یَمَن (به عربی: اليَمَن) با نام رسمی جمهوریِ یَمَن (به عربی: الجُمْهُوْرِيَّةُ اليَمَنِيَّة) کشوری در جنوب غربی آسیا و در جنوب شبه جزیره عربستان واقع در خاورمیانه، و پایتخت آن شهر صنعا است. جمعیت یمن حدوداً ۲۹ میلیون و ۸۳۰ هزار نفر است. زبان رسمی آن عربی و واحد پول آن ریال یمن است. یمن ۵۲۷٬۹۶۸ کیلومتر مربع گستردگی دارد. یمن دارای دو ساحل مهم است، ساحلی غربی در کرانهٔ دریای سرخ و ساحلی جنوبی در کرانهٔ دریای عرب، همچنین دارای بیش از ۲۰۰ جزیره است که مهمترین آنها جزایر سقطره در دریای عرب است. یمن بین سالهای ۱۹۶۲ تا ۱۹۹۰ به دو کشور جمهوری عربی یمن (یمن شمالی) و جمهوری دمکراتیک یمن (یمن جنوبی) تجزیه شده بود که در این سال با هم متحد شدند و جمهوری یمن بوجود آمد. در سال ۱۹۹۴ جنگ داخلی میان جداییخواهان جنوبی و حکومت مرکزی درگرفت که با پیروزی شمالیها اتحاد پابرجا ماند. قبل از همهی این اتفاقات یمن به مدت بیش از هزار سال (از سال ۸۹۷ تا سال ۱۹۶۲ میلادی) تحت فرمانروایی امامان زیدی (پادشاهی متوکلی) بود. ترکیب جمعیتی یمن به لحاظ گرایش به مذهب بدین سان است که بین ۳۵٪ تا ۴۰٪ دارای مذهب زیدی، حدود ۵۵٪ شافعی، حدود ۱۰٪ درصد حنبلی، ۴ درصد شیعه دوازده امامی و اسماعیلی ، نیم درصد مسیحی و یهودی و بهایی و مذاهب دیگر تشکیل میدهد. اغلب سنیها شافعی و بیشتر شیعههای یمن از شاخه زیدی هستند اما اقلیت شیعه دوازدهامامی و شیعه اسماعیلی هم در میان آنها وجود دارد. سنیها بیشتر در جنوب و جنوب شرق، شیعههای زیدی عمدتاً در شمال و شمال غرب و اسماعیلیها بیشتر در مراکز اصلی نظیر صنعا و مأرب زندگی میکنند. این کشور از سال ۲۰۱۱ گرفتار یک بحران سیاسی شدهاست. در این سال اعتراضات خیابانی علیه علی عبدالله صالح که در عمل به رئیسجمهور مادامالعمر کشور تبدیل شده بود منجر به برکناری او از قدرت شد. در فوریهٔ ۲۰۱۲ عبدربه منصور هادی در یک انتخابات تکنفره به عنوان رئیسجمهور کشور انتخاب شد اما اختلافات سیاسی ادامه یافته و دو گروه انصارالله (به رهبری حوثیها) و نیز القاعده وارد درگیری با حکومت مرکزی و یکدیگر شدند. حوثیها در سپتامبر ۲۰۱۴ صنعا را تصرف کرده و تشکیل حکومت وحدت ملی را اعلام کردند. منصور هادی و دولت او در ۲۱ ژانویه ۲۰۱۵ استعفای خود را اعلام کردند اما در ۲۱ فوریه منصور هادی استعفای خود را پس گرفته و عدن را به عنوان پایتخت موقت اعلام کرد. در ۲۶ مارس ائتلافی از کشورهای منطقه به رهبری عربستان سعودی حملات هوایی را علیه حوثیها و در حمایت از دولت هادی با نام طوفان قاطعیت آغاز کردند. در تاریخ ۴ دسامبر ۲۰۱۷ علی عبدالله صالح پس از آنکه پیشتر مواضعش را به سمت عربستان سعودی تغییر داده بود، توسط حوثیها کشته شد.
یمن در جنوب غربی آسیا، در انتهای جنوبی شبه جزیره عربستان، بین عمان و عربستان سعودی واقع شدهاست. یمن در ورودی تنگه بابالمندب قرار دارد که دریای سرخ را به اقیانوس هند (از طریق خلیج عدن) پیوند میدهد و یکی از فعالترین و راهبردیترین خطوط ترابری دریایی در جهان است. یمن، به اضافه جزیره پریم در انتهای جنوبی دریای سرخ و سقطرا در ورودی خلیج عدن، ۵۲۷٫۹۷۰ کیلومتر مربع مساحت دارد.
