آیداهو (به انگلیسی: Idaho) ایالتی است از ایالت‌های غرب آمریکا. مرکز و شهر بزرگ آن بویسی است. این ایالت در سال ۲۰۱۷ میلادی یک میلیون هفتصد هزار نفر جمعیت داشت. جمعیت شهر بویسی ۲۲۳ هزار نفر است. ایالت آیداهو در منطقه شمال غربی ایالات متحده قرار دارد و از شرق و شمال شرقی با مونتانا، از سوی شرق با وایومینگ، از جنوب با نوادا و یوتا، و در غرب با واشینگتن و اورگان هم‌مرز است.
نام این ایالت از زبان بومیان شوشونی منطقه گرفته شده، و از Ee-da-how به‌معنای «بنگر! خورشید بر روی کوه می‌نشیند» می‌باشد.از نام‌آوران این سرزمین می‌توان ازرا پاوند را نام برد.
یک دسته از پیشگامان پوینده، نخستین افراد آمریکایی بودند که به سرپرستی کلارک در سال ۱۸۶۰ به این سرزمین رفتند. نخستین ماندگاران آن ایالت نیز عبارت بودند از جویندگان خز، بازرگانان خز، و مبلغین مذهبی که به تدریج نزدیک معادن آن شهرک‌هایی به وجود آوردند. متصل شدن راه‌آهن غرب به این ایالت و نیز توسعه شبکه آبیاری سبب شد که عده بیشتری به این ایالت بروند و در آنجا ساکن شوند. آیداهو در سال ۱۸۹۰ چهل و سومین ایالت ایالات متحده آمریکا شد. آیداهو در ۱۹۵۱ مشهور شد زیرا در آن سال در جنوب این ایالت نخستین بار تولید برق را با انرژی اتمی آزمایش کردند.
ایالت آیداهو و سرزمین کوه‌های برف‌پوش، دامنه‌های پر از جنگل، خشک‌رودها و دره‌های عمیق، رودهای فراوان و دریاچه‌های زیباست. این ناحیه از کشور آمریکا بیشتر سرد و کوهستانی است. آبشارهای شوشون در این ایالت از آبشارهای نیاگارا بلندترند. چشمه‌های آبگرم و پهنه‌های عظیم گدازه‌ای که در این سرزمین هست همه نشان می‌دهند که این ایالت کوه‌های آتشفشانی داشته‌است. جنگل ملی کاریبو-تارگی در این ایالت قرار دارد.
آیداهو ایالت بزرگی است و از نظر وسعت چهاردهمین ایالت آمریکا است اما جمعیت آن فراوان نیست. بویسی مرکز این ایالت و بزرگترین شهر آن است این شهر با احتساب حومه حدود ۶۴۳٬۶۵۰ نفر جمعیت دارد. با آنکه آیداهو کوهستانی و خشک است اما مهم‌ترین شغل مردم آن کشاورزی است. اهالی آن به وسیله آبیاری زمین‌های بایر را به زمین‌های حاصلخیز تبدیل کرده‌اند. بزرگترین ناحیه کشاورزی آیداهو در پیرامون رود اسنیک و شاخه‌های آن قرار دارد. معروف‌ترین محصولات آیداهو سیب زمینی و پرارزش‌ترین محصول آن گندم دیمی است. بسیاری از مردم آیدا به ویژه ساکنان اطراف رود اسنیک گاوسرا دارند. بعضی از گاوسراهای آیداهو بیش از هزار هکتار وسعت دارند. در آیداهوی جنوبی شغل بسیاری از روستاییان لبنیات‌سازی است. این ایالت چند کارخانه برای تهیه آرد و کارخانه چغندر قند دارد. چون جنگل در آیداهو فراوان است کارخانه چوب‌بری نیز بسیار دارد. این ایالت از نظر کانی‌های مانند نقره، روی و فسفات نیز غنی است. در سال ۲۰۱۲، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با ۶۲٬۴۶۳ میلیارد دلار داشت، که بیشتر از با تولید ناخالص داخلی کشور لیبی (۶۲٬۳۶۰ میلیارد دلار) بود. آزمایشگاه ملی آیداهو در این ایالت قرار دارد.
حدود33% از كل توليد سيب زميني امريكا متعلق به ايالت ايداهو ست و از اين لحاظ بزرگترين توليد كننده ان در ايالات متحده است(امريكا در هر سال بطور متوسط 1.6 ميليارد دلار سيب زميني صادر ميكند) اما طعم خاص سيب زميني ايداهو ان را از بقيه ي سيب زميني ها متمايز ميكند ويژگي هاي خاص سيب زميني ايداهو به اين شرح است: گرد و تا حدودي كشيده و كم عمق-يكرنگ قهوه اي-چند چشم-صاف صفت و بي اب-بدون بريدگي كبودي و تغيير رنگ و... مهمترين نوع سيب زميني ايداهو سيب زميني حنايي ست و در كنار ان بيش از 25 نوع ديگر توليد مي شود.
سيب زميني ايداهو را با ارم ثبت شده بر روي ان براحتي ميتوان در فروشگاهها تشخيص داد.اين ارم برجسته انحصارا در دست كمسيون سيب زميني ايداهو(IPC) كه خود زير مجموعه دولت فدرال و وزارت كشاورزي امريكاست.IPC وظيفه اموزش نيروها نظارت بر ازمايشگاههاي سيب زميني اصلاح نژادي بازاريابي و اموزش بازاريابي سيب زميني سرمايه گذاري و هماهنگي هاي كلي و جزيي رسيدگي به مشكلات كشاورزان و بازرگانان سيب زميني جهت دهي بازارهاي هدف در داخل و خارج كشور و غيره را عهده دار است. سيب زميني ها قبل از صادرات به ايالت ها و كشور هاي ديگر با حساسيت خاصي توسط IPC كنترل كيفي مي شوند و بعد از كسب مجوز ها و استانداردهاي خاص اجازه خروج خواهند داشت.
