طرفداری - تیم ملی فوتبال ایران با کسب پیروزی مقابل تیم ملی مراکش، قبول شکست مقابل تیم ملی اسپانیا و توقف مقابل تیم ملی پرتغال، نهایتا با کسب چهار امتیاز در جایگاه سوم جدول گروه دوم مسابقات قرار گرفته و تنها به دلیل یک امتیاز کمتر، از راهیابی به دور بعدی مسابقات بازماند. این در حالی‌است که تیم ملی آرژانتین و تیم ملی ژاپن با کسب چهار امتیاز توانستند به مرحله بعدی مسابقات راه پیدا کنند و حسرت ما را افزون کنند. ضمن این که شاگردان کی‌روش توانستند با کسب چهار امتیاز، بهترین نتیجه تاریخ تیم ملی در مسابقات جام جهانی را ثبت کنند. همچنین ایران در این دوره از مسابقات با دریافت تنها 2 گل، بهترین عملکرد دفاعی ادوار خود در جام جهانی را به دست آورد.
تیم ملی ایران با نظر اغلب هواداران و کارشناسان فوتبال، توانست نمایش‌های شایسته و درخوری در مسابقات جام جهانی 2018 داشته باشد و این نکته که تا پیش از به صدا در آمدن سوت پایان بازی مقابل پرتغال از شانس صعود برخوردار بود، موید و موکد این موضوع است. ملی‌پوشان به دنبال ماجراجویی های خود، جسورانه و متعصب در هر سه دیدار خود ظاهر شدند و این موضوع که تمام توان و انرژی خود را برای موفقیت خرج کردند، عملکرد آن‌ها را مستحق تقدیر و ستایش می‌کند. صحنه‌هایی چون سپر کردن خود در حد فاصل توپ و دروازه، بازی کردن با آسیب دیدگی و خستگی مفرط پس از دوندگی‌های بی امان، بار ها و بار ها از سوی بازیکنان مختلف در طول سه بازی تکرار شد تا تیم ملی ایران در مسابقات جام جهانی را یکی از دوست داشتنی ترین تیم‌های تاریخ ایران بدانیم. تیمی که به هدف خود باور داشته و از هیچ همت و تلاشی برای دستیابی به آن دریغ نکرده‌است. با این حال علاقمندیم به دور از احساس و هیجان و با فروکش کردن تب و تاب و هیجان مسابقات تیم ملی در جام جهانی، در این مطلب به عملکرد ملی‌پوشان از بعد فنی و به طریق آمار و ارقام نگاهی بیندازیم.
| عملکرد ایران در دور گروهی |
تیم ملی ابتدا در نخستین دیدار خود به مصاف تیم ملی مراکش رفت. دیداری که به زعم کارشناسان، سرنوشت ساز بوده و مهمترین دیدار ایران در جام جهانی تلقی می‌شد. کسب برتری مقابل مراکش امیدواری‌ها را زنده کرده و شکست مقابل این تیم، ایران را حذف شده زودهنگام جام معرفی می‌کرد. ملی‌پوشان در این مسابقه، 8 حمله به دروازه مراکش داشتند که ماحصل آن 2 شوت در چارچوب سردار آزمون و علیرضا جهانبخش بود. 32% مالکیت توپ و میدان در این دیدار در دست شاگردان کی‌روش بود و ملی‌پوشان 218 پاس با دقت 69% برای یکدیگر ارسال کردند. بازیکنان ایران همچنین توانستند آمار دوندگی 100 کیلومتری را در این دیدار ثبت کنند و تنها یک کیلومتر کمتر از رقیب خود دویدند. در فاز تدافعی، مدافعان ایران با 38 بازپس گیری توپ، 14 تکل موفق، 5 سد توپ و 24 اقدام دفاعی، عملکرد بسیار خوبی داشتند. در این مسابقه همچنین 64 پاس بلند از خط دفاعی ارسال شد که عدد قابل تاملی است.