یمن کشوری است در همسایگی عربستان که از زمانهای قدیم موقعیت خاص داشتهاست. یمن از قدیم ناحیهای آباد و خرم و با نعمت بسیار و دارای جنگلها در نقاط کوهستانی و در نقاط دیگر نخلستانها و باغها میوه گوناگون میباشد. داستان سد تاریخیاش که بنام سد مأرب مشهور است در کتابهای تاریخ ذکر شدهاست. در آن دوران کشور یمن «عربستان خوشبخت» نامیده میشدهاست. در یمن به دلیل بارانهای منظم زمینهای زیر کشت و کشاورزی پر رونق بودهاست؛ بنابراین جمعیت انبوه در آنجا سکونت یافتند و در نتیجه روستاها و شهرها را پدیدآوردند. گردآمدن مردم بسیار در آن خطّه حاصلخیز صدها سال پیش از میلاد مسیح، دولتهایی را بهوجود آورد و تمدنی را در آنجا پی افکند. نخستین دولت معینیان است که پایتخت آن قرنو بود و بین سالهای ۱۲۰۰ تا ۶۰۰ پیش از میلاد بر سرزمین یمن حکومت میکردند. سلطهی بازرگانی آنان چنان وسعت داشت که از خلیج فارس تا کنار مدیترانه را فرا میگرفتهاست. دولت قتبان نیز در هزاره اول پیش از میلاد تأسیس شد و تا قرن دوم میلادی ادامه یافت و سرانجام توسط سبائیان برچیده شد. باستان شناسان از روی سنگ نوشتهها معلوم کردهاند که پادشاهان قتبان همچون سبا لقب مکرب داشتند یعنی نوعی قدرت روحانی و سیاسی را دارا بودند. دولتی هم که در حضرموت تأسیس شد پایتخت آن شبوه بوده و به واسطه برخورداری از تجارت کندر ثروت فراوانی داشتهاست.
در میان این دولتها سبا دارای اهمیت خاص میباشد. قدرت سیاسی و نظامی و بازرگانی آنان توانست به تدریج حکومتهای پراکنده جنوب را زیر پوشش حکومت مستقل و گسترده خود درآورد و دامنه سلطه خویش را تا به آفریقا بکشاند. سباییان ۹ قرن بر این منطقه حکومت کردند و منطقه نفوذ خود را گسترش دادند و راه بازرگانی اقیانوس هند به دریای سرخ و از آنجا به خلیج عقبه و پیرامون آن را در اختیار گرفتند. دورهی حکومت سباییان تا یکصد و پانزده پیش از میلاد تداوم یافت. سرانجام قوم سبا توسط حمیریان منقرض گردید.
دولت حمیریان که برخی راجع به آن بهطور مستقل صحبت کردند را میتوان به دو دوره تقسیم نمود: نخست اینکه پادشاهان دوره اول در آغاز پادشاهان سبا و ذوریدان نام داشتند که عنوانی شامل حکومت قتبیان و حمیر است ولی تدریجاً حکومت به حمیریان منتقل گردید و از این زمان به بعد دوره دوم و حکومت آنان آغاز شدهاست. دولت دوم تبابعه نام داشت که پایتخت ایشان شهر ظفار از سرزمین یمن بود و چون نام عمومی هر یک از فرمانروایان این سلسله تبع بودهاست حکومت ایشان را تبابعه میگویند. این دولت از سال پانصد و پانزده پیش از میلاد تا پانصد و سی و یک میلادی طول کشید و سرانجام توسط حبشیان انقراض یافت. در زمان خسرو انوشیروان کار یمن یکسره شد و در رقابت میان ایران و روم، ایران پیروزی یافت. با چیرگی ایران بر جنوب عربستان در سال ۵۹۸-۵۹۷ میلادی یمن نیز بهوسیلهی شاهنشاهان ساسانی به تصرف ایران درآمد و تا ظهور اسلام تابع حکومت ایران بود. شَهرَب (ساتراپ) ساسانیان در کل منطقه جنوب عربستان، باذان بود.
در دورانهای پیش، نخستین تماسی که یمنیها با خارج یافتند، در شمال عربستان بود و آن هنگامی بود که آشوریان راه بازرگانی یمن را به خطر انداخته بودند. همچنین فتوحات عظیم هخامنشی نیز ایشان را دچار خطر کرد. اما این حوادث صدمهای به یمن وارد نکرد و اصولاً روابط یمن و اکثر عربهای جنوب با ایران بیشتر دوستانه بوده و انتشار دین مسیح در آن نواحی این دوستی را استوار کرد.
