سال ۱۸۷۲ است. یولیسیز سایمن گرانت به عنوان رییسجمهور آمریکا انتخاب میشود، یلواستون به اولین پارک ملی جهان تبدیل میشود و اولین آنفولانزای اسبی در تورنتو گزارش شده که تا اواسط ماه دسامبر زندگی در آمریکای شمالی را مختل خواهد کرد.
در همین حال، در ۳۰ نوامبر اولین مسابقه بینالمللی فوتبال که از سوی فیفا به رسمیت شناخته میشود در ورزشگاه همیلتون کرسنت در گلاسکو بین اسکاتلند و انگلستان برگزار میشود. و جالب اینجاست که کل تیم اسکاتلند از بازیکنان تنها یک باشگاه تشکیل شده است.
اگر کسی کلمه گالسکو را به شما بگوید، به عنوان یک طرفدار فوتبال چه تصاویری در ذهن شما تداعی میشود؟ من حدس میزنم که دربی قدیمی سلتیک در مقابل رنجرز، سبز در برابر آبی، کاتولیک در مقابل پروتستان. (این دو تیم تاریخی قوی در یکی از پرشورترین دربی های جهان شرکت میکنند) دو تیم درحالی که دشمنان قسم خورده هم هستند برای تغذیه به یکدیگر نیاز دارند؛ همچنین در چندسال اخیر غیبت رنجرز در لیگ اسکاتلند منجر به از دست دادن این مسابقه شده است.
با این حال چیزی که ممکن است از آن آگاه نباشید این است که در نیمه راه، بین ورزشگاه های معروف آیبروکس و سلتیک پارک، در جنوب، همپدن پارک با ظرفیت ۵۲۰۰۰ نفری، ورزشگاه خانگی تیم ملی قرار دارد که در سال ۱۹۰۳ ساخته شده و در آن زمان بزرگترین استادیوم جهان بود.
همپدن پارک در واقع سومین ورزشگاهی بود که در این منطقه با این نام ساخته میشد. اولین بار در اکتبر ۱۸۷۳ توسط قدیمی ترین باشگاه فوتبال در اسکاتلند مورد استفاده قرارگرفت. آن تیم در واقع سلتیک یا رنجرز نبود بلکه تیمی با نام مستعار اسپایدرز(عنکبوت ها) بود که در سال ۱۸۶۷ تاسیس شد و آنها را به قدیمیترین باشگاه فوتبال جهان خارج از ولز و انگلستان تبدیل کرد. آن باشگاه کویینز پارک است.
کویینز پارک نقش مهمی در تاریخ و توسعه فوتبال مدرنی که میشناسیم و به آن عشق میورزیم دارد. در آن روزها، آنها بر فوتبال اسکاتلند تسلط داشتند و در واقع قوانین اولیه فوتبال در کویینز پارک توسعه یافت.
همچنین آنها محرکان(توسعه دهندگان) اتحادیه فوتبال اسکاتلند و اولین برندگان جام حذفی اسکاتلند در سال ۱۸۷۴ بودند.
همانطور که گفته شد در سال ۱۸۷۲ شاهد اولین بازی بین اسکاتلند و انگلستان بودیم که در آن ۱۱ بازیکن از یک تیم حضور داشتند: حدس زدید، کویینز پارک. بازی با نتیجه ۰-۰ به پایان رسید در حالی که این ادعا وجود داشت دو تیم از ترکیب های زیر پیروی کردند: اسکاتلند با ترکیب ۶-۲-۲ و انگلیس با ترکیب ۸-۱-۱؛ اینکه چگونه بازی با وجود این ترکیب های هجومی بدون گل به پایان رسید حدس هرکسی است.
با توجه به چنین ترکیباتی، تاکتیک های اولیه فوتبال بسیار ابتدایی بودند. اغلب شامل سپردن توپ به یک بازیکن بود که سپس او به سمت حریف میدوید و توسط هم تیمی هایش مانند یک دژکوب احاطه میشد که امروزه بیشتر شبیه چیزی است که به آن راگبی میگوییم. اما باز هم کویینز پارک نقش خود را ایفا کرد و باعث رشد فوتبال شد، در آنجا بود که یک تاکتیک جدید ابداع شد. چه میشد اگر به جای شارژ کردن توپ تا زمان تکل و از دست رفتن توپ، آن را به هم تیمی خود پاس بدهیم.
این ایده که از ترکیب با هم به عنوان یک تیم که منجر به اصطالح فوتبال ترکیبی شد به فوتبال اسکاتلند کمک کرد این راه را در پیش بگیرد.
