طرفداری- ورزش فوتبال همیشه تیتر یک اخبار و مباحث دوستانه و غیر دوستانه است. اما همیشه فوتبال همین 22 بازیکن و میلیون ها تماشاگری که می بینیم نیستند. فوتبال فقط برای افرادی که از نظر ذهنی و جسمی دچار مشکل خاصی نیستند، نیست. فوتبال ورزشی هست برای هر کس. برای همه انسان ها. برای همه. فوتبال
معلولین یکی از مباحثی است که کمتر به آن اهمیت داده می شود و خبر های آن تنها شاید مربوط به زمانی باشد که مسابقات پارالمپیک در جریان است و تیم های ملی ایران در ان می درخشند. سعی کرده ایم در چند بخش به صورت کلی و جزئی به هر یک از اقسام فوتبال معلولین بپردازیم.
در قدم نخست به سراغ اقسام فوتبال معلولین می رویم تا از ریشه با همه انواع آن آشنا شویم. برخی از این رشته ها در پارالمپیک هستند.
Amputee football یا فوتبال افراد دارای قطع عضو
در این فوتبال تیم ها شامل 7 بازیکن هستند. 6 بازیکن درون زمین و 1 دروازه بان درون قاب دروازه. 6 بازیکن درون زمین از ناحیه پایین تنه دچار قطع عضو هستند و دروازه بانان از ناحیه بالا تنه قطع عضو یا نقص عضو دارند. بازیکنان داخل زمین حق اصتفاده از پروتز های پزشکی مصنوعی به مانند پاهای مصنوعی را در هنگام بازی ندارند و می توانند از عصا های مخصوصی که معمولا برای بسته شدن به استخوان ساعد دست طراحی شده است، استفاده بکنند. به سان همیشه بریتانیا و انگلیس در زمینه ایجاد باشگاه ها و شرایط برای فوتبال این افراد نیز پیشگام بوده اند.
بازیکنان داخل زمین باید دو دست و یک پا داشته باشند و دروازه بانان باید حتما دو پا و یک دست داشته باشند. مسابقات در دو زمان 25 دقیقه با داشتن 10 دقیقه زمان استراحت ما بین نیمه ها برگزار می شود.
CP FOOTBALL یا فوتبال افراد دارای ضایعات مغزی (Cerebral Plasy)
این ورزش به فوتبال هفت نفره نیز معروف است که از ورزش های پارالمپیکی نیز به حساب می آید. این ورزش به دو قسم تقسیم می شود.
- به صورت نشسته که فوتبال با ویچلر به آن گفته می شود
- به صورت ایستاده که همان فوتبال هفت نفره نام آشنا برای همگان است
قوانین این بازی بسیار به شبیه قوانین فیفا در بازی های معمول است با این تفاوت که قانون آفساید حذف شده است و بازیکنان حق استفاده از یک دست خود را در پرتاب اوت دارند. این بازی در دو نیمه 30 دقیقه ای با 15 دقیقه زمان استراحت بین دو نیمه برگزار می شود. این ورزش از سال 1984 به صورت رسمی وارد پارالمپیک ها شده است. این ورزش نیز به علت اثرات متفاوت آسیب های مغزی در چندین کلاس برگزار می شود که بعدا به آن خواهیم پرداخت.
DEAF FOOTBALL با فوتبال ناشنوایان
این ورزش هم قوانین خاص خود را در فیفا دارد ولی کمتر شناخته شده است و به آن پرداخته شده است. معیار این است که قدرت شنوایی افراد کمتر از 55 دسی بل باشد. تمام بازیکنان در حین انجام مسابقه می بایست وسایل کمک کننده به شنوایی خود را درآورند تا بازی با برابری کامل برگزار شود. دیگر قوانین خاصی در مورد این نوع فوتبال وجود ندارد و در زمان های مختلف و در فدراسیون های مختلف گاه همین تک قانون نیز دچار متمم هایی می شود تا برای کسی مشکلی ایجاد نشود.
LEARNING DISABILITY FOOTBALL یا فوتبال افراد دارای مشکل یادگیری
در صورت کلی افرادی که با مشکلات زیر دست و پنج نرمه می کنند در این بخش جای می گیرند.
- افرادی که ضریب هوشی آن ها 75 با پایین تر از آن است.
- افرادی که برای انجام کار های روزانه خود نیاز به کمک دارند مثل غذا پختن و حمل نقل عمومی
- مشکل یادگیری آن ها قبل از 18 سالگی رخ داده باشد.
کلاس های این ورزش هم متفاوت است و انگلیس به شدت در این زمینه کار هایی کرده است و در مطالب جدا به همه آن ها خواهیم پرداخت. قوانین خاص و جداگانه ای برای این بازی تعریف نشده است و تنها گاه بر حسب سن و سال بازیکنان تعداد افراد حاضر در زمین تغییر می کند.
VISUALLY IMPAIRED & BLIND FOOTBALL یا فوتبال نابینایان
نابینایان در جهان یک فدراسیون مستقل و جدا با نام IBSA دارند. فوتبال نابینایان به فوتبال 5 نفره معروف است و ورزشی پارالمپیکی نیز به حساب می آید. کلاس های مختلفی نیز بر حسب درجه اختلال در بینایی افراد وجود دارد. قوانین ویژه ای نیز برای این بازی در نظر گرفته شده است. این بازی باید بر روی زمین های محکم و سفت برگزار شود. هر تیم شامل 5 بازیکن است. بازیکنان داخل زمین باید از چشم بند هایی استفاده کنند تا به هیچ وجه چیزی نبینند. دروازه بانان تیم ها اما مشکلی در بینایی ندارند اما اجازه خروج از محوطه مشخص شده برای خود را ندارند. این فوتبال نیز قانون آفساید ندارد. در این بازی از توپ هایی استفاده می شود که در هنگام حرکت برای مشخص بود مکان، صدا تولید می کنند. همچنین بازیکنان در هنگام حرکت برای رسیدن به توپ باید صدایی ایجاد کنند تا بازیکن حریف و خودی متوجه حضور آن ها شود و از برخورد های احتمالی کاسته شود. افرادی نیز به عنوان راهنما در بیرون از زمین حضور دارند و به بازیکنان راهنمایی های لازم را می کنند.
WHEEL/POWERCHAIR FOOTBALL یا فوتبال با ولیچر
به نوعی زیر مجموعه فوتبال CP به حساب می آید و افراد در این رده آسیب های سنگینی را تحمل می کنند و این ورزش فرصتی برای آن ها به وجود می آورد تا فوتبال بازی کنند. افراد در این ورزش از ویلچر های الکتریکی استفاده می کنند.
بازی های این رده در زمین هایی به اندازه زمین بسکتبال برگزار می شود. در این بازی دروازه هایی به عرض 6 متر وجود دارد و برای راحتی کار از تیرک برای مشخص کردن دروازه استفاده نمی شود. 4 بازیکن درون زمین بازی حضور دارند و یک بازیکن نیز به عنوان دروازه بان حضور دارد و تعداد تعویض ها نیز نامحدود است. این بازی در دو نیمه 20 دقیقه ای برگزار می شود. قوانین جالب دیگری نیز در مورد نحوه حرکت بازیکنان وجود دارد که در مطالب اختصاصی تر به آن ها خواهیم پرداخت.