وادیم واسیلیف میتواند لحظهی دقیقی را که آ آس موناکو تغییر کرد، به یاد بیاورد. واسیلیف، نایبرییس باشگاه، حتی محل آن اتفاق ـ تالار گریمالدی در ساحل مونته کارلو ـ و تاریخش (۲۱ سپتامبر ۲۰۱۵) را نیز کاملاً در یاد دارد.
در آن عصر، حدود هزارنفر از هواداران متعصب موناکو در تالار جمع شده بودند تا به صحبتهای واسیلیف که توسط لئوناردو ژاردیم(سرمربی تیم) و جرمی تولالان (کاپیتان وقت) همراهی میشد، گوش فرادهند.
در طی دو تابستان قبل، آن هواداران در بطن یکی از بلندپروازانهترین پروژههای فوتبال اروپا بودند؛ پروژهای که به نظر دیگر شکستخورده بود. موناکو صدها میلیون دلار برای به خدمت گرفتن برخی از درخشانترین ستارههای فوتبال جهان هزینه کرده بود و اکنون همگی آنها مختار بودند تا تیم را ترک کنند.
خامس رودریگز در سال ۲۰۱۴ به رئال مادرید رفت. یک سال بعد، یانیک فریرا کاراسکو به او در مادرید (هرچند در تیم رقیب) پیوست. رادامل فالکائو ابتدا به منچستریونایتد و سپس به چلسی رفت. جفری کوندوگبیا نیز تیم را به مقصد اینترمیلان ترک کرد.
درست در آستانهی آن دیدار و تنها چند روز پیش از شروع فصل، آنتونی مارسیال، مهاجم جوان و خوشآتیهی فرانسوی، به منچستریونایتد فروخته شد. در طی ۱۲ ماه، موناکو از یک بوتیک لاکچری به یک حراجی خیابانی تبدیل شده بود؛ هواداران پاسخی میخواستند.
واسیلیف از آن روزها چنین میگوید: «آنها بسیار عصبانی بودند. ما آن تابستان تعداد زیادی جدایی داشتیم. آنها میخواستند کسی بیاید و توضیحی دهد.» در طی چند ساعت بعدی، ابتدا روی استیج و سپس طی مراسم شام، واسیلیف این کار را برای آنها انجام داد.
شب «سختی» بود. سایت هواداری موناکو (Planete ASM) ظریفانه گفتگوی آن شب را «آزاد، صادقانه و به دور از تابو» توصیف کرد.
واسیلیف محتوای حرفهای آن شبش را اینگونه وصف کرد: «زمانش نبود که مخفی شوی. تصمیم گرفتم که بروم و بگویم راهی دیگر نداشتیم. از آنها پرسیدم: “دوست دارید که دوباره به دسته دو برگردیم؟” گفتم که سخت خواهد بود اما حالا راه ما این است.»
«سخت بود، بله؛ اما در آخر از من درخواست کردند که با آنها عکس بگیرم. آن شب، نقطهی عطفی بود.»
تغییرات گستردهی این چند سال در بازی مقابل منچسترسیتی در لیگ قهرمانان، به وضوح دیده میشد. زرق و برقی که در تار و پود باشگاه تنیده شده، بهسادگی محو نمیشود. بخشی از سهام باشگاه موناکو همچنان در اختیار خانواده سلطنتی است؛ بازیکنان باشگاه، طبق تاریخچهی رسمی محبوب همه، لباسی را در هر بازی به تن میکنند که از پرنسس گریس [گریس کلی، بازیگر اسبق مشهور هالیوود و ملکه محبوب موناکو] الهام گرفته شده است. ورزشگاه خانگیاش ـ استاده لویی دوم ـ بین دو لنگرگاه واقع شده است که محل آرام گرفتن قایقهای تفریحی است. موناکو هنوز و برای همیشه تیمی است که در زمین بازی بیلیونرها باقی خواهد ماند.
