حاجی‌آباد یکی از شهرهای جنوب ایران و شمال استان هرمزگان است. حاجی‌آباد شمالی‌ترین شهر استان هرمزگان است و در نزدیکی استان کرمان واقع شده‌است. این شهر در بخش مرکزی شهرستان حاجی‌آباد قرار دارد. فاصله حاجی‌آباد تا بندرعباس ۱۶۵ کیلومتر است.
ارتفاع متوسط آن از سطح دریا ۱۲۰۰ متر است و ارتفاع شهر حاجی آباد از سطح دریا ۹۴۵ از سطح دریاست. از شمال به شهرستان سیرجان در استان کرمان ،از شمال غرب به شهرستان نی ریز (استان فارس)، و از شرق شهرستان ارزوئیه در استان کرمان، از غرب به شهرستان داراب (استان فارس) و از جنوب به بخش فین (شهرستان بندرعباس) محدود است. مرکز این شهرستان در فاصله ۱۶۵ کیلومتری شمال بندرعباس و در کنار جاده بندرعباس ـ تهران واقع شده‌است.
حاجی‌آباد تابستان‌های گرم وخشک و زمستان‌های نسبتاً سردی دارد. البته دوره گرما در حاجی‌آباد به دلیل نزدیکی به استان کرمان نسبت به بقیه شهرهای هرمزگان کمتر است. اطراف شهر حاجی‌آباد را کوه احاطه کرده‌است. شهر حاجی‌آباد نسبت به بقیه مراکز شهرستان‌های هرمزگان از ارتفاع بیشتری از سطح دریا برخوردار است. ارتفاع شهر حاجی‌آباد طبق منابع سازمان هواشناسی کشور ۹۳۱٬۲ متر از سطح دریاست.
شهر حاجی‌آباد به لحاظ فرهنگی از چندین فرهنگ متفاوت تشکیل شده‌است. برخی گویش و پوشش خاص هرمزگانی و برخی نیز گویش کرمانی دارند در این‌میان با نزدیک شدن به روستاهای حاشیه استان فارس گویش‌ها و فرهنگ مردم به سمت گویش و فرهنگ مردم این استان نزدیک شده‌است؛ که این موارد خود از ظرفیت‌های بالای فرهنگی این شهرستان حکایت دارد(فرهنگ وآداب روستاها و آباديهاي شمال شهرستان حاجي آباد نزديك به استان كرمان و روستاهاي جنوب شهرستان مخلوطي از هرمزگان و فارس ميباشد) . با نگاهی به پوشش جنوب شهرستان حاجی‌آباد گویش و پوشش هرمزگان بیشتر نمایان است و نیمه شمالی این شهرستان بیشتر تحت تأثیر استان کرمان قرار دارد.
تولیدات عشایری: تولیداتی که بیشتر می‌تواند جنبه فروش داشته باشد مثل: قالی، قالیچه، گلیم چهل ماشوله و گلیم شریکی پیچ.
تولیداتی که اکنون به مصرف عشایری می‌رسند ولی در گذشته هم جهت مصرف خود و هم برای فروش تولید می‌شدند مانندخورجین، جوال یاخوره، جاجیم و چادرشب.
تولیداتی که صرفاً جنبه خود مصرفی دارند مانند سیاهچادر، چغ، آینهدان، نمکدان، کشکدان، دو کارتن که تولیدکنندگان در بافت آنها از نقشه استفاده نمی‌کنند و موتیف‌های گیاهی وحیوانی بکار برده شده، عمدتاً از محیط زندگی عشایری الهام گرفته شده‌است و سینه به سینه به بافندگان انتقال یافته‌است. تولیدکنندگان این نوع محصولات در شهرستان حاجی‌آباد در مقایسه با سایر شهرستان‌های استان کمتر تعدادشان کاهش یافته‌است و کسانی که در گذشته بافته‌های مثل خورجین، جاجیم، کشکدان را می‌بافتند. اکنون دست به تولید بافته‌های دیگر که پر فروش هستند در حقیقت همچنان تولیدکننده باقی مانده اند.
صنایع دستی: قالی بافی، شیریکی پیچ (نوعی گلیم)، چادر شب بافی، سبدبافی و حصیربافی
غذاهای محلی: لای برنجی، آبگوشت، تاس کباب، آبگرمو، مژگو، کباب، نان مهیاوه، آب بنه، و …
سوغات شهر حاجی‌آباد شامل خرما (منحصر به فردترين نوع آن كه جنبه تجاري و صادراتي دارد به نام پيارم شناخته ميشود كه در دنيا به نام خرماي شكلاتي معروف است) و مرکبات است.
