
حالا به رویکرد چلسیِ توماس توخل همراه با توپ می پردازیم. یک تیم مدرن و به روز در دنیای امروز فوتبال علاوه بر اینکه بدون توپ رویکرد تهاجمی دارد همراه با توپ نیز رویکرد مشخصی باید داشته باشد. این رویکرد مشخص شامل مالکیت توپ بالا، به گردش درآوردن سریع توپ و داشتن طرح و برنامه در فضاهای مختلف علی الخصوص فضاهای کلیدی همچون «Half space» (توضیح مفصل فنی) در راستای رسیدن به «Numerical Superiority» (توضیح مفصل فنی) که در نهایت می تواند منجر به خلق موقعیت با کیفیت شود. لازمه رسیدن به تک تک این پارامترها، داشتن مالکیت توپ با کیفیت بالا و مستمر است. برای مطالعه وضعیت چلسی حین مالکیت توپ ما کار را با داده فنی پیشرفته «Build up attacks» شروع می کنیم. برای اولین بار احتمالا در تمامی رسانه های دنیا در طرفداری به معرفی این داده فنی پیشرفته فوق العاده می پردازم. داده فنی پیشرفته ای که با ما می گوید یک تیم تا چه اندازه توانسته حملاتی را طراحی کند که نشات گرفته از بازیسازی، کارهای ترکیبی و پاس های متوالی است. این داده فنی پیشرفته حملاتی را محاسبه می کند (حملات منجر به زدن ضربه) که حداقل برای رسیدن به آن 10 پاس بین بازیکنان رد و بدل شده باشد.
به تصویر زیر دقت کنید که وضعیت چهار تیم برتر رقابت های لیگ را تا این لحظه از این حیث نشان می دهد. مطابق معمول سیتی با اختلافی فوق العاده در رتبه نخست قرار گرفته است. آن ها 81 حمله را داشته اند که از طریق بازیسازی و کارهای ترکیبی صورت گرفته. لیورپول و چلسیِ توخل هر کدام با 52 حمله در رتبه دوم مشترک قرار گرفته اند و برایتون با گراهام پاترِ هیجان انگیز با 35 حمله در رتبه چهارم قرار دارد. می بینیم که توماس توخل همراه با توپ نیز توانسته ایده های به روزش را به چلسی منتقل کند. آن ها در هر بازی ابتکار عمل را در دست دارند. به طور میانگین نزدیک به 60 درصد مالک توپ هستند و برای این مالکیت توپ بالا نیز ایده دارند.
اما کار با توپ زمانی اهمیت دارد که تیم بتواند از مالکیتش در راستای خلق موقعیت گل با کیفیت استفاده کند. برای اینکه بهتر متوجه شوید که توماس توخل با چلسی چه عملکردی در این زمینه داشته، باید به داده فنی پیشرفته «Non-penalty xG» دقت کنید. پیشتر اینجا درباره داده فنی پیشرفته «xG» توضیح داده ام. داده فنی پیشرفته «Non-penalty xG» با حذف مقدار «xG» حاصل از ضربات پنالتی، تصویری حقیقی تر از موفعیت های گل با کیفیت تیم ها ارائه می دهد و من برای ارائه تحلیلی بهتر از وضعیت چلسی، از این داده فنی پیشرفته استفاده می کنم. هر چه مقدار این داده فنی پیشرفته بیشتر باشد، به این معنی است که آن تیم توانسته موقعیت های گل با کیفیت بیشتری را در جریان بازی روی دروازه حریفانش ایجاد کند. وضعیت بسیار هیجان انگیز است. لیورپول، سیتی و چلسی بهترین های لیگ برتر از این حیث نیز محسوب می شوند. سه تیمی که انتظار می رود در نهایت رتبه اول تا سوم را نیز میان خودشان تقسیم کنند. چلسی توماس توخل با مقدار 20.4 پس از لیورپول و سیتی در رتبه سوم قرار گرفته است.
تحلیل مجموع داده های فنی با ما چه می گوید؟ توماس توخل علی رغم اینکه مقدار زمان بسیار کمتری از پپ گواردیولا و یورگن کلوپ هدایت چلسی را عهده دار بوده، اما توانسته این تیم را در پارامترهای فنی مختلف پیشرفت دهد. کیفیت بازی تیم توخل البته در بعضی پارامترهای فنی همچنان از گواردیولا و کلوپ پایین تر است که همان طور که گفته شد، می تواند نشات گرفته از زمانی باشد که او هدایت چلسی را نسبت به دو سرمربی دیگر عهده دار بوده است. توماس توخل در کوتاه مدت تا اینجا، عملکردی فراتر از انتظار داشته و چلسی را بیش تر از آن چیزی که انتظار می رفت، از لحاظ فنی پیشرفته داده. چلسی با او در یک مسیر درست واقعی قرار گرفته و برای نشان دادن این مساله هیچ نیازی به هیچ پیشکسوت (بخوانید مافیای رسانه ای) هم ندارد. نکته چالش بر انگیز اما از اینجا به بعد است. جایی که سرمربی خوش فکر آلمانی باید خودش را در میان مدت و بلند مدت نیز نشان دهد و ثابت کند که تفکراتش علاوه بر کوتاه مدت در میان مدت و بلند مدت نیز می تواند باعث پیشرفت هر چه بیشتر چلسی شود.
نکته چالش بر انگیز بعدی، پارامتر «ثبات» در طول یک فصل 38 هفته ای است. توخل باید نشان دهد که در مبارزه با گواردیولا و کلوپ می تواند 38 هفته متوالی حضور فعال داشته باشد. او فصل گذشته نشان داد که در تورنمنتی حذفی و متفاوت همچون لیگ قهرمانان اروپا می تواند تنه به تنه گواردیولا و کلوپ بزند اما داستان لیگ، آن هم لیگ برتر انگلیس کاملا متفاوت است. چالش های توخل با چلسی از اینجا بیشتر و بیشتر خواهد شد اما هواداران چلسی به تیمشان بسیار امیدوار هستند. باید هم امیدوار باشند چون یک مربی واقعی با ایده های فنی به روز در تیمشان وجود دارد که به جای خوب خرید کردن (!) ترجیح می دهد تیمش را از لحاظ فنی پیشرفت دهد.
داده هاى فنى پيشرفته از كمپانى مرجع StatsBomb و Opta استخراج شده است
