روماریو دو سوزا فاریا در 29 ژانویه سال 1966 در ریو دو ژانیرو در برزیل به دنیا آمد.
روماریو فعالیت حرفه‌ای خود را در سال 1985 در باشگاه واسکو دو گاما آغاز کرد و با این تیم دو بار قهرمان لیگ منطقه ریو دو ژانیرو شد. از سال 1988 تا 1992 برای آیندهوون به میدان رفت. با این تیم نیز در سال‌های 1989، 1991 و 1992 قهرمان باشگاه‌های هلند شد و در سال 1989 به عنوان مرد سال فوتبال این کشور انتخاب شد. در سال 1993 به بارسلونا پیوست و در این تیم آقای گل باشگاه‌های اسپانیا شده و قهرمانی لیگ باشگاهی این کشور را به دست آورد. آن زمان مربی او در این تیم، یوهان کرایف بود که روماریو را به عنوان "نابغه محوطه جریمه" توصیف می‌کرد.
در سال 1995، اول به صورت قرضی به برزیل برگشت و پیراهن باشگاه فلامینگو ریو دو ژانیرو را به تن کرد. در فصل 97/1996 در والنسیا مشغول فعالیت بود و پس از آن دوباره به فلامینگو بازگشت. از سال 2000 دوباره عضوی از واسکو دو گاما شد و با این تیم قهرمان کوپا مرکوسور ( جام باشگاهی در آمریکای جنوبی که ازسال 1998 تا 2001 برگزار می‌شد) شده و نیز قهرمانی باشگاه‌های برزیل را به دست آورد. وی در همان سال به عنوان فوتبالیست سال آمریکای جنوبی برگزیده شد.
از سال 2002 تا 2004 در تیم فلومیننزه ریو دو ژانیرو توپ می‌‍زد. در همان زمان مدتی کوتاه برای تیم السد قطر بازی کرد که این دوره تنها پس از ده هفته، در آوریل سال 2003 با فسخ پیش از موعد قرارداد به پایان رسید. در اکتبر سال 2004، روماریو که به داشتن طبعی احساساتی و تند معروف بود، پس از اختلاف با مربی فلومیننزه از این تیم اخراج شد و دوباره به واسکو دو گاما بازگشت. در فصل 2005 در سن 40 سالگی 22 گل برای واسکو دو گاما زد و به این ترتیب آقای گل لیگ فوتبال برزیل شد. این در حالی بود که وی از ابتدای فصل با انتقادات شدید رسانه‌ها به عنوان کسی که به پایان دوران اوجش نزدیک شده، مواجه بود.
در اواخر مارس سال 2006 به باشگاه میامی آمریکا پیوست که تحت مالکیت شرکت ورزشی برزیلی ترافیک بود و در لیگ usl (دومین لیگ معتبر فوتبال در آمریکای شمالی) بازی می‌کرد. در پایان ماه سپتامبر قراردادی با تیم دسته اولی آدلاید یونایتد برای انجام چهار بازی در آ- لیگ استرالیا امضاء کرد.
از ژانویه سال 2007 دوباره با واسکو دو گاما قرارداد بست. او ابتدا از سوی فیفا اجازه بازی نداشت، چراکه طبق قوانین فیفا، یک بازیکن در یک فصل حداکثر در دو باشگاه می‌تواند بازی کند. در حالی که پس از میامی و آدلاید، واسکو سومین تیم روماریو در یک فصل می‌شد. اما پس از آن فیفا کوتاه آمد، زیرا فصل فوتبال در برزیل با تقویم فوتبال در اروپا مطابق نبود.
در 20 مه 2007 روماریو هزارمین گل خود در طول مدت فعالیتش را به ثمر رساند. در پیروزی 3 بر 1 تیمش در مقابل اسپورت رسیف، وی با یک ضربه کاشته در دقیقه 48 بازی، گل سوم تیمش را زد. البته گل‌شماری روماریو از سوی فیفا به رسمیت شناخته نشد، زیرا وی 98 گلی را هم که در دوره نوجوانی زده، به حساب آورده بود، در حالی که وی تنها موفق به زدن 902 گل در بازی‌های رسمی که شامل بازی‌های دوستانه هم می‌شود، شده بود.