ایران در دومین مسابقه خود مقابل اسپانیا، بنا بر انتظارات تحت فشار قرار گرفته و کمتر از رقیب، می‌توانست توپ را به جریان بیندازد. شاگردان کی‌روش در مقابل 17 تهاجم رقیب به دروازه، 5 بار به سمت دروازه داوید دخیا یورش بردند که در این بین، نتوانستند شوتی در چارچوب داشته باشند. مالکیت توپ و میدان برای ایران عدد ضعیف 22% ثبت شده و ملی‌پوشان 213 پاس رد و بدل کردند. این درحالی است که ماتادور ها 805 پاس به یکدیگر داده و سبک تیکی تاکای خود را به نمایش گذاشتند. دوندگی بازیکنان ایران همچنین با پیشرفت نسبت به بازی گذشته، 106 کیلومتر ثبت شده و ملی‌پوشان یک کیلومتر از رقیب خود بیشتر دویدند. در فاز تدافعی، مدافعان ایران در این مسابقه آماری خیره کننده از خود برجای گذاشته و با 50 بازپس گیری توپ، 17 تکل موفق، 8 سد توپ و 48 اقدام دفاعی، روز پرکاری را پشت سر گذاشتند. گرچه همانند بازی با مراکش، در این بازی نیز 64 پاس بلند از دفاع ارسال شده که عدد قابل تاملی است.
در سومین و آخرین بازی، ملی‌پوشان در مقابل پرتغال ظاهر شدند. دیداری که با پیروزی در آن دیدار، می‌توانستند جواز حضور در مرحله بعدی رقابت‌ها را کسب کرده و تاریخ ساز شوند. ملی‌پوشان در این مسابقه با رویکردی هجومی تر از دو دیدار گذشته وارد مسابقه شدند و یکی از بهترین نمایش‌های تاریخ ایران در جام جهانی را از خود به جای گذاشتند. ایران در این مسابقه، 8 تلاش برای گلزنی داشت که منجر به 2 شوت در چارچوب سعید عزت اللهی و کریم انصاری فرد شد. در مقابل تیم ملی پرتغال 14 تلاش برای گلزنی داشت و 4 شوت را روانه دروازه علیرضا بیرانوند کرد. تیم ملی در این مسابقه 27% مالکیت بازی را در دست داشته و توانست 208 پاس با دقت 67% داشته باشد. آمار پاس بلند ایران از عقب زمین در این مسابقه نیز بسیار بالا و برابر با 62 بود. شاید ضعیف ترین آمار این مسابقه مربوط به میزان دوندگی دو تیم باشد. جایی که ملی پوشان با افتی چشمگیری نسبت به بازی‌های گذشته 93 کیلومتر دوندگی داشتند و پرتغال تنها 89 کیلومتر دوندگی را به نام خود ثبت کرد. مدافعان ایران در این مسابقه 34 بازپس گیری توپ، 20 تکل صحیح، 3 سد توپ و 19 اقدام دفاعی داشتند. نکته قابل توجه اما عملکرد دفاعی پرتغال است. مدافعان پرتغال با 38 بازپس گیری توپ و 17 اقدام دفاعی، مشخصا تحت فشار قرار گرفته‌بودند که می‌تواند به عنوان یک پوئن مثبت به این موضوع نگاه داشت.
در زیر خلاصه آمار و ارقام تیم ملی در سه دیدار خود در مرحله گروهی را مشاهده می‌فرمایید:
| مسابقه | تلاش برای گلزنی | شوت در چارچوب | پاس | دقت پاس | پاس بلند | مالکیت توپ | دوندگی | بازپس گیری توپ | سد توپ | تکل موفق | اقدام دفاعی |
| مراکش | 8 | 2 | 218 | 69% | 64 | 32% | 100km | 38 | 5 | 14 | 24 |
| اسپانیا | 5 | 0 | 213 | 66% | 64 | 22% | 106km | 50 | 8 | 17 | 48 |
| پرتغال | 8 | 2 | 208 | 67% | 62 | 27% | 93km | 34 | 3 | 20 | 19 |
| مقایسه عملکرد ایران با دیگر نمایندگان آسیایی |
برای به دست آوردن شهود از آمار و ارقام عملکرد ملی‌پوشان در دیدارهای مقدماتی و سطح فوتبال ایران نسبت به رقبای قدرتمند اروپایی، شایسته است نگاهی نیز به عملکرد رقبای آسیایی خود داشته باشیم. رقبایی که در حدود شش ماه دیگر باید بر سر قهرمانی جام ملت‌های آسیا و طلسم شکنی 43 ساله این مسابقات با آن‌ها رقابت داشته باشیم. در ابتدا بهتر است گروه‌هایی که تیم‌های آسیایی در آن حضور داشته‌اند را با یکدیگر مقایسه کنیم. شاید رنکینگ بین المللی فیفا، تنها شاخص معتبر و شایسته برای این کار باشد.
