Serial Experiments Lain یکی از عجیبترین انیمههای تاریخ است. از همان ابتدایش گرفته که خودکشی یک دختر کمسنوسال را به تصویر میکشد تا انتها که بیننده مبهوت و گیج از خودش میپرسد «دقیقا چه اتفاقی افتاد». به جز اینها هم SEL به طرز غریبی رفتار انسانها را در دنیایی که اینترنت بخش بزرگی از آن شده، پیشبینی میکند. در دنیای Lain شبکه ای به نام Wired وجود دارد که بسیار مشابه به اینترنت امروزی عمل میکند. افراد با استفاده از Wired با هم ارتباط برقرار میکنند، اطلاعات میفرستند و از همه مهمتر شخصیتهای مجازی خودشان را میسازند. ایدهای که در آن زمان (1998) در اینترنت دنیای خودمان هنوز جا نیفتاده بود.
داستان انیمه با خودکشی یک دختر دبیرستانی شروع میشود. هفته بعد شاگردان دیگر دبیرستان ایمیلهایی از طرف همان دختر دریافت میکنند که طبق آنها دختر نمرده بلکه فقط جسم فیزیکیاش را رها کرده و اکنون در Wired زندگی میکند و در همان نامه هم ادعا کرده که توانسته خدا را ببیند. Lain که یک دختر درونگرا و ساکت است جلب موضوع میشود و از پدرش درخواست میکند که برایش یک کامپیوتر سیستم NAVI بخرد. فردای آن روز Lain پای تختهی کلاس پیامی میبیند که او را به دنیای درون Wired دعوت میکند و او ناگهان همچون آلیسی به درون دنیایی عجیب و غریب شیرجه میزند.
نقطه قوت انیمه در پیشبینی رفتار انسانها در برابر یک شبکهی جهانی عظیم است. مثلا در صحنهای پدر Lain را میبینیم که در حال چت کردن با تعدادی از کاربران Weird است. این نوع ارتباط برقرار کردن و وابستگی شدید به آن به صورتی که تاثیر در زندگی و تماسهای فیزیکی انسان بگذارد چندین سال بعد به یک واقعیت روزمره تبدیل شد. SEL سردی انسانهای وابسته به ماشینها و سکوت یک دنیای غرقشده در فضای مجازی را به زیبایی به تصویر میکشد. در دنیایی که Lain در آن زندگی میکند واژهی«عادی» هرگز معنا ندارد. Wired نقشی حتی بالاتر اینترنت بازی میکند و به نحوی بعدی متافیزیکی میشود که انسانها در آن زنده هستند. حالتی از حیات که شاید بتوان آن را به زندگیای شبحوار تشبیه کرد.
SEL همچنین برداشتی بسیار جالب از «واقعیت» را به تصویر میکشد. اگر اتفاقی بیفتد ولی کسی آن را نبیند یا باور نکند پس آن اتفاق به کلی وجود خارجی ندارد. در دنیای Lain تئوری های توطئه (Conspiracy Theory) تا زمانی «تئوری» هستند که کسی آنها را باور نکند و زمانی که مردم چیزی را باور کنند، خارج از اینکه آیا اصلا واقعیت دارد یا نه، تبدیل به حقیقت میشوند. این بدان معنی است که با پاک کردن اطلاعات از روی Wired، حقیقت عوض میشود، اتفاقاتی که افتاده فراموش شده و یا انسانهای زنده دیگر وجود خارجی ندارند. تمامی اپیزودهای انیمه با دو جمله present day, present time(روز حال، زمان حال) شروع میشوند، شاید این موضوع نشانگر این باشد که در دنیای Lain بجز «حال» زمان دیگری به معنای واقعی وجود ندارد و نمیتوان حقیقتی از گذشته یا آینده بیرون کشید. همچنین «زنده بودن» نیز معنای دیگری مییابد به صورتی که در ابتدای انیمه Chisa Yomoda که درواقع خودکشی کرده شروع به فرستادن پیام به شاگردان مدرسه میکند و توضیح میدهد که او نمرده بلکه فقط جسم فیزیکی خود را ترک کرده و اکنون درون Wired زندگی میکند. اگر ناگهان متوجه شوید کسی که در حال چت کردن با شماست جسم فیزیکی ندارد چه واکنشی نشان میدهید؟ اگر قبول داشته باشیم که «من فکر میکنم، پس هستم» پس میتوانیم Yomoda را به عنوان کسی که «هست» بشناسیم.
موضوع دیگری که SEL به آن میپردازد تغییر شخصیت انسانها در دنیای مجازی است. این موضوع چیزیست که اکنون در دنیای ما جا افتاده و قابل درک است. انسانها در فضای اینترنت و مخصوصا در سایتهایی که هویتشان ناشناخته است به گونهای دیگر رفتار میکنند و جور دیگری میاندیشند و حتی اعتقاداتی دیگر دارند. بدین ترتیب بیشتر کسانی که در اینترنت ساعات زیادی را صرف میکنند ممکن است شاهد تغییر رفتار و تفکراتشان شوند. پس در SEL هم خود Lain چند شخصیته میشود و دست به کارهایی میزند که در اوایل انیمه انجام دادن آنها از طرف او بعید بنظر میرسید. SEL این موضوع را مطرح میکند که زندگی در Wired و در دنیای ما اینترنت، نزدیکترین و راحتترین راه است تا بتوانیم با «خود» واقعیمان روبرو بشویم. انگار دنیای مجازی که Lain به سمت آن میرود از دنیای واقعی که در آن زندگی میکند واقعیتر به بنظر میرسد.
منبع:3feed.ir