اما از آن شب پرماجرا در تالار گریمالدی، موناکو هویتش را به عنوان بازیچهی بیلیونرها کاملاً کنار گذاشت. هویتی که طی چند سال گذشته توسط دیمیتری ریبولوفلف، با خرجهایی که حتی با استانداردهای سالهای اخیر فوتبال اروپا نیز سنگین بود، تقویت شده بود.
ریبولوفلف روس، که ثروت هنگفتش را از صنعت پتروشیمی بهدست آورده است، باشگاه را در سال ۲۰۱۱ وقتی موناکو در دستهی دوم فوتبال فرانسه جا خوش کرده بود، خرید.
تور کریستین کارلسن، که از سال ۲۰۱۲ به عنوان مدیر ورزشی باشگاه فعالیت میکند، در خصوص انگیزهی ریبولوفلف میگوید: «حتی آن موقع، او چندینبار به من گفت که انگیزهاش قهرمانی در لیگ قهرمانان است.»
ریبولوفلف، خرج فراوانی در سیستم استعدادیابی باشگاه کرد و مربی صاحبنامی را (کلودیو رانیری) به خدمت گرفت. ریبولوفلف چندین بازیکن، از جمله معروفترین آنها، نوجوان آرژانتینی لوکاس اوکامپوس را به خدمت گرفت. خریدهایی که بر محور عقیدهی ریبولوفلف مبنی بر «به خدمتگرفتن آیندهدارترین نوجوانی در جهان که قابل خرید است»، استوار بود.
فعالیت مهمتر ریبولوفلف به عقیدهی کارلسن، برقراری ارتباط با خورخه مندز، بزرگترین ایجنت فوتبال در جهان بود. این رابطه وقتی که موناکو در سال ۲۰۱۳ به دستهی اول صعود کرد، نقش خود را نشان داد. موناکو چندین بازیکن خریداری کرد که سه خرید گرانقیمتش، رودریگز، فالکائو و ژوائو مویتینیو، هر سه بازیکن مندز بودند.
موناکو برای مدتی خطرناکترین باشگاه در میان باشگاههای تازه به دورانرسیدهی اروپا بهنظر میآمد. آنها راه چلسی، سیتی و پاریسن ژرمن را در پیش گرفته بودند. چهار سال گذشته است و حالا، تنها شبحی از آن دوران باقی مانده است: موتینیو و فالکائو که به تازگی به تیم برگشته است، تنها بازماندگان آن دورانند. تیمی که اکنون در آن بازی میکنند، درست نقطهی عکس تیمی است که به آن پیوسته بودند.
تیم ژاردیم، حول استعدادهای جوان شکل گرفته است: واسیلیف با افتخار اعلام میکند که موناکو حالا از لحاظ مالی مستقل و پایدار است. کارلسن میگوید ریبولوفلف همواره «علاقهمند خرید بازیکنان از سنین مشخص، از مکانهای مشخص بود تا بتوانند به تیم در بازار نقلوانتقالات کمک کنند» حتی وقتی که ستاره میخرید. حالا آن بازیکنان، بازیکنان حریص و آیندهدار، تنها بازیکنان مورد توجه موناکو را تشکیل میدهند.
نتیجه چشمگیر بوده است. موناکو در مرحله حذفی لیگ قهرمانان حاضر است و حتی به شکلی شگفتآورتر بر صدر جدول لیگ یک تکیه زده است. رتبهای که بسیاری انتظار داشتند بهراحتی آبخوردن در اختیار پاریسن ژرمن باشد. موناکو حدی از موفقیت را با بازیکنان جوان خود تجربه میکند که پیشتر موفق به کسب آن، با ستارهها نشده بود.
اما همانطور که واسیلیف اشاره میکند، این تغییر «جزو برنامه نبوده است.» موناکو همیشه میخواست که تغییر کند اما «نه به این سرعت.»
اما زمانی که گردهمایی در گریمالدی به وقوع پیوست، بر باشگاه آشکار شده بود که راه دیگری وجود ندارد. واسیلیف به بخشی از اشتباهاتی که او و ریبولوفلف مرتکب شدند اعتراف میکند: آنها انتظار داشتند که بازیکنان بزرگ، هوادار و اسپانسر جذب کنند، اما این اتفاق نیفتاد. قراردادهای تجاری به سرعت فرانرسیدند و سکّوهای خالی معروف «استاده لویی» شلوغتر نشد. درآمد باشگاه هیچگاه نمیتوانست به پای خرج آن برسد.