در اکتبر سال 2007 در سن 41 سالگی آزمایش دوپینگ از وی مثبت و حاوی مصرف ماده فیناسترید از سوی او بود. به گفته خود وی، او ماه‌ها از این دارو برای جلوگیری از ریزش مو استفاده می‌کرده که این ماده را دربر داشته است. در فوریه سال 2008 روماریو اعلام کرد که در 30 مارس 2008 به فعالیت خود پایان می‌دهد. از آنجایی که وی به دلیل استفاده از داروی ریزش مو تا اواسط آوریل 2008 از انجام بازی محروم بود، دیگر در هیچ بازی‌ای حضور نیافت. در آغاز فوریه 2008 به عنوان مربی بازیکنان واسکو دو گاما، بعد از اختلاف با مالک باشگاه، اوریکو میراندا، استعفا داد. در 14 فوریه سال 2008 محرومیت وی توسط کمیسیونی لغو شد که به این نتیجه رسیده بود که روماریو در ماجرای دوپینگ مقصر نبوده است. با وجود این، وی در 15 آوریل 2008 اظهار داشت: "من دیگر بازی نخواهم کرد. این قطعی است"! دلیل ای تصمیم را هم روی فرم نبودن اعلام کرد، چراکه در طول مدت محرومیتش اصلا تمرین نکرده بود.
پس از آن به عنوان نماینده حامی مالی باشگاه آمریکا اف.سی مشغول کار شد. این تیم هم‌اکنون در لیگ دسته دو در منطقه رو دو ژانیرو بازی می‌کند. در 13 آگوست سال 2009، روماریو که 43 سال داشت، اعلام کرد که می‌خواهد دوباره بازی کند: "می‌خواهم در یک با دو بازی رسمی به میدان بروم تا آرزوی پدرم را تحقق بخشم". پدر روماریو، اده‌وایر، هوادار این باشگاه بود.
فعالیت ملی
روماریو در 70 بازی برای تیم ملی برزیل، 55 گل وارد دروازه حریفان کرده است؛ و بدین ترتیب پس از پله و رونالدو، سومین گلزن موفق تمام دوران تیم ملی برزیل می‌باشد. او اولین بار در 23 مه سال 1987 در دوبلین در مقابل ایرلند به میدان رفت و اولین گلش را پنج روز بعد در هلسینکی در برابرفنلاند به ثمر رساند. در بازی‌های المپیک تابستانی 1988 با تیم ملی کشورش به مدال نقره دست یافت و خودش در این تورنمنت 5 گل زد.
در جام جهانی 1990 در ایتالیا فقط در یک بازی به میدان رفت، زیرا دچار مصدومیت از ناحیه قوزک پا شده بود، به علاوه با کادر رهبری تیم نیز اختلاف داشت، چراکه او و چند بازیکن دیگر با فیزیوتراپ خودشان به مسابقات آمده بودند.
او در جام جهانی 1994 آمریکا نقشی تعیین کننده در قهرمانی برزیل داشت و خود نیز به عنوان بهترین بازیکن جام، برنده توپ طلا شد. او پنج گل در این جام زد که یکی از آنها گل تساوی در آخرین بازی مرحله گروهی در مقابل سوئد و یکی نیز گل از روی نقطه پنالتی در فینال مسابقات در برابر ایتالیا بود. او در کنار زوج خط حمله‌اش، ببتو در طول جام جهانی بسیار درخشید.
پس از جام جهانی رونالدوی جوان زوج او در خط حمله تیم ملی برزیل شد. آن دو در فینال جام کنفدراسیون‌ها در سال 1997 در ریاض، هرکدام سه گل در پیروزی 6 بر 0 تیمشان به ثمر رساندند. روماریو خود با زدن هفت گل، آقای گل تورنمنت شد. قرار بود در جام جهانی 1998 در فرانسه هم این دو در خط حمله برزیل حضور داشتند، اما روماریو مصدوم شد و پزشکان گفتند که وی نمی‌تواند تا جام جهانی به فرم ایده‌آل برسد و بدین ترتیب علی‌رغم میلش، جای خود را به ببتو داد.