کویینز پارک، بارسلونا در دهه ۱۸۷۰ بود.
در مارس ۱۸۷۲ عنکبوت ها باید در جام حذفی انگلستان به مصاف واندررز میرفتند. (تیم های اسکاتلندی تا سال ۱۸۸۷ در اف ای کاپ حضور داشتند)
کویینز پارک با نتیجه ۰-۵ حریف را درهم کوبید. توصیف این بازی در مطبوعات شامل موارد زیر است: بازی در مرکز بود، مردان کویینز پارک دریبل میزدند و پاس میدادند درحالی که حریفشان در تکل زدن افراط میورزید.
فقط میتوان تصور کرد که انگلیسی ها حیرت زده درحال تماشای آنها هستند. مونوکل هایی (عینک های تک چشمی) که از شوک فرو میروند و صورتشان زیر سبیل های دسته دارشان سرخ میشود. کارگروهی: چه پیشنهاد ظالمانه ای.
به این ترتیب از سال ۱۸۷۴ تا ۱۸۹۳ کویینز پارک برنده ده جام حذفی اسکاتلند شد که هنوز هم پس از سلتیک و رنجرز در رده سوم قرار دارند و حتی در دو فینال اف ای کاپ شرکت کردند و عنوان نایب قهرمانی را بدست آوردند و از این لحاظ تنها تیم اسکاتلندی است که این کار را انجام داده است. آن ها احتمالا در آن زمان تیم پیشرو در سراسر جزیره و قاعدتاً جهان بودند.
پس آنها کجای کار اشتباه کردند؟ چرا چنین نیروی غالب و مسلطی به مرور زمان محو شد؟ پاسخ این سوال در مرحله بعدی توسعه فوتبال نهفته است: پول.
زمانی که کویینز پارک مشغول بازی بود، فوتبال هنوز یک سرگرمی مردانه بود که توسط بازیکنانی از مدارس دولتی اداره میشد که برای لذت بردن از رفاقت، ورزش سالم و چند نوشیدنی دلچسب بازی میکردند. این بازیکنان در زمینه های دیگر حرفه ای بودند که فوتبال یک سرگرمی درکنار آنها بود.
رقابت های جام حذفی انگلستان با حضور تیم هایی همچون دانشگاه آکسفورد، اولد اتونیانس و اولد کارتوسیانس برگزار میشد. اما با توسعه رقابت ها بازی به مناطق کارگری بیشتری به خصوص در شمال انگلستان گسترش یافت، تا اینکه درسال ۱۸۸۳ تیم اولد اتونیانس به طرز شوکه کننده ای توسط بلکبرن المپیک در فینال جام حذفی شکست خورد و باعث شد بلکبرن المپیک قهرمان آن سال شود.
مدت ها قبل از جک واکر و درآمد او از صنعت فولاد که موفقیت را به لنکشایر بیاورد، المپیک بلکبرن تشکیل شد.
شهر حول محور صنعت پنبه میچرخید و کارخانه ها هزاران نفر را استخدام میکردند که زندگی سخت و مملو از خطر داشتند.
فوتبال یک سرگرمی جذاب بود که به سرعت محبوبیت پیدا کرد. با این حال ایده اینکه یک تیم از طبقه کارگری جام حذفی را بالای سر میبرد برای دانش آموزان مدارس دولتی سابق که خود آنها انجمن فوتبال را تاسیس کردند نفرت انگیز بود.
به طور حتم پشت پرده چنین اتفاقی یک رفتار حیله گرانه باید باشد.
بازیکنان بلکبرن المپیک آماتور بودند زیرا همه آن ها برای کارخانه های محلی کار میکردند. اما باز هم، آیا آن ها واقعا برای این کارخانه ها کار میکردند؟ برای مثال چندروز قبل از مسابقه آنها برای چندروز تمرین ویژه به بلکپول رفته بودند. اما کارگران چندروز کار خود را از دست میدادند؟ با کمبود چندروز کار چه میکردند؟ آیا در طول سفر حقوق آنها پرداخت میشد؟ واین کارگران اسکاتلندی چه کسانی بودند؟ چه چیزی باعث شده بود که آنها وطن خود را برای کار در کارخانه به سمت جنوب ترک کنند.
البته پاسخ این بود که بلکبرن المپیک برای بازیکنان خود شغل تعیین میکند و درآمد آن ها را با پرداخت های اضافی تکمیل میکند و این بازیکنان که به پرفسور های اسکاتلندی معروف هستند برای بسیاری از تیم های شمالی بازی کرده اند.