تا ظهور دین اسلام پس از مدتی اسلام در این سرزمین نفوذ یافت که عبدالله بن اسحاق بن ابراهیم یکی از حاکمان یمن در این دوران است. همچنین در سال ۱۷۵۰ میلادی جزو قلمروی دولت عثمانی درآمد و با سقوط امپراتوری عثمانی، در سال ۱۹۳۴ میلادی با انعقاد قراردادی با انگلستان به استقلال رسید. سابقاً حکومت یمن در دست امیری بود که او را امام یمن میخواندند و او شخصاً کشور را اداره میکرد ولی از سال ۱۹۶۲ میلادی برابر ۱۳۴۱ شمسی به جمهوری تبدیل شد.
ایرانیان دو مرتبه حضور تأثیرگذار در تاریخ یمن داشته اند:
مرتبه اول حضور ایرانیان در یمن: چند دهه قبل از اسلام، زمانی که پادشاه ساسانی ایران، لشگری را به درخواست "سیف بن ذی یزن" حاکم یمن، به آن سرزمین اعزام کرد. سپاه ساسانی به فرماندهی "وهرز"، پس از جنگ با حبشیهای متجاوز و اخراج آنان از یمن، در همان جا رحل اقامت افکنده و با همسران یمنی ازدواج کردند. فرزندانشان به ابناء الفرس معروف شدند. اکنون در بنی حشیش نزدیک صنعاء، دو روستا با نام "ابناء" و "فرس" وجود دارد و نام خانوادگی مردم این دو روستا الجیلانی (گیلانی) است. هنگام بعثت رسول گرامی اسلام(ص) حاکم یمن، ایرانیزادهای به نام "باذان" بود. با سفر امام علی(ع) به صنعاء و دعوت اهل یمن به دین اسلام، باذان مسلمان شد و سپس بقیه مردم و قبایل صنعاء بدون جنگ و خونریزی اسلام آوردند. آنگاه باذان، باغ خود را به پیامبر(ص) هدیه کرد. پیامبر رحمت نیز آن باغ را وقف مسجد نمود. اکنون "جامع الکبیر" صنعاء یکی از مساجد تاریخی جهان اسلام، در وسط صنعای قدیمه قرار دارد.
مرتبه دوم حضور ایرانیان در یمن: قرن سوم هجری، "یحیی بن الحسین" ملقب به "الهادی"، مؤسس امامت زیدیه در یمن، به همراه حدود ۸۰۰ تن از یاران ایرانیاش از دیلم و طبرستان، بسوی صعده رهسپار شد. قبایل همدان، خولان و بکیل با او بیعت کردند و اولین حکومت شیعی در یمن پایهگذاری شد. اکنون امام زیدی، "یحیی بن الحسین" در "جامع الهادی" صعده مدفون است و قبرش زیارتگاه شیعیان. یاران ایرانی او نیز در قطعه زمینی به نام مقبره "طبریون" (مازندرانیها) در کنار حرم او آرمیدهاند. پس از یحیی بن الحسین، امامان زیدی ۱۱ قرن در سرزمین یمن حکومت کردند.
ایرانیها در اسلام آوردن مردم یمن و گرایش ایشان به مذهب تشیع، نقش مؤثر و بسزایی داشتهاند.