در شهرستان حاجی‌آباد در مجموع ۲۱۰۰ هکتار زمین زیر کشت محصولات زراعی است که ۹۰۰۰ هکتار به محصولات باغی-۵۵۰۰ هکتار به کشت نخل و بقیه به کشت سایر محصولات صیفی و غلات اختصاص دارد محصولات باغی این شهرستان عبارتند از: خرما - لیموترش- نارنگی- پرتقال - انجیر- زیتون - انگور لیموشیرین و اغلب درختان مناطق سردسیر و گرمسیر. از آن میان لیموترش- نارنگی و لیموشیرین مناطق فارغان - احمدی- سیاهک و سیرمند شهرت بسیار زیادی دارد. صیفی جات حاجی‌آباد هم مرغوب و هم برای کشاورزان و سرمایه‌گذاران در تولید کشاورزی فوق‌العاده سودآور است. این محصولات و غلات شامل: جو - ذرت- هندوانه - خیار- گوجه فرنگی-سیب - پیاز - طالبی- گرمک و کمی هم حبوبات می‌باشد. همجنین درختان و گیاهان کوهی و دارویی نیز در این شهرستان قابل توجه سرمایه‌گذاران است. از آن میان می‌توان به کنارهای چندساله دارای میوه زالزالک اشاره کرد. دیگر درختان کوهی عبارتند از: بادام وحشی- گیش- بید و درختان مورت- خیزران و کهور. گیاهان دارویی شامل: گل بومادران- کلپوره - آویشن - گون و غیره می‌باشد.
هرمزگان هرچند كه با شرجی و گرما و باغ های انبه و خرما نامی آشناست، اما مكان هایی در این استان وجود دارد كه گوناگونی طبیعت بكر و زیبا و آب و هوای خنك آن در منطقه ای مانند حاجی آباد، گردشگران را شگفت زنده و غافلگیر می كند. حاجی آباد از شهرستان های خوش آب و هوای هرمزگان در كنار راه ترانزیتی بندرعباس – سیرجان با طبیعت بكر و آثار تاریخی و گردشگری قرار گرفته به گونه ای كه هر مسافری كه از سمت شمال به هرمزگان وارد می شود، از این جاذبه ها دیدن می كند. حاجی آباد در فاصله 165 كیلومتری شمال بندرعباس و كنار جاده سیرجان با یك هزار و 200 متر ارتفاع از سطح دریا از شمال به شهرستان سیرجان (استان كرمان) از شرق بخش وكیل آباد (استان كرمان) از غرب به شهرستان داراب (استان فارس) و از جنوب به بخش فین (شهرستان بندرعباس) محدود می شود و از اهمیت جغرافیایی فراوانی برخوردار است. حاجی آباد تا سال 1370 خورشیدی با نام سعادت آباد، یكی از بخش های شهرستان بندرعباس به شمار می آمد. بخش سعادت آباد در حد فاصل جنوب و جنوب غربی شهرستان حاجی آباد شامل پنج دهستان احمدی و فارغان در جانب شرقی، طارم و درآگاه در سمت غربی و دهستان سیاه و در جنوب بوده و یكی از بخش های شهر حاجی‌آباد است كه آب و هوای گرم و خشك دارد. اطراف این منطقه را ارتفاعات «نیزا»، «سیرو»، «كم برآفتاب»، «دزدر»، «وانمان»، «جایین» و «شاهین» فرا گرفته است. دهستان «احمدی» نیز تا اواخر دوره قاجاریه با عنوان «بلوك رودان و احمدی» جزو بخش رودخانه رودان بود كه بعدها از آن جدا شد و به سعادت آباد پیوست.
«فارغان» دیگر دهستان خوش آب و هوای این منطقه است كه امروزه به بخشی در حاجی آباد تبدیل شده و دارای آبادی های «بخون»، «برجهر»،«جایین»، «رائیز»، «اوبد»، «رودخانه»، «سردر»، «سیرمند»، «سیاهك»، «شمیل»، «طرمرا»، «علی‌آباد» ، «مزرعه»، «میمند»، «نارمند»، نظام آباد» است كه برخی از آنها امروزه ویران و غیر مسكونی شده است. كوه «بُنه» یا كوه «فارغان» به دلیل داشتن جنگل های زیبای طبیعی مانند «اورس یا كاج وحشی»، «بادام وحشی» و گیاهان گیاهی و همچنین وجود انواع بز، پلنگ، خرس، كبك، تیهو، آهوبره و پرندگان و چرندگان دیگر از دیگر مناطق دیدنی و گردشگری است شهرستان حاجی آباد است كه علاقه مندان به حیات وحش و طبیعت گردی را فرا می خواند. اگر بخواهیم به معرفی آثار تاریخی و باستانی شهر فارغان بپردازیم می توان به پیكره شیر مفرغی با 63 كیلوگرم وزن - كه در سال 1362در روستای بسته فارغان كشف و به موزه كرمان منتقل شد-، قلعه كهن و تاریخی گشنوئیه در شمال شرق شهر فارغان - در زمان حمله چنگیز خان مغول به ایران همراه قلاع سرزمین میناب ویران شد-، آتشكده زرتشتیان واقع در روستای بخوان-، قلعه میمند در شرق فارغان به عنوان بهترین اماكن تفریحی و گردشگری حاجی آباد اشاره كرد. خرمای پیارم گران ترین خرمای جهان در شهرستان حاجی آباد شهرتی جهانی دارد و به دلیل قابلیت نگهداری طولانی، مشتری پسند بوده و متقاضیان زیادی در داخل و خارج از كشور دارد و به عنوان خرمای درجه یك عرضه می شود.
