طرفداری- در پانزدهم دسامبر سال 1995 میلادی دادگاه ورزش اروپا بر اساس شكایت ژان مارك بوسمن بازیكن بلژیكی فوتبال حكمی را صادر نمود كه تغییری انقلاب گونه در فوتبال حرفه ای به وجود آورد، حكمی كه به قانون بوسمن شهرت یافته و پس از گذشت بیست سال از صدور آن هنوز هم جنجالی به نظر می رسد. اولی هوینس رئیس سابق باشگاه بایرن مونیخ چنین حكمی را سبب "ویرانی سیستم فوتبال در اروپا" دانسته بود و كارل هاینتس رومنیگه بعد ها درباره این حكم گفت:
قانون بوسمن سبب شد كه مبالغ هنگفتی برای جابه جایی بازیكنان هزینه شود و دستمزدها به صورت انفجاری افزایش یابد. بازیكنان و مدیران برنامه های آنها نفع بسیار زیادی از این حكم بردند، در حالی كه پیامد منفی آن تنها نصیب باشگاه ها گردید.
ژان مارك بوسمن برای اولین مرتبه در سال 1990 به دادگاه ورزش اروپا شكایت كرد چون انتقال وی به تیم دسته دومی دونكیرشن از فوتبال فرانسه با شكست مواجه شده بود، در آن زمان چنین قانونی در فوتبال حرفه ای وجود داشت كه بعد از پایان مدت قرارداد هر بازیكنی، باشگاهی كه مایل است آن بازیكن را به عنوان بازیكن آزاد به خدمت بگیرد، می بایست با پرداخت مبلغ درخواستی باشگاه مبدا، توافق آن باشگاه را نیز بدست آورد. به عبار دیگر هر بازیكنی بعد از پایان مهلت قراردادش نمی توانست به عنوان بازیكن آزاد به تیمی دیگر ملحق گردد و باشگاه مقصد می بایست با پرداخت هزینه ای رضایت باشگاه مبدا را نیز كسب نماید.
باشگاه استاندارد لیژ بلژیك، باشگاه اولیه و مبدا بوسمن به همین دلیل مبلغ پیشنهادی از سوی این باشگاه فرانسوی برای واگذاری بوسمن را بسیار ناچیز دانسته و از انتقال وی جلوگیری نموده بود، با وجود اینكه زمان قرارداد این بازیكن با استاندار لیژ به پایان رسیده بود و بوسمن دیگر بازیكنی آزاد محسوب می شد. باشگاه استاندارد لیژ نه تنها با پیوستن بوسمن به فوتبال فرانسه مخالفت نموده بود، بلكه برای تمدید قرارداد وی نیز دستمزدی بسیار كمتر از قرارداد قبلی وی (در حدود یك پنجم) در نظر گرفته بود كه این مسئله به شكایت بوسمن از باشگاه استاندارد لیژ و فدراسیون فوتبال بلژیك منجر گردید، پروسه این شكایت با پی گیری های این بازیكن بلژیكی پنج سال به طول انجامید و سرانجام در اواخر سال 1995 میلادی، دادگاه ورزش اروپا حكمی را به نفع بوسمن صادر نمود كه از آن زمان به بعد در بازار نقل و انتقالات اروپایی به قانون بوسمن مشهور شده است.
برگكمپ گران تر از مارادونا
قانون بوسمن سبب شد كه در زمینه عقد قرارداد و همچنین تمدید آن شرایط به نفع بازیكنان فوتبال تغییر یابد و بازیكنانی معمولی نیز دستمزدهای فراوانی نصیبشان گردد. همچنین به طور همزمان قانون محدودیت حضور بازیكنان خارجی در تیم های اروپایی فوتبال نیز از بین رفت كه این مسئله نیز بر قدرت چانه زنی و بهبود موقعیت بازیكنان در تنظیم قرارداد، كمك شایانی نمود.