خیزش یمن، اعتراضات سراسری در یمن مجموعهای از راهپیماییهای خیابانی، اعتراضات و نافرمانیهای مدنی علیه حکومت یمن و رئیسجمهور آن، علی عبدالله صالح است که از ۱۴ ژانویه ۲۰۱۱، در این کشور آغاز شده و در ۳ فوریه (روز خشم) مخالفین به اوج رسید که با برخوردهای خونین و خشونتآمیز حاکمیت با مردم معترض روبرو شدهاست. شدیدترین برخورد در ۱۸ مارس (جمعه خونین) بود که ۵۰ کشته و ۲۴۰ مجروح داشت. انقلاب یمن ریشه در شرایط سیاسی -اجتماعی این کشور دارد، با الگو گرفتن از قیام مردم تونس و مصر وارد مرحله حساس و تأثیرگذاری شدهاست و مردم شعار برکناری 'علی عبدالله صالح' میدهند. دولت عبدالله صالح طی سالهای اخیر با استفاده از تمامی ابزارهای ممکن به دنبال تثبیت وضعیت خود در یمن بوده و با بهرهگیری از حمایت برخی کشورهای خارجی حتی به استقبال بحرانهایی نظیر نبرد با شیعیان 'الحوثی' رفتهاست. ورود به عرصه درگیریهای نظامی با گروههای مبارز شیعی که طی نزدیک به هفت سال، شش جنگ تمام عیار با رزمندگان الحوثی را به همراه داشته، رویارویی با انتفاضه مردم سرزمینهای جنوبی یمن و خطرات ناشی از فعالیتهای شدید وهابیت در این کشور در کنار نارضایتی شدید مردم از اوضاع سیاسی، اجتماعی و به خصوص اقتصادی مهمترین متغیرهای به وجود آورنده این فضای چالش زا برای نظام سیاسی این کشور بودهاست. با افزایش شمار کشته و زخمی شدگان اعتراضات در یمن، حتی تعدادی از نمایندگان پارلمان این کشور از مقام خود استعفا کردند. پس از تظاهرات قضات این کشور در اعتراض به عملکرد دولت و تقاضای تغییر شورای عالی قضایی و استقلال دستگاه قضا از دخالتهای دولت، شورای علمای یمن نیز با آشکار ساختن اعتراضات خود، تجاوز و تعرض به تظاهر کنندگان یمنی را حرام اعلام کردهاند. حتی پیوستن گروه زیادی از زنان یمنی به تجمعات اعتراضی که در این کشور کمتر سابقه داشته، تفاوت این بحران با بحرانهای پیشین را برای عبدالله صالح که به گفته وی دولتی خو کرده با بحرانها است، آشکار ساخته است.
پس از انقلاب یمن در سال ۲۰۱۲ قدرت حکومت مرکزی تا حد زیادی از دست رفته و بیشتر نقاط کشور خارج از کنترل آن هستند. حوثیها که یک گروه شیعه زیدی هستند و مرکز آنها در ولایت صعده در شمال کشور است قویترین این گروهها هستند که تا مارس ۲۰۱۵ صنعا پایتخت و بزرگترین شهر کشور را در کنترل خود دارند. انصارالشریعه که شاخهای از القاعده است نیز دیگر گروه قدرتمند این کشور است. علی عبدالله صالح از سال ۱۹۷۸ به عنوان رئیسجمهور یمن شمالی و از سال ۱۹۹۰ به عنوان رئیسجمهور یمن متحد قدرت را در این کشور در دست داشت. وی در سال ۲۰۱۲ با اعتراضات گسترده مردمی که به انقلاب یمن معروف شد از قدرت کنارهگیری کرده اما همچنان یک بازیگر تأثیرگذار در صحنه سیاست این کشور بود و نیروهای وفادار به او در مارس ۲۰۱۵ با حوثیها وارد ائتلاف شدهاند.
تولید ناخالص داخلی یمن در سال ۲۰۱۳ بیش از ۶۱ میلیارد دلار و درآمد سرانه حدود ۲۵۰۰ دلار بودهاست. خدمات مهمترین بخش اقتصاد کشور است که ۶۱ درصد تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص میدهد و صنعت با ۳۱ و کشاورزی با ۷٫۷ درصد پس از آن قرار میگیرند. تولیدات نفتی ۶۳ درصد درآمدهای دولت را تشکیل میدهد. کشاورزی در گذشته اهمیت بیشتری داشت و ۱۸ تا ۲۷ درصد تولید کشور را شامل میشد. محصولات کشاورزی کشور شامل غلات، میوهها، سبزیجات، قات، قهوه، پنبه، لبنیات، ماهی، دام (گوسفند، بز، گاو و شتر) و ماکیان میشوند. سورگوم (ذرت خوشهای) کشت اصلی کشور و انبه مهمترین میوه کشور است. یکی از معضلات کشور کشت قات یک گیاه مخدر است که جویدن آن اثر محرک دارد. حدود ۴۰ درصد کل آب حوزه آبخیز صنعا به کشت این گیاه اختصاص پیدا میکند که موجب خشک شدن کشتزارها و بالارفتن قیمت مواد غذایی شدهاست. بخش صنعت کشور نیز شامل تولید و پالایش نفت، صنایع غذایی، صنایع دستی، کارگاههای کوچک نساجی و چرم، تولید آلومینیوم، تعمیر کشتی، و تولید گاز طبیعی میشود. نرخ بیکاری در سال ۲۰۱۳ به ۳۵ درصد رسیدهاست.