به این ترتیب با تسلط تیم های شمالی بر فوتبال انگلستان، خیلی سریع تنش ها به اوج خود رسید. پرستون نورث اند در جام حذفی آپتون پارک را شکست داد و بعد از آن نسبت به حضور بازیکنان پولی در پرستون نورث اند اعتراض هایی شکل گرفت. بحث تا جایی پیش رفت که حدود ۳۰ باشگاه شمالی تهدید کردند اگر حرفه ای گرایی مجاز نباشد از اتحادیه فوتبال انگلیس جدا خواهند شد. بنابراین در ژوئیه ۱۸۸۵ این اتفاق اجتناب ناپذیز رخ داد و دوران حرفه ای شکل گرفت.
با این حال، فدراسیون فوتبال اسکاتلند هیچ کدام از آن ها را نداشت. آن ها در اعتراض تیم های خود را از جام حذفی کنار گذاشتند. جای تعجب نیست که پول حرف اول را میزند و شمار قابل توجهی از بازیکنان اسکاتلندی به جنوب مرز نقل مکان کردند، تاجایی که پرستون نورث اند در سال ۱۸۸۹ قهرمان اولین لیگ فوتبال شد آنها ده اسکاتلندی را برای مسابقه به زمین فرستادند.
لیگ فوتبال اسکاتلند در سال ۱۸۹۰ راه اندازی شد، اما کویینز پارک از پیوستن به آن خودداری کرد زیرا معتقد بود مانند لیگ انگلستان دروغی و ساختگی خواهد بود و در ظاهر آماتور است و در باطن اینگونه نیست.
مدت زیادی طول نکشید که مشخص شد باشگاه ها از طریق مشوق های مالی درحال جمع آوری و به خدمت گرفتن استعداد ها و تلنت ها هستند.
در سال ۱۸۹۳ اسکاتلند نیز ناچار در برابر حرفه ای گرایی سر تعظیم فرود آورد و آن را به رسمیت شناخت.
بنابراین اگر شما یکی از نوآوران فوتبال باشید و به روحیه آماتوری (اشتغال به ورزش و... برای سرگرمی نه امرار معاش) اعتقاد داشته باشید و اطرافیان را ببینید که برای استعداد ها هزینه میکنند چه میکنید؟ پاسخ واضح این است که اگر نمیتوانید آن ها را شکست دهید، به آنها بپیوندید. اما اینجا است که داستان کویینز پارک تغییر قابل توجهی میکند. آن ها تصمیم گرفتند درحالی که در سیستم لیگ اسکاتلند بازی میکنند یک آماتور باقی بمانند و آنها این کار را به مدت ۱۲۵ سال ادامه میدهند و به آن پایبند میمانند.
تا سال ۲۰۱۹ صد و بیست و شش سال پس از اینکه اسکاتلند حرفه ای گری را تایید کرد کویینز پارک به عنوان یک باشگاه آماتور قوانین خود را حفظ کرد و به آن ادامه داد. این باشگاه که به عنوان قدیمی ترین باشگاه اسکاتلند شناخته میشود و این معنا را دارد که آنها ۱۲۵ سال به طور اثر بخش آماتور بوده اند. افتخار آنها به چنین چیزی با شعار لاتین:
Ludendi Causa Ludere (برای بازی کردن و برای لذت بردن از فوتبال بود.)
با گذشت دهه ها حداکثر دستمزد معرفی شد و سپس دوباره لغو شد، قاتون بوسمن اجرا شد و ایجنت ها دستمزد بازیکنان را به آخرین سطح رساندند تا حدی که اشلی کول وقتی شنید آرسنال فقط هفته ای به او ۶۰هزارپوند میدهد نزدیک بود با ماشینش تصادف کند.
و هنوز هم کویینز پارک به عنوان تیم آماتور باقی ماند. تقریبا تیمی را به تصویر میکشد که در زمان گیر کرده است، با سبیل های موم شده کوچک در حال گشت زنی در زمین هستند در حالی که جوانانی با پیراهن های براق و دارای اسپانسر بر آنها غلبه میکنند.
با این حال، این موضع یک نقطه ضعف داشت: قبل از سال ۱۸۹۳ کویینز پارک در فینال جام حذفی انگلستان حضور داشت، ده بار جام حذفی اسکاتلند را بالای سر برده بود؛ پس از سال ۱۸۹۳ آنها چیزی جز عناوینی در دسته های پایینتر بدست نیاوردند.
