طرفداری – تراکتورسازان پس از تغییر گل محمدی و به روی کار آمدن ساغلام، امید زیادی برای بازگشت به روزهای اوج داشتند، اما علی رغم پیشرفت کیفی، در نتیجه گیری ناکام بودند.
پیشرفت کیفی محسوس
پیشرفت در موارد مختلف فنی از زمان حضور ساغلام در تراکتورسازی، انکار ناپذیر است.
با حضور گل محمدی در تبریز، شاهد گرایش به پیاده سازی فوتبال مالکانه بودیم و به تعبیری این مربی استارت این روش از فوتبال را در تراکتور زد و به طور میانگین تراکتوری ها در زمان حضور گل محمدی نزدیک به 400 پاس را در هر بازی رد و بدل می کردند. با حضور ساغلام در این تیم، شاهد پیشرفت محسوسی در این آیتم بودیم و این تیم آمار پاس های خود را به عدد قابل توجه 500 رساند. به عنوان مثال در رقابت های لیگ قهرمانان آسیا با توجه به حضور حریفانی به مراتب قدرتمند تر، شاگردان ساغلام به طور میانگین در هر بازی 477 پاس را ارسال کردند که نشان از گرایشِ محسوس به ارائه فوتبال مالکانه دارد.
بررسی گردش توپ و مقصد ارسال های تراکتورسازان نیز نشان می دهد شاگردان ساغلام از کیفیت قابل قبولی در استفاده از تمامِ طول و عرض زمین داشته اند و به طور کل به لحاظ گردش توپ، این تیم مشکل حادی نداشته است. در گام دوم نیز که «موقعیت سازی» ضروری می شود تراکتور اوضاع خوبی داشته. این تیم در لیگ قهرمانان آسیا 72 بار دروازه حریفان را نشانه گرفته و در لیگ برتر نیز میانگین 13 شوت در هر بازی را داشته تا مشخص شود تراکتورسازی برای نزدیک شدن به دروازه حریفان با مشکل چندانی مواجه نبوده است. در گام بعدی که «برداشت» ضروری است، بازیکنان این تیم راندمانی باور نکردنی داشته اند! نرخ بهره برداری از موقعیت ها در لیگ قهرمانان آسیا عدد 2.8 درصد بوده که آماری فوق العاده ضعیف محسوب می شود و در لیگ برتر نیز نرخ تبدیل شوت به گل برای تراکتورسازی کمتر از 10 بوده!
چرا مشکل گلزنی حل نشد؟
همانطور که عنوان شد تیم تحت هدایت ساغلام مشکلات عدیده ای در امر گلزنی داشته. مسلما ابزار هر مربی نقشی تعیین کننده خواهد داشت و مربی به تنهایی قادر به رفع مشکلاتی مشابه با فرصت سوزیِ بازیکنان، نیست.
اما آیا برای بهتر کردن اوضاع نیز کاری از دست مربی برنمی آید؟ مسلما هر مربی در هر شرایطی می تواند روی فاکتور های مختلف تأثیری مثبت یا منفی بگذارد و بررسی ها مشخص می کند ساغلام در آیتم هایی مانند گردش توپ، پاس ها و موقعیت سازی عملکردی کاملا مثبت داشته ولی در خصوص تبدیل فرصت به گل، در خوشبینانه ترین حالت، عملکردی خنثی داشته است.
نخستین مسئله توجه به مسائل ذهنی بازیکنان است، موردی که روی تبدیل فرصت ها به گل، اثری مستقیم دارد و این نقیصه هیچ گاه در تیم ساغلام برطرف نشد. ذهن مهاجمان و سایر بازیکنان برای گلزنی آماده نشد و تراکتورسازان همواره در مقابل دروازه حریفان از پیش باخته بودند!
یکی دیگر از نکات حائز اهمیت، ضرورتِ پیاده سازی طرح های موقت بود که این موضوع نیز آنطور که باید و شاید مورد توجه قرار نگرفت. مثالی از تیم های حاضر در لیگ برتر موضوع را نمایان تر می کند. به عنوان مثال با حضور شفر در استقلال این تیم در گلزنی مشکلات متعددی داشت و جدا از مسائل ذهنی، طرح های زودبازده سرمربی آلمانی برای رهایی از این مشکل کارساز بود. شفر در برخی از دیدارها به لحاظ ابزاری و تاکتیکی، راه حل های موقتی در نظر می گرفت که نتیجه بخش نیز بود. به عنوان مثال زوج سازی فرشید اسماعیلی و قربانی در هفته های نخست نتیجه داد و تعریف پست جدید برای اسماعیلی، تا حدود زیادی بحران در فاز هجومی آبی ها را برطرف کرد. طرح های این چنینی کمتر در تیم ساغلام مشاهده شد تا رفته رفته اوضاع بدتر از گذشته شود.
کارهای دفاعی نیاز به زمانِ بیشتری دارد
در سوی مقابل و در فاز دفاعی نیز تراکتورسازی این فصل با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم کرد. مسلما نداشتن دروازه بان و مدافعان میانیِ شش دانگ، کار را برای هر مربی ای سخت می کند و به تعبیری وقتی ابزار مورد نیاز برای پیاده سازی افکار وجود نداشته باشد، عملا نمی توان کاری انجام داد!
این مسئله زمانی بحرانی تر می شود که بدانیم پیاده سازی تاکتیک های تدافعی زمان به مراتب بیشتری را نسبت به کارهای هجومی می طلبد و با توجه به فشردگی دیدارها نمی توان انتظار طراحی ساختار دفاعی را از ساغلام و همکارانش داشت.
نتیجه گیری
تراکتورسازی در شرایطی به دنبال جذب مربی بود که باید شاخصه های زیر را در اولویت قرار می داد:
- شناخت روی فوتبال ایران و آسیا: با توجه به زمان کمِ موجود، شناخت روی فوتبال ایران و آسیا در آن مقطع زمانی ضروری بود.
- قدرت مدیریت بالا: با توجه به جوِ حاکم بر فوتبال کشورمان، ضروری است مربیان از قدرت مدیریت بالایی برخوردار باشند.
- آشنا به مسائل روانشناسی: مشکلات ذهنی موجود در تراکتورسازی امری انکار ناپذیر بود و باید به این قضیه توجه ویژه ای می شد.
- تجربه: مسلما در بحران ها، تجربه نقشی اساسی خواهد داشت.
- دانش فنی
- انگیزه کاری
حضور ساغلام در تراکتورسازی مشخص کرد این مربی به لحاظ دانش فنی در سطح بالایی قرار دارد و شاید اگر به همان میزان در مسائل روانشناسی نیز تبحر داشت، اوضاع سرخ پوشان تبریزی به مراتب بهتر از امروز بود. ضمن اینکه مدیریتِ وقت در آن زمان توجه چندانی به ویژگیِ آشنایی با فوتبال ایران و آسیا نداشت و این قضیه موجب تأخیر در روند پیشرفت و نتیجه گیری می شود.