جمعیت یمن در سال ۲۰۱۴ حدود ۲۴ میلیون نفر بودهاست. بیش از ۹۹ درصد آنها مسلمان هستند که حدود ۵۳ درصد سنی و ۴۵ درصد شیعه برآورد میشوند. بعضی منابع جمعیت شیعیان را ۵۵ درصد و برخی ۳۵ درصد ذکر کردهاند. سنیها اغلب شافعی با اقلیتی از مالکی و حنبلی و شیعیان اکثراً زیدی با اقلیت اسماعیلی و دوازدهامامی هستند. بهائیان، یهودیان، هندوها و مسیحیان هم حدود نیم درصد جمعیت کشور را تشکیل میدهند. رشد جمعیت کشور بالاست و نرخ باروری ۴٫۴۵ فرزند برای هر زن است. جمعیت صنعا پایتخت کشور در سال ۱۹۷۸ فقط ۵۵ هزار نفر بود اما اکنون از ۲ میلیون نفر فراتر رفتهاست. بر اساس قانون اساسی اسلام دین رسمی کشور و مبنای همه قوانین است. قانون اساسی اجازه برگزاری مراسم آئینی را به اقلیتهای دینی دادهاست اما خروج از دین اسلام ممنوع است. اکثر یمنیها عرب هستند و آفریقایی-عربها، جنوب آسیاییها و اروپاییها هم اقلیتهای قومی کشور را شکل میدهند. یمن کشوری عمدتاً قبیلهای است و در بخشهای کوهستانی شمال کشور حدود ۴۰۰ قبیله زیدی وجود دارند. برخی از یمنیها هم ایرانیتبار هستند. به نوشته مقدسی در قرن دهم بیشتر اهالی عدن ایرانی بودند. یهودیان یمن هم در گذشته جمعیت قابل توجهی داشتند اما بیشتر آنها در قرن بیستم به اسرائیل مهاجرت کردند. حدود یکصد هزار هندیتبار هم در جنوب کشور زندگی میکنند. ایرانیها اولین حکومت شیعی در یمن را پایهگذاری کردند. ایرانی ها در اسلام آوردن مردم یمن و گرایش ایشان به مذهب تشیع، نقش موثر و بسزایی داشته اند. ایرانیانی که در زمانهای قدیم، رنج سفر به جان خریدند و بدون امکانات، چنین مسافت طولانی تا جنوب شبه جزیره را پیمودند و تاریخ آن کشور را تغییر دادند. در قرن اول هجری دو قبیله یمنی به ایران مهاجرت کردند (کتاب تاریخ تشیع در ایران، تالیف رسول جعفریان) در ادبیات فارسی هم، عبارتهایی همچون عقیق یمنی، سهیل یمانی، نگار یمنی و... به فراوانی دیده می شود. اما ایرانیان دو مرتبه حضور تأثیرگذار در تاریخ یمن داشته اند؛ برخی از شخصیتهای ایرانی نیز بصورت انفرادی به آن دیار سفر کرده اند از جمله دانشمند ایرانی "فیروزآبادی" صاحب "قاموس المحیط" که در قرن هشتم هجری به آنجا رفت و از سوی حاکم وقت یمن به سمت "مفتی" نائل آمد و پس از ۱۰ سال زندگی در شهر زبید واقع در ساحل دریای سرخ مدفون گشت.
پس از آغاز جنگ داخلی یمن در سال ۲۰۱۵ و ضعیت بهداشت در این کشور رو به وخامت گذاشت. وبا یکی از بیماریهایی میباشد که باعث مرگ شمار زیادی از یمنیها شدهاست. بر اساس گزارش منتشر شده از سوی صلیب سرخ و همچنین نهاد کمکهای اضطراری سازمان ملل، تا ۱۳ ژوئیه ۲۰۱۷، ۳۲۰هزار نفر از مردم یمن مبتلا به بیماری وبا شدند. این بیماری باعث مرگ ۱۷۰۰ نفر شدهاست. بر اساس اطلاعات منتشر شده، از ۲۳ استان یمن، در ۲۲ استان گرسنگی و وبا بیداد میکند. برنامه واکسیناسیون سازمان ملل نیز به علت مسائل امنیتی اجرا نشدهاست. این در حالی است که بیش از ۵۵ درصد بیمارستانهای یمن در اثر بمبارانها آسیب دیده یا کاملاً ویران شدهاند. سیستم درمانی و بهداشتی کشور در هم شکستهاست و آلودگی باعث شیوع بیماریهایی همچون وبا میشود. بیش از ۳۰ هزار نفر از شاغلان بخش بهداشتی و درمانی یمن بیش از یک سال است که حقوق دریافت نکردهاند. پول برای تهیه تلمبههای آب، تصفیه فاضلاب، و همچنین برای تعمیر و ساخت بیمارستانها وجود ندارد.