با این حال شکاف ها کم کم ظاهر شدند. در سال ۱۹۹۸ این باشگاه در سطح چهارم فوتبال اسکاتلند(لیگ دسته سوم) قرار گرفت. باید کاری انجام میشد و به همین دلیل قانون اصلاح شد تا امکان امضای قرارداد با افراد حرفه ای فراهم شود مشروط بر اینکه آنها از کویینز پارک حقوق نگیرند. قبل از آن مقطع زمانی، حتی افراد حرفه ای سابق هم اجازه حضور در همپدن پارک را نداشتند. پس از آن مدیر، جان مک کورمک قانون جدید را گسترش داد تا اجازه قرض دادن افراد غیر حرفه ای را بدهد. در سال ۲۰۰۰ کویینز قهرمان شد و به لیگ دسته دو صعود کرد.
و متاسفانه این رویکرد جدید تا مدت ها موفقیت چندانی به ارمغان نیاورد و فصل بعد شاهد سقوط مجدد کویینز پارک بودیم.
سپس در سال بعد آخرین رده را در لیگ دسته سوم اسکاتلند کسب کرد.
در فصل ۱۳-۲۰۱۲ شاهد ملحق شدن یکی از بزرگترین تیم های همسایه به کویینز پارک بودیم و این تیم، تیمی جز رنجرز نبود که در آن فصل به لیگ دسته سه سقوط کرده بود. در آوریل ۲۰۱۳ رنجرز میزبان کویینز پارک در مقابل حدودا پنجاه هزار هوادار بود که رکورد جدیدی را برای جمعیت حاضر در مسابقه و سطح چهارم فوتبال اسکاتلند ثبت کرد. و در آخر نتیجه ۱-۴ به نفع رنجرز تمام شد.
جای تعجب نیست که رنجرز در آن سال با عنوان قهرمانی به دسته بالاتر صعود کرد در حالی که کویینز پارک به پلی آف راه یافت و در آنجا مقابل تیم پیترهد شکست خورد. یکی از اعضای این تیم در آن سال ها اندی رابرتسون جوان بود که عاقلانه تصمیم گرفت به جای شروع دانشگاه، پیشنهاد بازی برای کویینز پارک را بپذیرد و با توجه به مسیر شغلی اش انتخاب درست و عاقلانه ای انجام داد.
تا این لحظه کویینز پارک هنوز هم بازی های خانگی خود را در همپدن پارک انجام میداد. آشفتگی ماجرا با داشتن ۵۲۰۰۰نفر ظرفیت که طبق گزارش های تیلور فقط ۶۰۰ الی ۷۰۰نفر در آن حضور داشتند نمایان شد. تنها میتوان فضای داخل این زمین بزرگ را تصور کرد که کم تر از هزار نفر برای تشویق تیم محبوبشان گرد هم جمع شده اند.
اما با این حال کویینز پارک مالک این زمین مشهور بود و اجاره آن به اتحادیه فوتبال اسکاتلند تا سال ۲۰۲۰ تمدید شد. در سال ۲۰۱۸ قراردادی به امضا رسید که بر اساس آن اتحادیه فوتبال اسکاتلند همپدن پارک را به قیمت پنج میلیون دلار از کویینز پارک خریداری خواهد کرد. کویینز پارک با برخی از این درآمد ها برای توسعه زمین تمرین همسایه خود با نام لسر پارک به استادیوم ۱۷۷۴ نفری برای بازی های خانگی استفاده کرد. آنها آخرین بازی خود در همپدن پارک را در مارس ۲۰۲۱ انجام داد اند و با فالکرک، پاتریک تیستل و استن هاوس مویر همکاری کرده اند و به توسعه ورزشگاه خانگی جدیدشان ادامه دادند.
کویینز پارکی ها با برنامه ریزی برای کوچک تر کردن ورزشگاه خانگی و خطر عقب افتادن از تیم های لیگ هایلند و لولند(لیگ سطح پنج اسکاتلند) متوجه شدند که روش دیرینه آماتوریسم دیگر قابل اجرا نیست و بنابراین سال ۲۰۱۹ پس از ۱۵۲ سال، کویینز پارک تصمیم گرفت در مورد حرفه ای شدن رای گیری کند و رویه باشگاه تغییر پیدا کند. اگر ۷۵درصد از اعضا رای آری میدادند در نهایت می توانستند بازیکنانی با قراردادهای تمام وقت استخدام کنند، پیشنهاد های تیم حریف را رد کنند و برای بازیکنانی که درحال بازی هستند پاداش دریافت کنند.