به خاطر تصویب چنین قانونی تیمی مثل آیاكس آمستردام مدافع عنوان قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا در پایان فصل 1995/96 و بعد از شكست مقابل یوونتوس در فینال لیگ قهرمانان اروپا، بسیاری از بازیكنان خود را به صورت بازیكن آزاد به دو تیم شهر میلان از دست داد، مسئله ای كه به نوعی سبب فروپاشی این تیم و یكی از قدرت های فوتبال اروپا گردید، در فصل جاری نیز آیاكس آمسنردام تنها در لیگ اروپا حضور دارد و نمی توان برای این تیم موفقیت چندانی در این رقابت ها متصور بود.
پیش از تصویب قانون بوسمن این باشگاه هلندی دنیس برگكمپ بازیكن خود را با وجود اینكه وی در تابستان 1993 بازیكنی آزاد محسوب می شد به مبلغ 17.5 میلیون یورو به اینتر واگذار نمود، واگذاری بازیكنان با مبالغ هنگفت پیش از تصویب قانون بوسمن نیز رایج بود، اما چنین مبالغی بعد ار اجرایی شدن قانون بوسمن و همچنین افزایش حق پخش تلویزیونی رقابت های فوتبال در اروپا با رشد فراوانی روبرو شد. برای نمونه باشگاه ناپولی برای جذب دیگو مارادونا اسطوره آرژانتینی فوتبال از بارسلونا مبلغ 12 میلیون یورو در سال 1984 هزینه نموده بود كه این مبلغ تا زمان انتقال برگكمپ به فوتبال ایتالیا تا مدت ها ركورد بازار نقل و انتقالات محسوب می گردید.
ركورد دنیس برگكمپ اما دوام چندانی نداشت چون در تابستان 1996 كوین كیگان سرمربی نیوكاسل برای جذب آلن شیرر 26 ساله كه با به ثمر رساندن 31 گل خود را در آن زمان به عنوان برترین گل زن رقابت های لیگ برتر جزیره مطرح نموده بود، حاضر به پرداخت 21 میلیون یورو به بلكبرن راورز شد. شیرر البته در فصل بعد نیز با 26 گل زده به روند گل زنی خود در نیوكاسل ادامه داد و بار دیگر به عنوان برترین گل زن این رقابت ها برگزیده شد، وی همچنین تا كنون به عنوان برترین گل زن تاریخ رقابت های لیگ برتر جزیره شناخته می شود.
در سال 1996 شش ماه بعد از تصویب قانون بوسمن، محدودیت حضور بازیكنان خارچی در تیم های اروپایی نیز برداشته شد و به همین خاطر راه برای حضور استعدادهای برزیلی در فوتبال اروپا بسیار هموار گردید. برای نمونه باشگاه بارسلونا در آن زمان حاضر به پرداخت بیش از پانزده میلیون یورو برای جذب رونالدوی هفده ساله به تیم آیندهوون هلند شد. این مهاجم تكرار نشدنی فوتبال برزیل و فاتح جام جهانی 1994 بعد از حضوری كوتاه مدت در نیوكمپ به سری آ، بهترین لیگ آن زمان فوتبال اروپا و تیم اینتر پیوست.
آبی پوشان میلانی با مدیریت ماسیمو موراتی در آن زمان 28 میلیون یورو برای جذب این ستاره برزیلی هزینه نمودند، اما وی در فصل 1999/2000 دچار مصدومیت سنگینی شد به طوری كه كمتر كسی امیدی به بازگشت دوباره وی به میادین فوتبال داشت. رونالدو اما در نیم فصل دوم 2001/02 به صورت شگفت انگیزی به فوتبال بازگشت و با گل زنی های خود برزیل را به قهرمانی در جام جهانی 2002 رساند و در ابتدای فصل 2002/03 به مبلغ 45 میلیون یورو به رئال مادرید پیوست.
