داستان عجیب عکس تاریخی مارادونا و پلاتینی؛ نه به فساد، نه به مواد مخدر
در روزهای اخیر عکسی تکان‌دهنده از دو اسطوره بزرگ تاریخ فوتبال جهان منتشر شده است که باعث شده خیلی‌ها به سرنوشت عجیب این دو بازیکن تکرارنشدنی و تناقض آن با عکسی که سال‌ها قبل گرفته بودند فکر کنند.
عکس مربوط به مسابقه‌ای در سال 1986 است که دیگو مارادونا و میشل پلاتینی کاپیتان‌های آن روز تیم‌های ملی فوتبال آرژانتین و فرانسه در کنار هم ایستاده‌اند. در این عکس روی پیراهن مارادونا نوشته شده نه به مواد مخدر و روی پیراهن پلاتینی نیز عنوان نه به فساد نوشته شده است. در عجیب بودن دنیا و سرنوشت همین بس که حالا مارادونا نماد مصرف مواد مخدر و پلاتینی مظهر فساد در فوتبال هستند. این دو بازیکن که از بهترین‌های فوتبال جهان در دهه 80 میلادی و از نامدارترین بازیکنان تاریخ به شمار می‌آیند، در سال‌های بعد سرنوشت تلخی را پشت سر گذاشتند.
دیگو مارادونا و مواد مخدر
جام جهانی 1986 مکزیک اوج درخشش دیگو مارادونا بود. این ستاره بی‌نظیر فوتبال جهان، در آن سال به‌تنهایی با درخشش خود آرژانتین را تا دیدار نهایی پیش برد و در نهایت هم به مقام قهرمانی رساند. دو گل او به انگلیس که یکی به گل دست خدا و دیگری به گل قرن معروف شده‌اند، از مشهورترین گل‌های تاریخ فوتبال محسوب می‌شوند. مارادونا پس از جام جهانی راهی فوتبال اروپا و ابتدا بارسلونا شد ولی سپس به ناپولی ایتالیا رفت و بهترین دوران باشگاهی خود را در این تیم سپری کرد. هنوز هم پس از سال‌ها مارادونا مثل یک بت در ناپل پرستیده می‌شود. ولی شاید همان دوران حضور در سیسیل بود که این ستاره فوتبال را با مواد مخدر آشنا کرد.
جام جهانی 1990 در ایتالیا برگزار شد و آرژانتین با درخشش مارادونا، ایتالیا را در خاک خودش شکست داد. پس از این جام جهانی بود که نگاه‌ها به مارادونا در ایتالیا تغییر کرد. سران باشگاه ناپولی هم که اتفاقاً با گروه‌های مافیایی سیسیل ارتباط داشتند، با مارادونا به مشکل خوردند. ناگهان در پایان یک مسابقه در سری آ ایتالیا اعلام شد که آثار استفاده از ماده مخدر کوکائین در آزمایش دوپینگ مارادونا پیدا شده است. به همین دلیل، فدراسیون بین‌المللی فوتبال، این بازیکن بزرگ را به مدت 15 ماه از فوتبال محروم کرد. اما این پایان ماجرا نبود.
مارادونا تا چند ماه قبل مثل یک بت برای ناپل بود ولی ناگهان این شایعه در شهر پیچید که پلیس مکالمات ضبط‌‌شده تلفنی مارادونا و یکی از مقامات مافیای مواد مخدر را در اختیار دارد که ثابت می‌کند او در شبکه خلاف و توزیع مواد مخدر مشارکت دارد. در آن زمان مارادونا که دوران محرومیت خود از فوتبال را پشت سر می‌گذاشت در بوینس آیرس حضور داشت. پلیس آرژانتین به خانه او هجوم برد و این بار هم اعلام شد که مقادیر زیادی مواد مخدر از خانه مارادونا کشف شده است.
