فراشبند یکی از شهرهای استان فارس است که در ۱۸۰ کیلومتری جنوب غربی شهرستان شیراز واقع شده‌است. این شهر دارای حدود ۱۰ امامزاده است که معروف‌ترین ایشان امامزاده سید شجاع الدین حسن معروف به آقام شهید است. این شهر دارای قدمت ۱۶۰۰ ساله است و جمعیت ساکن در آن ۲۰۳۲۰ نفر اعلام شده است.
این شهرستان از شمال به کازرون، از شرق به فیروزآباد و شیراز و از جنوب شرق به شهرستان مهر متصل است. طبیعت خاص این ناحیه باعث می‌شود که محصولاتی نظیر خرما، گندم، جو، ذرت، کنجد، لیمو، زیتون نیز قابل برداشت باشد.
کشاورزی فراشبند رونق بسیار دارد هرچند که در سال‌های اخیر با کمبود آب و مشکلات ناشی از خشک سالی زمین‌های زیر کشت کاهش یافته‌است اما با این وجود هنوز یکی از شهرهای مهم در امر کشاورزی و تولیدات کشاورزی میباشد. محصولات کشاورزی فراشبند: گندم، جو، کلزا، کنجد، تخمه آفتاب گردان، صیفی جات (هندوانه، خربزه، خیار، احمدی (شمام) و …)، سبزی جات (انواع خیار، بادمجان، سبزی، سبزی خورشت، گوجه، کلم، کدو، فلفل دلمه، و …) محصولات باغی شامل انواع خرما (خشک و تر)، انگور، مرکبات شامل (لیمو، نارنج، پرتقال، لیمو شیرین و …) و زیتون. در این شهرستان ۳ هزار و ۲۰۰ هکتار نخلستان وجود دارد که سالیانه افزون بر ۲۵ هزار تن انواع خرما در فراشبند برداشت می‌شود و خرما این شهرستان علاوه بر ارسال به سایر استان‌ها، به کشورهای همسایه و اروپایی نیز صادر می‌شود.
بقایای ۱۰ آتشکدهٔ زرتشتی در شهرستان فراشبند وجود دارد. اقتصاد این شهرستان مبتنی بر زراعت، باغداری و قالیبافی است. باغات این شهرستان نخلستان است. میدان گازی آغار و دالان در این ناحیه واقع شده‌است.
ارتفاع شهرستان فراشبند از سطح دریا ۷۵۰ متر و مساحت تقربی آن برابر ۵۹۴۵۵ هکتار است که دارای آب و هوای شهرستان بیابانی و گرم و خشک و با توجه به قرار گرفتن در اقلیم گرم و خشک مناطق جنوبی ایران متوسط سالانه دما در آن بیش از ۲۵ درجه سانتی‌گراد میباشد. مرکز این شهرستان، شهر فراشبند است.فراشبند دارای قدمت ۱۶۰۰ ساله است که البته آثار تاریخی بجای مانده در آن گویای این واقعیت است کمبود منابع و مدارک تاریخی باعث شده که از نظر تاریخی علیرغم قدمت فراوان کمتر مورد توجه قرار گیرد مردم فراشبند همواره بر این عقیده بوده‌اند که شهر مزبور در زمان حکومت بهرام گور بوجود آمده و مربوط به دوران ساسانیان است و آثار تاریخی گواه این واقعیت است. دارا بودن تعداد زیادی چهار طاقی خود نشان از قدمت تاریخی این شهرستان دارد. علاوه بر آن عشایری بودن منطقه فضای زیبایی را برای فراشبند ایجاد کرده و موجب پیدای دست بافته های رنگین عشایری همچون گبه، گلیم، فرش و جاجیم شده است. باغهای مرکبات و به ویژه خرما و قصب زاهدی از دیگر چشم اندازهای گردشگری این منطقه میباشد.زبانی که مردم فراشبند و روستاهای تابع با آن تکلم می‌کنند آمیخته‌ای از زبانهای فارسی کهن و لری (بختیاری- لکی) ممسنی و کهگیلویه‌ای است، گاهی بعضی از واژه‌های لری با این زبان مختلط گردیده است. با این که همه مردم فارسی زبان هستند ولی بعضی اصطلاحات یک روستا با روستا دیگر تفاوت دارد ، بدین مفهوم که بعضی از روستاها لهجه‌های مخصوص به خود دارند.
