به بهانه دوم مرداد و تولد 41 سالگی موشک ایرانی

از تهران تا هامبورگ؛ مروری بر عملکرد مهدی مهدوی کیا، ستاره درخشان فوتبال ایران

- - 07/25/2018 - 20:15 مشاهده پروفایل

7,510 مشاهده / 43 دیدگاه 111 6 10

برای بسیاری شماره 2 تیم ملی، یادآور بازی های درخشان بازیکنی بود که سال های سال با حرکات انفجاری و موشک وار خود، قلب میلیون ها ایرانی را به دست آورد. دوم مرداد سالروز تولد یکی از مفاخر فوتبال ایران، مهدی مهدوی کیاست.

اختصاصی طرفداری - همیشه برخی ها به نوعی با دیگران فرق دارند، جنسشان و اخلاق و مرامشان با بقیه متفاوت است و خود به خود دوست داشتنی و محبوب دل بسیاری هستند. اگر در پایان همین یادداشت، از متعصب ترین هواداران آبی دل استقلالی بپرسید که یکی از اسطوره های تیم رقیب را نام ببرید؛ بدون هیچ درنگی یکی از گزینه های محدود آن ها، مهدی مهدوی کیا خواهد بود. اسطوره ای که همه او را دوست دارند و به چنین بازیکنی می بالند. مهدی حتی هزاران کیلومتر در آن سوی مرزها هم هواداران و هواخواهان خودش را دارد. هنوز هم که بیش از یک دهه از پایان بازی های مهدوی کیا در هامبورگ می گذرد، وقتی نام او از بلندگوهای فولکس پارک اشتادیون، استادیوم خانگی تیم فوتبال هامبورگ شنیده می شود، هواداران این تیم به احترام او بلند می شوند و چندین دقیقه یکصدا او را تشویق می کنند. صحبت از مهدی مهدوی کیاست؛ اسطوره ای که چه در داخل مستطیل سبز و چه بیرون از آن، مورد احترام و توجه بوده و به حق هم وی شایستگی این همه محبت و توجه را دارد. مهدی مهدوی کیا متولد 2 مرداد سال 1356 در شهر ری است. اصالتی اراکی داشته و در خانواده ای پرجمعیت به دنیا آمده که 7 خواهر و 4 برادر دارد. دیپلمه اقتصاد است و دو بار ازدواج کرده و صاحب یک دختر است. مهدوی کیا فوتبالش را از 14 سالگی و بانک ملی شروع کرد و 4 سال در آن تیم توپ زد. مهدی در 18 سالگی مورد توجه باشگاه پرسپولیس تهران قرار گرفت و در سال 1374 راهی تیم قرمز پوش پایتخت شد.

شصت و ششمین کنگره فیفا؛ از سمت چپ: کارولینا موراچه، پردراگ میاتوویچ، مهدی مهدوی کیا و فرناندو هیه رو

مهدوی کیا و دوره اول حضورش در پرسپولیس

مهدی مهدوی کیا در سال 1374 به تیم پرسپولیس پیوست و تا قبل از لژیونر شدنش به مدت 3 فصل در پرسپولیس مشغول به بازی بود. وضعیت مهدوی کیا در پرسپولیس، در اوایل حضورش چندان جالب نبود اما با آمدن استانکو وضعیت او و پرسپولیس نیز به کلی تغییر کرد تا وی ضمن تثبیت موقعیت خود در باشگاه محبوبش به تیم ملی هم راه پیدا کند. هواداران سرخ دل پرسپولیسی، خیلی زود به هافبک جوان تیمشان علاقه مند شدند و بازی های چشم نواز او زیر نظر استانکو، باعث شد تا مهدوی کیا تنها پس از یک فصل بازی در پرسپولیس توسط «محمد مایلی کهن» به تیم ملی دعوت شود. مهدوی کیا در اولین فصل حضورش در این تیم توانست رکورد جوانترین بازیکن و گلزن پرسپولیس را در آن زمان به نام خود ثبت کند و با 11 بازی و یک گل زده در اولین فصل حضورش به مقام قهرمانی لیگ آزادگان دست پیدا کند.

مهدی در دومین سال حضورش در پرسپولیس، با 28 بازی و زدن 9 گل کاملا در اندیشه های تاکتیکی استانکو به عنوان بازیکنی کلیدی جا افتاد و توانست با این تیم به دومین قهرمانی پیاپی خود در لیگ آزادگان دست پیدا کند. این بازیکن مستعد در سومین و آخرین فصل حضور خود در تیم محبوبش نیز در 15 بازی در ترکیب پرسپولیس توانست 8 گل به ثمر برساند. در مجموع در سه فصل حضور مهدوی کیا در ترکیب قرمزهای پایتخت، وی در 54 بازی موفق به زدن 18 گل شد. پس از سه فصل حضور موفق در پرسپولیس و البته بازی های چشم نواز وی در ترکیب تیم ملی، مهدوی کیا از پرسپولیس جدا و راهی فوتبال اروپا و آلمان شد.