این پیشنهاد در ۱۴ نوامبر ۲۰۱۹ ارائه شد و ۹۱ درصد از اعضا رای مثبت دادند و آخرین سنگر آماتور در فوتبال فروریخت.
احساسات به نحو محسوسی و قابل توجهی در هم آمیخته بود. کراولی، مهاجم اسبق کویینز پارک به بی بی سی اسکاتلند گفت: کمیته باشگاه مسیری را طراحی کرد تا از خود در برابر تهدید های دیگر باشگاه های جاه طلب اطراف ما که میخواهند به یک باشگاه لیگ برتری تبدیل شوند، دفاع کند. عقل در برابر قلب، قلب بسیاری از اعضا این است که ما واقعا نمیخواهیم این کار را انجام دهیم اما باید این کار را بکنیم.
حساب رسمی این باشگاه در توییتر از هواداران بهخاطر حضورشان تشکر کرد و نوشت:
ما سختی و مشکل ارائه این قطعنامه را درک میکنیم با این حال معتقدیم که این امر ما را قادر میسازد تا برای آیندهای روشن برنامه ریزی کنیم چرا که با چالش های نقل مکان از ورزشگاه ملی و حفظ جایگاه در لیگ و فوتبال اسکاتلند روبرو هستیم.
آیا این حرکت موفقیت آمیز بود؟ فصل ۲۰-۲۰۱۹ در اوایل همه گیری کووید۱۹- بود و زود به پایان رسید اما تابستان همان فصل شاهد بودیم که کویینز پارک از موقعیت جدید خود برای جذب چند بازیکن مستعد و حرفه ای استفاده کرد. و ببینید در سال ۲۱-۲۰۲۰ کویینز پارک به عنوان قهرمان، با ۱۶ امتیاز اختلاف پس از سه سال حضور در لیگ دسته دوم به لیگ یک اسکاتلند صعود کرد. و اگر این کافی نبود، فصل ۲۰۲۱-۲۲ شاهد صعود مجدد کویینز پارک به چمپیونشیپ در پلی آف بودیم که تیم ایردریونیانس را در دو بازی شکست داد.
در حال حاضر کویینز پارک در صدر لیگ چمپیونشیپ قرار دارد که اگر موفق به صعود باشند آنها را دوباره در کنار همسایگان بزرگ خود، سلتیک و رنجرز میبینیم.
بخشی از وجود من غمگین است وقتی فکر میکنم کویینز پارک برای بقا باید در برابر مدرنگرایی سر فرود آورد و جایگاه خود را به عنوان تنها آماتوری که هنوز پا برجاست از دست بدهد. اما با وجود این تغییر، کویینز پارک هنوز میراث شگفتانگیزی دارد که میتوانند با افتخار به آن وفادار بمانند.
آنها در پنج سال اول (۷۲-۱۸۶۷) هیچ گلی دریافت نکردند.
آنها در هفت سال اول (۷۴-۱۸۶۷) هیچ بازی را واگذار نکردند و نباختند.
آنها ده بار قهرمان جام حذفی اسکاتلند شدند و حتی در دو فینال Fa cup حضور داشتند. آنها همچنین به عنوان اولین تیمی که دو نیمه ۴۵ دقیقه ای و هر نیمه استراحت را معرفی کردند شناخته میشوند. همچنین آنها برای اولین بار ضربات آزاد را ابداع کردند. حتی تیر دروازه را هم آنها معرفی کردند.
اسپایدرز به جای انتقال سریع توپ و حرکت به سمت حریف، ایده بدعت آمیز و نوآورانه پاس دادن را مطرح کرد. ایده ای که حتی برخی تیم ها الان هم با آن دست و پنجه نرم میکنند. همچنین آنها اولین بازی بین اسکاتلند و انگلستان را ترتیب دادند و کل بازیکنان تیم اسکاتلند بازیکنان تیم کویینز پارک بودند. سپس با وجود آخرین جام مهم خود که جام حذفی اسکاتلند در سال ۱۸۹۳ بود تا سال ها اخلاق و روش آماتوری خود را حفظ کردند.
یک مدیر سابق کویینز پارک از بالا به پایین نگاه میکند و با خود میگوید: لعنتی چقدر خوب است که ببینیم پسرانمان به جایی که تعلق دارند باز میگردند. اما بازی برای پول، خب این واقعا مزخرف است. و بعد به سیگار برگش پکی میزند، مالت ۱۵ ساله اش را پایین میآورد و سیبیل موم شده اش را میچرخاند.
ترجمه شده از وبسایت thesefootballtimes