در هفته های گذشته از علاقه تیم ها به سیستم سه دفاعه و تفاوت فرم کلاسیک و مدرن آن گفتیم و حالا هم به یکی از نمونه های قابل توجه آن در لیگ ایران می پردازیم؛ پرسپولیس و گل گهر نبرد تاکتیسین هایی بود که هر دو در یک روز و یک زمان تصمیم گرفتند با سه دفاع بازی کنند اما این تصمیم مشترک اهداف متفاوت داشت؛ پرسپولیس می خواست یک شیوه جدید را آزمایش کند و گل گهر می خواست با استفاده از سیستم سه دفاعه و پرس از بالا به اهدافش برسد.
به گزارش طرفداری، شب گذشته تیم های گل گهر و پرسپولیس به مصاف هم رفتند. نکته قابل توجه این دیدار استفاده دو تیم از سیستم سه دفاعه بود. گل گهر و پرسپولیس از آن دست تیم هایی بودند که لیگ را با سیستم 4 دفاعه آغاز کردند اما شب گذشته خبری از آن سیستم های قبلی نبود. گل گهر فصل گذشته هم علاقه اش را نسبت به این قضیه نشان داده بود و در برخی بازی های مهم از سیستم 4 دفاعه خود فاصله می گرفت و به سمت سیستم 3 دفاعه می رفت و نوع استفاده این تیم از سیستم سه دفاعه، گرایش مدرن تری نسبت به تیم های دیگر داشت و قصد این تیم برای استفاده از این سیستم تنها تشکیل یک عرض 5 نفره در عقب زمین و بازی با رویکرد low-block نبود. در مورد تفاوت استفاده از سیستم سه دفاعه به دو فرم کلاسیک و مدرن در این مطلب به اندازه کافی توضیح داده ایم.
البته پرسپولیس تا پایان بازی به این روش وفادار نماند و بعد از آن که روی یک ضربه ایستگاهی گل خورد، دست از اصرار به کنترل بازی کشید و به شیوه قدیمی اش برگشت اما گل گهر تا پایان بازی با همین روش ادامه داد. در واقع گل گهر مدل بازی اش همین بود و پرسپولیس پلان بازی اش برای کنترل مدل بازی حریف روی آوردن به بازی با سه دفاع بود تا عرض بیشتری در دفاع داشته باشد و اجازه ندهد توپ های بلند در دو طرف نصیب مهره های حریف شود و بازیسازی حریف شکل بگیرد...
آمار بازی تیم های گل گهر و پرسپولیس
یکی از اصلی ترین شاخصه هایی که یک سیستم سه دفاعه برای فاصله گرفتن از فرم کلاسیک آن دارد، در پیش گرفتن رویکرد کانترپرس هنگام ترانزیشن یا همان انتقال منفی است. اگر قصد داشته باشیم به نمونه های اروپایی آن هم اشاره کنیم که با همین قالب چنین رویکردی را در پیش می گیرند، می توانیم به مربیانی همچون توماس فرانک، توماس توخل، یولیان ناگلزمن در لایپزیش و ... اشاره کنیم. از لحاظ در نظر گرفتن شرایط استقرار مهره ها و وضعیت نسبت به تیم حریف سیستم 3421 قالب مناسبی برای در پیش گرفتن این رویکرد است.
شب گذشته تیم گل گهر به نوعی با همین سیستم 3421 وارد میدان شده بود و در دقایقی از بازی هم به دنبال پرس تیم پرسپولیس بود.
تصویر بالا مربوط به یکی از همان لحظاتی است که پرسپولیس در فاز بازیسازی قرار دارد و گل گهری ها با پرس از بالا و تحت فشار قرار دادن گزینه های پاس بازیکنان پرسپولیس به دنبال بازپس گیری توپ هستند. این صحنه بارها و بارها به خصوص قبل از به ثمر رسیدن گل گل گهری ها در بازی شب گذشته اتفاق افتاد. روی همین صحنه رادوشوویچ تحت فشار زیر توپ می زند و فرایند بازیسازی تیم گل محمدی در همین لحظه مختل می شود. تصویر بعدی ای که از بازی بررسی می کنیم مربوط به صحنه ای است که گل گهر در فاز انتقال منفی قرار دارد، اکثر تیم های ایرانی در چنین شرایطی reorganized می کنند و به شکل اولیه خود برمی گردند. اما گل کهر با نزدیک کردن چند بازیکن به هافبک پرسپولیس، فرایند ضدحمله سرخ ها را هم کاملا مختل می کند، یکی از سلاح های مهم پرسپولیس انتقال از دفاع به حمله است که در چنین صحنه های مشابهی سیرجانی ها مانع شکل گرفتن آن می شدند و در دقایق زیادی سرخ ها رو به ارسال توپ های بلند می آوردند...