[۱۶] در ۲۱ دسامبر ۲۰۱۷ کمیته بینالمللی صلیب سرخ اعلام کرد تعداد بیماران مشکوک به ابتلا به بیماری وبا در یمن به یک میلیون نفر رسیدهاست. پیش از این برخی از سازمانهای غیردولتی فعال در یمن نیز این رقم را برای شمار موارد مشکوک به ابتلا به وبا در یمن اعلام کرده بودند. سازمان جهانی بهداشت شمار افرادی را که از روز ۲۷ آوریل (هفتم اردیبهشت) تا هشتم نوامبر (۱۷ آبان) در یمن مشکوک به ابتلا به بیماری وبا بودهاند ۹۱۳۷۴۱ نفر اعلام کردهاست. این سازمان در همین مدت مرگ ۲۱۹۶ نفر را در این کشور جنگزده بر اثر ابتلا به وبا به ثبت رساندهاست. این در حالی است که آمار مبتلایان طی هفتههای گذشته سیر صعودی در پیش گرفتهاست. سازمان جهانی بهداشت پیش از این هشدار داده بود که در صورت جلوگیری از ارسال کمکهای بشردوستانه به روند مقابله با وبا در یمن «ضربهای جدی» وارد خواهد شد. جلوگیری از ارسال کمک بشردوستانه و یا عدم کمکها به یمن عامل اصلی قحطی در این کشور محسوب میشود. حدود هشت میلیون و ۴۰۰ هزار یمنی در معرض قحطی در این کشور هستند. این درحالیست که منابع داخلی آمار دوبرابری نسبت سازمان های بینالمللی میدهند. جنگ در یمن دسترسی بیش از ۸۰ درصد از جمعیت این کشور را به مواد خوراکی، سوخت، آب آشامیدنی و خدمات درمانی مختل کردهاست. سازمان ملل از بحران انسانی در یمن به عنوان جدیترین بحران بشردوستانه در جهان یاد میکند.
کشور یمن در بخش جنوب غربی آسیا و جنوب شبه جزیره عربستان قرار دارد. پایتخت این کشور شهری به نام صنعا است. اجاره خانه در شهر صنعا کشور یمن کمی گران است. این کشور دارای دو ساحل مهم است. مهمترین جزیره در دریای عرب قرار گرفته است و دسترسی به این بخش دشوار است. شهر صنعا مرکز سیاسی و تجاری یمن محسوب می شود. از دیگر شهرهای مهم کشور میتوان به مارب اشاره نمود این شهر باستانی بوده و در شرق یمن قرار دارد، شهر صعده نقش مهمی در دوران اسلام دارد و توقفگاه حجاج و تاجران بوده است. شهر ذمار دارای معماری های خاصی است و از سنگ های سیاه زینتی برای زیبایی آن استفاده شده است. واحد پول یمن ریال است و مردم این کشور اغلب به زبان عربی صحبت می کنند. مدیر مالی از شغل های مهم در کشور یمن است و درآمد خوبی دارد. رساندن سود به حداکثر، کاهش هزینه ها و همینطور تولید یک سری گزارش های مالی از موضوعات مهمی است که وظیفه یک مدیر مالی است.
جمهوری یمن را میتوان به 5 منطقة زیر تقسیم نمود:
1- مناطق كوهستانی كه شمال و شمال غربی و قسمتی از جنوب یمن را پوشانده و تقریباً دو پنجم خاك كشور یمن شمالی سابق را كوهستان تشكیل میدهد..
2- منطقة جلگهای: در شرق و شمال ارتفاعات كوهستانی و به موازات آنها قرار دارد، امّا بیشتر به سمت صحرای "ربعالخالی" امتداد پیدا كرده و سپس به تدریج كاهش پیدا میكند. منطقة جلگهای شامل نقاط "صعده"، استان "الجوف"، استان "شبوه"، استان حضرموت و استان "المهره" میباشد.
3- منطقة ساحلی: بخشهای ساحلی مشرف به دریای سرخ، خلیج عدن و دریای عرب را شامل میشود، این مناطق به یكدیگر متصل شده و یك نوار ساحلی را تشكیل میدهند كه از مرزهای عمان به سمت جنوب غربی بابالمندب ادامه یافته است و از این منطقه به سمت شمال و مرزهای عربستان سعودی ادامه پیدا میكند.
4- منطقة ربعالخالی: از مناطق صحرایی یمن است. در طول تاریخ، این صحرا دارای اسامی متعددی مانند صحرای بزرگ یمن، صحرای احقاف بوده است.