مهدوی کیا و تیم ملی

مهدی مهدوی کیا در 19 سالگی و تنها پس از یک فصل بازی در پرسپولیس، توسط مایلی کهن به تیم ملی ایران دعوت شد. اولین تورنمت مهمی که مهدوی کیا با تیم ملی ایران در آن شرکت داشت،جام ملت های آسیا در سال 1996 بود که تیم ملی کشورمان در آن بازی ها به مقام سوم دست پیدا کرد. در آن تورنمنت، فرصت آن چنانی برای بازی به مهدوی کیای جوان نمی رسید و تنها در 5 دقیقه آخر بازی یک چهارم نهایی مقابل کره جنوبی و ده دقیقه آخر بازی با عربستان در وقت اضافه دیدار نیمه نهائی به میدان رفت. دو سال بعد مهدوی کیا به همراه تیم ملی در بازی های آسیایی 1998 بانکوک توانست به مقام قهرمانی این رقابت ها دست پیدا کند.

اولین گل ملی مهدی در بهار سال 1376، در شهر تبریز و بازی دوستانه با کنیا رقم خورد. یکی از بازی های خاطره انگیز مهدوی کیا در پیراهن تیم ملی را می توان در روز 22 شهریور سال 1376 جستجو کرد. فوتبال دوستان کشورمان، به خوبی این تاریخ را در یاد دارند؛ در این روز، تیم ملی برای شرکت در بازی های مقدماتی جام جهانی 1998 فرانسه، عازم شهر دالیان در کشور چین شده بود. ورزشگاه دالیان برای چینی ها بسیار خوش یمن بود، زیرا تا قبل از بازی با ایران، آن ها شکستی را در این ورزشگاه تجربه نکرده بودند. ایران قرمز پوش در آن بازی 0-2 مقابل حریف سپیدپوش چینیش عقب افتاده بود. کریم باقری یکی از گل های خورده ایران را جبران نمود و پس از این گل بود که اوج درخشش مهدوی کیای 20 ساله آغاز شد.

مهدی در ظرف 6 دقیقه (دقایق 67 و 73) توانست با دو گل بسیار زیبا و دیدنی دروازه تیم ملی چین را باز کند و نتیجه را سه بر دو به نفع ایران برگرداند. این پایان کار نبود و علی اصغر مدیر روستا در دقیقه 84 گل چهارم ایران و ضربه نهایی را بر پیکر تیم چین وارد نماید. گل دوم مهدوی کیا و سوم تیم ملی در آن بازی که از فاصله 40 متری به ثمر رسید، از طرف AFC به عنوان بهترین گل قاره کهن در آن سال شناخته شد. با کنار رفتن مایلی کهن از هدایت تیم ملی، «والدیر ویرا» جانشین او شد و ایران پس از فراز و نشیب های بسیار در مقدماتی و در بازی با استرالیا توانست پس از 20 سال راهی جام جهانی فوتبال شود.

پس از صعود به جام جهانی ویرا از هدایت تیم ملی کنار رفت و «جلال طالبی» هدایت این تیم در فرانسه را بر عهده گرفت.بازی اول را ایران در مقابل تیم قدرتمند یوگسلاوی سابق و تنها با یک ضربه ایستگاهی توسط سینیشا میهایلوویچ بازی را واگذار کرد. نوبت به بازی دوم و خاطره ساز با آمریکا در ورزشگاه ژرلان شهر لیون می رسد. بازی که از سوی فیفا بنا به تنش های دو کشور، بازی قرن لقب گرفته بود. مهدوی کیا یکی از بهترین و خاطره سازترین بازی هایش را مقابل ایالات متحده در جام جهانی انجام داد و با یک فرار دیدنی و ضربه ای دقیق توانست کیسی کلر را برای بار دوم تسلیم کند و زمینه ساز اولین پیروزی تاریخی ایران در جام جهانی شود.