علاوه بر این زبان ترکی قشقایی در میان عشایر این منطقه دیده می‌شود. جمعیت فراشبند ترکیبی از طوایف مختلف لر، ترک و تاجیک است قریب به ۲۵۰۰۰ نفر از عشایر کوچ رو ایل قشقایی هر ساله بمدت ۷ الی ۸ ماه در مراتع فراشبند سکونت دارند ایل قشقای شامل طوایفی است که عبارتند از طایفه عمله طایفه شش بلوکی طایفه فارسی مدان و طایفه آردکپان قتلوعلاوه بر عشایر مذکور طوایف مختلفی از قوم لر نظیر نوبنجانی، قلعه سفیدی (نوشادی)، لر بختاری، سادات فهلیانی، سارویی، دشتی وجود دارند که قسمت اعظم مردم منطقه را تشکیل می‌دهد مابقی جمعیت شهرستان را تاجیک‌ها تشکیل می‌دهند.
این شهرستان دارای منابع گاز طبیعی است و اقتصاد این شهرستان بر زراعت، باغداری و قالیبافی است و باغات این شهرستان نخلستان است. دراین شهرستان بقایای ۱۰ آتشکدهٔ زرتشتی وجود دارد و آثار باستانی متعددی در منطقه وجود دارد که مهمترین آنها عبارتند از ۱- چار طاق تل جنگی مربوط به دوره ساسانی ۲- حمام فراشبند ۳-چهار طاق نقاره خانه ۴- چهار طاق رهنی ۵- چهار طاق گنبد ۶- آسیاب‌بادی ۷- قلات زرگران مربوط به دوران افشاریان ، چهار طاق کنار مالک ،چهار طاق تل جنگی، چهار طاق زایر حسینی، چهار طاق خرمایک، چهار طاق گنبد، چهار طاق رهنی ،چهارطاق قنات باغ، چشمه برمه فرهاد، چشمه آبپا، پارک کوهستانی، امامزاده شهید (معروف به آقام شهید)، امامزاده شاهزاده طیب (معروف به زین العابدین)، امامزاده شاه عزیز(معروف به آقام شهید تو باغی)، امامزاده سید احمد، امامزاده سید محمد (خوشاب)، آقام شهید علی بخشی، امامزاده پیر غیب، امامزاده محمد(خانیک)، امامزاده آقا محمد (خوراب)، امامزاده امیر شهسوار (دژگاه) و شاهزاده ابوالقاسم (دهرم) از جمله جاذبه‌های گردشکری و مذهبی منطقه می‌باشند.
مردم فراشبند و روستاهای تابعه مسلمان و دارای مذهب شیعه می باشند. نفوذ اسلام در این شهرستان به صدر اسلام باز می گردد به همین خاطر اعیاد فطر، قربان، غدیر، میلاد ائمه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مراسم ازدواج طبق رسوم خاص محلی در بین مردم این شهرستان انجام می شود و همچنین عید باستانی نوروز از اهمیت بسیاری قائل بوده و در مراسم سوگواری ائمه به خصوص مراسم تاسوعا و عاشورا شرکت نموده و در ماه مبارک رمضان مراسم ختم قرآن در مساجد برگزار می کنند. از سوغات های این شهرستان می توان به بافته های رنگین عشایری مانند گبه، گلیم، فرش و جاجیم اشاره کرد و همچنین باغ های مرکبات به ویژه خرما و قصب زاهدی از دیگر چشم اندازهای گردشگری فراشبند می باشد.
شهرستان فراشبند واقع در استان فارس در 172 كيلومتري غرب شيراز قرار دارد مرزهاي جغرافيايي آن به ترتيب از شمال به كوهمره سرخي و بخش جره شهرستان كازرون (به كسر جيم ورا) از مشرق به شهرستان فيروزآباد خنج و استان بوشهر محدود مي شود. شهرستان فراشبند بر روي طول جغرافيايي 52 درجه و 5 دقيقه و عرض جغرافيايي 28 درجه و 52 دقيقه قرار گرفته و ارتفاع آن از سطح دريا 750 متر و مساحت تقربي آن برابر 59455 هكتار است. آب و هواي شهرستان بياباني و گرم و خشك و با توجه به قرار گرفتن در اقليم گرم و خشك مناطق جنوبي ايران متوسط سالانه دما در آن بيش از 25 درجه سانتي گراد، ميزان بارندگي در حدود 250 الي 300 ميلي متر در سال و رطوبت نسبي دما به دليل كمي بارندگي و شدت تبخير قابل ملاحظه است. سفره هاي آب زيرزميني بسيار ضعيف و شهرستان با كاهش شديد آبهاي كشاورزي و شرب مواجه است.