5- جزایر یمن: كه بیشتر در دریای سرخ پراكندهاند.
یمن دارای شهرهای تاریخی و مهمّ زیادی است كه اهمّ آنها عبارتند از::
1- صنعا: شهر صنعا مركز استانی به همین نام و یكی از قدیمیترین پایتختهای دنیا است. این شهر مركز سیاست و تجارت جمهوری یمن است. صنعا در میان اخباریون شهر "سام" و در اشعار "ازال" نامیده میشود. مركز آن صنعای قدیمی است كه دارای آثاری از معماریهای اصیل و اماكن تاریخی میباشد. این شهر نه تنها پایتخت دولت متحد، بلكه به معنی گوهری است كه در ازای سالها مبارزه و دادن هزاران شهید و معلول، نصیب مردم یمن شده است. مردم این شهر در جنگهای داخلی 1968 بین سلطنتطلبان و جمهوریخواهان كه به مدّت 70 روز محاصره بودند، مقاومت و استقامت سختی از خود نشان دادند.
2- مأرب: مأرب مشهورترین شهر یمن باستانی است كه شرق صنعا واقع شده و پایتخت قدیمی حكومتهای "سبا" و ملكة سبا "بلقیس" بود كه دربارة این سرزمین در قرآن كریم آیات متعددی وجود دارد.
3- صعده: این شهر مركز استان صعده و یكی از مراكز اصلی است كه نقش مهم و عمدهای را در دوران اسلامی ایفا نموده، این شهر همچنین برای حجاج و تجّار عازم مكّه به منزلة توقفگاه بوده است. شهر قدیمی این منطقه كه با دیواری احاطه شده، مركز حكومت امام الهادی (اوّلین امام زیدیهای یمن) بود و مسجدی نیز به همین نام در این شهر وجود دارد كه در شمال صنعا قرار گرفته و دارای ساختمانهایی است كه دیوارهای آن از سالهای بسیار دور از گِل ساخته شده و هنوز هم پابرجاست.
4- شبوه: یكی دیگر از شهرهای یمن است.
5- ذمار: این شهر به علّت معماری خاصّ خود و مدارس اسلامی مشهور است. نام این شهر از نام یكی از پادشاهان سبا، یعنی ذمر علی یهر گرفته است. مدرسة اسلامی معروف "الشمسیه" در این شهر قرار دارند.
6- الحوطه: این شهر مركز استان لاحج میباشد و یكی از مناطق توریستی یمن است و دارای باغهای معروفی به نام الحسینی است كه شهرت زیادی دارند.
7- عدن: عدن مركز استان عدن است و مركز اقتصادی و تجاری یمن محسوب میشود. عدن یك شهر باستانی است. این شهر مركز استراتژیك یمن محسوب میشد و اكنون مهمترین گذرگاه طبیعی دریای عرب و اقیانوس هند و گذرگاه مهمی برای دریای سرخ است.
جزیره سوقطرا
جزایر سُقُطرا یا سُقُطریٰ (به عربی: سقطری) مجمعالجزایری است که در باختر اقیانوس هند، میان دو قارهٔ آسیا و آفریقا و در دهانهٔ خلیج عدن قرار دارد. این جزایر از آن کشور یمن است. بر پایه رهنامه دریای اریتره نام ریشه یونانی ندارد ولی ممکن است از نام سوکوترا از واژهٔ سانسکریتی دویپا ساخادراوا (dvipa sakhadrava) به معنای جزیرهٔ شادکامی گرفته شده باشد. گمانه دیگر آن است که از زبان عربی و واژه سوق به معنی بازار و قوطرا به معنی شیره کندر آمده باشد. جزایر سقطرا در دوران باستان دیوسکوریدس Dioscorides نامیده میشد و برای یونانیان، مصریان و رومیان شناخته شده بود. در انجیل نیز نام این جزایر آورده شدهاست. مردمان جزیره مدتها پیرو آیین مسیحیت نسطوری بودند که در سدهٔ شانزدهم به کیش اسلام گرویدند. در قدیم مسافران سرزمینهای آفریقایی از راه جزیره سقطرا عبور میکردند و بیشتر مردمان آن مسیحیان عرب بودند. آنچه آنها را به سکونت در این جزیره جذب میکرد مادهای به نام صَبـِر و خون سیاوشان بود. این ماده، صمغ درختی بود که جز در این جزیره در جای دیگر نمیرویید. حتی ارسطو در نامهای که به اسکندر مقدونی در هنگام ورود به شام فرستاد، توصیه کرد