کاپیتان پیشین تیم ملی فوتبال آرژانتین که دیگر از تیم ملی هم کنار رفته بود، پس از پایان دوران محرومیتش به تیم سویل اسپانیا رفت و سپس به نیوولز آرژانتین ملحق شد. به نظر می‌رسید که دوران فوتبال مارادونا رو به پایان است و او قصد خداحافظی از بازیگری را داشت که با اصرار آلفیوباسیله، سرمربی تیم ملی آرژانتین در سال 1994، یک بار دیگر پیراهن تیم ملی را بر تن کرد. آرژانتین در آن زمان مشکلات زیادی در رقابت‌های انتخابی پیدا کرده بود و به کمک مارادونا نیاز داشت. سرانجام با بازگشت مارادونا، بخت تیم ملی آرژانتین هم باز شد و این تیم توانست به عنوان یکی از آخرین تیم‌ها، سهمیه حضور در جام جهانی را آن هم پس از پیروزی بر استرالیا در دیدار پلی‌‌آف به دست بیاورد.
بعدها مارادونا مدعی شد که دارویی که او را به خاطر مصرف آن، از مسابقات محروم کرده بودند با هماهنگی فیفا و برای کاهش وزن استفاده کرده بود.
جام جهانی 94 در آمریکا آغاز شد و حضور مارادونا در پیراهن آرژانتین یکی از مهم‌ترین عوامل جذابیت مسابقات برای تماشاگران بود. در مسابقه نخست مرحله گروهی مقابل یونان، مارادونا یک گل بسیار زیبا به ثمر رساند که هنوز هم در میان زیباترین گل‌های تاریخ جام جهانی شناخته می‌شود. پس از این گل، مارادونا درحالی که فریاد می‌زد به سوی دوربین‌های تلویزیونی رفت و به نوعی خشم فروخفته خود از مشکلات چهار سال گذشته را بیرون داد. آرژانتین در مرحله گروهی جام جهانی درخشان بود. هیچکس تصور نمی‌کرد تیمی توان مقاومت مقابل آرژانتین را داشته باشد و همه منتظر بودند که مارادونا و یارانش مقتدرانه قهرمانی را جشن بگیرند، ولی ناگهان یک اتفاق دیگر همه چیز را عوض کرد.
پس از پایان بازی آرژانتین و نیجریه در مرحله مقدماتی جام جهانی 94، یک زن که مأمور ستاد مبارزه با دوپینگ بود، برخلاف رویه معمول وارد زمین شد و به سراغ مارادونا رفت تا او را برای آزمایش دوپینگ ببرد. مارادونا هم که به نظر می‌رسید از پاک بودن خود اطمینان کاملی دارد، با اعتمادبه‌نفس بالا دست آن زن را گرفت و با هم به سوی اتاق آزمایش رفتند. ولی خبر مثبت بودن آزمایش دوپینگ مارادونا همه را شوکه کرد. فیفا هم بلافاصله در همان روز، مارادونا را به مدت دو سال از حضور در مسابقات فوتبال محروم کرد. با محرومیت مارادونا، هم قدرت آرژانتین کاسته شد و هم این اتفاق روی روحیه دیگر بازیکنان به شدت تأثیر منفی گذاشت. آرژانتین که به نظر می‌رسید قهرمان بلامنازع مسابقات خواهد شد، در مرحله یک هشتم نهایی از رومانی شکست خورد و حذف شد.
خود مارادونا هیچگاه نپذیرفت که در آن مسابقات مواد مخدر مصرف کرده باشد. بسیاری از افراد هم بر این گمان هستند که ژائو هاوه‌لانژ، رئیس برزیلی فیفا در مثبت شدن نتیجه آزمایش دوپینگ مارادونا نقش پررنگی بازی کرده است. از جام جهانی 1970 برزیل قهرمان جهان نشده بود و جام جهانی 94 هم آخرین دوره ریاست هاوه‌لانژ بر فیفا محسوب می‌شد. از سوی دیگر مارادونا یکی از منتقدین رئیس برزیلی فیفا نیز به حساب می‌آمد.