وجود ابنيه و آثار تاريخي موجود در منطقه فراشبند حكايت از قدمت چندين هزار ساله اين منطقه دارد. در زمان ساسانيان به علت نزديك بودن به پايتخت (شهر گور- فيروزآباد) و شهر شاهپور، اين منطقه داراي اهميت خاصي بوده است. در كتاب فارسنامه ناصري باب حكومت عمربن خطاب قرشي آمده است كه سپاه اسلام در سال هجدهم هجري قصد تسخير فارس را نموده و از بحرين با كشتيهاي بزرگ و كوچك خود را به ساحل فارس رسانيده و يكي از سرداران عرب بنام عثمان بن ابي العاص مأمور تسخير شهر گور و كوره اردشير مي گردد. سپاه آن شهر به رهبري هربد نام داماد يزدگرد آخرين پادشاه ساساني جهت مقابله با آنان آمده و در صحراي فراشبند و جره دو سپاه به هم رسيده و پس از جنگ و نبرد، سپاه فارس شكست خورده و بطرف شهر استخر (نزديكيهاي تخت جمشيد) فرار مي كنند و اعراب آباديهاي فراشبند و شهر گور را تسخير كرده و مردم آن به دين اسلام مشرف مي شوند. فراشبند با توجه به قدمت آن كه از كتابهاي تاريخي، سنگ نوشته هاي باستاني و آثار و ابنيه قديمي معلوم مي گردد پستي و بلنديها و وقايع مختلفي را در تاريخ خود به چشم ديده و در واقع از سختي ها و حوادث گوناگوني عبور كردهاست. پس از ظهور اسلام و گسترش به كشورهاي جهان در زمان خليفه دوم سپاه اسلام به فرماندهي عثمان ابن ابي العاص براي گسترش اسلام در ايران اقدام به حمله به فارس كه مقر حكومت ساسانيان بوده است مي كند، يكي از ايالات فارس، فراشبند بوده كه در مراحل اوليه بدانجا هجوم آورده مي شود و در جنگ سختي كه بين نيروهاي اسلام با سپاهيان يزدگرد، پادشاه ايران در صحراي فراشبند صورت مي گيرد سپاهيان ايران شكست خورده و مردم آباديهاي فراشبند به دين اسلام مشرف مي شوند. در جنگي كه بين نيروهاي انگليسي كه وارد جنوب ايران شده بودند و بزرگان خوانين دشتي، تنگستان و دشتستان از جمله رئيس علي خان، شيخ حسين خان چاه كوتاهي و فرزندان ايشان (عبدالرسول خان و رسول خان) و زاير خضر خان اهرمي، اتفاق مي افتد عده اي نيز از فراشبند و عشاير قشقايي به كمك آنها مي روند كه با توجه به كثرت آنها از ذكر نام شركت كنندگان فراشبندي در جنگ تنگستان خودداري مي گردد. با اشغال كشور ايران در سال 1293 ه. ش توسط نيروهاي متخاصم در جنگ بين*الملل اول و تقسيم آن به مناطق تحت نفوذ سه گانه و از جمله جنوب ايران كه توسط نيروهاي انگليسي و هندي صورت گرفت، و آزار و اذيت فراوان كه مخصوصاً به عشاير روا داشتند و همچنين حكم جهادي كه توسط سيد عبد الحسين لاري مجتهد وقت كه در شهر فيروزآباد ساكن بوده اند، همه دست در دست هم داده و مردم شهر و روستا و عشاير را به مقابله با اشغالگران موظف مي گرداند. لذا در اين زمان از فراشبند عده زيادي به فرماندهي نايب هاي وقت آقايان كربلائي محمدرضا و ملا فتحعلي از جمله كربلائي علي رضا، حاج شاويس و غلامعلي فرزند عبد الله و از روستاهاي نوجين ملا غلامعلي نوجيني به همراه عده اي از آويز ملا ساري آويزي با همراهان جهت جنگ با بيگانگان به همراهي و تحت فرماندهي صولت الدوله (اسماعيل قشقايي) به شيراز اعزام مي شوند كه در مراحل اول جنگ به پيروزي هايي مي رسند ولي با حيله دشمن در صف مجاهدين تفرقه ايجاده كرده و باعث شكست مجاهدين شده و آنها را رو در روي يكديگر قرار مي دهد. صولت الدوله به فيروزآباد و سپس به كارزين عقب نشيني مي كند و مناطق به تصرف برادر وي علي خان سالار در مي آيد. در اين هنگام با كمك نيروهايي از تنگستان و دشتستان، صولت الدوله دوباره به مناطق تحت نفوذ علي خان سالار كه از طرف نيروهاي دولتي و انگليسي حمايت مي*شدند هجوم آورده و در مرحله اول منطقه فراشبند را از نيروهاي علي خان سالار باز پس مي گيرند و سپس به طرف فيروزآباد حركت مي كنند كه در اين زمان بيماري آنفولانزا به طور وحشتناكي شيوع پيدا مي كند و چندين هزار نفر از نيروهاي صولت الدوله، انگليسي و هندي را از بين مي برد و لذا جنگ در اين منطقه خاتمه يافته و قرارداد صلح بين طرفين امضاء مي گردد.