براساس رنکینگ فیفا، استرالیا با قرار گرفتن در گروه سوم با حضور تیم های ملی فرانسه (7)، پرو (11) و دانمارک (12) دشوارترین گروه را بر روی کاغذ در اختیار داشته‌است. در گروه ششم مسابقات، کره جنوبی با تیم های ملی آلمان (1)، مکزیک (15) و سوئد (24) هم‌گروه بوده‌است. ژاپن در گروه هشتم مسابقات با تیم‌های لهستان (8)، کلمبیا (16) و سنگال (27) مصاف داشته و سرانجام تیم ملی عربستان با حضور در گروه اول مسابقات در کنار تیم های ملی روسیه (70)، اروگوئه (14) و مصر (45) با ساده ترین قرعه بر روی کاغذ روبرو بوده است. ضمن اینکه ملی‌پوشان کشورمان در گروه دوم مسابقات با تیم های ملی پرتغال (4)، اسپانیا (10) و مراکش (41) رقابت داشتند. البته ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که ایران در سید بندی اولیه قرعه کشی رقابت‌ها، برخلاف رقبای خود در سید سوم قرار داشته و قرار گرفتن در این گروه دشوار به عنوان تیم سید سوم، همراه با بداقبالی بوده‌است.
در زیر خلاصه آمار و ارقام متوسط نمایندگان آسیا در سه دیدار خود در مرحله گروهی را مشاهده می‌فرمایید:
| تیم | پاس | دقت پاس | پاس بلند | شوت | شوت در چارچوب | دوندگی | مالکیت توپ | بازپس گیری توپ | تکل موفق | اقدام دفاعی | سد توپ | امتیاز | رتبه | وضعیت |
| استرالیا | 1558 | 85% | 171 | 22 | 8 | 330 | 51% | 42 | 9.3 | 27.6 | 1 | 1 | 4 | حذف |
| عربستان | 1756 | 87% | 216 | 22 | 6 | 306 | 58% | 47.3 | 11.3 | 22.3 | 2.3 | 3 | 3 | حذف |
| ژاپن | 1571 | 85% | 159 | 23 | 12 | 289 | 56% | 37.3 | 9.6 | 29.3 | 3 | 4 | 2 | صعود |
| کره جنوبی | 934 | 78% | 171 | 20 | 11 | 319 | 40% | 43.3 | 13.3 | 31.3 | 5.6 | 3 | 3 | حذف |
| ایران | 639 | 68% | 189 | 19 | 4 | 299 | 27% | 40.6 | 17 | 30.3 | 5.3 | 4 | 3 | حذف |
| سهم ایران در ترین‌های جام |
همانطور که از آمار و ارقام بالا می‌توان پیش بینی کرد، ایران با یک ساختار دفاعی منسجم و منظم، دو عملکرد متفاوت در فازهای تدافعی و تهاجمی در مسابقات از خود ارائه کرده است. موضوع جالب توجه، سهم عمده تیم ملی ایران در بخش ترین‌های جام در مرحله گروهی بوده است. ایران با 4 ضربه در چارچوب در 3 دیدار، ضعیف ترین تیم مسابقات از این حیث بوده‌است. در این آمار، پس از ایران با 4، مصر با 5 و صربستان با 7 ضربه در چارچوب، ضعیف‌ترین عملکردها را داشته اند. شاگردان کی‌روش همچنین با در اختیار داشتن 27% مالکیت توپ به صورت متوسط، کمترین آمار را در میان تیم‌های حاضر در مسابقات به خود اختصاص داده‌اند. همچنین ایران تنها تیمی است که مالکیت زیر 30% داشته‌است.