وقتی مسابقات دور گروهی تمام شد همه آرژانتین را شایسته قهرمانی می‌دانستند درحالی‌که برزیل تیمی متوسط نشان می‌داد که با یک فوتبال دفاعی، هیچ نشانه‌ای از تیم درخشان دهه‌های 70 و 80 میلاد نداشت. اما دقیقاً یک شب پیش از مسابقه آرژانتین و رومانی در مرحله یک‌هشتم نهایی مسابقات، نتیجه آزمایش دوپینگ مارادونا مثبت اعلام شد و فیفا او را محروم کرد. آرژانتین خیلی راحت از گردونه مسابقات کنار رفت و برزیل تا دیدار نهایی پیش رفت و در نهایت هم در کسل‌کننده‌ترین فینال تاریخ جام جهانی، پس از تساوی بدون گل مقابل ایتالیا در 120 دقیقه، در ضربات پنالتی پیروز شد و پس از 24 سال چهارمین جام قهرمانی خود را بالای سر برد.
بعدها مارادونا مدعی شد که دارویی که او را به خاطر مصرف آن، از مسابقات محروم کرده بودند با هماهنگی فیفا و برای کاهش وزن استفاده کرده بود. این ادعا هیچگاه از طرف فیفا پاسخ داده نشد و شاید به همین دلیل عده بسیار زیادی هنوز بر این باورند که مسائل سیاسی و حتی فساد داخلی فیفا در محرومیت مارادونا نقش داشته است.
پس از پایان بازی آرژانتین و نیجریه در مرحله مقدماتی جام جهانی 94، یک زن که مأمور ستاد مبارزه با دوپینگ بود، برخلاف رویه معمول وارد زمین شد و به سراغ مارادونا رفت تا او را برای آزمایش دوپینگ ببرد.
سرانجام در جریان جام جهانی ۲۰۱۰ آفریقای جنوبی و زمانی که مارادونا این بار به عنوان سر مربی تیم ملی آرژانتین یک بار دیگر پا به بزرگ‌ترین تورنمنت فوتبالی جهان گذاشته بود، مقابل پرسش خبرنگاران پیرامون دوپینگ در جام جهانی ۱۹۹۴ قرار گرفت و حرف‌های افشاگرانه‌ای بر زبان آورد که البته هنوز به اثبات نرسیده است.
مارادونا با پذیرش دوپینگ با استفاده از نوعی قهوه زودجوش آرژانتینی و تعمیم دادن آن به دیگر بازیکنان آرژانتین در آن دوران مدعی شد که تمام آن اتفاقات زیر سر خولیو گراندونا، رئیس وقت فدراسیون فوتبال آرژانتین و نایب‌رئیس ژائو هاوه‌لانژ رئیس فیفا بوده است. مارادونا گفت که نه تنها او که تعدادی زیادی از بازیکنان آرژانتین در طول چند ماه و پس از شکست 5 بر صفر مقابل کلمبیا در مسابقات انتخابی جام‌جهانی، از این قهوه ممنوعه و نیروزا نوشیده‌اند.
مارادونا که پس از محروم شد در جریان جام جهانی 1994 اشک می‌ریخت و از توطئه علیه خود حرف می‌زد، در سال 1997 و در حالی که بازهم اشک می‌ریخت با پیراهن بوکاجونیورز آرژانتین از دنیای فوتبال خداحافظی کرد. در سال 2000 این اسطوره بزرگ به دلیل مشکل اضافه وزن، اعتیاد به کوکائین و ناراحتی قلبی به بیمارستانی در اروگوئه منتقل شد و تا سر حد مرگ هم رفت. جمله معروفی از خود او نقل شده است که می‌گوید: من در زندگی به هیچکس جز خودم بدی نکرده‌ام.
علاوه بر مصرف مواد مخدر و دوپینگ، زندگی مارادونا در تمام این سال‌ها با حاشیه‌های زیادی همراه بوده است؛ چه زندگی شخصی و خانوادگی و چه دوران مربیگری در تیم‌های مختلف. در جریان جام جهانی 2018 روسیه هم که مصرف دخانیات در تمام ورزشگاه‌های محل برگزاری مسابقات ممنوع شده بود، مارادونا در حال کشیدن سیگار برگ در ورزشگاه می‌نشست و حتی چند بار دوربین‌های تلویزیونی تصاویری از چهره او را پخش کردند که نشان می‌داد ظاهراً هنوز مارادونا از مواد مخدر به طور کامل دوری نکرده است.
