پنگوئن امپراتور یا پنگوئن فرمانروا بلندترین و سنگینوزنترین گونه زنده پنگوئن است که در قطب جنوب زندگی میکند.
نر و ماده این پرنده همشکل هستند و نرها اندکی از مادهها سنگینوزنترند. با داشتن وزن میانگینی بیشتر از ۴۰ کیلوگرم، پنگوئن امپراتور در میان سنگینترین پرندگان جهان قرار دارد.
این پرندگان توانایی پرواز ندارند و بالهایشان را برای شیرجه در آب و گرفتن سریع ماهیها به کار میبرند. پرهای این پنگوئن به آن اجازه زندگی در شرایط بسیار سرد قطبی را میدهد.
پنگوئنهای امپراتور زندگی اجتماعی دارند و در گروههایِی با اعضای پرتعداد زندگی میکنند که باعث بالا رفتن امنیت جوجههایشان و کمک در گذراندن سرمای سخت زمستان با روشهای ویژه گروهی میشود. آنها برای یافتن جوجهها و زوجشان در میان اعضای دسته اقدام به تولید صدا و دنبال کردن پاسخ برآمده از آن میکنند. در فصل جوجهآوری، همواره یکی از زوجها در کنار تکجوجهٔ به دنیا آورده شده میماند و زوج دیگر برای تغذیه به دریا میرود.
این جانوران تواناییهای شگفتانگیزی در شیرجه زدن در آب، ماندن طولانیمدت در آن، و شنای با سرعت بالا دارند. یک پنگوئن امپراتور میتواند به عمق ۲۶۵ متری آب برود و با کاهش سوخت و ساز بدن و غیرفعال کردن عملکرد اندامهای غیر ضروری مدت ماندن خود در آب را بالا برد و فشار بسیار زیاد اعماق را تحمل کند. آنها همچنین توانایی تحمل دورههای طولانی از گرسنگی را دارند که به این پرندگان کمک میکند هنگامی که منتظر جفت خود برای برگشت از تغذیه هستند، زنده بمانند.
عمر متوسط این پنگوئنها ۲۰ سال است؛ هر چند مشاهدات نشان دادهاست که برخی از آنها ممکن است تا ۵۰ سال هم عمر کنند.
پنگوئن امپراتور بالغ میان ۱۳۰–۱۱۰ سانتیمتر قد دارد. محدودهٔ وزنی آنها از ۲۲٫۷ تا ۴۵٫۴ کیلوگرم است و وزن نرها همیشه از مادهها بیشتر است.
نسبت به دیگر پرندگان، پنگوئنهای امپراتور در سردترین جاهای زمین زندگی میکنند. دمای هوا در مناطق قطبی که پنگوئن های امپراتور قرار دارند میتواند به ۳۰– تا ۴۰– درجه سانتیگراد برسد و سرعت باد به ۱۴۴ کیلومتر در ساعت.
پنگوئنهای امپراتور برای محافظت از خود در برابر سرما راهبردی گروهی دارند: آنها به شکل یک دایره بزرگ در کنار هم جمع میشوند و هر یک به پنگوئن کناری خود میچسبد. این دایرهها میتوانند از ۱۰ تا صدها پنگوئن را شامل شوند. آنهایی که در بیرون دایره هستند پس از مدتی به آرامی به لایههای درونی دایره میآیند و این باعث ایجاد جنبشی با سرعت کم اما دائمی میان پرندگانی میشود که میخواهند برای در امان ماندن از سوز بادهای سرد به درون دایره بروند. در کل همه پنگوئنها تجربه بیرون بودن و درون دایره بودن را خواهند داشت و این به سود همه اعضای دستهاست.