ناكامی گران ترین بازیكن سال 1998
تابستان 1998 بار دیگر ركورد بازار نقل و انتقالات با پیوستن دنیلسون برزیلی با مبلغ 31.5 میلیون یورو به تیم بتیس سویا با قراردادی ده ساله جابه جا شد، این باشگاه اسپانیایی اما تنها دو سال بعد به دسته دوم سقوط نمود و در سال 2010 اعلام ورشكستگی كرد. دنیلسون كه تا سال 1999 به عنوان گران ترین بازیكن دنیای فوتبال مطرح بود خیلی زود به بدترین نقل و انتقال تاریخ فوتبال مشهور شد. سال 2000 وی به فوتبال برزیل به صورت بازیكن قرضی بازگشت و در سال 2005 با وجود داشتن قرارداد با تیم بتیس سویا به صورت بازیكن آزاد به تیم بوردوی فرانسه منتقل شد. قرارداد این بازیكن و فاتح جام جهانی 2002 تنها بعد از یك فصل حضور در فوتبال فرانسه به دلیل عملكرد ضعیف و دستمزد بالا فسخ شد، وی در ادامه حضور در باشگاه های مختلفی را تجربه نمود، اما در نهایت از لحاظ ورزشی در دنیای فوتبال محو گردید.
ركورد دنیلسون به عنوان گران ترین بازیكن تنها یك سال برقرار بود و خیلی زود توسط كریستین ویری شكسته شد. می توان ادعا نمود كه این مهاجم ایتالیایی كه از سابقه حضور در بیشتر تیم های صاحب نام ایتالیایی برخوردار است، بیشترین سود را از تصویب قانون بوسمن به نام خود ثبت كرده است. اینتر در تابستان 1999 مبلغ 45 میلیون یورو به لاتزیو برای جذب ویری پرداخت نمود، وی در 141 بازی برای آبی پوشان میلانی موفق به ثمر رساندن 103 گل شد و در پایان اینتر برای اینكه وی پاشگاه را ترك نماید، مبلغ 9 میلیون یورو به حساب وی واریز نمود. در سال 2005 ویری به عنوان بازیكن آزاد به تیم هم شهری و قرمز پوش میلان پیوست. ویری در دوران فوتبال خود از سابقه حضور در هفده باشگاه مختلف برخوردار است كه این موضوع خود ركوردی برای این مهاجم ایتالیایی محسوب می شود.
با آغاز سال 2000 و هزار جدید میلادی مبالغ خرید ستاره های دنیای فوتبال نیز افزایشی نجومی داشت. برای نمونه در تابستان 2000 لوئیز فیگوی پرتغالی با هزینه ای 60 میلیون یورویی بارسلونا را به مقصد رقیب اصلی رئال مادرید ترك نمود كه برای طرفداران بارسا چنین انتقالی همچنان به عنوان جنایتی بزرگ محسوب می شود. دومین انتقال بزرگ این سال نیز خود ركورد بازار نقل و انتقالات را جابه جا نمود، چون هرنان كرسپوی آرژانتینی در سال 2000 با هزینه ای 55 میلیون یورویی از پارما به لاتزیو پیوست، وی بعد از دو سال حضور در پایتخت ایتالیا با قراردادی بزرگ دیگر و دستمزدی فوق العاده لاتزیو را به مقصد اینتر ترك نمود. هرنان كرسپو همچنین تا سال ها به همراه نیكولاس آنلكای فرانسوی دو بازیكنی بودند كه باشگاه های فوتبال بیشترین هزینه ها را برای جذب آنها متقبل شده بودند، البته چنین مسئله ای تنها تا زمان ظهور پدیده ای به نام زلاتان ابراهیموویچ در فوتبال اروپا تداوم پیدا نمود.
خرید زین الدین زیدان، زلزله ای در بازار نقل و انتقالات
سال 2001 تا مدت ها ركورد بازار نقل و انتقالات فوتبال را به خود اختصاص داده بود، تا آن زمان باشگاه های اروپایی تا این میزان در جذب بازیكنان جدید سرمایه گذاری نكرده بودند و هرگز باشگاهی برای جذب یك بازیكن حاضر به پرداخت مبلغی بیش از هفتاد میلیون یورو نشده بود، تا اینكه باشگاه رئال مادرید برای در اختیار گرفتن زین الدین زیدان ستاره فرانسوی دنیای فوتبال و فاتح جام جهانی 1998 حاضر به پرداخت مبلغ خیره كننده 73.5 میلیون یورو به یوونتوس شد.