شهرستان حاجی‌آباد به سبب قرار گرفتن در شمال هرمزگان و همسایگی با استان های كرمان و فارس، از بیشترین باغ های میوه های سردسیری شامل پسته، انگور، انار، هلو، آلو، قیسی و انجیر برخوردار است. حاجی آباد از سوی دیگر یكی از چهار قطب مهم كشاورزی هرمزگان محسوب می شود و در كنار مركبات و صیفی در تولید گندم و ذرت نیز سرآمد است به طوری كه 90 درصد گندم و 85 درصد ذرت استان در آن تولید می شود. یكی از بخش های دیگری كه حاجی آباد را نسبت به سایر شهرستان های هرمزگان متمایز می كند، صنایع دستی خاص آن مانند قالی بافی، شیریكی پیچ (نوعی گلیم)، قالیچه، چادر شب بافی، سبدبافی و حصیربافی است كه هر كدام از این هنرها از پیشینه زیادی برخوردار است. نكته دیگر اینكه بیشترین عشایر ( افزون بر یك هزار و 750 خانوار عشایر) استان هرمزگان در شهرستان حاجی آباد سكونت دارند. مجموعه ویژگی ها و جاذبه های حاجی آباد و آب و هوای مناسب و مكان های گردشگری زیبای آن از مزیت ها و شاخص هایی است كه به اعتبار و عیار این شهرستان استان هرمزگان افزوده كه می توان از آنها برای جذب گردشگر و گسترش فعالیت های اقتصادی در منطقه بهره گرفت.
جاذبه های حاجی آباد
آبشار تزرج: تزرج منطقه‌ای کوهستانی در روستای آفتاب از توابع شهر حاجی‌آباد است. تزرج ییلاقی خوش آب‌وهواست و رود و آبشاری که در آن جریان دارد طراوت بیشتری به طبیعتش بخشیده است.
چشمه سبز پوشان: چشمه سبز‌پوشان از جاذبه‌های شگرف شهر حاجی‌آباد است. چشمه سبز‌پوشان در نزدیکی یک کوه کوچک در نخلستان‌ها قرار گرفته و جلوه‌ای تماشایی دارد. با تغییر فصل دمای آب این چشمه نیز تغییر می‌کند، در تابستان خنک است و در زمستان دمایی بیشتر از دمای بدن انسان دارد و برای شنا کردن بسیار مناسب است. سیاه‌ماهی، کامبوزیا و باربوس از ماهی‌های عجیب چشمه سبز‌پوشان هستند.
قلعه حاجی آباد : قلعه تاریخی حاجی‌آباد در ورودی شهر قرار دارد و یادگاری از دوران ایلخانان است. از این بنا در دوره تیموری و صفوی هم استفاده می‌کردند. این قلعه بالای یک صخره بنا شده است. ارتفاع دیوارهای بنا در حدود ۳۰ متر است و دارای چهار برج است. متأسفانه بخش زیادی از قلعه از بین رفته است بااین‌حال همچنان مورد بازدید گردشگران شهر حاجی‌آباد قرار می‌گیرد.
منطقه حفاظت شده هماگ: این منطقه درشمال شهرستان بندرعباس و قسمت جنوبی شهرستان حاجی آباد قرارگرفته است و وسعت منطقه درحدود ۳۶۰۰۰ کتارمی باشد. این منطقه در قسمت مرتفع استان قرارگرفته و حداقل ارتفاع آن درحدود ۷۰۰ متر بالاتر از سطح دریا می باشد. کوه هماگ بلندترین ارتفاع استان هرمزگان از رشته کوههای زاگرس جنوبی است.
......................................
آرشیو