شاگردان کی‌روش همچنین با ارسال 639 پاس، کمترین ارسال پاس را به نام خود ثبت کرده‌اند. تنها پنج تیم ایران، ایسلند، کره جنوبی، سنگال و پاناما، تعداد پاس‌های زیر 1000 داشته‌اند. نکته جالب توجه اینجاست که مجموع پاس‌های تیم ملی در سه دیدار خود، از تعداد پاس‌های تیم ملی اسپانیا در بازی با ایران کمتر بوده است. ملی‌پوشان همچنین با 68% دقت پاس و 435 پاس صحیح، کمترین دقت پاس و کمترین تعداد پاس صحیح را نیز به خود اختصاص داده‌اند. تیم ملی همچنین با ارسال 4 کرنر، کمترین تعداد کرنر را نیز میان تیم‌های حاضر در دور گروهی داشته‌است.
در فاز تدافعی اما ماجرا کاملا برعکس است. ملی‌پوشان با ثبت 149 کار تدافعی (شامل اقدام دفاعی، مهار دروازه بان و تکل) از هر تیم دیگری در جام جهانی موفق بوده‌اند. ضمن اینکه ملی‌پوشان با دریافت تنها 2 گل که بهترین عملکرد ایران در ادوار جام جهانی به شمار می‌رود، ششمین تیم برتر جام بوده‌است. همچنین ایران بهترین عملکرد و نتیجه را در میان تیم‌های حذف شده پس از سنگال با 4 امتیاز و 2 گل زده داشته‌است.
| مقایسه عملکرد ایران با جام های جهانی 2014 و 2006 |
پس از بررسی عملکرد ملی‌پوشان در جام جهانی 2018، شاید مقایسه تیم ملی با عملکردی که در سال 2014 با هدایت کارلوس کی‌روش ثبت کرده است بتواند جالب توجه باشد. از آن‌جایی که سرمربی پرتغالی در هفتمین سال حضورش در فوتبال ایران به سر می‌برد، قیاس عملکرد تیم ملی تحت هدایت او در سال 2014 با عملکرد تیم ملی تحت هدایت او در سال 2018 شاید بتواند به عنوان یک شاخص برای میزان پیشرفت تیم ملی فوتبال در نظر گرفته شود. البته ذکر این نکته پیش از انجام مقایسه نیز لازم است که گروه ایران در سال 2014، بر روی کاغذ از گروهی که تیم ملی در سال 2018 در آن قرار گرفت، ساده تر بوده است. ضمن اینکه تفکرات کی‌روش در جام جهانی 2018 بهتر و دقیق تر پیاده شده و ثمره آن را در تفاوت امتیاز ایران در این سال نسبت به چهار سال گذشته می‌توان دید.
ایران در سال 2014 با ثبت دقت پاس 64% ضعیف‌ترین تیم جام جهانی بود و با میانگین 76% تیم‌ها در جام جهانی، فاصله داشت. تعداد پاس ملی‌پوشان همچنین 950 بوده که از این حیث نیز در میان تیم‌های حاضر در جام جهانی، کمترین تعداد بوده است. ایران همچنین 22 شوت و 12 شوت در چارچوب داشته که باز هم از این حیث، ضعیف ترین رکورد میان تیم های حاضر در جام بوده‌است.
گرچه مقایسه تیم ملی در جام جهانی 2018 با جام جهانی 2006، نمی‌تواند توضیح خاصی داشته‌باشد، صرفا به خاطر همه گیر شدن مقایسه‌هایی که بین کارلوس کی‌روش و برانکو ایوانکوویچ صورت می‌گیرد، شاید مقایسه عملکرد تیم ملی در این دو سال نیز خالی از لطف نباشد.
| تیم | پاس | دقت پاس | شوت | شوت در چارچوب | مالکیت توپ | گل زده | گل خورده | امتیاز | رتبه |
| ایران 2018 | 639 | 68% | 19 | 4 | 27% | 2 | 2 | 4 | 3 |
| ایران 2014 | 950 | 64% | 22 | 12 | 34% | 1 | 4 | 1 | 4 |
| ایران 2006 | 1627 | 73% | 33 | 20 | 46% | 2 | 6 | 1 | 4 |
اغلب آمار ها از سایت هواسکورد و برخی آمار ها نیز از سایت رسمی فیفا درج شده است.