میشل پلاتینی و فساد
جمله معروفی از میشل پلاتینی درباره دیگو مارادونا نقل شده است. پلاتینی می‌گوید: کاری را که من با توپ فوتبال هم قادر به انجامش نیستم، مارادونا با یک پرتقال به راحتی انجام می‌دهد. این جمله به خوبی استعداد ناب و توانایی فوق‌العاده مارادونا را نشان می‌دهد زیرا خود پلاتینی هم یکی از بهترین بازیکنان تاریخ فوتبال جهان محسوب می‌شود.
پلاتینی برخلاف مارادونا، در دوران فوتبالی خود حاشیه‌های زیادی نداشت و معمولاً به عنوان بازیکنی خوش‌اخلاق شناخته می‌شد. پلاتینی که چهره مثبتی از خود در فوتبال جهان بر جای گذاشته بود، در سال 2007 به ریاست اتحادیه فوتبال اروپا (یوفا) برگزیده شد. اما هشت سال بعد اتفاقاتی تکان‌دهنده، جامعه فوتبال جهان را در شوک فرو برد. ابتدا کمیته اخلاق فیفا، پلاتینی و سپ بلاتر رئیس فدراسیون بین‌المللی فوتبال را به دلیل مسائل مربوط به فساد از کار برکنار کرد. سپس در سال 2015 خبر رسید که پلاتینی بازداشت شده است.
در آن زمان اعلام شد که علت این بازداشت به دلیل سوءظن فساد در اعطای حق میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲ به قطر بوده است. پلاتینی در بخش مبارزه با فساد پلیس جنایی فرانسه مورد بازجویی قرار گرفت. پیش از آن و در زمانی که کمیته اخلاق فیفا به پرونده پلاتینی و بلاتر ورود کرده بود، این دو نفر به هشت سال ممنوعیت از فعالیت در فوتبال محروم شدند. در آن زمان قضیه بر سر پرداخت ۱.۸ میلیون یورو از جانب بلاتر به پلاتینی مطرح بود که در سال ۲۰۱۱ و احتمالاً در ازای خدمات مشورتی به او پرداخته شده بود. این ظن وجود داشت که بلاتر با پرداخت این مبلغ، حمایت پلاتینی را برای انتخاب مجدد به عنوان رئیس فیفا کسب کرده است. محکمه استیناف فیفا این حکم را تأیید کرد اما ممنوعیت فعالیت آنها را به 6 سال کاهش داد.
میشل پلاتینی و نیکلا سارکوزی
اعطای میزبانی سال ۲۰۲۲ به قطر که در رقابت با آمریکا، استرالیا، کره جنوبی و ژاپن اعطا شد، بسیار بحث‌برانگیز بود و صلاحیت قطر برای چنین امتیازی همواره مورد سوال قرار گرفت. هرچند خبر میزبانی جام جهانی ۲۰۱۸ به روسیه نیز همان سال ۲۰۱۰ اعلام شد.
رسانه‌های فرانسه در زمان برملا شدن ماجرای فساد پلاتینی و بلاتر گزارش دادند که مراسم شامی در روز ۲۳ نوامبر ۲۰۱۰ در کاخ الیزه با حضور نیکلا سارکوزی، رئیس‌جمهوری فرانسه، شیخ تمیم بن حمد آل‌ثانی، امیر قطر و میشل پلاتینی برگزار می‌شود و در آن سارکوزی در گفتگو با پلاتینی ابراز امیدواری کرد که وی به میزبانی قطر در جام جهانی ر‌أی مثبت بدهد. همچنین پلاتینی از ملاقاتش با محمد بن همام، رئیس سابق کنفدراسیون فوتبال آسیا و عضو شورای اجرایی فیفا، دو روز پیش از رأی‌گیری، خبر داده است.
ماجرای این دو اسطوره بزرگ تاریخ فوتبال و سرنوشت آنها که دقیقاً در تضاد با شعاری است که بیش از 30 سال پیش روی پیراهن خود درج کرده بودند، در این روزها به سوژه‌ای میان علاقه‌مندان به فوتبال در شبکه‌های اجتماعی تبدیل شده است. یکی از کاربران شبکه‌های اجتماعی درباره این عکس نوشت: مارادونا معتاد شد و غرق در مواد مخدر و پلاتینی هم به علت فساد مالی و رشوه برکنار شد. پس نتیجه می‌گیریم که شعار مهم نیست.