هر چند ایران در بازی سوم و مقابل تیم قدرتمند آلمان بازی را 0-2 واگذار کرد و در عین شایستگی از صعود به مرحله حذفی جام جهانی باز ماند. نوبت به جام ملت های آسیا در سال 2000 در بیروت لبنان می رسد که تیم ملی توفیق چندانی در آن بازی ها به دست نیاورد و در مرحله یک چهارم و بازی سنتی با کره جنوبی و گل طلایی مغلوب شد و از صعود به نیمه نهایی بازماند. مهدوی کیا در بیروت نمایش درخشانی از خود نشان نداد و بسیاری عدم تعریف پست مهدوی کیا از سوی کادر فنی را عامل ضعف او در آن بازی ها می دانستند. ناکامی دیگر مهدوی کیا در عرصه ملی مربوط به بازی های مقدماتی جام جهانی 2002 می شود که ایران در نهایت نتوانست جواز حضور در این رقابت ها را به دست آورد.

نوبت به سومین جام ملت های مهدوی کیا، در سال 2004 و این بار در کشور چین می رسد. تیم ملی در آن رقابت ها با هدایت «برانکو ایوانکویچ» به مقام سوم جام ملت ها دست یافت. مهدی مهدوی کیا از عوامل درخشش ایران در جام ملت های آسیا 2004 چین بود و به خصوص در مقابل عمان و کره جنوبی بازی های تاثیرگذاری از خود به نمایش گذاشت. وی در بازی رده بندی مقابل بحرین از بازی اخراج شد. دو سال بعد از کسب مقام سوم جام ملت ها تیم ملی با هدایت برانکو به سادگی و بدون دغدغه خاصی به جام جهانی 2006 آلمان راه یافت و مهدوی کیای 29 ساله، می توانست دومین جام جهانی خود را تجربه کند.در جام جهانی آلمان او در هر دو گل ایران تاثیر مستقیم داشت.

هرچند آن روزها خیلی ها معتقد بودند، مهدی به خوبی گذشته ها دیگر نمی تواند مثمر ثمر باشد. چهارمین جام ملت های آسیای مهدوی کیا در سال 2007 بود که این رقابت ها برای اولین بار در تاریخ این بازی‌ها در چهار کشور اندونزی، مالزی، ویتنام و تایلند برگزار می شد. هدایت تیم ملی را در آن زمان امیر قلعه نوعی بر عهده داشت. تیم تحت رهبری او بازی های مرحله گروهی را با صلابت به پایان برد و به عنوان تیم اول راهی دور حذفی شد ولی باز هم به تور رقیب سنتی خود کره جنوبی خورد و در ضربات پنالتی مغلوب این تیم شد و بار دیگر از صعود به نیمه نهایی باز ماند. رسول خطیبی و مهدوی کیا دو پنالتی ایران را در آن بازی از دست دادند تا جام ملت های آسیای 2007 برای مهدوی کیا به تلخی تمام شود.

مهدی مهدوی کیا پس از بازی با کره جنوبی که در چارچوب مسابقات مقدماتی جام جهانی فوتبال 2010 آفریقای جنوبی بزگزار می شد و در پایان آن دیدار، ایران با کره جنوبی به تساوی 1-1 رسید و از صعود به جام جهانی بازماند، از تیم ملی فوتبال ایران خداحافظی کرد. 111 بازی و 13 گل ملی عملکرد کلی مهدوی کیا در تیم ملی محسوب می شود. او در بیانیه ای با خواست خودش از بازی های تیم ملی خداحافظی کرد. در قسمتی از این بیانیه نوشته شده بود:

اولین باری که با پیراهن تیم ملی به میدان رفتم را فراموش نخواهم کرد و مدت حضورم در تیم ملی از بهترین زمان عمرم به حساب می‌آید.از آنجا که در عمل به جوانگرایی اعتقاد خاصی داشته‌ام و به همین دلیل از شرکت در بسیاری از بازی های ملی به خاطر حضور جوانان و تجربه‌اندوزی آنان صرف نظر کرده‌ام زمان را مناسب می‌بینم که برای همیشه از فوتبال ملی کناره گیری کرده تا این جوانان برومند و توانا در سال‌های آینده افتخارات بی‌شماری را برای ایران به ارمغان آورند.

و در پاسخ به کسانی که او و دیگر بازیکنان را خائن می دانستند چنین نوشت:

کارنامه ما در راه به دست آوردن عزت و افتخار برای وطن و مردم دارای نمرات خوب و بد بسیاری است اما هرچه هست روشن است. از شما تقاضا دارم با ارائه نام و کارنامه خود به ما این افتخار را بدهید تا با ورق زدن کارنامه درخشان و زرین وطن پرستی‌تان ما نیز مقداری بر وطن پرستی خود بیفزاییم گرچه معتقدم مردم به خوبی بین ما وطن‌فروشان و شما وطن‌پرستان قضاوت خواهند کرد.