چنین انتقالی به طور كامل با فلسفه فلورنتینو پرز رئیس جاه طلب باشگاه رئال مادرید برای تشكیل تیمی كهكشانی منطبق بود. چون از نظر وی بهترین و گران ترین ستاره های دنیای فوتبال می بایست به باشگاه رئال مادرید منتقل می گردیدند. فروش زیدان همانند زلزله ای بزرگ تاثیر زیادی بر بازار نقل و انتقالات داشت، چون یوونتوس نیز مبلغ دریافتی از فروش زیدان را در خرید بازیكنان جدید سرمایه گذاری نمود و باشگاه های دیگر نیز به همین ترتیب از آن تاثیر پذیرفتند.
یوونتوس بعد از واگذاری زیدان با مبلغ 52 میلیون یورو جیانلوئیجی بوفون را از پارما جذب نمود و وی را به گران ترین سنگربان تاریخ فوتبال تبدیل نمود، لاتزیو اما بر خلاف رقیب تورینی خود در سرمایه گذری های خود در بازار نقل و انتقالات چندان موفق نبود، مسئله ای كه در بلند مدت بسیار به ضرر این تیم بدل شده است. برای نمونه در آن زمان برای جذب گائسكا مندیتا آبی پوشان رومی مبلغ 50 میلیون یورو به والنسیا پرداخت كردند، یك سال بعد اما این هافبك اسپانیایی به صورت قرضی به بارسلونا منتقل شد و در نهایت در سال 2005 به عنوان بازیكن آزاد بدون اینكه درخشش خاصی در لاتزیو داشته باشد، از این تیم جدا شد.
ستاره هایی كه هرگز ارزش هزینه انجام شده برای آنها را نداشته اند
با وجود اینكه در سال های بعد ركورد زین الدین زیدان در بازار نقل و انتقالات شكسته نشد، هزینه های خرید بازیكنان همچنان بسیار بالا باقی ماند، سال 2006 ژوزه مورینیو به پشتوانه سرمایه های رومان آبراموویچ مالك جدید باشگاه چلسی، آندره شوچنكو را به مبلغ 43 میلیون یورو از میلان به لندن آورد. خود این بازیكن نیز برای امضای قراردادی چهار ساله با آبی پوشان لندنی دستمزدی به همین میزان دریافت نمود. با این وجود این مهاجم اوكراینی به دلیل عملكرد ضعیف خود به اشتباه بزرگ بازار نقل و انتقالات بدل گردید و در سال 2008 به صورت قرضی به میلان بازگشت و در نهایت در سال 2009 با وجود برخورداری از قراردادی معتبر با چلسی به صورت بازیكن آزاد به دینامو كیف پیوست.
شرایط روبینیوی برزیلی نیز تا حدودی مشابه با شوچنكو بود، سران باشكه تازه متمول شده منچسترسیتی در آن زمان مبلغی هنگفت برای جذب این ستاره برزیلی از رئال مادرید هزینه نمودند، اما وی هرگز عملكرد مورد نظر را در تركیب آبی های منچستری از خود نشان داد، به طوری كه سران سیتی مجبور شدند در سال 2010 با مبلغی معادل یك سوم هزینه ای كه برای جذب وی سرمایه گذری نموده بودند، روبینیو را به میلان ایتالیا واگذار نمایند.
كاكای برزیلی را می توان یكی دیگر از اشتباهات بازار نقل و انتقالات نامید، این ستاره برزیلی بعد از درخشش فوق تصور در میلان با مبلغ 65 میلیون یورو به امید بازگرداندن دوران طلایی كهكشانی ها به پایتخت اسپانیا منتقل شد، دورانی كه در آن رئال مادرید بین سال های 1998 تا 2002 سه مرتبه لیگ قهرمانان اروپا را فتح نموده بود. اما مرد سال 2007 فوتبال جهان با وجود دستمزدی یازده میلیون یورویی هرگز نتوانست انتظارات بالا از خود را در مادرید برآورده سازد و در نهایت در سال 2013 بعد از پایان زمان قراردادش به صورت بازیكن آزاد به میلان و فوتبال ایتالیا بازگشت.