همچنین، سالی که ولخرجیهای موناکو فوتبال اروپا را بهتزده کرده بود، همانسالی بود که قوانین فیر پلی یوفا کمکم شروع به برگزیدن تیمها کرد.
در پایان آن فصل، سیتی و پی اس جی جریمه و به خاطر نقض قوانین از فعالیت در پنجره نقلوانتقالات محروم شدند. واسیلیف نیز به نیون، مقر یوفا در کشور سوییس، احضار شد و از او در مورد وضعیت مالی باشگاه سوال شد. موناکو نیز با جریمههای سختی روبرو شد.
واسیلیف از وضعیت آن روزها میگوید: «وقتی ما کار خود را آغاز کردیم، قوانین فیر پلی مالی وجود داشت اما اجرایی نشده بود. هیچکس واقعا نمیدانست عزم اجراییشدنش چقدر واقعی است.»
وقتی روشن شد که خطر در نزدیکی است، موناکو فهمید که باید رویه عوض کند. ریبولوفلف خرجهایش را در سال ۲۰۱۴ کمتر کرد و حتی رودریگز را بهفروش رساند. با پایان سال ۲۰۱۵، تعداد زیادی از ستارهها تیم را ترک کرده بودند.
برای روشنشدن بهتر موضوع، باید اشاره کرد که موناکو میتوانست از قوانین پیروی نکند، قوانینی که پس از آن سهلگیرانهتر شد. همانطور که واسیلیف اشاره میکند، قوانین هنوز هم وجود دارند؛ اما حالا بیشتر شبیه دستورالعمل پیشنهادی هستند. اگر موناکو پافشاری میکرد و جریمه را میپذیرفت، همانطور که منچسترسیتی و پاریسن ژرمن پذیرفتند، ممکن بود هنوز ستارگانش را در اختیار داشته باشد.
واسیلیف، تأسف خود را از این موضوع بیان میکند: «ما راه سختی را پیمودیم تا مطابق با قوانین رفتار کنیم. برخی دیگر از باشگاهها مسأله را کمتر جدی گرفتند و با این حال قسر در رفتند.» کلمهی بهتر اما میتواند تصادف خوشیمن باشد. «در نهایت این مسأله اتفاق خوبی برای ما بود. این یکی از دلایلی بود که ما را وادار به تحول کرد و ما مدل مناسب خود را یافتیم.»
موناکو که با کمی شانس به این راه وارد شده است، اکنون تیمی پر از استعدادهای درخشان دارد و به شهرتش به عنوان محلی ایدهآل برای استعدادهای جوان، روزبهروز افزوده میشود. تابستان گذشته «جبرییل سیدیبه» دفاع راست جوان فرانسوی، در دوراهی موناکو و آرسنال، دومی را تیم مناسبتری برای پیشرفتش تشخیص داد و به این تیم پیوست.
«او میداند اگر اینجا بدرخشد، قادر خواهد بود به هر تیمی که میخواهد برود.»
موناکو جایگاهش را میشناسد و میداند دیر یا زود باید به برخی از جوجههایش اجازهی خروج از آشیانه را بدهد؛ اما تنها زمانی که شرایط مناسب باشد. برای مثال پیشنهاد ۶۵ میلیون دلاری تیانجین کوانجین چین در ژانویه برای فالکائو رد شد.
واسیلیف ضمن اشاره به این موضوع میافزاید: «در نهایت ما یک باشگاه فروشنده هستیم اما اگر نخواهیم، مجبور نیستیم کسی را به فروش برسانیم.»
این همان طرحی بود که آن شب واسیلیف در تالار گریمالدی مطرح کرد: طرحی که باشگاه را به راهی متفاوت رهنمون ساخت، اما ممکن است در نهایت به همان مقصد ختم شود.