پس از آن با ماریو زاگالو، سرمربی، و دستیارش زیکو دعوای کوچک علنی‌ای را آغاز کرد. البته با زاگالو از زمانی که دستیار کارلوس آلبرتو پریرا بود مشکل داشت، چراکه او در آن زمان در یک بازی دوستانه مقابل آلمان در سال 1992 به روماریو اجازه نداده بود تا پیراهن شماره 11 را که بسیار آن را دوست می‌داشت به تن کند. به دنبال آن با پله نیز جنگی رسانه‌ای را شروع کرد، زیرا او هم تغییر شیوه زندگی روماریو را به عنوان رفتاری غیرحرفه‌ای مورد انتقاد قرار داده بود.
قبل از جام جهانی 2002 و در حالی که 36 سال سن داشت، با بازی‌های عالی و نمایش‌های خوبش، هواداران و رسانه‌ها را وادار کرد که به شدت خواستار دعوت او به تیم ملی شوند، این در حالی بود که تیم ملی برزیل در مسابقات انتخابی جام جهانی عملکرد خوبی نداشته و در گروه خود در منطقه آمریکای جنوبی تنها به رتبه سوم بسنده کرده بود. اما سرمربی تیم ملی در آن زمان، لوئیز فلیپه اسکولاری، از دعوت او به تیم امتناع کرد و بدون روماریو راهی ژاپن و کره‌جنوبی شد.
در 27 آوریل سال 2005، تقریبا چهار سال پس از آخرین بازی ملی‌اش، بازی خداحافظی‌اش در مقابلگواتمالا انجام داد که به پیروز ی3 بر 0 برزیل انجامید و وی نیز یکی از گل‌های این تیم را به ثمر رساند.
زندگی شخصی
روماریو به کسی که مدام و به طرزی افراطی زندگی‌اش را تغییر می‌دهد معروف بوده و همین امر هم در تیم ملی و باشگاه‌های مختلفی چون بارسلونا و فلامینگو برایش مشکلاتی ایجاد می‌کرد. او دو فرزند از ازدواج اول و یک فرزند از ازدواج دومش دارد. از سومین ازدواج نیز دختری دارد که با سندرم داون متولد شده است.
او در سال 2005 نیز جنجال آفرید. وی در یک مسابقه فوتبال شرکت کرد که یک قاچاقچی معروف هم بازی‌اش بود.
روماریو در یک مصاحبه برای چندمین بار علاقه‌مندی خود را برای ورود به دنیای سیاست اعلام کرد.
عناوین و موفقیت‌ها
تیم ملی:
مدال نقره المپیک: 1988
قهرمانی جهان: 1994
قهرمانی در کوپا آمه‌ریکا: 1989، 1997
قهرمانی در جام کنفدراسیون‌ها: 1997
مقام سوم جام جهانی فوتبال ساحلی: 2005
باشگاهی:
قهرمانی در جام حذفی هلند: 1989، 1990
قهرمانی در لیگ باشگاهی هلند: 1989، 1991، 1992
قهرمانی در لیگ باشگاهی اسپانیا: 1994
قهرمانی در جام مرکوسور: 1999، 2000
قهرمانی در لیگ باشگاهی برزیل: 2000
عناوین و افتخارات شخصی
مرد سال فوتبال جهان: 1994
بهترین بازیکن جام جهانی: 1994
بهترین بازیکن آمریکای جنوبی در اسپانیا: 1994
آقای گل مسابقات منطقه ریو دو ژانیرو: 1986، 1987، 1996، 1997، 1998، 1999، 2000
آقای گل المپیک: 1988
آقای گل لیگ هلند: 1989، 1990، 1991
آقای گل جام حذفی هلند: 1989، 1990
آقای گل لیگ قهرمانان اروپا: 1990، 1993
آقای گل لیگ اسپانیا: 1994
آقای گل جام کنفدراسیون‌ها: 1997