در سال 2009 بارسلونا نیز با جذب زلاتان ابراهیموویچ ستاره خط حمله اینتر، خبر ساز شد. كاتالان ها مبلغی در حدود هفتاد میلیون یورو به علاوه ساموئل اتوئو برای جذب این مهاجم سوئدی هزینه نمودند. اتوئوی كامرونی بعد از حضور در اینتر به فوتبال روسیه پیوست و با دریافت دستمزد سالانه بیست میلیون یورو، بیشترین دستمزد را در بین بازیكنان فوتبال به خود اختصاص داد.
زلاتان بزرگترین سوء تفاهم بارسلونا
زلاتان ابراهیموویچ به یكی از بزرگترین و گران ترین سوءتفاهم های باشگاه بارسلونا تبدیل شده است، چون این بازیكن سوئدی با وجود مبلغ هنگفتی كه برای وی هزینه شده بود، تنها بعد از یك سال حضور در بارسلونا به دلیل اختلاف با پپ گواردیولا سرمربی تیم، نیوكمپ را ترك نمود. این مهاجم جنجالی اعلام نموده كه هرگز به دلیل تحقیری كه به واسطه نیمكت نشینی در بارسلونا احساس نموده، گواردیولا را نخواهد بخشید. مهاجم حال حاضر پاریس سن ژرمن با جابه جایی هایی كه داشته هم اكنون ركوردار مبالغ پرداختی از باشگاه ها برای جذب یك بازیكن می باشد.
ركورد گران ترین جابه جایی فوتبال كه در سال 2001 به زیدان تعلق گرفته بود، در سال 2009 با جذب كریستیانو رونالدو توسط رئال مادرید از منچستریونایتد با هزینه ای 94 میلیون یورویی شكسته شد، در حقیقت سر آلكس فرگوسن سرمربی سابق شایطین سرخ تنها به ازای پرداخت چنین مبلغی رضایت خود برای واگذاری این ستاره پرتغالی را اعلام نمود. از آن زمان به بعد رونالدو به عنوان گران ترین بازیكنان فوتبال مطرح است. رونالدو البته از سال 2013 زمان جذب گرت بیل توسط رئال مادرید از تاتنهام، چنین ركوردی را با هم تیمی ولزی خود تقسیم نموده است.
در سال های اخیر حتی جذب ستارگانی نظیر لوئیز سوارز، نیمار و رودریگوئز نیز نتوانسته ركورد انتقال رونالدو را جابه جا نماید. كاتالان ها برای جذب نیمار 88 میلیون یورو هزینه كرده اند كه تنها نیمی از چنین مبلغی به سانتوس باشگاه نیمار در برزیل رسیده است و باقی این مبلغ به حساب خود نیمار واریز گردیده است. علاوه بر این بارسلونا در بسته قراردادی پنج ساله خود دستمزدی 50 میلیون یورویی به این ستاره برزیلی پیشنهاد كرده است.
به این ترتیب مشخص می شود كه قانون بوسمن موقعیت بازیكنان حرفه ای را در مذاكرات برای عقد و همچنین تمدید قرارداد بسیار تقویت نموده و همچنین سبب افزایش سطح دستمزدهای آنها شده است. اما خود ژان مارك بوسمن كه برای دستیابی بازیكنان فوتبال به چنین حقی پنج سال كامل در نبرد بوده، تنها می تواند چنین مبالغی را در رویا ببیند. با وجود اینكه بیشتر بازیكنان فوتبال با استفاده از قانون بوسمن به متمولینی بزرگ بدل شده اند، خود ژان مارك بوسمن هم اكنون در شرایط بد اقتصادی زندگی می كند و به كمك دولت برای اداره زندگی خود محتاج است، بوسمن در این زمینه خود به تازگی گفته است:
همه از نبرد و تلاش من سود بردند و تنها به خود من چیزی نرسید.