که گروهی از یونانیان را برای به دست آوردن خون سیاوشان برای داروی مسهل استفاده میشود در این جزیره سکونت دهد. هنگامی که اسکندر به این جزیره رسید تعدادی از یونانیان شهر استاگیرا (شهر ارسطو) را با کشتیهایی که به دریای قُلزُم روانه کرد در این جزیره سکنی داد. در زمان چیرگی روم بر مصر و دریای سرخ، شمار زیادی از رومیان در این جزیره ساکن شدند و بر قبایل بربر، یونانیان دوره اسکندر، عربهای نصرانی پیروز شدند. آنها در این جزیره عنبر و صبر سقطری فراوان به دست میآوردند و به روم صادر میکردند. رومیان تا دوره اسلامی هنوز در این جزیره به بهرهبرداری این مواد مشغول بودند و بازرگانی این کالاها در دست آنها بود. آلبوکرک دریاسالار پرتغالی این جزایر را در سال ۱۵۰۷ گشود، اما در سال ۱۵۱۱، سلطان مَهره این جزایر را از فرمان پرتغال خارج ساخت. در سال ۱۸۸۶ جزایر سُقُطرا به بریتانیا تعلق گرفت. بریتانیا از این جزیره به عنوان یک پایگاه دریایی استفاده میکرد؛ که پس از استقلال دولت یمن جنوبی به این کشور واگذار شد. مجمعالجزایر سقطرا، در برگیرندهٔ جزیرههای مرجانی سقطرا، عبدالکوری، سمهه، درسه و چندین جزیرهٔ کوچکتر است، که روی هم رفته ۳٬۶۲۵ کیلومتر مربع پهناوری دارند. فاصلهٔ این جزایر تا کرانههای خاک اصلی یمن ۳۴۰ کیلومتر و تا کرانههای کشور سومالی ۲۵۰ کیلومتر میباشد. دو جزیرهٔ سمهه و درسه به جزایر برادر (الإخوان) نیز نامی هستند. جزایر سقطرا، زیستبومی بستهاست، به همین دلیل گونههای جانوری و گیاهی منحصر به فردی دارد. نزدیک به یک سوم جانداران این جزایر، تنها در همانجا یافت میشوند. گونهای درخت که به خون اژدها نامی است، در این منطقه فراوان دیده میشود. نزدیک به ۴۳٬۰۰۰ نفر (برآورد سال ۲۰۰۴) در این جزایر زندگی میکنند که بیشتر سامیتبار هستند. ایشان به زبان عربی و به گویش سقطری سخن میگویند که به برخی از گویشهای رایج در یمن نزدیک است.
فکت های یمن
1- قبل از وحدت دو یمن در 22 مه 1990 یمن جنوبی یگانه كشور اسلامی بود كه خود را رسماً ماركسیست مینامید ولی در اجتماعات كشورهای مسلمان مانند كنفرانس اسلامی شركت میکرد.
2- همزمان با تلاش برای کاستن از دامنه خشونت و جنگ در یمن مردم ان کشور به طور فزاینده ای به ماده مخدر «قات» روی اورده اند که قیمت آن نیز افزایش یافته است. «قات» یکی از گیاهان دارای ماده مخدر است که بسیاری در یمن، آن را به عنوان نشئهکننده مصرف میکنند. این گیاه در اکثر مناطق یمن کشت میشود و یمنیها با نگهداری و مکیدن برگهای این گیاه در دهان خود برای ساعتهای زیاد، نشئه میشوند.
3- جامعه یمن طایفهای و قبیلهای است. قبایل بزرگ شمال این کشور غیر از حاشد عبارتند از: خیمه، ارحب، جهم، نهم، مذحج و سنحان و قبایل بزرگ جنوب عبارتند از: عواذل، یافع فضلی، ضالع، دفینه، ردفان، مكلا و حامی.
4- قبایل زیادی در یمن زندگی میكنند و به بزرگ قبیله "شیخ" گویند و ممكن است قبایل متعددی تحت ریاست یك شیخ المشایخ باشد كه تشكیل قبیلة بزرگی را بدهد.
5- یمنی ها از لحاظ شرف و سابقه خودشان را بُن عربیت می دانند. همچنین از لحاظ فرهنگی و تمدنی خودشان را از دیگر عرب ها برتر می دانند.
6- اسم این منطقه را در تاریخ، عربستان جنوبی نیز میگفتند. که شامل یمن امروز، عمان و بخشی از عربستان می شده است.
.......................................................
آشنایی با کشورها (87) : مقدونیه
آشنایی با کشورها (86) : پاراگوئه
آرشیو مطالب