مردم در آمریکا به جای سریالهای ما شبها چه میبینند؟ به جای قورمه سبزی و آبگوشت چه میخورند؟ آداب و رسومشان برای خواستگاری و عروسی چیست؟ در مراسم ختم به جای خواندن قرآن و گوش کردن سخنرانی حاج آقا، چه میکنند؟ و... شنیدن این مطالب البته از نگاه جامعهشناسی که خود مدتی تقریبا طولانی را در میان آن مردم بوده است و از نزدیک با واقعیات آنجا آشناست، هم شیرین و جذاب است و هم به درک درست ما از آیندهی خویش کمک میکند. راستی چه رابطهای میان آیندهی ما و اکنون آمریکا وجود دارد؟
اهتمام یك رسانه باید انعكاس واقعیت باشد. بنابراین قضاوتهای یكطرفه و سیاهنمایی نگاه مخاطب را نسبت به انصاف رسانه مخدوش میكند.
به عنوان نمونه، ما همواره تصاویری از كشورهای غربی نمایش میدهیم كه پلیس به زد و خورد با مردم معترض میپردازد. در حالی كه تجمعات فراوان اعتراضی بدون مزاحمت پلیس در آنجا فراوان است. همانطور كه به نكات منفی توجه میكنیم، باید به نكات مثبت هم توجه كنیم. نگرشی ارزشمند است كه بر اساس واقعیات شكل گرفته باشد. با نگاه بلند مدت درمییابیم كه رعایت انصاف تاثیرگذاری بیشتری نیز دارد.
اغلب ما ایرانیها برداشتمان از زندگی آمریکایی، صرف نظر از تبلیغات سیاسی و تصویری که از فرهنگ به تبع آن مطرح میشود، بهشدت متاثر از هالیوود است. در فیلمهای متعددی که از زندگی مردم آمریکا به نمایش گذاشته میشود، دو یا سه درصد فیلم در محیط کار و بقیه در تفریح و اوقات فراغت است. اتفاقات متعدد همه در این فضا میافتد. در نتیجه برای یک ناظر غیر آمریکایی ذهنیت غلطی ایجاد میشود که آمریکاییها آنقدر زندگی خوشی دارند که دائم در حال خوشگذرانی هستند و از اینجا به آنجا میروند؛ در صورتی که زندگی یک فرد عادی آمریکایی با کار پیوند خورده است. یک آمریکایی صبح که از خواب بلند میشود به سرعت آماده میشود و با هر وسیلهای- مترو، اتوبوس یا تاکسی - سر کار میرود و تا ساعت پنج یا بیشتر به شدت کار میکند.
ساعت کاری نه تا پنج است. البته در بخش خصوصی بسیاری مواقع تا ده یازده شب سر کار میمانند. صرف نظر از ساعت کار، حجم کار بسیار زیاد است. ممکن است ساعت کاری برابر با جامعهای مثل ایران باشد اما حجم کاری که یک آمریکایی در همان میزان زمان انجام میدهد بسیار بیشتر است. اولین پیامد این نوع کار کردن بدون توجه به سایر ابعاد لازم برای انسان, در زندگی استرس است. یک آمریکایی به واسطه فشار کاری دائما تحت فشار روانی قرار میگیرد. از نتایج مستقیم استرس کماشتهایی، کاهش میل جنسی و انواع بیماریهاست. بیتوجهی به خانواده به واسطه مشغولیت بیش از حد به کار از دیگر خصوصیات زندگی آمریکایی است. درصد بالایی از طلاقها در آمریکا به این علت است که یکطرف که معمولا زنان هستند, احساس میکنند که طرف دیگر وقت با کیفیتی برای زندگی و خانواده اختصاص نمیدهد. این بیتوجهی در مورد فرزندان بسیار بدتر است؛ زیرا در آنجا به طور معمول هم زن و هم مرد کار میکنند. کودک را از همان ابتدا به مهد کودک میسپارند و شب هم با عجله به او چیزی میخورانند و بعد هم با فیلم و بازی کامپوتری به نوعی سر او را گرم میکنند و فردا روز از نو و روزی از نو. فرصت مناسب و وقت با کیفیتی برای تعامل با خانواده وجود ندارد.
از دیگر پیامدهای کار به سبک آمریکایی این است که در خانه حوصله فعالیت مفیدی وجود ندارد. آمریکاییها اوقات فراغت با کیفیتی ندارند. فرد پس از آن همه فشار کاری و استرس میخواهد از هفت دولت آزاد باشد و صرفا لذت ببرد و استراحت کند. برای همین یا با رفقا به کافه محل میرود و با مصرف مواد الکلی و سبکگویی و شوخی اوقات میگذراند، یا اوقاتش را در خانه و بهتنهایی مقابل تلویزیون میگذراند. البته دومی شایعتر است چون هزینه کمتری دارد. به زبان عامیانه، در مقابل تلویزیون روی صندلی تلپ میشود و با مصرف مواد الکلی و دیدن فیلمهای سبک و چرت و پرت وقت میگذراند. قابل توجه صدا و سیمای ایران که در عمل به سمت همین الگوی برنامههای عامهپسند پیش میرود. بنابراین اوقات غیر از کار, صرف فعالیت با کیفیت و مفیدی نمیشود. یک آمریکایی خسته در مقابل رسانه میافتد و در مقابل آن کاملا منفعل است. البته درصد پایینی از افراد هستند که فعالیتهای تفریحی مفید دارند.
از دیگر خصوصیات زندگی به سبک آمریکایی تغذیهی نامناسب است. در موارد بسیاری وعدهی صبحانه وجود ندارد. در بسیاری موارد وعدهی صبحانه حذف میشود و گاه به یک فنجان قهوه محدود میشود. وعده ظهر به طور معمول در فرصتی بسیار کوتاه و با یک فستفود یا ساندویچ میگذرد. به خلاف بسیاری از فرهنگها که اعضای خانواده غذا رادر کنار هم میخورند، یک زن و مرد آمریکایی حتی برای شام هم منتظر هم نمیمانند. هر کس هر موقع که به خانه رسید یک غذای منجمد شده را در اجاق ماکروویو به سرعت آماده میکند و میخورد. این نوع غذاها معمولا از کیفیت نامناسبی برخوردارند. متخصصان بهداشت و تغذیه در آمریکا نسبت به این مسئله هشدار جدی میدهند که تغذیه در آمریکا وضعیت بسیار نامناسبی دارد. چربیها، قندها، مواد مصنوعی و افزودنی فراوان تغذیه در آمریکا را بسیار ناسالم کرده است. البته همانطور که گفتیم این تغذیه نامناسب به نوع مصرف و فرصت نداشتن برای تغذیه مناسب باز میگردد، و نباید گمان کرد که تغذیه نامناسب در آمریکا به علت کمبود مواد غذایی است.
در ایران در محل کار به طور معمول نهار داده میشود و یا با هزینهی خود کارمندان به هر حال وعده نهار جایگاهی دارد.در آنجا اینجور نیست. نیم ساعت فرصت وجود دارد که باید بروند بیرون و با یک فست فود خود را سیر کنند.
در بررسی دغدغهها و دلمشغولیها باید عامل سن را نیز در نظر داشت. دغدغه اصلی بسیاری از جوانان دختر یا پسر تا قبل از ورود به بازار كار، دوستیابی، محبوبیت در میان دوستان و همسالان و سكس است. در آمریكا كسانی كه ازدواج میكنند معمولا مدتی بدون ازدواج با هم زندگی میكنند و اگر تصمیم به ازدواج گرفتند در سن بالای سی سال با هم ازدواج میكنند.