مهدوی کیا و بازی در بوندس لیگا

مهدی مهدوی کیا پس از سه فصل، حضور موفق در پرسپولیس و بازی های خوبش در ترکیب تیم ملی، در 21 سالگی چمدان سفر بست و از تهران به صورت قرضی راهی فوتبال آلمان و تیم بوخوم شد. مهدوی کیا تنها یک فصل در این تیم بازی کرد و شماره 33 این تیم را بر تن می کرد. 12 بازی (7 بازی از ابتدا) و 3 گل کارنامه یک ساله مهدی در این تیم بود. با سقوط بوخوم به بوندس لیگای 2، هامبورگی ها به صورت قرضی او را به خدمت گرفتند تا تستش کنند. شاید هیچ آلمانی فکر نمی کرد که مهدی که به صورت قرضی به هامبورگ منتقل شده روزی به محبوب ترین بازیکن آلمانی ها تبدیل شود. هامبورگ در فصل 2001-2000 مهدوی کیا را طی قراردادی سه ساله از پرسپولیس خرید و پول خوبی نصیب پرسپولیس شد. گویا مهدوی کیا در این تیم آمده بود تا در این تیم فقط پاس گل دهد و لقب سلطان پاس گل بوندس لیگا را به نام خود بزند.

او در همان هفته اول بوندس لیگا در ترکیب اصلی قرار گرفت و مقابل تیم بایرن مونیخ یک پاس گل زیبا به نیکو کوواچ کروات داد. بعد از این که در مقابل اشتوتگارت، هرتابرلین، وولفسبورگ و آرمینابیله فیلد پاس گل داد، در هفته شانزدهم مقابل اونتر آخینگ روی پاس تونی یبوآی غنایی اولین گل خود را برای هامبورگ به ثمر رساند و به عنوان بهترین بازیکن زمین هم انتخاب شد. مهدوی کیا 8 فصل موفق را در هامبورگ سپری کرد که ماحصل آن 211 بازی و زدن 26 گل بوده است. بهترین فصل مهدی در هامبورگ به فصل 2003-2002 در این تیم برمی گردد؛ جایی که او در انتهای فصل با 14 پاس گل، توانست بهترین پاسور رقابت های بوندس لیگا لقب بگیرد. نمره میانگین کیکر برای موشک ایرانی در پایان فصل 3.37 بود که نمره فوق العاده در طول فصل محسوب می شود.

او در پایان همان سال از طرف هواداران باشگاه، به عنوان بهترین بازیکن هامبورگ شناخته شد. عنوانی که مهدوی کیا در سال 2004 نیز توانست به آن دست پیدا کند. در کل سال 2003، یکی از بهترین سال های بازیگری مهدوی کیا بود. مهدوی‌کیا در سال 2003 از طرف کنفدراسیون فوتبال آسیا به عنوان بازیکن برتر فوتبال آسیا شناخته شد. از خاطرات خوب دیگر مهدوی کیا در هامبورگ گلزنی او به تیم یوونتوس در رقابت های جام باشگاه های اروپا بود. در این بازی مهدوی کیا حتی از زیدان هم بهتر بازی کرد و با یک گل، کسب یک پنالتی و یک پاس گل به نیکوکوواچ ارزش های خودش را نشان داد و تنها درخشش اینزاگی در سوی دیگر بود که بازی را 4-4 تمام کرد. بازی در دور رفت مرحله گروهی با تساوی 4-4 در آلمان به پایان رسید و در تورین هم هامبورگ 3-1 پیروز شد.

جالب اینکه در آن فصل هر دو تیم هامبورگ و یوونتوس با 6 امتیاز ار صعود به مرحله حذفی چمپیونز لیگ باز ماندند. سلطان پاس گل بوندس لیگا پس از 8 فصل موفق در هامبورگ در سال 2007 از این تیم جدا و راهی آینتراخت فرانکفورت شد. مهدی نتوانست درخششی را که در هامبورگ بدست آورده بود در این تیم نیز تکرار کند و در بیشتر بازی ها به عنوان بازیکن جانشین راهی میادین می شد. وی در سه فصل حضور در فرانکفورت، تنها 32 بازی انجام داد، بدون آن که در این تیم گلی به ثمر برساند. مهدوی کیا با 255 بازی در رقابت های بوندس لیگا، بیشترین بازی ها را به عنوان یک ایرانی در لیگ آلمان انجام داد و در طول این مدت هم 29 گل به ثمر رساند. بسیاری مهدوی کیا را یکی از موفق ترین لژیونرهای تاریخ ایران و حتی آسیا در فوتبال اروپا برمی شمارند.