در این صحنه هافبک پرسپولیس قصد داشت با یک چرخش و پاس روی زمین توپ را سریعا انتقال دهد اما این کار به دلیل محاصره بین چند بازیکن آبی پوش اتفاق نمی افتد و بازیکن پرسپولیس مجبور می شود با دقت بسیار پایینی زیر توپ بزند. در فوتبال هدف پرس تنها و تنها تصاحب مجدد توپ نیست و خیلی وقت ها شما باید دقت ضربات و ریتم حمله تیم را مختل کنید تا همان همیشگی برای تیم حریف رقم نخورد و همین قضیه هم از لحاظ روانی و هم از لحاظ فنی حریف را تحت تاثیر منفی قرار می دهد. به زبان ساده تر همین که حریف را مجبور کنید رو به توپ بلند بیاورد و بخش زیادی از فرایند ضدحمله اش را بر مبنای شانس بچیند، به کانتر پرس شما اعتبار می بخشد. در مجموع شاید اگر سیرجانی ها روی چند صحنه با دقت تر عمل می کردند می توانستند تحت تاثیر چنین رویکردهایی به گل برسند.
در سمت مقابل تیم یحیی هم با سیستم سه دفاعه راهی زمین شده بود. پیش از این بازی هم از جهات مختلف توصیه های زیادی به کادرفنی پرسپولیس شده بود که با سیستم سه دفاعه بازی کند و با تمام نواقصی که این تیم در اجرای این سیستم داشت اما با توجه به عرض خوبی که داشتند بازیسازی گل گهر را دچار اختلال کردند. چه از لحاظ سه مهره هجومی ای که داشتند و چه از لحاظ عرض خوبی که این سیستم به تیم آن ها داده بود، مانع شکل گرفتن برخی حملات گل گهری ها می شدند. همزمان گل گهر در صحنه های زیادی رو به یکی از الگوی های بازیسازی اش آورده بود که در بازی های قبلی به خصوص برخی بازی های فصل قبل از آن استفاده می کرد. گل گهر در چنین مقاطعی با ارسال توپ بلند به فلانک ها یا نیم فضا ها سعی در استفاده از فضای آن منطقه داشت اما سه دفاعه بازی کردن پرسپولیس میزان اثر گذاری این الگو را پایین آورد. (برای درک بیشتر این الگو می توانید به بازی برگشت فصل گذشته این تیم مقابل نساجی نگاهی بیاندازید، البته در آن بازی به دلیل نتیجه ای که ابتدای بازی رقم خورد، گل گهر به صورت افراطی از این الگو استفاده کرد.)
روی بسیاری از صحنه ها اتفاقی مشابه تصویر بالا رخ می داد...
در نیمه دوم که یحیی تغییر سیستم داد بازی حالت روان تری به خود گرفت و علاوه بر حملات پر تعداد پرسپولیسی ها، بازیسازی گل گهر نیز با کیفیت بهتری انجام می شد.
در قاب بالا و دو تصویری که زیر هم می بینید، شاهد یکی از همین توپ های بلندی بودیم که با توجه به کم تعداد شدن سرخ ها در خط دفاعی به دلیل تغییر سیستم تیم، برای گل گهر تبدیل به یک موقعیت و شوت خوب شد...
هفته گذشته در مورد این قضیه صحبت کردیم که سیستم سه دفاعه حداقل می تواند به عنوان یک پلان برای بازی هایی خاص مورد استفاده قرار بگیرد و موثر هم واقع شود و این دقیقا همان هدف پرسپولیس در استفاده از این سیستم بود. در مجموع بازی شب گذشته دارای نکات مثبتی از لحاظ فنی بود و اگر به نیمکت دو تیم توجه کنید متوجه می شوید هر دو تیم از آن دست تیم هایی هستند که بیش از یک فصل به مربیان خود فرصت داده اند و مبحث زمان دادن به مربیان فوتبال می تواند اتفاقات خوبی را برای فوتبال ایران رقم بزند.
قسمت قبلی:
فوتبال پست مدرن! | به بهانه علاقه مربیان ایرانی به استفاده از سیستم سه دفاعه