از ويژگي هاي خاص شهرستان فراشبند واقع شدن در ميدان گازي آغاز و دالان است كه همين موضوع باعث تاسيس و احداث پالايشگاه گاز در شهرستان گرديده است پالايشگاه گاز فراشبند روزانه ميزان 1400 ميليون فوت مكعب گاز و 15000 بشكه ماليات گازي از تعداد 11 حلقه چاه گاز واقع در ميدان دالان شهرستان فراشبند و 9حلقه چاه واقع در ميدان آغاز (واقع در شهرستان قير) توليد مي نمايد مايعات گازي استحصال شده بوسيله خط لوله 8 اينچ به بندر طاهري و گازهاي استحصال شده بوسيله خط لوله 42 اينچ به تاسيسات تزريق واقع در مناطق نفت خيز ارسال مي گردد. فوق منابع عظيم گازي فوق پتانسيل بسيار خوبي براي احداث تاسيسات جانبي گاز است.
جاذبه های فراشبند
آبشار کوچک خرمالو: آبشار خرمالو در ۳۰کیلومتری جنوب شرق شهرستان فراشبند ، در منطقه عشایر نشین این شهرستان قرار دارد . آبشار کوچکی است و آب آنچنانی دارد . اما همین آبشار کوچک زیباست و برای عشایر آن منطقه ارزش حیاتی دارد که آب شرب خودشان و گوسفندانشان را تامین می کند . آب آبشار از چشمه خرمالو که در بالادست قرار دارد تامین می شود .
آتشکده فراشبند: آتشکده فراشبند از آتشکده های معروف استان فارس می باشد که از آثار ساسانی باقیمانده است که آن را منسوب به مهر نرسی می دانند. بنا دارای گنبدی بیضی شکل است که به وسیله فیل گوش هایی بر روی چهارپایه واقع شده است.هم چنین پیرامون بنا دهلیزها و حفره هایی وجود دارد. این آتشکده که همانند چهارطاقی هایی سرمشهد کازرون است، از از مصالح سنگ ، گچ و ساروج ساخته شده است. این بنا به گفته آندره گدارفرانسوی که در زمان قاجاریه از آن دیدن نموده شباهت زیادی به قصر بهرام گور در سروستان دارد و ممکن است که قصر زمستانی وی بوده باشد، چون در منطقه سرمشهد در جنوب غربی فراشبند نقش زیبایی بر قسمتی از کوه حک شده که تاجی میان دو شیر قرار دارد و بهرام گور آن را گرفته است که این داستان در تاریخ آمده است و تل بزرگی در نزدیکی بنای چهار طاق است که در آن ایام قلعه بوده است. این آتشکده یکی از پنج آتشکده ای است که بوسیله مهر نرسی در منطقه کازرون و فراشبند ساخته شد .
بوستان کوهستانی فراشبند: هر ساله با آغاز نوروز و ورود مسافران نوروزی به شهرستان فراشبند بوستان کوهستانی فراشبند (واقع در 5 کیلومتری شهر فراشبند) میزبان مسافران نوروزی می باشد که امسال نیز تاکنون صدها خانوار حداقل یک شب را در این بوستان اسکان نموده اند. بوستان کوهستانی فراشبند مکانی بسیار مناسب برای حضور مسافران نورزی می باشد و مسافران می توانند ضمن لذت بردن از طبیعت زیبای این پارک، مزار مطهر شهید گمنام واقع در این بوستان را نیز زیارت نمایند.
اقامتگاه بوم گردی باچان: اقامتگاه بومگردی (روستایی و عشایری) باچان توریسم در مسیر شهرهای تاریخی فیروزآباد، فراشبند و کازرون در استان فارس قرار دارد.اقامتگاه بومگردی عشایری باچان توریسم در نزدیکی امامزاده آقا میراحمد(ع) واقع شده و نخلستان ، انارستان، تاکستان، چشمه سارهای متعدد، قنات‌های متعدد، آبشار، تونل قنات تاریخی برم فرهاد، کوه نمکی (دودکش‌جن یا ستون نمکی، آبشار نمکی، چشمه نمکی، بلورهای نمکی، غار نمکی)، اثار تاریخی متعدد، سیاه چادر و آداب و رسوم عشایر ایل قشقایی از جاذبه های مهم منطقه است. اقامتگاه در بین مناطق گرمسیر فراشبند و معتدل فیروزآباد قرار دارد و با طی ۱۵ دقیقه مسافت، می‌توان به جاذبه‌های گرمسیری و سردسیری دسترسی داشت. ضمنا از طریق مسیر فراشبند بوشهر می‌توان با طی حداکثر ۲/۵ ساعت، به بندر بوشهر و دریا رسید.
.............................
آرشیو