مهدوی کیا؛ بازگشت به ایران و خداحافظی از فوتبال

مهدوی کیا پس از 11 سال بازی در بوندس لیگا در سال 1388 پس از فسخ قرارداد با تیم فرانکفورت راهی فوتبال باشگاهی کشورمان شد و با قراردادی دو ساله به تیم متمول استیل‌آذین پیوست. وی در 34 بازی برای این تیم 4 گل به ثمر رساند. در آن زمان، استیل‌آذین باشگاهی ثروتمندی بود که بی‌حساب و کتاب پول خرج می‌کرد و نام‌های بزرگی را به‌خدمت می‌گرفت، اما به همان اندازه افتادن در ورطه‌ حاشیه‌های بزرگ، باعث می‌شد نتایج اسفنا‌ک،‌ این تیم را در خطر سقوط قرار دهد. با سقوط استیل آذین، مهدوی کیا نیز از این تیم جدا و راهی تیم داماش گیلان شد و پس از آن بار دیگر به تیم محبوب و اول خودش پرسپولیس برگشت. مهدوی‌کیا چنان‌که همیشه می‌گفت، می‌خواست با پیراهن پرسپولیس از فوتبال خداحافظی کند. او قراردادی 6 ماهه در دی ماه 1390 با پرسپولیس بست که در آن زمان، «مصطفی دنیزلی» را برای مربی‌گری به خدمت گرفته‌بود.

این بازیکن بعد از پایان قرارداد شش‌ماهه خود با پرسپولیس به گفته محمد رویانیان به مدت یک سال دیگر قراردادش را تمدید کرد. نتایج بد پرسپولیس در آن دوران باعث شد تا مدیریت وقت پرسپولیس، سردار رویانیان نام های مختلفی برای هدایت این تیم در نظر بگیرد. نیمکت نشینی ها و گاه سکونشینی های مهدوی کیا به خصوص در زمان سرمربی گری «یحیی گل‌محمدی» به اوج خودش رسید. مهدی مهدوی‌کیا سرانجام در 15 اردیبهشت 1392 هنگامی که 36 سال داشت به‌طور رسمی از میادین فوتبال خداحافظی کرد. در ابتدا طبق توافق پرسپولیس و سپاهان برای حضور نمادین مهدوی‌کیا در فینال جام حذفی عنوان شد که قبل از فینال جام حذفی مسابقه‌ای نمادین انجام خواهد شد.

اما این مسابقه نمادین صورت نگرفت و مهدوی کیا در پنج دقیقه پایانی بازی وارد زمین شد. در نهایت سپاهان در ضربات پنالتی پیروز شد و مهدی مهدوی کیا در حالی که بازیکنان پرسپولیس زمین را ترک کرده بودند به تنهایی در بین تشویق تماشاگران پرسپولیس و سپاهان چهار گوشه زمین را بوسید و ناکام از بلند کردن جام زمین را ترک کرد. در ادامه مسئولان باشگاه پرسپولیس خواهان دعوت تیم هامبورگ برای انجام بازی خداحافظی مهدوی کیا شدند ولی با موافقت مهدی مهدوی کیا در نهایت از تیم پیشکسوتان باشگاه میلان برای انجام یک بازی خیریه دعوت به عمل آمد. تیم پیشکسوتان پرسپولیس در روز 7 آذر 1392 میزبان تیم پیشکسوتان میلان با حضور بازیکنانی مانند پائولو مالدینی، فرانکو بارزی و گتوسو بود، مهدوی کیا در اواخر نیمه اول بجای فرشاد پیوس به میدان آمد و پیوس پیراهن خود را که شماره 17 داشت به او داد.

همچنین محمد پنجعلی کاپیتان تیم پیشکسوتان پرسپولیس نیز بازوبند کاپیتانی را بر بازوی مهدوی کیا بست. در نهایت این بازی با نتیجه 3-1 به سود پیشکسوتان میلان تمام شد و مهدوی کیا با دور افتخاری خود در تشویق پرشور تماشاگران در ورزشگاه آزادی، کفش‌های خود را آویزان کرد و دوران فوتبالی خود را به عنوان بازیکن به سرانجام رساند. مهدوی‌کیا در فصلی رفت که از سوی مربیان و بازیکنان شاغل در لیگ برتر و برخی از مفسران فوتبال، به‌عنوان بازیکن اخلاق سال 1391 انتخاب شد. او همچنین در نظرخواهی فدراسیون بین‌المللی آمار و تاریخ فوتبال جهان در ابتدای سال 2010 به عنوان بیست و هفتمین بازیکن محبوب جهان انتخاب شد.