از 8 سال پيش سيب زميني ايداهو به كشورهاي ديگر نيز صادر شد در حال حاضر كانادا و مكزيك بزرگترين خريداران ان هستند. خريداران ديگر ان كره جنوبي-چين-تايوان-مالزي-سنگاپور-هنگ كنگ-ويتنام-پاناما-ماكائو و ديگر كشورها هستند. جالب است بدانيد كه سيب زميني ايداهو داراي 5 دفتر بين المللي در نقاط مختلف جهان است كه اخرين مورد ان دفتر سيب زميني ايداهو در سئول كره جنوبي ست. وظايف اين دفاتر علاوه بر بازاريابي اموزش و اطلاع رساني در اين زمينه نيز هست.(در يكي از عكس هاي ضميمه بازرگانان سيب زميني كره جنوبي مشغول گشت زني در مزارع ايداهو هستند. سيب زميني اولين بار توسط يك مبلغ پروتستان بنام Henry Harmon Spalding در ايداهو كاشته شد. البته قبل از ان استعمارگران مورمون در ايداهو اين كار را كرده بودند كه با ورود جناب هنري جنگ مختصري صورت گرفته قسمتي از انها با هنري همراه شده و قسمت ديگر راهي داكوتا ميشوند..اما سيب زميني ايداهو بشكل امروزي را جناب هنري زحمت كشيدند.
دیدنی های ایالت آیداهو:
جنگل ملی ساوتوث : جنگل ملی ساوتوث با ۸۰۹ هزار هکتار مساحت، مملو از چشم‌اندازهای شگرف و دیدنی است. این جنگل سالانه میزبان بیش از یک میلیون بازدیدکننده می‌شود و بیش از ۸۱ محوطه کمپینگ در آن وجود دارد. همچنین بیش از هزار کیلومتر مسیر راهپیمایی در سراسر این جنگل پخش شده است. از برخی فعالیت‌های رایج و مفرح در این منطقه می‌توان به ماهیگیری، شکار، کوله‌گردی، صخره‌نوردی، اسب‌سواری، رفتینگ، کایاک‌سواری و فعالیت‌های زمستانی مانند دو در برف، اسکی آلپاین و اسنومبیل‌سواری اشاره کرد.
فرانک چارچ : طبیعت فرانک چارچ به عنوان دومین طبیعت بزرگ موجود در قاره آمریکا، مملو از رودخانه‌های خروشان است. رودخانه سالمون در آن دره‌ای را شکل داده که از گراند کنیون عمیق‌تر است و رودخانه «Middle Fork» در آن مقصد دوست‌داران قایق‌سواری در آب‌های خروشان یا همان رفتینگ است. کوه‌های ناهموار و زمخت اطراف آن نیز منزلگاه تنوع بسیاری از جانوران است. جانورانی نظیر شیر کوهی، گرگ خاکستری، خرس سیاه و گوزن شمالی.
آبشار شوشون : آبشار شوشون (Shoshone Falls) روی رود اسنیک در جنوب ایالت آیداهو، کشور آمریکا قرار دارد و برخی آن را نیاگارای غرب می‌نامند. ارتفاع شوشون ۶۵ متر است و عرض آن به ۳۰۰ متر هم می‌رسد. این آبشار برای اولین بار در میانه قرن نوزدهم میلادی به‌عنوان مقصد گردشگری به شهرت رسید و برای مدت بیش از ۱۵۰ سال، یک مقصد محبوب گردشگری بوده است.
فکت های آیداهو
1- گاهی اوقات از ایالت آیداهو به عنوان ایالت جواهر یاد می کنند زیرا می توان نزدیک به 72 نوع سنگ قیمتی را در این ایالت پیدا کرد.
2- آیداهو محصولات دیگری علاوه بر سیب زمینی تولید می کند. این ایالت در واقع به عنوان پایتخت عدس جهان شناخته می شود.
3- مهر یا نشان مخصوص ایالت آیداهو توسط یک زن طراحی شده است. Emma Edvard Green در سال 1891 این مهر را طراحی کرد و مورد قبول واقع شد.
4- فردی در این ایالت برای خرید یک گاو 600000 دلار پول پرداخت کرد. این گاو گران ترین گاو جهان لقب گرفت و اصل و نسب دار و با وزن 1,410 کیلوگرم می باشد.
5- هاکلبری نام عمومی است که برای چندین گیاه در خانواده خلنگیان به ویژه در دو تیره واکسینیوم Vaccinium و Gaylussacia استفاده می‌شود. این میوه رسمی ایالت آیداهو است. با توجه به کوچک بودن این میوه از آن در زبان عامیانه انگلیسی برای اشاره به چیزهای کوچک با لحنی مثبت استفاده می‌شود. بعضی از انواع این میوه در آمریکای شمالی شرقی به صورت گسترده یافت می‌شود. از این گیاه در این ایالت برای هضم نشاسته فراوانی که در غذاهای مردم شان وجود دارد(سیب زمینی های آیداهو) استفاده می شود.
6- 13 عدد بسیار ویژه ای برای این ایالت است زیرا این کشور سیزدهمین کشور بزرگ (از نظر مساحت زمین) در آمریکا است.
7- تخمین زده می شود که 85 درصد از کل قزل آلا تجاری که در آمریکا فروخته می شود از دره هاجرمن ایالت آیداهو است.
8- این منطقه محل برگزاری جشنواره موسیقی Treefort است که در شهر Boise برگزار می شود. شاید یکی از موفق ترین جشنواره های موسیقی مدرن کشور در آمریکا باشد.
...........................
آرشیو
